Rhodesië wordt steeds „aparter'' CcidócSommit Ik hoop dat wij de zaak in de hand kunnen houden Turkije nodigt Dankert uit Surinames gevolmachtigd minister Polanen: UTERDAG 16 DECEMBER 1972 LEIDSE COURANT PAGINA 7 Violist Forum doodgereden :NSCHEDE De 38-jarige alt violist Norbert W. M. MUller van het operagezelschap Forum is gisteren op de Van Lochem- straat - hoek Stadsgravenstraat op slag gedood'toen hij bij het oversteken van de rijbaan werd aangereden door een personen- Gina Lollobrigida en Peter Wyngard tijdens een re ceptie in Boedapest. Gina en Peter zullen voor de Hongaarse televisie optre den. Voor die gelegenheid had Gina dan ook maar 'n Hongaars tintje aan haar toilet gegeven. auto die bestuurd werd door waarschijnlijk een dronken man. De dader is na de botsing doorgereden. Twee mannen zijn later aangehouden. SALISBURY (Reuter) Het R'hodesische parlement j heeft tijdens de zojuist af gesloten zitting van vier weken een ingrijpende reeks wetten op de rassen scheiding goedgekeurd, die verder gaan dan de wetge ving die sinds de eenzijdi ge onafhankelijkheidsver klaring van 1965 is inge voerd. Volgens premier Ian Smith zijn de nieuwe wetten niet meer dan een uitwerking van de grondwet van 1969 en zullen ze Rhodesië ten goede komen. Maar zijn te genstanders noemen de wetten discriminerend en vergelijken ze met de apartheidswetten in Zuid-Afrika. De afgelopen weken heeft het par lement ingestemd met de invoe ring van een pasjeswet, die de Afrikanen verplicht te allen tij de een identiteitsbewijs bij zich te hebben. Ook zijn er beperkin gen opgelegd aan reizen van Afrikanen naar het buitenland. Een amendement op de „Iandlo- perswet", dat de Rhodesische regering machtigt werkloze Afrikanen buiten de steden te houden, is een ander instrument om het gaan en staan van de Afrikanen te kunnen controleren en reguleren. Stappen op weg naar de apartheid zijn voorts de wet die de rege ring het recht geeft in postkan toren afzonderlijke voorzienin gen in te richten voor blank en zwart. Het parlement heeft ook de ker ken beperkingen opgelegd door te bepalen dat missionarissen en zendelingen vergunningen moeten aanvragen bij de rege ring om te mogen leven in de stamlanden van de Afrikanen of daarheen reizen te maken. Hoger personeel wil in raad arbeidsmarkt DEN HAAG (ANP) Het college van beroep voor het bedrijfsle ven heeft besloten de SER nog drie weken de gelegenheid te geven zijn materiële bezwaren tegen een vertegenwoordiging van de Nederlandse centrale van hoger personeel in de raad voor de arbeidsmarkt aan het college kenbaar te maken. Daarna zal het college opnieuw het beroep in behandeling ne men, dat de centrale heeft inge steld tegen de beslissing van het dagelijks bestuur van de SER om voorshands de centrale niet in de raad voor de arbeids markt op te nemen. Federatie van vakcentrales begint maart UTRECHT (ANP) De federatie van vakcentrales gaat niet op 1 januari van start, zoals aanvan kelijk de bedoeling was, maar omstreeks 1 maart 1973 als de eerste fase van het proces van de federatievorming zal zijn af gesloten. Dit blijkt uit een verklaring van de drie vakcentrales (NW, NKV en CNV) die gisteren openbaar is gemaakt. De laat ste fase hopen de vakcentrales nog voor eind 1973 te kunnen af sluiten. Bij het proces van voor bereiding zal het personeel van de drie vakcentrales nauw wor den betrokken. Miljoenenbuit LONDEN (AP) Inbrekers die donderdagavond hebben inge broken in de kluizen van een bank in de Londense wijk May- fair zijn verdwenen met een buit die wordt geschat op ten minste een miljoen pond (ruim 8 min. gulden). De heer Dankert; bereid naar Turkije