TOCH VERLOOR HUISKES GROTE
ILLUSIE
Jeltje Heslinga en
Wim Heida vormden
weer klasse apart
Erhard Keiler
legde basis
voor praktijk
als tandarts
Noor Grönvold aast op revanche in Skiën
„ISSL
moet
boeten'
Tsigankov
sneller
dan Ard
VERHEYEN:
MAANDAG 8 JANUARI 1973
DEN HAAG En toch was Anton Huis-
kes ondanks een winnaar in zijn team
verliezer bij de eerste profschaatswed
strijden. De man die door zijn eigen
pupillen weer werd teruggeroepen aan
het schaatsfront, proclameerde gelijk
de oorlog aan de schaatser, die het
hardst had gehuild bij zijn vertrek:
Ard Schenk. ,,Die lange is te pakken.
Die lange is echt geen klasse apart.
Die lange is geen superkampioen."
Dat waren de uitspraken die hij
de overige drie Oranjerijders
steeds voorhield. Het waren de
beweringen, die voor de overige
drie Nederlandse schaatsprofs
maar moeilijk te aanvaarden
waren want zij zagen tijdens de
trainingen hoe de lange weg
spoot. Zij zagen hoe de' veelvou
dig wereld-. Europees en Olym
pisch kampioen tijdens de tem
potrainingen hen als het ware
vermoordde door zijn geweldig
atletischvermogen. Zij zagen
ook hoe soepel de lange tijdens
de trainingen reed. Ondanks
dat kreeg Huiskes zijn mannen
zo ver dat zij de strijd met hem
aandurfden te binden. Vooral
Kees Verkerk was extra gela
den, vol zelfvertrouwen dat hij
na een paar jaren in de breedte
Ard Schenk heeft hem, de allround-bokaal. Naast hem Olsen en Bols
te hebben gezeten, het weer
aandufde om een frontale aan
val op Ard Schenk uit te voe
ren. Na afloop van het door de
bezoekers bijna vergeten prof-
schaatsfestijn in het brandnieu
we complex van De Uithof ston
den de Oranje-drie en hun trai
ner er toch wat verslagen bij.
Goed, er mocht door de invoe
ring van het professionalisme
dan revolutie in de schaatssport
hebben plaatsgevonden, de
krachtsverhoudingen waren in
feite ongewijzigd gebleven. Ard
Schenk was toch een klasse
apart gebleven. Zo domineerde
hij dat de penningmeester van de
ISSL al na drie afstanden de
cheque van 35.000 gulden kon
uitschrijven, Pas toen Ard
Schenk die kolossale buit hele
maal binnen had, kon een ge
tergde Kees Verkerk wraak ne
men voor zijn afgang op de 5
km. Op de 10 km. liet de kleine
Puttershoeker zien. dat hij op
basis van zijn fabelachtige tech
niek nog steeds een groot
schaatsenrijder is. Met een
knallende opening dook hij ge
lijk onder de tussentijden, die
een voorzichtige Schenk tegen
Bols neerzette en met speels ge
mak pakte hij binnen 5, 6 rond
jes een voorsprong van 7 secon
den op de tussentijd van Bols
en Schenk. „Wat gaat er nu
gebeuren", riep een angstige
Jan Bols langs de kant. "Kees
pakt, als het zo doorgaat, nog
mijn derde plaats in het klasse
ment" en ten bewijze van zijn
nieuwe profstatus voegde de
Drent er aan toe: "En echt als
hij 13 seconden op de 10 km.
goedmaakt, kost me dat toch
wel een paar duizend gulden".
Maar naarmate de lichte mist
meer neersloeg op de baan zak
te het tempo van Kees Verkerk.
En juist in die fase had Ard
DEN HAAG Jan Klok, sinds
de oprichting van de ISSL
(International Speed Skating
League) secretaris-generaal
van de profschaatsbond, was
na afloop van de eerste
schaatswedstrijd erg optimis
tisch. „Na de desillusie van
de eerste dag heeft het en
thousiaste publiek, dat op de
tweede dag in meerdere ge
tale naar de Uithof was ge
komen, veel goed gemaakt.
Ik geloof dat de profrijders
toch een toekomst hebben.
De eerste wedstrijden waren
voor ons op experimentele
basis georganiseerd. Nie
mand van de organisatie had
enige ervaring op het gebied
van professioneel schaatsen.
