„Het evangelie vliegt
gewoon de pan uit"
Grote buit maangesteente,
foto's instrumentmetingen
en observaties verwacht
Vicaris W. v. d. Ende
Korte metten
CBS WIL INZICHT IN
KERKELIJKE FINANCIEN
PAGINA
LEIDSE COURANT
DINSDAG 5 DECEMBER 1972
„Overal in het bisdom zitten
groepjes, die met iets bezig
zijn, met de bijbel, met litur
gie. Het evangelie barst ge
woon de pan uit. Wij als be
stuur van het bisdom willen
ook dat dat allemaal naar bo
ven komt. Dan kunnen we wat
hier en daar gebeurt met el
kaar in contact brengen, het
geloof van de een naar de an
der vertalen. Dat is de taak
van de bisschop, van ons, van
de priesters. Op zo'n manier is
gezag iets wat van beneden
naar boven komt. Op zo'n ma
nier vinden initiatief van onder
op en gezag van bovenaf el
kaar".
Een en ander werd zondagmid
dag in de kathedraal aan de
Mathenesserlaan in Rotterdam
door de vicaris-generaal van
het bisdom Rotterdam, drs. W.
v. d. Ende naar voren ge
bracht. Hij deed dat in een ge-
dachtenwisseling met een
groep gelovigen na afloop van
een eucharistieviering, waarin
hij vooral naar voren had ge
bracht dat „terwijl de Heer is
weggegaan, Hij het beheer van
de kerk aan zijn dienaren
heeft overgelaten".
Vragen die vicaris Van den
Ende zelf opwierp waren onder
meer vragen als „Verwacht u
troost en zekerheid van de
kerk? zult u 'n steunpunt vin
den bij het gezag, in de eigen
beleving of bij een groepje? en
hebt u hoop dat het met de
kerk goed zal aflopen?
Aan de gedachtenwisseling
naar aanleiding van de predi
katie, werd door een beperkte
groep kerkgangers deelgeno
men. Daarin kwam vooral
naar voren dat moderne en
traditionele gelovigen elkaar
moeilijk vinden. Het verschil
in opvatting omtrent gezag,
leer en belijden en daarnaast
het gezamenlijke streven om
de door Christus gewenste een
heid te bewaren, kwam ook
uitvoerig ter sprake
„We moeten heel wat voor de
eenheid over hebben, betoogde
vicaris v. d. Ende, maar als
de eenheid verstikkend wordt
zou het wel eens een eenheid
kunnen worden, waar Christus
zich niet meer thuisvoelt".
„Teerste en moeilijkste" punt
noemde vicaris V. d. Ende het
verschijnsel dat de kerk zo
weinig aanspreekt bij jonge
ren. „Ik ben bang dat we zo
bezig zijn met de kerkelijke
strijd van onze dagen, dat we
geen tijd hebben om in te ha
ken op datgene wat de jonge
ren ons aanbieden. Zeker voor
mij is dat jongeren de toe
komst van de kerk niet zullen
zijn op ónze manier".
De komende adventszondagen
zullen de vicarissen Braun en
Postma op eenzelfde wijze met
de gelovigen in discussie tre
den, steeds na de mis van
kwart over twaalf.
Vicaris drs. W. v. d. Ende
De voorzitter van het Ro
meinse secretariaat voor de
eenheid, kardinaal Jan Wille-
brands heeft de afgelopen da
gen een officieel bezoek ge
bracht aan de Lutherse We
reldbond in Genève. Doel yan
het bezoek was dat kardinaal
Willebrands en de zes Vati
caanse vertegenwoordigers
met de staf van de Wereldbond
over de oecumenische samen
werking spraken. In 1969 had
de secretaris-generaal van de
Lutherse Wereldbond, André
Appel reeds een bezoek ge
bracht aan het Vaticaanse se
cretariaat voor de eenheid.
Mgr. J. Gijsen van Roer
mond heeft dr. G. P. Stevens
beschikbaar gesteld voor een
benoeming tot docent in het
kerkelijk recht aan de hoge
school voor theologie en pasto
raat in Heerlen. Per 1 januari
krijgt hij eervol ontslag als
rector van het sanatorium
Hornerheide en de Maasland
kliniek te Horn.
