Die Rote Kapelle
ongelooflijk maar
waar verhaal over
Russische spionage
Extra groot
formaat van
Music all in
TELEVISIE VANAVOND
TELEVISIE MORGEN
RADIO VANAVOND
RADIO MORGEN
TERUGBLIK
PAGINA 2 LEIDSE COURANT WOENSDAG 24 JANUARI j y
Schaatsen van
amateurs op
tv en radio
(Van onze radio- en tv-redactie)
HILVERSUM De NOS-radio zal
rechtstreeks, de NOS-televisie
zowel rechtstreeks als in sa
menvattingen, verslag geven
van de Europese kampioen
schappen schaatsen voor ama
teurs die zaterdag 27 en zondag
28 januari worden gehouden
Grenoble.
De NOS-televisie zendt zaterdag
27 januari via Ned. I verslagen
uit van 15.30 tot 16.00 uur en
van 17.30 tot 18.15 uur.
Op zondag 28 jan. kan men de ver
richtingen der schaatsers volgen
van 14.00 tot 14.50 en van 16.30
tot 16.55 uur via Ned. I, en van
17.00 tot 17.45 uur via Ned. II.
Tevens zal het programma Stu
dio Sport beelden van de kam
pioenschappen bevatten.
De NOS-radiö zendt rechtstreeks
reportages uit op zaterdag 27
januari in de NCRV-Sportshow
tussen 16.03 en 18.00 uur via Hil
versum 3 en op zondag 28 ja
nuari in het NOS-sportprogram-
ma „Langs de Lijn" dat van
14.02 tot 18.00 uur wordt uitge
zonden via Hilversum 3.
KRO-show „Piste"
vanuit De Vlieger
molen in Voorburg
In het sportcentrum De Vlieger
molen te Voorhure wordt dins
dag 30 januari de KRO-televlsie-
show „Piste" opgenomen, die in
april wordt uitgezonden. Aan
deze opname werken internatio
nale artiesten mee als Madame
Rita met haar kraagberen uit
Duitsland, de lassowerper Ro-
setti uit Engeland, Karl Antoi-
ne, temmer van adelaars, gie
ren en kondors uit Frankrijk,
de rijwielacrobaten The Gerar-
dis uit Italië, de goochelkunste
naars The Keeners uit Amerika
en de Spaanse The Plata Bro
thers met een komisch nummer.
Het programma wordt muzikaal
begeleid door het tv-órkest on
der leiding van de Belgische di
rigent Tony Vos. Presentator is
Hans van Willigenburg.
Tijdens de opmars van de Duitse
legers door Rusland moest Hitier
I bekennen: „De bolsjewieken zijn
i in één ding sterker dan wij: in
spionage". En Schellenberg, hoofd
van de inlichtingendienst van de
SS schreef: „Steeds weer vroeg
Hitier inlichtingen over onze con-
trasplonage-activiteiten. Hij vond
de Russische geheime diensten
oneindig veel nauwgezetter en
waarschijnlijk vruchtbaarder dan
die van Engeland en elk ander
land". De Duitse legerleiding had
het gevoel, dat de Russische gene
raals letterlijk over de schouder
van Hitier meekeken in de kaar
ten. Lang voor Hitier zijn troepen
samentrok voor Stalingrad om
daar de beslissende slag te slaan
was dit in Moskou bekend. Dit
maakt de vernietigende slag voor
de Duitsers mede mogelijk.
Dit alles was met bewondering
voor de moed van vele duizenden
anderen te danken aan één man,
Leopold Trepper, een Poolse jood,
die de armoe van zijn jeugd later
compenseerde door politieke acti
viteiten en na tal van omzwervin
gen in Frankrijk terecht kwam.
