Arts bestrijdt
kruidendokter
in Wassenaar
„Ik adviseer
kruiden aan
mijn cliënten"
Volksgezondheid zoekt mensen
met klachten tegen N. Bos
PAGINA 12
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 14 FEBRUARI 1973
wiiiimbimm
MODDERMAN
WASSENAAR Volfeens de
gepensioneerde arts C. P. J.
Modderman uit de Gentse
straat in Scheveningen, heeft
Wassenaar een kruidendok
ter, „even erg als die Van
de Moosdijk". Bedoeld wordt
de heer N. Bos, Rust en
Vreugdlaan 10 a in Wasse
naar. In het telefoonboek
van beroep psychol.
„Maar wat is dat, psychol",
vraagt de Scheveningse arts
zich af. „Als hij psycholoog
bedoelt, dat kan ik zeggen,
dat hij dat niet is. Hij heeft
niet gestudeerd; maar ieder
een kan zich psycholoog noe
men, het is geen beschermde
titel".
De heer Modderman, 69 jaar,
maar niettemin arts, heeft
zich tot de inspecteur van
volksgezondheid gewend en
deze bereid gevonden de offi
cier van justitie een onder
zoek te laten instellen naar
de wijze waarop de Wasse
naarder Bos zijn werk ver
richt.
Modderman: „Die heer is ei
genlijk erger dan Van de
Moosdijk; die kwam niet aan
mensen, Bos wèl. Die laat
zijn patiënten tientallen krui-
denpillen per dag slikken,
die schrijft ze allerlei krui-
denrommel voor en beweert
de irido-diagnostiek met suc
ces toe te passen. Ziekenhui
zen in Duitsland zouden zijn
methode toepassen. Wat zul
len ze in Duitsland lachen,
als ze daarvan horen".
Foto's
Irido-diagnostiek is, aldus de
heer Modderman, een metho
de om met behulp van de iris
van het oog, waarvan foto's
worden gemaakt, te bepalen
waaraan iemand lijdt.
De Scheveningse arts: „Dat is
toch onzin. Je maakt een
foto van de iris en dan zie je
dat iemand een gebroken
been heeft. Nonsens. Binnen
drie jaar zullen we zien, of
die meneer Bos zich niet
schuldig maakt aan het on
bevoegd uitoefenen van de
geneeskunde. Een van ons
tweeën zal eraan moeten
geloven".
De heer Modderman zou rede
nen hebben om zich fel tegen
de Wassenaarse psycholoog
te keren. Hij zegt: „Bos
heeft mijn vrouw dermate
gebiologeerd, dat zij maar
bij die kwakzalver bleef. Te
gen kanker in de dikke darm
schreef hij kruiden voor. Het
was geen kanker, het was
maar een ontsteking, heeft 1
hij beweerd. Maar mijn
vouw is er aan overleden.
Wanneer zij zich aan mijn ad
vies had gehouden, was zij
aan die darm geopereerd,
kanker op die plaats is de
meest onschuldige. Je neemt
gewoon dat stuk darm weg.
Maar mijn vrouw heeft niet
naar mij willen luisteren, zij
ging liever naar die oplich
ter".
Verzameling
De arts heeft nog een bonte
verzameling doosjes voor
handen, vol kruiden en pil
len. Eén zo'n doosje kost
drie gulden. Modderman:
„Maar als je dertig pillen
per dag moet innemen, is
zo'n doosje gauw leeg".
Op de doosjes komt de naam
„Biosana", in het telefoon
boek toegelicht met „biol ge
neeskruiden Oostdorperw
44". Soms staan fantasiena
men op de doosjes, soms al
leen een nummer.
De heer Modderman beschikt
over een recept dat van de
heer Bos afkomstig zou zijn
en een briefje met de datum
waarop zijn vrouw had moe
ten terugkeren voor een con
sult. Dat is begin vorig jaar.
Het recept is van 1968.