Sporttechnisch is alles naar
wens verlopen. Er zijn zeker
een aantal kanttekeningen te
maken bij de organisatori
sche kant van de zaak". „Ik
kan begrijpen dat het pu
bliek de entreeprijzen Iets te
hoog vond. De Amerikaanse
organisatoren hebben de po
pulariteit van de vier Neder
landse rijders overschat. Dat
het op een misrekening uit
kwam had niemand durven
denken".
„We hebben contacten met een
aantal Nederlandse banen.
Misschien zullen we dit jaar
nog enkele profwedstrijden
organiseren. De wedstrijden
in Eindhoven (28 januari)
gaan waarschijnlijk niet
door. We hebben wel een
contract met de kunstijsbaan
Eindhoven, maar zijn finan
cieel nog niet rond. Ned Nee-
ly, de Amerikaanse initiatief
nemer is in onderhandeling
met de motorclub Valkens-
waard (broer Dirkx en Pier
re Karsmakers». Hij wil na
de wedstrijden een ijs-speed
way wedstrijd houden. Als
de onderhandelingen met de
motorclub gunstig verlopen
dan zullen we dit jaar nog
naar Eindhoven komen. Ook
de kunstijsbaan Alkmaar
heeft aangeboden de poorten
voor de profs te openen.
Deze week zullen we een be
slissing nemen over Alk
maar. Ik weet dat de zaak
dan nog moeilijker komt te
liggen met de KNSB."
OPPASSEN
„De KNSB moet toch oppassen
want we hebben met de lan
ge afstandsrijders van de
KNSB contact. Het was onze
bedoeling geweest om tijdens
de wedstrijden in De Uithof
een een-uurswedstrijd te hou
den. Een dergelijk spektakel
is aantrekkelijk voor het pu
bliek. Organisatorisch zou
een lange-afstandswedstrijd
goed uitkomen. De profrij
ders hebben dan voldoende
tijd om zich te concentreren
op het volgende nummer. Nu
moesten we de baan regel
matig dweilen. Om de rij
ders de tijd te geven tot rust
te komen. Ik begrijp dat de
lange tussenpauzes niet aan
trekkelijk zijn voor het pu
bliek. maor het is nood
zaak", aldus Jan Klok, die
als secretaris-generaal van
de ISSL nog steeds in het be-
ziï is van een KNSB-schaats-
paspoort. Klok is namelijk
nog niet geschorst als voor
zitter van de ijsclub Wage-
ningen.
Ard Schenk was ontevreden
v over de kaartverkoop. Na af
loop van het evenement zei
Schenk: „De voorlichting
over de verkoop was vals.
De ISSL had nimmer mogen
lanceren dat er 18.000 kaar
ten waren verkocht. Ik ken
gevallen van mensen die de
Uithof vorige week belden
en toen te horen kregen dat
de kaarten uitverkocht wa
ren".
In het Nederlandse kamp was
een duidelijke teleurstelling te
bespeuren. Eddyy Verheyen
zei: „De ISSL zal nog lang
moeten boeten voor de valse
voorlichting aan de pers en
aan het publiek".
Jan Bols: „Toen we zaterdag
naar het stadion gingen en
de matige belangstelling za
gen sloeg de schrik ons om
het hart. De eerste dag was
een teleurstelling. De ISSL
had eerlijk spel moeten spe
len. In de kleedkamer werd
ons meegedeeld dat het pu
bliek wat later zou komen
omdat er opstoppingen wa
ren op de toegangswegen
naar het ijsstadion.
Kees Verkerk: „De publieke
belangstelling viel tegen. Als
topsporter ben je niet ge
wend om voor zo weinig pu
bliek te rijden. In augustus
werd ik al door een honderd
tal supporters benaderd voor
kaarten. Ik kon geen kaarten
krijgen want alles moest in
de voorverkoop. De ISSL had
er beter aan gedaan de voor
verkoop in augustus al te be
ginnen. Van deze fouten zal
de ISSL hebben geleerd."
Ook Erhard Keiler was reso
luut in zijn uitspraak: „De
organisatoren hadden ons in
spraak beloofd in de gehele
organisatie. Als we vragen
stelden over dit soort zaken
dan werden we met een kluit
je in het riet gestuurd. De
ISSL zal nu moeten toegeven
dat er fouten zijn gemaakt.