Als overtuigd communist liet hij
zich opnemen in een van de com
munistische spionagecellen, die
daar actief waren. Toen deze
werd opgerold werd hij naar Mos
kou gehaald. Hij kreeg daar een
opleiding en werd teruggestuurd
om in West-Europa een nieuwe
spionagegroep te vormen met be
hulp van „correspondenten uit de
arbeidersklasse", zoals Moskou
alle communistisch georganiseer
de arbeiders noemt.
Trepper slaagde er in een spiona-
genet op te bouwen, dat eerst
lit Berlijn en later vanuit
Brussel, Amsterdam en Parijs
elke avond enige uren in de lucht
was om in code berichten en ont
wikkelingen over te seinen. Om
dat deze organisatie tot grote
schade van de Duitsers in het ge
heim werkte, zijn lang niet alle
gegevens over deze zaak bekend,
maar de Franse journalist Gilles
Perrault is na jaren speurwerk en
honderden interviews door geheel
Europa tot een reconstructie ge
komen, die hij heeft neergelegd in
zijn boek „Die Rote Kapelle". De
gedramatiseerde documentaire
daarvan gaat thans op de tv tege
lijk met de verschijning van dit
boek als goedkope paperback, een
De auteur Perrault heeft dit boek
opgezet als een journalistiek fei
tenrelaas en zich wel in de be
schrijving, maar niet In de feiten
aan verdichtsels overgegeven. De
feiten behoefden niet te worden
versterkt. Zoals ze onaangedikt in
dit boek zijn neergelegd; vormen
zij een avontuurlijke detective,
een realistische roman, doortrok
ken van moed en wreedheid, een
relaas over de meest ongelooflijke
gebeurtenissen, zoals geen auteur
ze achter de schrijftafel verzon
nen zou kunnen hebben.
Een voorbeeld: Om de spionage-
activiteiten van zijn groep naar
buiten te kunnen dekken, had
Trepper met als hoofdkantoor
Brussel een handelsonderneming
gevestigd onder de naam Simex-
co. De hoogste Duitse chef Fort-
ner van de contra-spionage had
eveneens om zonder al te veel op
zien te kunnen werken een im- en
exportmaatschappij volkomen toe
vallig in hetzelfde pand onderge
bracht. De heren Trepper en
Fortner, van wie de eerste alles
deed om uit handen van Fortner
te blijven en de tweede alles in
het werk stelde om Trepper te
pakken te krijgen, kwamen elkaar
regelmatig op de gang tegen, na
men hun hoeden voor elkaar af
en groetten elkaar beleefd. Later
toen de Brusselse zender door de
Duitsers was overmeesterd en
Trepper had weten te ontkomen
en in Parijs een nieuwe zender
had gevestigd, kreeg Fortner een
foto van hem in handen. Toen be
greep hij zijn voortvluchtige prooi
vrijwel dagelijks te hebben ont
moet.
Merkwaardige rol
Die Rote Kapelle (Het Rode Or
kest) is. een benaming die door de
Duitsers aan deze Russische spio
nagegroep is gegeven, omdat zij
door middel Van de radio zoveel
registers bespeelde en omdat als
er een zender het zwijgen was op
gelegd de tweede prompt de lucht
inging. Dit heeft te maken met
het intelligent en menselijk ver
mogen van Trepper in het organi
seren. Hij werkte altijd met drie
groepen, waarbij de tweede in re
serve werd gehouden en de derde
in staat van wording om onmid
dellijk in reserve te kunnen wor-
NEDERLAND I
TROS
Donald Duck in
Rommelland
NOS
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
19.05 Van gewest tot gewest
19.50 Socutera
20.00 Journaal
20.21 Politieke uitzending PvdA
20.31 Die Rote Kapelle
spionage-serie
21.40 Stroming, sociaal
22.05 Studio Sport
22.30 Den Haag vandaag
22.40 Journaal
22.45 Schooltelevisie
20.21 Misdaden uit hartstocl
t.v.-serie
21.10 Music all in
21.40 op uw gezondheid,
medisch
KRO/RKK-IKOR
22.05 Kenmerk-kort
IKOR
22.10 Leerhuis-tweegesprek
NOS
22.50 Journaal
22.55 Hoe word ik de compu
de baas? (Teleac)
BELGIë NEDERLANDS
Hoogstmerkwaardig is de rol, die
de Duitsers zelf speelden in dit
spel zonder dat ze zich dit bewust
waren. Ten eerste wekte de Ge
stapo met zijn wreedheden zoveel
weerzin in Duitse niet nazi-kringen
dat hooggeplaatste Duitsers uit
wraak de Russische spionnen aan
informatie hielpen.