Villa
Voor de heer Modderman is
het duidelijk, hoe de heer
Bos aan de grote villa in
Wassenaar komt. De arts:
N. BOS
C. P. J. Modderman: „Weg met de kwakzalvers".
„Hij woonde eerst in een
achteraf straatje in Den
Haag. De ene keer zegt hij
die villa steen voor steen
zelf te hebben opgebouwd, de
andere keer dat hij het huis
cadeau heeft gekregen van
een Amerikaanse vrouw".
De Scheveningse arts zegt be
ter te weten. „Die kruiden
en de kosten van de irido-
diagnostiek hebben hem ka
pitalen opgeleverd en reken
maar dat de consults ook
niet mis waren".
De officier van jusitie heeft
thans de zaak in onderzoek,
de heer Modderman heeft
proces-verbaal laten opma
ken bij de Wassenaarse poli
tie.
„Ik heb mijn aanklacht geba
seerd op het feit, dat Bos
naar mijn mening de genees
kunde onbevoegd uitoefent.
Hij onttrekt patiënten aan
behandeling door bevoegde
artsen, hij verdient er ten
onrechte kapitalen aan. Ik
heb, wanneer deze zaak voor
de rechtbank komt, voldoen
de bewijzen. En dan moet
het in één keer uit zijn met
de praktijken van die kwak
zalver Bos". Aldus de arts
Modderman, voormalig
scheepsarts kolonel bij de
Marine en daarna in ge
meentelijke dienst in Den
Haag.
Hoewel gepensioneerd, neemt
hij nog regelmatig examens
EHBO af.
WASSENAAR De heer N.
Bos uit de Wassenaarse Rust
en Vreugdlaan 10a, volgens
het telefoonboek en zijn zeg
gen psycholoog, dient geen
aanklacht in tegen de arts C.
P. J. Modderman uit Scheve
ningen wegens laster, nu de
aanklacht van deze arts is
geseponeerd. Wel wil hij op
korte termijn een brochure
uitgeven om te bewijzen dat
hij allerminst kwalzalver
c.q. bedrieger is. De brochu
re zou de titel krijgen ;;psy-
chobiologische eubiotiek",
waarin de heer Bos de leer
van het gezonde leven uit
eenzet, zijn werkwijze en
zijn opvattingen.
In geen geval wil hij worden
vergeleken met Van de
Moosdijk, noch noemt hij
zich kruidendokter. „Ik advi
seer sommige kruiden", zegt
de heer Bos. „En ik ben wèl
psycholoog".
Hij voert aan: „Ik heb in
Bonn aan de universiteit ge
studeerd. Maar ik ben gemo
biliseerd in 1939, waardoor ik
de studie niet kon voltooien".
De aanklacht gan de arts Mod
derman legt hij naast zich
neer. „Dat rammelt van de
onjuistheden", zegt de heer
Bos op de lezing van ^le heer
Modderman. En over andere
publicaties, onder meer in
Panorama: „Er is tegen die
aanklacht een storm van
verontwaardiging bij Neder
landse artsen opgstoken, met
wie ik samenwerk. Daar is
één Wassenaarse bij, ik mag
geen namen noemen".
Gratis
Over zijn tarieven, de heer
Bos: „Het consult is voor
arme drommels gratis, voor
anderen tien gulden. Me
vrouw Modderman heb ik in
januari 1970 voor het laatst
behandeld, zij kwam met de
ziekte van Bechterew, dat Is
een aandoening van de wer
vels. Zij had jarenlang pijn
gehad en vertelde dat zij in
valide was".
De heer Bos spreekt soms
over „mijn patiënten" en
wanneer hij de „30 pillen per
dag" bestrijdt, zegt hij: „3
keer 3 is meestal voor
schrift". Later brengt de
heer Bos de correctie aan:
„Het is inderdaad juister om
te spreken over cliënten en
adviezen, inplaats van pa
tiënten en voorschriften".
