DENKFOUT VAN
EEN GENERAAL
Defensiespecialist J. van Eisen
hoeksteen in KVP-beleidsopbouw
stad
DE KUYPER
Doelmatige Nederlandse
defensie-inspanning nastreven
De VVDM
moet zich
zakelijker
opstellen
PAGINA 3 WOENSDAG 6 DECEMBER 1972 LEIDSE COURANT
Het Nederlandse leger in de kunst: „Twee vissers en een huzaar van Willem Boreel". Ingekleurde pentekening door J. E. Marcüs (1815)
LEIDEN De krijgsmacht zit
in de hoek waar de slagen
vallen. Zo lang dat veldsla
gen zijn, is alle hoop op de
strijdkrachten gevestigd; is
de kruitdamp opgetrokken,
dan is er de „slag" van vrij
wel algemene miskenning. In
zijn Ten Geleide bij de
zevende aflevering van „Ar
mamentaria", jaarboekje van
het Nederlandse Leger
en Wapenmuseum „Generaal
Hoefer" te Leiden, betreurt
luitenant-generaal b.d. M. R.
H. Calmeyer, dat er geen pa
rades meer worden gehouden
om de paraatheid van het
Hij stelt vast: „Vrijwel de eni
ge plaats waar het leger
zich, in verleden en heden,
nog fier en waardig vertoont,
is het Nederlandse Leger- en
Wapenmuseum. Het jaarlijks
toenemend bezoek van dui
zenden, jong en oud, doet
zien dat een groot deel van
ons volk wel degelijk belang
stelling voor ons leger
heeft."
Dat lijkt wat op „wishful thin
king" van een generaal bui
ten dienst. Want oorlogvoe
ren en dus een leger en
zijn bewapening is niet
een doel in zichzelf. Het is
een betreurenswaardige „af
geleide" van de ontwikke
lingsgang, die zich als ge
volg van het menselijk te
kort kenmerkt door vallen en
opstaan. Als zodanig is het
een aspect van de cultuur,
samenhangend met historie,
kunst en techniek. Dat be
paalt de waarde van het mu
seum en het belang van het
toenemend bezoek. Het is
een grote verdienste van
„Armamentaria", dat het
Het jaarboekje-1972 bevat een
interessante studie over de
Engelse invasie in Zeeland
(1809) toen Napoleon nog als
onbetwist potentaat de scep
ter over Europa zwaaide. In
teressant is ook een amou
reus verhaal ontleend aan
br even van kolonel F. M.
Wagner aan zijn vrouw Dien-
tje geschreven tijdens de
Russische veldtocht in 1812.
anschappen van het le Regiment Dragonders (1850). Aquarel door
van het machinegeweer en
voor de liefhebbers van beel
dende kunst een rijkelijk
geïllustreerd essay over het
Nederlandse leger in de
kunst.
werkje wordt besloten met
een soort „geloofsbelijdenis"
van de nieuwe museum-di
recteur, de heer W. Helder.
Het jaarboek Armamentaria
wordt kosteloos toegezonden
aan de „Vrienden van het
Legermuseum", die jaarlijks
een donatie van minimaal
15,- betalen. Voor hun bij
drage genieten deze ..vrien
den" een aantal faciliteiten,
waaronder gratis toegang tot
het museum. Een bezoek
aan het museum is overigens
de toegangsprijs ruimschoots
CITROENJENEVER
y CITROENTJE MET SUIKER
CITROENBRANDEWIJN
puur natuur
Tot eind december 1972
DE KUYPER PRIJSVRAAG
fl. 25.000.-
AAN PRIJZEN
ALLE DE KUYPER A R Tl KELEN
:i/n voorzien van een zegeltje.
Uw slijter verstrekt U graag zonder
enige verplichting de kanskaart(en)
die U nodig hebt.
Mnnm riiiMalllb
OEGSTGEEST De KVP heeft verlicht adem kunnen halen; er is
één nijpende na-verkiezingsbeslommering minder. De, enige dagen
onzeikere, terugkeer in de Tweede Kamerfractie van de defensiespe
cialist J. van Eisen, generaal buiten dienst, is een feit geworden.