Ten tweede dreef Treppers maat
schappij Simexco een bloeiende
handel met de Duitsers, die deze
maatschappij gebruikten als leve
rancier van al die goederen, die
zij niet rechtstreeks wilden roven.
Uit de aard van de bestellingen
en de plaats van aflevering wis
ten de spionnen van Simexco
weer hoe de situatie in Duitsland
zich ontwikkelde. Bovendien fi
nancierden de Duitsers op deze
wijze zelf de communistische spio-
nage-activiteiten. De Simexco was
zelfs betrokken bij een douceurtje
van de Duitse legerleiding voor
de soldaten, voor wie bij wijze
van versierd verlof reisjes naar
Parijs werden georganiseerd. Bij
de opvang van deze soldafén in
Parijs werd de Simexco ingescha
keld, die daarbij lijsten kreeg,
waarop niet alleen de namen
voorkomen van de soldaten maar
ook van de onderdelen, waartoe
zij behoorden, en waar deze wa
ren gelegerd. Het ging hier veelal
om oostfront-soldaten, zodat de
Russische spionnen en daarmee
Moskou precies wisten waar de
Duitse divisies waren gelegen.
Meermalen bleken officieren van
de geallieerde legers over zorg
vuldiger stafkaarten van de Duit
se fronten te beschikken dan de
Duitse officieren zelf. Ongeloof
lijk, maar waar.
In ongenade
Werd de Grote Baas Trepper van
Die Rote Kapelle, zoals hij met
ontzag werd genoemd ook door de
Duitsers, de meesterspion die
technieken bedacht en invoerde
welke nu nog als schoolvoorbeel
den worden gehanteerd, na de
oorlog met roem overladen? Als
een ondergronds werkende gene
raal is hij mede een man die de
Duitsers vernietigende slagen toe
bracht. Maar toen hij na de oor
log in Moskou terugkeerde, werd
hij daar in de gevangenis gestopt
na een veroordeling tot 15 jaar.
Hoe was dit mogelijk? Schrijver
Perrault gaat daar heel diep op
in, boort vele bronnen aan, maar
weet daarvoor eigenlijk ook geen
verklaring. Hier moet hij werken
met veronderstellingen waarvoor
hij overigens feiten aanvoert.
Trepper is in Parijs een tijd lang
gearresteerd geweest door de
Duitsers en wist door meesterlijke
misleiding zelfs toen nog berich-
Louis Trepper, alias De Grote
Baas, tijdens het hoogtepunt
van zijn activiteiten in de oor
ten door te spelen aan Moskou,
Dit zou Moskou achterdochtig
hebben gemaakt. Bovendien wa
ren zijn gegevens over de Duit
sers zo volledig, dat men hem in
Moskou ook daarom verdacht van
collaboratie met de Duitsers. In
dit alles hebben nog veel meer
dingen meegespeeld die we hier
niet allemaal na kunnen lopen,
maar in het boek van Perrault tot
hoogst belangwekkende lectuur
leidt.
Mogelijk ook duldde Stalin geen
roem aan minderen dan hij. Sta
lin, zozeer gericht op verheerlij
king van zijn persoon, wenste nie
mand naast zich die in aanzien
stond. Na de dood van Stalin
werd Trepper vrijgelaten met de
mededeling, dat er geen bezwa
rend materiaal tegen hem was
gevonden.