„De meest geëigende vorm
van eucharistievieren in pries
tergemeenschappen is concele
bratie. Ze versterkt de verbon
denheid van de leden van de
gemeenschap, is een volmaak
tere afbeelding van de kerk en
maakt de eenheid van het of
fer en het priesterschap duide
lijk". Dit staat in een verkla
ring van de Romeinse congre
gatie voor de godsdienst, die is
afgedrukt in het laatste num
mer van het Romeinse tijd
schrift „Notitiae".
De hervormde en gerefor
meerde synodes zullen op 15
en 16 juni van het volgend
jaar een gezamenlijke verga
dering houden over de actie
„Samen op weg", een actie die
betrekking heeft op samenwer
king en eenwording van de
beide kerken. De hervormde
synode komt verder in 1973
drie maal bijeen, van 19 tot en
met 22 februari, van 18 tot en
met 20 juni en van 19 tot en
met 21 november. Op woens
dag 21 februari wordt officieel
afscheid genomen van secreta
ris-generaal ds. F. Landsman.
Per 1 maart wordt hij opge
volgd door dr. A. v.d. Heuvel.
Een aantal katholieken uit
Litauen wil volgens „Elta
Press", uitgegeven door emi
granten uit Litauen in Rome,
aan de Sovjet-regering toe
stemming vragen het land te
verlaten. In een petitie zouden
zij de Sovjet-regering hebben
gewezen op de toestemming tot
emigratie, die aan de joden in
Rusland is verleend. De katho
lieken in Litauen vinden hun
sitiatie vergelijkbaar met die
van de Russische joden.
Kardinaal Alfrink heeft als
voorzitter van de internationa
le katholieke vredesbeweging
Pax Christl in een telegram
aan de voorzitter van de
Spaanse bisschoppenconferen
tie gevraagd, aandacht te be
steden aan het probleem van
de principiële dienstweigeraars
in dat land.
De kardinaal verwijst naar de
universele verklaring van de
rechten van de mens, de docu
menten van de bisschoppensy
node en de resolutie, die op
het jongste congres van Pax
Christi in Straatsburg werd
aangenomen.
Ook Spaanse katholieken had-
Kardinaal schrijft
Spaans
episcopaat
over dienst
weigeraars
den hun bisschoppen reeds eer
der verzocht aan deze proble
matiek aandacht te willen be
steden.
De Spaanse bisschoppenconfe
rentie, die de afgelopen week
bijeen was, heeft een verkla
ring uitgegeven waarin zij
pleit voor het toestaan van po
litiek pluralisme in Spanje en
grotere vrijheid van menings
uiting.
Over het belangrijkste agenda
punt - de toekomst van de be
trekkingen tussen kerk en
staat, is tijdens de bisschop
penvergadering geen overeen
stemming bereikt. Binnen tien
dagen zullen de bisschoppen
amendementen op het ont-
werp-document over deze ma
terie kunnen indienen. Daarna
zal een nieuwe verste worden
rondgestuurd, waarna schrifte
lijk over het document zal
worden gestemd.
Vijf pastoors
met „nieuwste
nieuwe"
katechismus
In de loop van deze maand
zullen 1800 pastorieën en 3000
scholen in Nederland het boelt
je ,,'n Getuigenis van katholiek
geloof" toegezonden krijgen.
Het boekje, zestig bladzijden
dik en uitgegeven bij J. H.
Gottmer te Haarlem, bevat
korte heldere formuleringen
van wat de leer is van de
katholieke kerk, welke haar
aansporingen en wat de zin is
van haar praktijken.
Namens de vijf schrijvers van
het boek, allen pastoor in een
van de parochies in het bis
dom Den Bosch, schrijft pas
toor K. Gevers in het bisdom
blad: „evenals zovelen onder
gingen wij de onbevredigende
situatie van leegte na het ver
dwijnen van de oude katechis
mus. De nieuwe katechismus,
met enthousiasme begroet en
gekocht, staat bij veel mensen
nog op dezelfde plaats in de
boekenkast".