Dat de cliënten van psycholoog
Bos spreken over „dokter
Bos", is voor de Wassenaar
der niet vreemd. „Je staat
al zo gauw bekend als dok
ter, als je wat voor iemand
doet". De heer Bos zegt
evenmin als dokter te hande
len: „ik adviseer".
Procedure
Dat gaat zo. Iemand begint
met een aanvrage in te die
nen. Wordt die aanvrage ge
honoreerd thans, volgens
de heer Bos, na een paar
maanden wegens drukte
dan wordt de cliënt ge
vraagd naar een verwijs-
briefje van huisarts of spe
cialist.
Wordt de cliënt in behandeling
genomen, dan krijgt hij of
zij gezondheidsadviezen (bio-
tiek); mocht dan het ge-
wendste resultaat uitblijven,
dan kan onder meer een
kruidenthee worden geadvi
seerd. Dit gebeurt schrifte
lijk.
Die kruiden kunnen bij een
willekeurige drogist worden
besteld, maar ook bij Biosa
na, een bedrijf in genees
krachtige kruiden aan de
Oostdorperweg in Wasse
naar. De heer Bos: „De prij
zen zijn schappelijk. Vraag
maar eens naar de prijs van
camillebloesem en vergelijk
dat maar met de prijzen van
Biosana".
Biosana is het bedrijf dat de
pillen maakt en de kruiden
doseert. De heer Bos: „Ik
zie toe op de samenstelling
en de kwaliteit. De refepten
zijn van mij, Biosana stelt ze
samen".
Over zijn huis, de heer Bos:
Van de Johan Maetsuyckerstraat in Den Haag naar deze Wasse
naarse villa. Met dag en nacht werken verdiend", aldus de heer
Bos.
„Natuurlijk heb ik dat huis
niet van een Amerikaanse
vrouw gekregen. Ik heb het
zelf iaten bouwen, ik heb een
behoorlijk inkomen, omdat ik
dag en nacht heb gewerkt.
Vroeger woonde ik in de Jo
han Maetsuyckerstraat,
maar dat is 23 jaar gele
den".
De heer Bos is ervan over
tuigd, dat er ook in de toe
komst nogal wat publicaties
over zijn werk zullen ver
schijnen, voornamelijk in ne
gatieve zin. Hij is er ok zeker
van, dat sommigen hem het
werk onmogelijk willen ma
ken. „Maar", zegt hij, „ik
krijg er juist nieuwe cliënten
door. En ik zal antwoorden
met mijn brochure".
Ook de aanvallen op zijn iri
do-diagnostiek of iriscopie
—pareert de heer Bos: „In
een kliniek in Karlsruhe met
duizend patiënten wordt de
iriscopie met succes toege
past. Dat is een wetenschap
waarvan ik gebruik maak,
er zijn boeken over".
De Wassenaarder N. Bos, psy
choloog, zal niet toegeven
dokter te zijn, maar psycho
loog, die een gezonde leefwij
ze voorstaat en daar onder
meer kruiden voor adviseert.
„De aanklacht van de heer
Modderman is immers ook
al geseponeerd".
Maar in een programma van
Wille mDuys zal hij niet ver
schijnen. „Dat doe ik niet",
aldus de heer Bos.
WASSENAAR De inspecteur van de volksgezondheid dr. H. J.
de Graaf stelt het op prijs om meer mensen te ontmoeten, die
klachten hebben tegen de werkwijze van de Wassenaarse psy
choloog N. Bos. Zijn eerste aanklacht wegens kwakzalverij, ge
baseerd op de gegevens van de Scheveningse arts Modderman
Is door de officier van justitie geseponeerd, omdat de klacht de
vrouw van een arts aanging, dus onder medisch toezicht stond.
mmmsmmÊÊBÊmUBIUmÈÊmm
De officier van justitie dringt aan op „hardere bewijzen", waar
naar de inspecteur nu op zoek is.