Trepper leeft nu in Polen, oud en
ziek. Hij wil zich bij zijn vrouw
voegen in Kopenhagen, maar
krijgt geen toestemming. Ook in
ons land wordt daarvoor nu actie
gevoerd. Zeventig jaar, eenzaam
en ziek, de Grote Baas Trepper.
TON OLIEMULLER
NEDERLAND II
18.45 Ti-Ta-Tovenaar
18.55 Journaal
TROS
19.05 Sjoko, teanershow
20.00 Journaal
17.00 Jevanjong, jeugd
18.40 De Fabeltjeskrant
18.45 Korte film
Milieubescherming
19.20 Publieke tribune
19.35 Zoeklicht
19.40 Mededelingen en de
19.45 Nieuwsberichten
20.35 Mary Roos-show
21.15 Konfrontatie
22.00 Afspraak onder de
22.25 Horen en zien
22.45 Nieuwsberichten
NEDERLAND I
5 Schooltelevisie
5 Ti-Ta-Tovenaar
5 Journaal
EO-kinderkrant
9 The Forerunners, muziek
9 Journaal
l Eilanden in de wolken
9 En nu... mijn verzoek,
muziek
9 Nader bekeken
9 Lofprijzing in het Heilige
Land
9 Het recept voor een kater
9 U schrijft ons
i Journaal
samen'
19.45 Popeye
20.00 Journaal
20.21 Berichten uit
leving
20.35 All in the family, tv-se
1 21.00 De bond en de achterbi
het NW
1 21.45 Barend is weer bezig,
show
22.25 Polanski, documentaire
23.15 Den Haag vandaag
23.25 Journaal
BELGIë Nederlands
NEDERLAND II
VPRO
19.05 Beertje Colargol
19.20 Zwijgen is goud,
oude films
14.00 Schooltelevisie
17.00 Schooltelevisie
18.00 De Fabeltjeskrant
18.05 Calvin en de kolonel,
tekenfilm
18.30 Jonger dan je denkt.
19.10 Uit de dierenwereld
19.35 Zoeklicht
19.40 Mededelingen
19.45 Nieuwsberichten
20.10 Behekste tijd, film
21.20 Première
22.00 Gastprogramma
22.30 Nieuwsberichten
HILVERESUM 1
HILVERSUM 2
NOS: 18.00 Spiegel
blinden en slechtz)
'E. O.: 19.00 den. 18.50 (S>) Lichte grai
Openbaar Kunstbfl
19.10 R.V.U. 19.50 Den Haag
koorzang. 20.00 Studie en informatie.
20.35 Woensdagavond-Finalegeva
rieerd programma. TROS: 21.30 (S)
gewijde 23.00 De i
23.55-24.00 Nieuws.
HILVERSUM 3
23.55-24.00 Nieuws.
NOS: 18.00 Nieuw
Midnight Musik: Metropolé Ora
Harro Schulze-Boysen, de Luftwaffe-officier, die uit haat jegens
formatie hielp.
nazi's de Russische spionnen
i in- Louis Trepper, gefotografeerd i
jaar gevangenis in Moskou.
dan het Hollandse ras, de natuur
schoonhouden.
Ned I 19.05 uur.
Die Rote Kapelle
Makarow zendt elke nacht infor
matie over de Duitse militaire ac
ties naar Moskou. Deze informa
tie heeft hij van Trepper, die in
Parijs opereert. De nachtelijke
activiteiten van Makarow worden
ontdekt. Dischler, de chef van de
Duitse contraspionnage geeft op
dracht de geheime zender op te
sporen.
Ned I 20.31 uur.
Vanavond een extra lange afleve
ring van Music all in, het muzika
le onderdeel van het programma
„3 X 1 Is 1". Pim Jacobs presen
teert op de hem zo eigen manier
gasten uit binnen- en buitenland,
onder andere Labi Siffre, Toby
Rix, Linda Grant, Jacques Ary,
Dennis Palmer, Jean Luc Ponty
en Marie Laforêt, de Franse zan
geres met de mooie ogen. De zan
gers worden begeleid door het or
kest van Rogier van Otterloo.