te gaan PARIJS (ANP) De Turkse regering heeft het Tweede-Ka merlid P. Dankert, die de laatste maanden in de raad van Europa kritiek heeft geoefend op de wijze waarop in Turkije de rechten van de mens worden nageleefd, uitgenodigd voor een bezoek. dat aan bepaalde voorwaarden wordt voldaan. Men zou zich kunnen voorstellen dat hij zal vragen te kunnen spreken met Dankert is bereid deze uitnodiging te aanvaarden vooropgesteld de mensen wier verklaringen over martelingen hij woensdag aan de Turkse minister van buitenlandse zalen Haluek BayueLken heeft voorgelegd. Bayuelken verklaarde later op een persconferentie dat alle klaöhten over martelingen en mishandeling worden onder zocht, maar dat alle tot nu toe ingediende klachten ongegrond zijn gebleken. Voor hij naar Tuhkije gaat wil Dankert zich laten voorlichten, door „Amnesty International" dat een diepgaand onderzoek heeft ingesteld naar martelingen, en door leden van de verbo den Turkse arbeiderspartij die zich in West-Europa bevinden. L De positie van de Surinamers in Nederland is erg moeilijk geworden Amsterdamse politie-agenten hebben de gummiknuppels losser in het foudraal zitten wanneer zij met Surinamers worden geconfron teerd. Werkgevers houden de deunen van hun bedrijven gesloten wanneer een Surinamer aanklopt voor werk. Enkele ogenblikken la ter staan dezelfde deuren wijd open wanneer een (blanke) Neder lander om werk vraagt. Amusementsgelegenheden in Den Haag, Amsterdam en Rotterdam transformeren in enkele seconden van openbare gelegenheeden in .besloten clubs" om als blankschone klan dizie zich aanmeldt weer „open" te-zijn. Deze symptomen van dui- j delijke intolerantie jegens een minderheidsgroep heeft vorige week s geleid tot een scherp protest van de Surinaamse gevolmachtigd mi- nister dr. J. D. Polanen. In een verklaring sprak hij zijn grote ver ontrusting uit over het feit dat Surinamers steeds meer het gevoel krijgen in een gemeenschap te leven met latent racistische trekken. Hij wees voorts op het gevaar van het toespitsen van raciale tegen- i stellingen. Over zijn Polanen: .maatrege I j zijn beloc zijn protest zegt minister ien: „Wanneer men geen atregelen treft en alles op i zijn beloop laat is het niet denk- beeldig dat het binnen de Suri naamse gemeenschap in Neder land tot een uitbarsting zal ko- r ,men. Er is een duidelijke esca latie merkbaar in de gespannen verhouding tussen Surinamers en Hollanders. Ik hoop dat wij de zaak in de hand kunnen hou den en alles rustig in goede ba- fnen kunnen leiden". Surinames gevolmachtigd minis- *fr ,is arvan °v®rtuigd dat on verhouding tussen de Suri- .danks de recente confl cts. ua- de Nederlandse ee- politie jegens Surinamers. „Ik zou het woord aversie niet di rect willen gebruiken. Ik zou er wel op willen wijzen dat in een' gemeente als Amsterdam waar er 20.000 Surinamers wonen, de verhouding tussen Surinamers en politie moeilijker is. Vooral omdat je daar veel nieuw aan gekomen Surinamers hebt die er blijven hangen. De politie is niet voldoende ingelicht en voor gelicht over het Surinaams denkpatroon. Men voelt het Su rinaams cultuurpatroon niet vol doende aan" waarbij o.m. in Amster dam een Surinaams echtpaar door de politie werd afgetuigd, ^en de discriminerende maatre gelen op het gebied van de huis vesting en bij de werkgevers, het klimaat voor een goed en harmonieus samenleven tussen Surinamers en Nederlanders gunstig is. ,jlk heb deze week een openhartig gesprek gehad met burgemees ter Samkalden van Amsterdam en de hoofdstedelijke huofdcom- j missaris van politie De Jong. j Mijn voorstel om een team agenten uit Suriname onder lei ding van een