De prijzen waren te hoog.
Profschaatsen moet een be
taalbare zaak zijn voor het
gewone publiek. Het mag
geen elitegroep worden. De
ISSL heeft de fout hersteld
door op de tweede dag „kin-
derkaarten" te verkopen
5.-) maar toen was het te
laat. Er zal nog veel moeten
gebeuren om het profschaat
sen populair te maken", al
dus Erhard Keiler.
ALMA ATA De 24-jarige Rus
Alexander Tsigankov heeft zon
dag tijdens de nationale
schaatswedstrijden op de Medeo-
baan in Alma Ata de 3000 meter
gewonnen in 4 minuten en 8,2
seconden. Dat is eentiende secon
de onder het wereldrecord, dat
Ard Schenk op 2 maart van het
vorig jaar in Inzeil vestigde. De
kans dat de prestatie van Tsji-
gankov wordt erkend is echter
gering, daar het een officieuze
wedstrijd betreft,
tsigankov kwam tot nog enkele
opvallende verrichtingen. Hij
reed de 500 meter in 39,5 secon
den, de 1500 meter in 2.01,3, het
geen een nieuw nationaal record
en de beste seizoentijd inhield
UTRECHT Ook gisteren hebben de Friese deelneemsters
gedomineerd op de jeugdkampioenschappen voor meisjes
in Assen. A-kampioene werd Jeltje Heslinga uit Jelsum,
bij de b-meisjes vormde Pietie Postma (Langweer) een
klasse apart. Zij won alle vier afstanden en wordt be
schouwd als de toekomstige „Atje".
Jeltje Heslinga dankte haar titel
aan het feit dat haar grote con
currente Haitske Pijlman
(Grouw) op de 3000 meter vol
komen faalde. Haitske werd elf
de in 5.30.7 minuten en zakte
daardoor van de eerste naar de
zesde plaats. Voor Jeltje Heslin
ga, die de 1000 en de 1500 meter
had gewonnen (in 1.37.0 en
2.33.0 min.), was de vierde
plaats op de 3000 meter (5.23.1)
daardoor juist onvoldoende voor
de eindzege. De drie kilometer
werd gewonnen door een zusje
van Jeltje, Afke Heslinga in
5.19.4. De eerste negen plaatsen
in het eindklassement van de a-
meisjes werden bezet door pu
pillen van trainer Wiebe Kort.
Tweede was Jima Jansen (Har-
Iingen) en derde Kaske Meijer
(Heerenveen).
In de B-categorie maakte Pietie
Postma met 46.9 seconden op de
500 meter, met 1.36.6 en 1.39.1
minuut op de 1000 meter en met
2.33.1 op de 1500 meter een
weergaloze indruk. Zelfs was zij
op de 500 en 1000 meter sneller
dan de a-meisjes. Achter Plietie
bezetten vier andere Friezinnen
de tweede tot en met de vijfde
plaats.
Jan Heida en Jan de Vries, die
reeds na de eerste dag aan de
leiding gingen van het algemeen
klassement in het toernooi in
het nationaal jeugdkampioen
schap schaatsrijden lange baan
van Nederland, hebben ook op
de tweede dag hun superioriteit
duidelijk bewezen.
Heida zegevierde zowel op de 1500
meter (2.12.5) als de 5000 meter
(7.58.3, een uitstekende tijd) en
Jan de Vries, die reeds de 1500
meter op zijn naam had ge
bracht won nu de 1000 meter
(1.27.7) en de 3000 meter (4.43.-).
Peinsde Anton Huiskes, de Nederlandse coach van de prof
schaatsers in een rustig ogenblik tijdens het toernooi om de
World Cup: ,,Toch is er iets fout met het schaatsenrijden. Ik
bedoel maar ik ben er vijf jaar uit geweest als coach en ik
kan zo met dezelfde schema's terugkomen. Dat mag gewoon
niet mogelijk zijn. Ik stel me voor dat dat bij het voetbal ook
niet kan". Vervolgde Anton Huiskes: „De jongens zullen ook
moeten gaan wennen aan een wetenschappelijke benadering
van de schaatssport, ook een Kees en een Eddy, die keihard
hebben aangepakt. Wat dat betreft kunnen velen in de ploeg
toch een voorbeeld nemen aan een Ard Schenk, die gewoon
goed luistert en niet gelooft in sprookjes". En hoofdschuddend
stapte de man die na vijf jaar terug feon komen, weer op het
ijs, om de kampioen naar de zege ter waarde van 35.000 gul
den te coachen.