Ned. II 21.10 uur.
Van gewest
tot gewest
Hou 't scherm
in het oog
dorpje Ruigoord, gelegen midden
in de IJ-polder ten noorden van
Halfweg, dat gaat verdwijnen on
der het zand van de uitgestrekte
industrieterreinen en plaats moet
maken voor de oprukkende fabrie
ken van Amsterdam. Voorts re
portages over de eerste Friese
schoolradioles, en over het na
tuurgebied De Weerribben in Ove
rijssel, waar nu Zweedse koeien
grazen. Het is een experiment
want deze koeien zouden, beter
Stroming
In dit programma over een maat
schappij in beweging komt een
aantal leiders en jongeren in de
vormingscentra aan het woord.
Staatssecretaris Vonhoff van de
CRM is ook aanwezig. Ned. I
21.40 uur.
Misdaden
uit harstocht
Ieder mens heeft zijn geheim.
Voor sommige mensen is dit ge
heim persoonlijk en niet van be
lang voor hun omgeving. Soms
echter kan zo'n geheim verschrik
kelijke gevolgen hebben. Ned. II
20.21 uur.
Marie Laforêt, de Franse zange
NOS-orkest
op de plaat
Van onze radio en tv-redactie
HILSERSUM Het Radio Fil
harmonisch Orkest van de NOS
werkt mee aan 6 grammofoon-
platenprodukties (in totaal 8
l.p.'s) van Decca, die zullen
verschijnen in de serie „Phase
four stereo".
De dirigenten, die bij dit project
zijn betrokken, zijn Jean Four-
net als vast dirigent van het
Radio Filharmonisch Orkest,
Carlos Palta, Anatole Fistoulari,
An tal Dorati en Stanley Black.
Solist is de violist Ruggiero Ric-
ci. Medewerking verleent het
Omroep Vrouwenkoor van de
NOS.
De eerste plaat, waarvoor de op
namen onlangs zijn gemaakt,
bevat een onder leiding van
Carlos Païta uitgevoerd pro
gramma met ouvertures van
Beethoven, Berlioz, Brahms en
Wagner. In februari worden de
opnamen gemaakt voor een De-
bussy-programma, dat wordt
gerealiseerd onder leiding van
Jean Fournet. Medewerking
verleent het Omroep Vrouwen
koor.
Met Anatole Fistoulari als diri
gent volgen in april en mei op
namen voor 3 l.p.'s van een
Tsjaikowski-produktie.
HILVERSUM I
8.00 Nieuws
Radiojournaal. 8.50 Morgenwijding.
9.00 Toppers van toen (gr). 9.35 Wu-
allerlei
dereen. met om 11.55 Beursberich
ten. 12.30 (S) Sportrevue. 13.00
Nieuws. 13.11 Radiojournaal. 13.21
Alert! op het vlak van muziek en
maatschappij, 13.50 (S) De wereld
van de opera: beschouwing over:
Der fllegende Hollander, opera van
16.05 (S) Aspecten: kunstrubriek.
17.00 (S> Mobiel een beweeglijk
programma voor beweeglijke men-
17.55 Mededelingen.
voor de vrouw. 11.05 (S) Voor
zieken. 11.40 Luuisteren naar dief®
poëzieprogramma. 11.55 Mededelis
gen. 12.00 Zingen met Cecilia: vo!b
muziek. 12.15 (S) Orlmoradio: kinder
koor en Promenade Orkest.