officier op te ne men irn het Amsterdamse politie korps is gunstig ontvangen. In een later stadium zouden dan onder Surinamers in Nederland agenten kunnen worden gere- cruteerd. De Surinaamse agen ten kennen de mentaliteit van hun mensen. Ze weten precies, wie de misdadigers onder de Surinamers zijn en welke men sen een schone lei hebben. Ze kunnen de raddraaiers bij een rel er onmiddellijk uithalen en de önschuldigen met rust laten. Kijk hoe men het in Amerika doet. In de New Yorkse wijken waar grote concentraties negers af Puertoricanen wonen, zie je „i hoofdzakelijk neger- en Puerto- ricaanse agenten rondlopen. Toen ik met mijn voorstellen bij - burgemeester Samkalden v kwam, reageerde hij heel en- m thousiast: Dit is het ei van Co- lumbus. Minister Polanen gelooft niet in het bestaan van een uitgespro ken aversie bij de Amsterdamse namers en de Nederlandse ge meenschap te helpen verbeteren is minister Polanen van plan de voorlichting vanuit zijn Kabinet te intensiveren. „Misschien dat hiermee het we derzijds begrip beter kan wor den. De gespannen situatie dient te verdwijnen. Tégen de Surinamers die van plan zijn zich duurzaam in Nederland te vestigen zou ik willen zeggen dat zij moeten proberen zich zo veel mogelijk aan te passen aan het Nederlands cultuurpatroon. Ze kunnen in alle redelijkheid niet verwachten dat de Neder landers zich naar hen zullen richten. De Surinamers zijn, on danks hun status als Rijksgeno ten, hier te gast Schadelijk Over de Surinaamse organisaties, die in Nederland dreigen met harde acties als vergelding en oproepen tot het ontketenen van geweld en chaos is minister Po lanen zeer beslist: Dit soort organisaties schaden al leen maar de Surinaamse zaak. Ik zal hun acties nooit steunen. Ik ben ervan overtuigd dat wij in onderling overleg en geza menlijk denken moeten zoeken naar methoden om de gespan nen situatie zo geruisloos moge lijk op te heffen. De agressieve groeperingen die zich hier ma nifesteren bestaan vaak uit slechts enkele individuen. Je komt steeds weer dezelfde na men tegen. Ik geloof niet dat de Nederlandse gemeenschap aan deze organisaties veel waarde moet hechten. De progressief verschijnen en de mond vol hebben over bloedige revoluties en wapens uit Libië. Beperking van de grote stroom Surinamers (jaarlijks geschat op 7000) naar Nederland ziet minister Polanen in het creëren van arbeidsintensieve industie- en in zijn land. Hij geeft ronduit toe dat de afgelopen ja ren nauwelijks nieuwe arbeids plaatsen in Suriname werden geschapen. „Mijn regering heeft de handen vol aan sociale problemen en verbetering van de infrastruc tuur van het land. Het Neder lands bedrijfsleven heeft ons in de steek gelaten. Wij moeten onze ogen nu richten op andere landen en proberen daar inves teerders aan te trekken. Ik denk hierbij aan de EEG-landen. Met België, bijvoorbeeld, zijn wij be gonnen de banden nauwer aan te trekken. Binnen afzienbare tijd kunnen wij Belgische inves teerders verwachten. OUDERS EN SCHOOL VfOLGENS de Nederlandse Gezinsraad zou de nieuwe wet op het basisonderwijs meer ruimte voor Inspraak van ouders moeten bieden dan is het vóórontwerp (dat volgend jaar waarschijnlijk wetsontwerp worden gaat) is voorzien. Inderdaad komen de ouders in het voorontwerp nogal bekaaid vanaf. Toch vinden we ook een waarschuwing op zijn plaats; de betrokken heid van de ouders bij de school moet men formeel en wettelijk niet te minitieus gaan regelen, omdat er anders regelingen geschapen kunnen worden die het risiko meebrengen in de praktijk averechts te werken. Want helaas gaat voor een belangrijk deel van de ouders niet op dat hen voldoende