Schenk zijn beslissende aanval
op Jan Bols Ingezet. En hetzelf
de wat Ard Schenk op het sche
ma won verloor Kees Verkerk
nu per ronde. De spanning werd
wurgend tijdens de laatste ron
de van de uitgeputte Verkerk.
Zou hij het redden of niet
Het publiek schreeuwde de stem
banden aan flarden want ieder
een wilde de nederlaag van de
superkampioen wel eens mee
maken. Het werd tenslotte een
overwinning. Voor de totaal
leeggereden Verkerk. Met bijna
het kleinst mogelijke verschil,
namelijk 3/100 seconde. Het pu
bliek jubelde, nog harder bijna
dan vlak daarna toen Ard
Schenk samen met Erhard Kei
ler werd gehuldigd. Misschien
dat daar ook wel een van de
denen van het schroomvallige
bezoek van het publiek bij het
profdebuut lag. De al te grote
superioriteit van Ard Schenk.
Daar wil Huiskes, ondanks de
alleszeggende zege van Schenk
in Den Haag nog wel wat
doen. Hij zei: "Die lange is mo
menteel erg sterk, maar ik zou
toch wel eens hebben willen
zien hoe het gegaan was als
Kees Verkerk op die 5 km. niet
zo sterk was gehandicapt door
het ijs. Echt daar heb ik het
nooit over, maar Kees had abo
minabel slecht ijs. Hierdoor is
zijn vijfde plaats te verklaren,
anders was hij hetzelfde of zelfs
beter geëindigd als Schenk."
Huiskes is eerlijk genoeg om
toe te geven dat ook Ard
Schenk last van het ijs heeft ge
had. Hij was ook eerlijk genoeg
om mee te delen dat de experi
mentele schaats, die Ard Schenk
samen met de firma Adidas ont
wikkelt, nog niet helemaal per
fect gleed. Het zijn bewijzen te
meer dat Ard Schenk op dit mo
ment toch weer een klasse
apart is en dat vormt tegelijk
een groot probleem in het prof
circus, want alhoewel Willy Ol
sen zich ontpopte als de grote
revelatie in de profgroep door
middels drie derde plaatsen
een klassering als vierde op de
10 km. de tweede geldprijs te
veroveren, is de afstand
hem tot Ard Schenk nog erg
groot. "Ik durf er dan ook nog
niet aan te denken om van Ard
Schenk te winnen", zei de 22-ja-
rige Noorse student na afloop.
"Misschien volgend jaar. Ik ge
loof namelijk dat er een vooruit
gang in mijn schaatsen zit maar
zoiets moet je rekenen in jaren.
Daarom zeg ik dus pas volgend
jaar en dan nog heel
schien". De Noor, die als een
van de randfiguren de prof-
groep was binnengehaald omdat
hij in de Noorse ploeg tenslotte
pas de derde man was en op
het Europese kampioenschap
nog werd voorbij gestreefd door
Tveter verraste in feite alleen
zijn trainer Josh. Tenman niet.
Last
Olsen was de enig overgebleven
Noorse prof omdat Grönvold te
veel last had van een zware
griepaanval. "Bij de 5000 meter
heb ik de laatste rondjes maar
kalm aan gedaan. Als ik dat niet
had. gedaan, was Ik geloof ik, op
het ijs gestorven", zei de slecht
uitziende Noor na afloop. "Maar
echt, over twee weken in Skiën
zal ik bewijzen dat Ik nog
steeds schaatsen kan. Dan wil
ik toch proberen Ard Schenk te
pakken".
Grönvold en Olsen zullen samen
met Kees Verkerk en Jan Bols
in de profgroep moeten probe-
re nom het Ard Schenk lastig te
maken, want dit viertal is na
Ard Schenk duidelijk het sterk
ste. Dat bewees zelfs de zieke
Grönvold die nog -Eddie Ver
heyen achter zich hield. Voor
Verheyen gelden echter de ex
cuses dat hi jovertraind is. Bo
vendien nog hinder ondervindt
van een oude knieblessure. De
overige twee rijders, Tveter en
Höglin, zijn dusdanig zwag, dat
zij door de overige rijders met
stukken worden geslagen. On
danks hun matige deelname is
het geld van profs toch van dus
danige kwaliteit dat er voor de
schaatsliefhebbers van verruk
kelijke duels viel te genieten.