Mededelingen t,b.v. land- en
bouw. 12.30 Nieuws. 12.41 Hiei
nu. 12.50 Middagpauzedienst. 13.11
(S) Koorvereniging en licht instpj
mentaal kwartet. 13.20 (S; Licht
semble. 13.45 Moét het zo?: repo
ge over de Raad voor Milieudel
sle. 14.05 Schoolradio. 14.25 (S) Mo
derne kamermuziek. 15.15 De pijbe
maakt nieuwsgierig: gesprek ovfl
Schriftwoorden. 15.30 Nieuws. 15.3
(S) Studio 6: middagmagazine. 16.5
Hier en nu. 16.32 (S) Reglo-reott
streeks: gevarieerd muzikaal, reg"
en nationaal allerlei. 17.30 Nleuv
17.33 Hier en nu. waarin om 1?
(NOS) Hoogoven Schaaktoernooi, j
HILVERSUM 2
HILVERSU
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levende
word. 7.08 (S) Preludium: klassie
ke muziek (gr.). 7.30 Nieuws. 7.41
Hier en nu. 7.55 Aangestipt: pro
gramma-overzicht 8.00 (S) Te Deum
laudamus: klassieke gewijde muziek
(gr.). 8.24 Op de man af: evange
lisch kommentaar. 8.20
Gymnastiek 'MÉH
TROS: 7.00 Nieuws. 7.02 De Hugo
Gelderen Show. (8.00 Nieuws). 1_
9.00 Nieuws. 9.03 KRO-op-Drle: (JJfO
jockeyshow. (10.00 en 11.00 Nieuws)
12.00 Nieuws. 12.03 Van twaalf ,5W
twee: KRO's pauze-programma, rnt
om 13.00 Nieuws en om 13.03 Radt
maar. 14.00 Nieuws. 14.03 Disejc*
keyshow. (15.00 Nleuv
Johtóons dood kreeg ruime aan
dacht gisteren. In het NOS-jour-
naal, in VARA's Achter het
Nieuws en tenslotte in een apar
te necrologie van de NOS. Ach
ter het Nieuws was bij monde
van Paul van 't Veer het meest
kritisch.
De uitzendingen vielen op de
dag waarop het vrijwel zeker
leek dat het Vietnam-conflict
een einde nam. Tragisch conflict
waarvan de uitkomst bewees
dat het gelijk altijd toevalt aan
de winnende partij.
Johnson is in dat conflict eigen
lijk de grote verliezer geweest.
Niet om zijn gelijk of ongelijk,
maar orctfat hij een politiek
doorzette, die uiteindelijk Ameri
ka tot da morele verliezer zou
maken.
Die politiek is, ook in Achter het
Nieuws, aanvankelijk als juist
bestempeld. De VARA-rubriek
en alle andere tv-nieuwsru-
brieken zijn omgeschakeld
toen een „winnend Amerika" er
niet meer in zat. Het is huichel
achtig om over de grens van le
ven en dood „Johnson moorde
naar" te blijven spreken.
Iets heel anders is de bokssport.
Ons kijken gisteren begon en
sloot ermee. Begon met Muham
mad All, door de VARA ge
kocht David Frost-Interview
sloot met de AVRO-reportagi
van de match Frazier—Fore
Ali, wellicht de grootste boksei
aller tijden, kwam in het ge
sprek met Frost erg sympatj#
over, het titelgevecht om de we
reldtitel vonden we een akelige
aangelegenheid.
En dan was er Bartje. Nedfer
landse tv-serie met vervreet»
dende ondertiteling, die vood
storend werkt als het Drenif
dialect minder onverstaanbaM
uitvalt als de ondertitelaar ver
moedt.
Die aflevering van gisteren
een slaapverwekkende aangek
genheid van louter kneuterig*
prietpraat. Waarbij geconsta
teerd kan worden dat Willy v^a»
Hemert telkens als de vervehni
op zijn hoogst is, met een
dramatische scène komt, dié j<
toch weer verzoent met de série
Eén ding staat voor ons vast'
mevrouw Jantje Weurdlng, die
op amateur-basis de rol vW
Bartjes moeder speelt, maal'
van haar karakter iets zo vir-
schrlkkelijk-goeds, dat geen en
kele „beroeps" haar zou kunne»
verbeteren.
V*