mogelijkheden geboden worden om zich bij de school betrokken te kunnen voelen, maar dat we onvoldoende van deze mogelijkheden gebruik maken. De Gezinsraad merkt op, dat de interesse van de ouders vanuit de school eerst gewekt moet worden via mondelinge informatie, omdat pas daarna de schriftelijke communicatie zin heeft. Dat is zo; maar er zijn diverse aanbiedingen tot mondelingen informatie waarvan ouders onvoldoende gebruik maken. Ouderverenigingen en oudercommissies zijn beslist niet overal meer loze inspraakvormen, die zich bezig houden met de tierelantijnen van het onderwijs en alleen bij een openlijk conflict echt in de weer komen. Maar deze commissies en verenigingen worden in de breed te vaak te weinig gesteund en geactiveerd. Die brede belangstelling is noodzakelijk om bijvoorbeeld de ouders als volwaardige gesprekspartner te betrekken en bij elementaire za ken als de doelstelling van het onderwijs. Waar slechts een perma nente minderheid der ouders in actie komt, kan inspraak nooit tot haar recht komen; ja soms zelfs neerkomen op manipuleren. Andere mogelijkheden steden waar men nagaat of het mogelijk is deel van de dag voor gemotoriseerd verkeer tot „verboden gebied" te verklaren, bijna uitsluitend gedacht wordt aan de vroege ochtenduren om op die manier werknemers te dwin gen van het openbaar vervoer of de fiets gebruik te maken, wan neer ze van hun huis naar de werkplaats en omgekeerd gaan. Op die manier wordt wel bereikt, dat het spitsuur in de ochtend en de vóóravond ontlast wordt en dat het aantal langparkeerders zal afne men. Maar op die manier zoekt men wel eenzijdig naar mogelijkhe den ter vermindering van de verkeerschaos. Menigeen die door slechte verbindingen bij het openbaar vervoer ge dupeerd wordt, zal dan met lede ogen zien, hoe anderen die over dag om heel wat minder noodzakelijke redenen per auto naar het stadscentrum gaan winkelen, visites e.d. vrij baan krijgen. En dat terwijl juist op die tijdstippen het openbaar vervoer met lege trams en bussen rijdt en het tijdens de spitsuren daar nu al duwen en dringen geblazen is. Wie de ruimtelijke ordening In de stadscentra wil hebben verbeteren, zal derhalve ook naar andere mogelijkheden moeten zoeken dan een stringent verbod voor de vroege ochtenduren. GEVOLMACHTIGD MINISTER POLANEN in goede banen leiden reagerende Surinaamse organi saties spreken niet namens de gehele Surinaamse gemeen schap in Nederland. De meer derheid van de Surinamers, die rustig bijdraagt tot de economie van Nederland, hoor je nooit ageren. De kleine minderheid, die niets bijdraagt aan de Ne derlandse economie, hoor je steeds schreeuwen. Deze men sen lopen het liefst in de WW. Het doet mij veel pijn, dat deze minderheid de naam van de Su-* bezoedelt". n een serie radio en/of t.v. pro gramma's zal volgend jaar on der de naam „De andere zijde" worden getoond op welke w de meerderheid van de Suri mers, afkomstig uit verschil' de discip'ines, positief ir ken. u zal onze hardwerkende menden in industrieën, havens, metaalsector, in het transport- jze En :rkt de op bouw ven Nederland. Minister Polanen: U zal zien dat een groot aantal Surinaamse hoogleraren doceert op Neder landse universiteiten. U zal ver baasd staan hoeveel Surinamers aan de leiding staan van klinie- niet te vergeten de honderden verpleegsters in ziekenhuizen, inrichtingen en verzorgsters in bejaardentehuizen. Zonder onze verzorgsters in bejaardentehui zen zouden veel van deze instel lingen gesloten moeten worden. De mensen die u zal zien zijn nog eens anderen dan de schreeuwerds, die af en toe in de t.v.