Dr. de Graaf: „Iedereen kan zich psycholoog noemen, dat is niet
strafbaar; iedere psycholoog kan aan anderen kruiden advise
ren, dat is evenmin strafbaar. Maar wanneer hij zich daarvoor
laat honoreren, er een beroep van maakt, dan maakt hij zich
schuldig aan het onbevoegd uitoefenen van de geneeskunde,
want die kruiden zijn bedoeld voor verbetering van de gezond
heid."
Veemarkt Rotterdam (13 febr.)
Aanvoer: totaal 3210. weekaanvoer
«17. sl ach tri n deren 130, gebruiksvi
stuk): koelen per kg. 5,90-6,35
kwal.) 5.40-5.70 (2e kwal.) 6.25-5,35
(3e kwal.): vaarzen per kg. 6.40-6.95
(le kwal.) 5,60-6.15 (2e kwal.): stie
ren per kg. 6.70-7,15 (le kwal.) 6 35-
6.65 (2e kwal worstkoeien per kg.
5,25-5,35; nuchteren kalveren per kg.
1.30-1.70; kalf- en melkkoeien 1525-
2500; vare koelen 1125-1550; vaarzen
1125-1300: pinken 1075-1250: graskalve
ren 500-850: mestkalvren 240-355:
schapen 150-230; lammeren 175-
230. Overzicht (respectievelijk aan
voer. handel en prijzen)slachtrun-
deren als vorige week levendig
als maandag, kalf- en melkkoeien
als vorige week kalm onveran
derd. vare koelen gewoon
lijk ruim. Prijshoudend, vaarzen
en pinken kleiner lui, duur
staande, graskalveren klein stug.
duur —goed prijshoudend, nuchtere
kalveren groter levendig lager,
vlot hoog.
AFLEVERING 43
Robert probeerde weer te glimlachen, maar
er kwam geen beweging in zijn gezicht.
De sloep kwam langszij het vlot en de man
nen klauterden erin. Er zaten al een paar
officieren van het schip in. De eerste ra
dio-officier had een noodzender en seinde
onophoudelijk.
Ze legden Robert en Maitland elk aan een
kant langs de banken.
Robert hoestte rauw en onafgebroken. Zijn
hele lichaam schudde bij iedere vlaag. Hij
was zich vrijwel niets meer bewust.
„Het gaat slecht met Ashton," zei Rawson
tegen een van de officieren, Russell gehe
ten.
„Olie. Hij heeft zeker lang in het water gele
gen? Ze is waarschijnlijk in zijn longen ge
komen".
„Kunnen we niets doen?"
„Het zit in zijn longen. Het is bijtend spul.
Het vreet ze langzaam weg," antwoordde
Russell. Hij voelde zich verbitterd, niet zo
zeer om zichzelf, maar om het gevoel van
onmacht, het feit dat hij niets kon doen.
„Wat zou ik moeten doen?" vroeg hij
scherp.
„Wat wij niet kunnen doen," antwoordde
Rawson op dezelfde scherpe toon.
„Neem jij het roer," zei Russell en maakte
plaats voor hem bij de roerpen, „ik zal
eens naar ze kijken."
Voorzichtig werkte hij zich naar het andere
eind van de sloep, over de benen stappend
van mannen die nog nauwelijks de kracht
hadden om zich te bewegen. Hij knielde bij
Robert neer.
Robert had zijn ogen gesloten toen Russell
bij hem kwam, maar hij voelde zijn aan
wezigheid toen hij bij hem neerknielde.
Russell keek naar Maitland en tilde zijn
oogleden op. De pupillen rolden "omhoog.
Hij legde zijn hand op de borst van de jon
gen. Niets. Maitland was al enige tijd dood.
Russell gaf de mannen die dichtbij hem za
ten een teken dat ze het lijk overboord
moesten zetten. Hij keek naar Robert en
zag dat deze één oog had geopend.
Russell trok voorzichtig een deken over
Maitlands gezicht. Hij glimlachte naar Ro
bert, in de hoop wat moed in de jongeman
te krijgen.
„Om hem warm te houden, hè?" zei hij.