Van Eisen is in defensieopzicht een hoeksteen, die bij een beleidsop-
bouw niet gemist kan worden. Het denkbeeld, dat hij missichien
niet meer in 's lands vergaderzaal aan het Binnenhof aan active
k politiek zou kunnen doen, heeft de gereraal b.d. geen slapeloze
nachten bezorgd: „Anderen waren zenuwachtiger, heb ik geemrkt.
1 Ik heb er niet van wakker gelegen; andere interesses dan de Twee
de Kamer hebben altijd nog mijn aandacht", vertelde de heer Van
Eisen (56) me gisteren in zijn huis aan de Oegstgeestse Cartesius-
laan, waarin hij met zijn vrouw sinds september woont. „In mei '71
kwam ik in de Kamer. Dat lidmaatschap wordt nu gecontinueerd.
Daar ben ik blij om".
gen veelgehoorde beschuldiging
aan het adres van de KVP is
geweest, dat deze partij geen
defensiebeleid voerde. „Wel,
dan hebben we nu dan het dui
delijke pamflet dat aantoont
wat we eigenlijk willen", en de
brigade-generaal, die door zijn
geestverwanten uit het leger
(commandant 11e pantserinfan
teriebrigade en later chef-staf
van de le divisie „7 decem
ber") is gehaald om in de poli
tiek van zijn deskundige inzich
ten te kunnen profiteren, wijst
me op het rapport van het we
tenschappelijk instituut voor de
KVP, getiteld „Defensie in de
jaren '70", dat in augustus j.l.
het levenslicht zag. ,,De defen
sie", aldus de heer Van Eisen,
„blijft een moeilijk punt. Links
is van mening, dat bijna alles
te betalen valt uit een vermin
dering van de defensie. Een
erg sterk staaltje, dacht ik.
Maar we kunnen er natuurlijk
van alles aan doen. De KVP-
fractie zat er erg mee als haar
defensiespecialist was uitgeval
len, want ik zat op de wip. Ik
vind het nu gewoon fijn, dat ik
op zakelijke gronden aan de de
fensiedebatten zal kunnen mee
werken".
De heer Van Eisen weet uit erva
ring wat bezuinigen is. Zijn
laatste functie was commandant
van alle opleidingen van de
Landmacht. Hij heeft daarbij
een reorganisatie doorgevoerd,
waardoor alle inspecties werden
samengevoegd en een aantal
staven werd opgeheven, zodat
nu al bezuinigd is voor 11 pet.
van de 22.000 functies, die tot
20.000 zijn teruggelopen. „Het
gaat ons om de doelmatigheid
van de Nederlandse defensie-in
spanning op zich, binnen de
Navo. Er kunnen echt wel min
der staven en staafjes zijn. Elk
land probeert thans van alles te
doen, alsof de soevereiniteit van
de 14 Navolanden af zou hangen
van het feit, dat ieder van hen
ook alle taken van de drie
krijgsmachtdelen uit moet voe
ren. Internationaal zou ik tot
uitwisseling van taken willen
komen, waardoor meer waar
voor hetzelfdè geld verkregen
zou worden". De generaal b.d.
wil daarmee niet zeggen: hef
onze luchtmacht op, maar
draag bijvoorbeeld de lange-af-
standsbombardementstaak voor
lopig aan een ander land over.
Leg meer nadruk op andere ta
ken. „Nederland doet nu alles,
zelfs het luchttransport (squa
dron)".
Het gevolg zou volgens de heer
man personeel: zes meisjes en
zes jongens met haarnetjes.
Idioot, dat dat zo'n rel kan zijn".
Met inspraak van de dienst
plichtigen, in gezamenlijk over
leg, moeten criteria kunnen
worden vastgesteld. Van Eisen
meent, dat in het georganiseerd
overleg de VVDM moet worden
Lang haar
Dat lange haar zit de heer Van
Eisen niet dwars. „Ik vind het
heel erg, dat aan zo iets onbe
langrijks zoveel energie verlo-
iets dat niets te maken heeft
met de inzet. Wat ik graag zou
bereiken is een zekere mati
ging, maar dan uit zichzelf. Dat
moeten de jongens inzien. Op
een bepaalde telefooncentrale 12
betrokken. Hi j en Wieldraaier
van de PvdA hebben daartoe al
bij minister De Koster bemid
deld. „Ik hoop, dat ze zich wat
zakelijker zullen gaan opstel
len".