-actualiteitenprogramma's Optimistisch Gevolmachtigd minister Polanen is optimistisch over de economi sche ontwikkeling van zijn land. „Wij hebben nu problemen met de ontwikkeling van onze econo mie. Maar op de lange duur zie ik voor Suriname een grote toe komst. De Wereldbank heeft on langs zijn goedkeuring verleend om een studie te verrichten van het waterkrachtpotentieel voor de opwekking van energie, het z.g. Kabalebo-project. Het zal dan mogelijk zijn om van onze aluinaarde (grondstof voor de aluminiumindustrie) veertig procent in plaats van vier pro cent in Suriname te verwerken. Dat zal voor onze economie van enorme importantie zijn. Daar naast hopen wij ook andere mi neralen te exploreren. Er zijn duidelijke indicaties. Overwogen wordt om do goudindustrie nieuw leven in te blazen". Op zeer korte termijn ziet minis ter Polanen weinig heil in een actie-programma om Surina mers te motiveren naar hun land terug te keren. „Zolang je niet voldoende arbeidsplaatsen hebt lopen de teruggekeerde Su rinamers het risico teleurgesteld te raken. Ik zou zeggen: niet massaal terugkeren, maar rus tig, in fasen, vertrekken naai het geboorteland, Wesl-Surina- me is een enorm gebied dat tot ontsluiting zal komen. Een ge bied waar grote potentiële mo gelijkheden zijn. Niet alleen met betrekking tot de bauxietontgin- ning, maar ook voor de land- en tuinbouw. Ik zou de Surinamers hier willen adviseren: probeer je zo goed mogelijk te scholen. Als het mo ment is aangebroken waarop je land een beroep op je doet, keer dan terug. Wat ik de Surinamers verder op het hart zou willen binden is, dat ze niet al het verdiende geld moeten opmaken. Ze dienen zich economisch zo sterk moge lijk te maken cn een deel van hun verdiensten te reserveren om zelf, op eigen initiatief, een bedrijf of zaak in Suriname te beginnen. Het zou heel belang rijk zijn, als de Surinamers eens in die richting gingen den ken. Je staat er versteld van hoeveel geld bijvoorbeeld Turk se en Marokkaanse gastarbei- LONDEN (AP) ders reserveren opdat ze, wan- 1 neer ze na enkele jaren terugke- ren naar hun geboorteland, zelf 'n 1 bedrijf kunnen opzetten. Ik zou het toejuichen als onze mensen I ooit zover kunnen komen. SIG. W. WOLF.1 Kort geding tegen bisschop JURIDISCH kan het kort geding, door het kerkbestuur van de v Eindhovense Lambertus-parochie tegen bisschop Bluyssen aan gespannen, een boeiende zaak zijn. Want het wordt een confrontatie tussen kerkrechtelijke beslissingen en het civiele recht. Maar los van dit gezichtspunt lijkt ons de stap van het oude kerkbestuur dat actie voert tegen de „onrechtmatige sluiting" van zijn kerk, weinig zinvol en onaantrekkelijk. De kans is natuurlijk groot dat, als het kort geding doorgang vindt, de rechter zich niet ontvankelijk zal verklaren. Het grensgebied tussen kerkelijk en burgerlijk recht is er immers een met talrijke compli caties. Bovendien ligt de kwestie van hot opheffen der Lambertus- parochie ook al „in hoger beroep" te Rome. Het kort geding zou overigens in hoofdzaak erom kunnen gaan dat de bisschop, hangen de de uitspraak in dit hoger beroep, de kerk gesloten houden wil. JJNAANTREKKELIJK vinden we het inschakelen van de Neder landse rechter, omdat de om verschillende redenen gewenste scheiding van kerk en staat er door in gevaar kan worden ge bracht. De kwestie van het opheffen van parochies en het sluiten van kerken bijvoorbeeld is een zaak die voorbehouden is aan het kerkelijk gezag. Wanneer een bisschop of een andere kerkelijke functionaris maatregelen neemt op grond van dat gezag, staan de burgerlijke wetgever en de burgerlijke rechter er buiten. In kwes ties die een parochie of parochiebestuur raken, spreekt dit