De krachtmeting tussen Olsen
en Bols op de 5 km. bijvoor
beeld gaf bij het ingaan van
elke ronde een andere leider te
zien. Een slechts met de groot
ste krachtsinspanning kon Bols
in een sensationele eindspurt
winnen. "Al deed hij dat wel in
een verschrikkelijk slechte
stijl", aldus Anton Huiskes.
"Maar het pleit wel voor zijn
vechtlust". Juist deze duels
waarvan er veel te zien waren,
ook op de 1500 m. en ook op de i
10 km., gaven aan dat er toch
wel toekomst is voor prof-
schaatsen. Ard Schenk, de grote
winnaar van het profschaatsfes-
tijn, zei treffend: „Sportief ge
zien is dit 'n sohitterend toernooi
geweest. Prachtige tijden en
een goede sfeer. De oorzaken
van het geringe publiek moeten
dan ook elders worden gezocht", j
Dat was niet geheel juist, want
mogelijk moet als een van de
voornaamste oorzaken van het
geringe publiek de al te grote
kracht van Ard Schenk worden
genoemd. Ook de superkam
pioen bij het voetbal Ajax on
dervindt toch een steeds gerin
ger belangstelling.
BERT VOSKUIL
DEN HAAG Erhard
Keiler is bijna tandarts
in februari volgt zijn
laatste examen en wil
binnen twee jaar een
praktijk aan zijn profes
capades overhouden.
Deze belegging kost
hem, rekent hij vlot uit,
honderdvijftigduizend
gulden. "Dat bedrag wil
ik bij Bill Moore, de
Amerikaanse financier,
verdienen", zegt Keiler,
in 1972 de best geklede
man van West-Duits-
land. Zijn streven is
sneller succesvol ingezet
dan hij verwacht had.
Want op het laatste on
derdeel (1000 meter)
van de strijd om de
Worldcup voor sprints
greep de Olympische
kampioen op De Uithof
naar de macht.
Een cheque van 23.400 gulden
honoreerde zijn krachttoer,
die de Zweed Hasse Borjes -
tot dan aan de leiding -
haast een minderwaardig
heidscomplex bezorgde. Op
de valreep ging zijn eerste
internationaal succes de mist
in. Zij excuus: "Keiler is
een man voor wie je bewon
dering moet hebben. Door
zijn routine weet hij precies
wanneer hij moet toeslaan."
Erhard Keiler (28) heeft een
vreemde carrière achter de
rug. Hij won in 1968 en in
1972 op de Olympische Spe
len goud, maar was op de
daartussenliggende toernooien
minder fortuinlijk. Alleen in
1971 op de wk sprint deed hij
met een eerste plaats van
zich spreken. Toen,,Sapporo"
het vorige seizoen voorbij
was, dacht hij er hardop
over na een punt achter zijn
loopbaan te zetten. Zijn stu
die moest gaan domineren.
Tot de ISSL aanklopte en
hem uit de doeken deed, dat
zijn populariteit grof geld
kon opleveren. Pas heel laat
tekende Erhard Keiler nog.
"Aanvankelijk leek het me
allemaal wat griezelig. Ik
wilde eerst wel eens zien hoe
dat afliep. Maar van liever
lee raakte ik ervan overtuigd,
dat de ISSL bestaansrecht
heeft". Zijn lichte aarzeling
en ook zijn studie hebben
een vertragende invloed op
zijn voorbereiding gehad.
"Toen ik naar Den Haag
kwam was ik dan ook niet
pessimistich maar relistisch.
Ik ging ervan uit, dat mijn
tegenstanders conditioneel in
het voordeel waren. Zij had
den langer en beter kunnen
trainen. Een derde plaats was
het hoogste waarop ik reken
de."
Zijn pessimisme resulteerde in
een eerste prijs. Erhard Kei
ler kon zijn geluk niet op.