Het drong nauwelijks tot Robert door wat er
gebeurde. De pijn in zijn borst werd on
draaglijk en het aanhoudende hoesten en
kokhalzen putte hem lichamelijk en geeste
lijk volkomen uit. Hij probeerde even aan
thuis te denken, aan zijn ouders en zijn fa
milie.
Maar zijn herinnering was vervaagd.
Ze liet hem volkomen in de steek.
De mensen die hij kende doolden als het
ware door zijn geest. Ze verschenen erin
en verdwenen aan de andere kant er weer
uit. Hij probeerde ze vast te houden, maar
ze leken zich steeds verder van hem te
verwijderen.
Hij zag zijn moeder glimlachend naar hem
wuiven.
Hij schudde zijn hoofd en toen was het alsof
er iets in zijn hersenen ontplofte.
Toen Russell weer bij hem kwam, zag hij
dat hij ook dood was.
Iemand speelde op een mondharmonica en
een paar stemmen zongen hees mee. De
boot dreef over de kalme zee. Flarden van
de muziek werden op de wind meegevoerd.
De twee lijken werden overboord gezet en
dreven met de muziek van de boot weg.
Ze waren weldra uit het gezicht verdwenen.
Hun requiem bestond slechts uit de verwaai
de klanken van de mondharmonica en
twee of drie vals zingende stemmen.
Onder de bank lag een stukje verkreukt pa
pier. Het was de foto van een meisje. Het
beeld was, door de inwerking van het zou
te water, niet meer te herkennen.
Het had iedereen kunnen zijn. Het deed er
niet toe wie het was. Sl
Moeder, verloofde, zuster, het deed er niet' Br"
meer toe. De troost die ze hadden gegeven, £l
was van geen nut meer. Win
Enige weken later ontvingen de Ashtons eer
telegram. Edwin maakte het open en Fre-' dli
da las het over zijn schouder mee. De ge- na
zichten betrokken en ze huilden samen om
hun broer en zoon. H<
Zij alleen wisten wat die paar onpersoonlijk! Wlm
woorden voor hen betekenden. tri
Robert was dood. -•
Ze zouden nooit weten wat er gebeurd was se°
wat er achter die officiële woorden verj Winr
scholen lag.
Slechts één persoon wist wat ze werkelijt' 2.51
betekenden en die was dood. 1 bal
Maart 1942
De twee maanden nadat ze het bericht vk[^*
Roberts dood hadden ontvangen, ginga nes
voor Edwin langzaam voorbij. Ook voor fclnn
rest van de familie ging die tijl langzaaii. joJ'
Ze spraken er nauwelijks over. In het begl Jon
hadden de tranen gevloeid, maar ze wara^yer
na enige tijd opgedroogd en hadden plaal i"o
gemaakt voor stilzwijgen.
Dat was niets ongewoons, want er was niej^Tjl
te zeggen. Het ene moment had Rob«
nog in hun geest geleefd en het volger
was hij er niet meer.
Ze konden geen van allen werkelijk gelen
dat hij er niet meer was. Er leek zo 1
nig te zeggen, maar onder de oppervlal
was er zoveel te zeggen. Alle ontroering Évin'n
alle leed schreeuwde er als het ware orfotall!
aan de wereld te worden bekend gemaal
Maar het kon niet in woorden worden uitf
drukt. Dus werd er gezwegen.
Edwin en Jean zwegen wanneer
thee dronken. Als het gezin aan tafel 1
stonden de gezichten beschuldigend en f
wijtend. Rort
Jean gaf Edwin de schuld van de dood de
hun jongste zoon, want als hij hem Doel
naar zee had laten gaan, als hij de paf* comi
ren niet had getekend, zou Robert nu ni Proti
schien thuis zijn, dacht ze. ^erk
Dit alles vond tussen hen plaats en niem
sprak een woord. De dagen en maan
na Roberts dood gingen voor hen allen jjet
erg langzaam voorbij. w
(wordt vervolp