Oud-Oegstgeestenaar
Kamerlid J. van Eisen, die als
overbuurman het PvdA-enfant
terrible Van Belle heeft ,(„lk
kan best met hem opschieten"),
is een oud-Oegstgeestenaar. Be
gin van de oorlog woonde hij op
de oude pastorie - nu jeugdhuis
- waar een spionagecentrum
was gevestigd. Onder de ogen
van de Duitsers. „Twintig gulden
huur per maand. Die gingen
naar pastoor Looyards. De Duit
sers zaten naast ons in het Pa
tronaatsgebouw. We seinden ge
gevens over troepenbewegingen,
munitieschepen in het Noordzee
kanaal en nog meer van dat
door naar Engeland. Het Eng
land Spiel, u kent dat wel. In
1942 werden we opgerold. Ik
kwam in het Scheveningse
Oranjehotel en vandaaruit in
Sachsenhausen. In '45 ging ik
meteen door naar Indië voor
drie jaar. Na tien jaar huwelijk
was ik net 100 dagen thuis ge
weest".
Leiden is voor het gekozen KVP-
kamerlid ook niet onbekend.
Twee broers waren er school
hoofd één van de Boommarkt-
school, de ander is nog hoofd
van de Woonwagenschool aan
de Haarlemmertrekvaart. „Ik
voel me hier helemaal thuis. Ik
woonde in Leiderdorp, later in
het Kooipark en op de Garen-
markt. Na de KMA zat ik op 5
plaatsen in Oegstgeest. Bij de
oprichting van de St.-Jozefkerk
was mijn vader daar kerkmees
ter en ik heb in de derde klas
de verhuizing van het Bonaven-
turalyceum van de Zeevaart-
zoon van tandarts Vreeburg een
fietstocht naar Venetië. Artike
len schrijvend in de Leidse Cou
rant trokken we zo met het sta
len ros Europa in. Het ging
nota bene om een weddenschap
van één gulden. We kwamen te
laat terug op het Bona, maar
we hebben het goedgemaakt
met het houden van lezingen".
Leidse raad
ren gaat. Er zijn „luizen-tele
grammen" met ministers uitge
wisseld: „luizenplaag bedwon
gen De socialistische West-
duitse regering heeft 't haar be
knot; de Fransen ergeren zich
aan het lange haar van de Bei
gen. Of we zijn in Nederland
fout, of we accepteren dit als
school naar de Mariënpoelstraat
meegemaakt. We begonnen die
school met 30 leerlingen. Een
prachtig initiatief van pastoor
Bekkers destijds. Ik ben ook
nog free lance-journalist ge
weest. In '37 maakte ik met de
tegenwoordige LTB-verzekerin-
gendirecteur Van Ommen en de
de Leidse gemeenteraad hoort,
doet hem hopen, dat de Tweede
Kamer zo niet zal worden. „Lei
den is een slechte zaak. De wij
ze waarop daar gedreven wordt,
komt niet best over. Waarom
zijn Portheine en juffrouw Kap-
peijne v.d. Coppello ermee op
gehouden? Ze wilden toch iets
goeds voor Leiden, maar ze
hadden er de balen van. Je
moet op een gegeven moment
uit je partijschoenen kunnen
stappen, dat geldt voor ieder
een, wie je ook bent. Met z'n al
len moet je de mouwen kunnen
opstropen om te trachten van
deze artikel 12-gemeente weer
baas in eigen huis te worden".
Van de nieuwe katholieke partij,
de RKPN, vindt do heer Van
Eisen het jammer, dat men niet
de moed heeft opgebracht zijn
mening duidelijk te maken bin
nen de KVP. „Nu zit er een
eenzame figuur in de Kamer.
Hun ongetwijfeld overwogen ge
dachten hadden ze met kracht
van argumenten in onze werk
groepen moeten inbrengen om
de meningsvorming vruchtbaar
te kunnen beïnvloeden. Door de
KVP zwakker te maken bestaat
nu het gevaar, dat er iets komt
op abortusgebied dat ze hele
maal niet wensen en dat ze had
den willen tegenhouden. Een
heid is een vereiste, juist ook in
moeilijke tijden".