nog dui delijk, omdat daar de gezagsverhouding vaak extra onderstreept is. JJE stap van het Lambertus-kerkbestuur is te meer ongewenst, omdat als de rechter gehoor zou geven aan het verzoek het hek van de dam is en kerkelijke besturen of personen bij elk conflict met hun bisschop dat op verliezen staat, wellicht de kans gaan aangrijpen om het via een kort geding te proberen. Kerk en staat hebben hun eigen identitict; die moeten beide, ook in conflictsituaties, tot het uiterste proberen te bewaren. Vier doden in Ulster BELFAST (UPI) In Noord-Ier- land zijn gisteren bij schietpar tijen en bomaanslagen in totaal vier personen om het leven ge komen. De slachtoffers waren een 19-jari- ge dochter van een katholieke café-houder in het dorp Killeter die in de vroege ochtenduren orp het leven kwam toen een met explosieven geladen auto ontplofte, een politieman die voor kerstman speelde, een ar beider die juist een fabriek In Armagh verliet, en nog een bur- Best speelt niet mee LONDEN Manchester United speelt vandaag te Londen tegen Ohrystal Pa lace, een zeer belangrijke wedstrijd In de eerste divi sie. Maar George Best zal niet van de partij zijn. Hij oefent thans weer met Man chester, maar de trainer vond zijn vorm niet voldoende om hem op te stellen in het elftal voor zaterdag. Best heeft ge zegd bij Manchester te willen blijven, nadat men daara de wispelturige bij tijd en wijle „wonderspeler" uit Noord-Ier- land al op de transferlljst had gezet, voor tenminste 300.000 pond (ongeveer 720.000 dollar). De oud-manager van Manchester, sir Matt Busby, zou de man zijn die Best zover had gekregen dat deze toch maar blijft. Meer hierover zal bekend worden na de vergadering van het bestuur van Manchester United die de volgende week wordt gehouden. Vermist meisje doodgevonden FIJNAART (ANP) - BIJ schoon- nvaakwerkzaam heden aan een sloot langs de stoofdijk in Fij naart (bij Roosendaal, N.-B.) zijn gisteren vermoedelijk d© stoffelijke resten gevonden van een 14-jarig meisje afkomstig uit Klundert. Op 19 mei 1971 liep zij na moeilijkheden thuis weg en werd sedertdien ver mist. De rijkspolitie te Fijnaart en de recherche van de rijkspo litie hebben direct ter plaatse een onderzoek ingesteld. Dr Zcl- denrust van het gerechtelijk la boratorium in Rijswijk heeft de stoffelijke resten meegenomen voor onderzoek. Het is nog niet bekend of er van misdrijf spra ke is. W. Dieterle overleden MUNCHEN (DPA) De toneel- filmregisseur William Dieterle is, naar pas gisteren bekend werd, het vorige weekeinde op 79-jarige leeftijd In Ottobrunn bij MUnchcn overleden. a voor meubelmaker te zijn op geleid ging do in Ludwigshafen geboren Dieterle naar het to neel. De Jaren twintig werkte hij onder vele beroemde regis seurs. In 1922 trad hij zelf voor het eerst als filmregisseur op bij „Menschen am wege" met Mariene Dietrich en Heinrich- george. In 1930 trok Dieterle uit afkeer voor het opkomende na- tionaal-socinlismc naar Holly wood In de VS werd hij een van do produktlefste en meest geziene regisseurs. ijn bekendste rolprenten be horen „Madame Dubarry", Emile Zola", De klokkenluider :1e Nótre Dame" en „Salo- Tot Pond blijft zweven De engelse mi- financiën Anthony DEVENTER Barber heeft gisteren verklaard dat de koers van het pond ster- ling niet zal worden vastgelegd I vóór Engeland op 1 januari toe- I treedt tot de Europese Econo- j mische Gemeenschap. r. Lamberts, rkend en officieel jurylid Vein dt KNSB, heeft zich aange sloten hij de profliga van de ISSL. Dr. ir. Lamberts is een broer van de bekende schaats- traincr Henk Lamberts.

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1972 | | pagina 7