En dat was begrijpelijk. Wat
hij nooit verwacht had was
toch realiteit geworden. De
eerste titel bij de profs was
voor hem. Het een en ander
gebeurde nogal liefst in een
toernooi, waarin bij de sprin
ters de spanning tot een
maximum werd opgevoerd.
Want als er na drie num
mers één ding duidelijk was,
was het wel een uiterst mi
niem krachtsverschil, gerin
ger in ieder geval dan ooit
voorkwam.
Hasse Börjes, het Zweedse
krachtblok, mocht op de 500
meter tot tweemaal toe zijn
handen zegevierend omhoog
houden. Dit machtsgebaar
bleek echter onvoldoende
voor de klassementswinst,
omdat zijn optreden op de
dubbele sprint te zwak was.
Zijn verklaring: „Voor dit
werk moet je lichamelijk erg
sterk zijn. Je moet een uitge
balanceerde conditie hebben,
waarin je ook nog voldoende
lucht voor de 1000 meter
moet hebben. Ik heb dit sei
zoen vooral aan dat punt
gewerkt en ik voel nu dat ik
ook een stuk sterker ben. Al
leen ben ik er nog net niet."
Erhard Keiler grijnsde. Hij
heeft jaren lang als een berg
tegen de kilometer opgezien,
omdat deze afstand niet
strookte met zijn visie
de sprint. In zijn boek „In
72 slagen naar het goud"
legde de mede-recordhouder
met 38.0 seconde omstandig
uit, dat de zuivere sprinter
veel meer tot zijn recht
komt in een vierkamp over
500 meter, "de duizend me
ter verpest eigenlijk het
sprintkampioenschap'
meende hij dan ook keihard.
Het vreemde in De Uithof
was echter, dat Erhard Kei
ler zijn faam als schaatser
niet door zijn meesterlijk
vakmanschap op de sprint
ophield. Zijn tijden: 4000
(3de) en 39.73 (2de) waren
heus niet om over naar huis
te schrijven. Neen, zijn
kracht op dit evenement lag
op de „lange sprint". Bleef
hij de eerste dag met 123.81
in de buurt van de concur
rentie, de tweede dag dreef
zijn eerzucht hem naar grote
hoogte. Aangemoedigd door
de enthousiaste toeschouwers
voelde de populaire West
duitser, tot voor kort kandi
daat om Inzells burgemees-
Leo Linkovesi speelde tot het
laatst toe een belangrijke rol.
Maar ook hij moest bij de
sprinters voor Keiler het hoofd
buigen.
ter Ludwig Schwabl
voorzitter van de ijsclub op
te volgen, zijn grote kans r
derbij komen. Zonder de
druk van: Die tijd moet
uit komen gleed Keiler naar
de start van de eerste rit
de duizend meter toe. In een
gevecht op leven en dood zou
hij met de Zweedse specia
list Ove Konig om een ere
plaats strijd leveren. "Ik
was geladen. De verschillen
waren zo klein, dat ik tot
mijn verrassing had begrepen
nog een kans op het goud te
maken. Dat inspireerde
enorm. Ineens was ik die
angst voor die laatste paar
honderd meter kwijt. Het
ging toen geweldig. Mijn
opening sloeg als een bom
in. 18.1 seconde op 200 meter
was bijna een volle seconde
sneller dan zaterdag en bijni
een halve seconde sneller
dan de beste tijd van zaterdag
van Eriksen. Daarna vloog
ik als het ware."
Erhard Keiler, de tandarts, die
momenteel meer dan 72 sla
gen op de 500 meter maakt
("Op De Uithof waren het t
ongeveer 93") legde daarmee
de eerste steen voor een mo
nument, waarvan de kontou-
ren pas zichtbaar zijn. Dit
seizoen was mede door zijn
examenbeslommeringen
genlijk bedoeld als aanloop
periode voor de grote slag,
die dan het volgend jaar ge
slagen moest worden.
De eerste klap, die een daal
der waard is, kwam echter
wel zo plezierig
"Thanks, mr. Needy",
Keller gisteren met een knik
je-toe, toen zijn baas met
een zak patates in de hand
zijn felicitaties kwam aan
bieden. "Het geld komt me
goed van pas.." De Ameri
kaan, in De Uithof door te
genslag overweldigd, voelde
deze opmerking als een dui
delijk plaagstootje....
HANS DE BRUYN