Eenheidspartij
Heeft nakaarten zin? In elk geval
is naar het inzicht van Van Ei
sen de KVP als eenheidspartij
op brede basis met duidelijk ge
noeg overgekomen, of spreekt
deze verschijning niet meer
aan. „Het slaat niet aan als je
zegt: ik wil voor het totaal iets
uitvoeren, voor de onvolkomen
groepen iets meer doen dan
voor du rest, maar daarbij niet
meteen het hele gebouw afbre
ken ten gunste van één van die
groeperingen omdat het op de
lange duur ook die groeperingen
niet dient. Allen zijn we afhan
kelijk van elkaar. De midden
stander heeft de hoogleraar no
dig en de arbeider degene die
investeert. Mèt elkaar doen, dat
willen wij als KVP".
„Ik dacht, dat In Nederland be
hoefte Is aan een grote cen
trumpartij, zonder de christelij
ke beginselen te Isoleren. Met
de tweedeling links cn rechts is
ons land niet gebaat; de dingen
zijn niet alleen zwart en wit".
KVP-er Van Eisen gunt tenslot
te Nederland een regering die
het vier jaar uithoudt; „Dat is
het minimum om welke plan
nen dan ook uit te voeren. Maar
dat zie Ik niet direct zitten op
dit moment. Het is de moeite
waard om in een rustige sfeer,
snel maar niet gehaast, eraan
te werken. Went een oplossing
waarin zit, dat we over 6 maan
den weer naar de stembus moe
ten, vind ik onjuist. De oplos
sing moet nu vanuit een gede
gen bespreking afgepeild wor
den".
Ton Pieters
LEIDEN In een markt-
kraampje op de hoek van
Burchtstceg en Nieuwstraat
zal Amnesty International op
zaterdag 16 december kerst
kaarter verkopen. Men kan
de kaarten zenden naar een
gevangene die om louter po
litieke redenen werd ver
volgd maar ook naar vrien
den en bekenden die in vrij
heid leven.
LF.IDEN „De Natuur
vriend", Leidse vereniging
van aquarium en terrarium-
houders, houdt dinsdag
avond, 12 december, een bij
eenkomst in de „Adler"-can-
tine aan de Roosevelt-
9traat. De avond wordt ge
wijd aan de recente „huis
keuring", die door de heer
Vlasblom werd verricht. De
bijeenkomst begint om acht
Defensie-specialist Van Eisen (rechts) in gesprek met de demissionaire minister De Koster
Van Eisen kunnen zijn, dat
om maar eens wat te noemen
Nederland met één vliegtuig
type zou kunnen volstaan".
Naar onze mening zouden deze
dingen kunnen gebeuren né Na-
vo-overleg en niet eenzijdig be
slissen zonder meer. Dat is ons
verschil met de PvdA. We zijn
trouwe gesprekspartners".
Drie punten
Het KVP-defensiebeleid houdt zich
bezig met drie punten: het ge
ven van een betere aansluiting
van de krijgsmacht bij de Ne
derlandse maatschappij als ge
heel; een grotere doelmatigheid
binnen de strijdkrachten; een
efficiënter uitwisseling van ta
ken binnen de Navo". Dat zijn
zaken waar ik me voor 100
voor wil inzetten. Men kent
mijn ideeën over het een en an-
der. Bas de Gaay Fortman, de
winnaar van vorige week, is bij
mij eerste luitenant bij de stoot
troepen geweest in Ermelo. Dat
was in 1962. Nu geeft-ie toe, dat
ik toen al geavanceerde ideeën
had over de plaats van de
dienstplichtigen in het totaal van
de militaire gemeenschap".
Dan hebben we daar het optreden
van de vereniging die zich zegt
in te zetten voor de dienstplich
tige militairen, de VVDM. Ook
de ex-generaal vindt, dat deze
mensen recht hebben op een
vakvereniging. „Maar dan moet
het ook een echte vakvereniging
worden; niet te veel met mod
der spuiten". Elk jaar het
zijn immers dienstplichtigen
komen er nieuwe leden, de
„oude" gaan weer weg. Elk
jaar ook is er een nieuw hoofd
bestuur. Iedere voorzitter wil
iets nieuws bereiken: lange ha
ren, geen reveille, geen eet-ver-
plichting, de burgerkleding. La
ten ze de zaken meer gedegen
aanpakken. Een 5-jarenplan of
zo. Dan kan er iets worden be
reikt".