Met het boekje dat men ook in
de boekhandel verkrijgbaar wil
stellen wil men een „bepaalde
categorie" helpen, om het ge
loof te verwoorden. „Als pries
ters verdriet het ons te moeten
horen: ze weten het zelf niet
meer, laat ze het eerst zelf
maar uitzoeken. Wellicht is
onze poging voor veel verbete
ringen vatbaar. Wie weet komt
er een volgende druk waarin
voorgestelde verbeteringen
verwerkt zijn", aldus pastoor
Gevers.
„Er bestaan gedetailleerde ge
gevens over wat wij uitgeven
aan roken en drinken, aan
sport en ontspanning en aan
zovele zaken meer, maar nie
mand kan ook maar bij bena
dering zeggen, hoeveel het Ne
derlandse volk ieder jaar bij
draagt aan de kerk. Aan de
andere kant is ook niet be
kend, waarvoor de gelden, die
de kerken ontvangen, worden
besteed".
Dit zegt prof. dr. ir. H. G. van
Beusekom, erevoorzitter van
de vereniging van kerkvoogdij
en in de Nederlandse hervorm
de kerk in een artikel in „De
Kerkvoogdij", het maandblad
van de vereniging. In dat arti
kel doet hij een beroep op de
kerken om mee te werken aan
het verzoek van het Centraal
Bureau voor de Statistiek
daardoor nog beter inzicht te
krijgen in het economisch ge
beuren in ons land.
Dat er over de financiën van
de kerken maar uiterst weinig
bekend is «ioncludeerde in 1967
ook de commissie-Van Wal-
sum, die zich uitvoerig met
deze matprie heeft bezig ge
houden.
(CBS) om ook de kerkgenoot
schappen te enquêteren om
Deze commissie en ook prof.
Van Beusekom is van mening
dat de bedragen, die de leden
van de verschillende kerkge
nootschappen vrijwillig voor
hun kerk bijeen brengen, in
het geheel van de nationale
economie een belangrijke rol
vervullen en dat het daarom
van belang is dat men wat
meer over de grootte van die
bedragen te weten komt.
Een betrouwbare schatting is
niet alleer in de hervormde
kerk niet mogelijk, maar even
min in de gereformeerde ker
ken en de rooms katholieke. In
de R.K. kerk bestaat een ver
regaande plaatselijke (diocesa
ne) zelfstandigheid, waardoor
een totaal overzicht ontbreekt.
trow gebied. De geplande plaats
van landing ligt op 20 graden 10
noorderbreedte en 30 graden
45 oosterlengte, in een vallei,
die omgeven wordt door hoge
bergketens, aan de zuidoostelij
ke rand van de Zee der Rust
(Mare Serenitatis).
Dit gebied is gekozen vanwege
het feit dat deskundigen ver
wachten dat daar twee verschil
lende bodemafzettingen te vin
den zijn, een zeer oude en een
zeer jonge soort.
Primair staat de verkenning van
de uitlopers van het gebergte
ten zuiden van de landings
plaats, waar men materiaal
denkt aan te treffen uit de aller
eerste ontstaansperiode van de
maan, zo'n 4/2 miljard jaar ge
leden. De vallei zélf bestaat uit
zeer donker getint gesteente,
dat volgens zeer recente waar
nemingen „kortgeleden"; d.w.z.
Apollo-17-commandant Eugene Cernan tijdens een oefening met de op
de maanjeep geplaatste graviteitsmeter. Met dit instrument zal de
invloed van de aantrekkingskracht van de aarde op het maanopper.
vlak worden gemeten.
In de nacht van woensdag op
donderdag zal op de Ame
rikaanse lanceerbasis
Kaap Kennedy de voorlo
pig laatste bemande maan-
expeditie van start gaan.
Dan zullen de astronauten
Cernan, Schmitt en Evans
met de Apollo-17 maan-
waarts geschoten worden
voor een reis van ruim
12y2 dag. Tijdens de expe
ditie, die zowel uit weten
schappelijk, als uit opera
tioneel oogpunt de afslui
ting van het Amerikaanse
Apolloprogramma zal bete
kenen, zullen Cernan en
Schmitt ruim drie volle da
gen doorbrengen op het
maanoppervlak en zullen
vanuit het om de maan cir
kelende moederschip bijna
zes etmalen lang uiterst
belangrijke fotografische
en instrumentwaarnemin
gen worden uitgevoerd.
De Apollo-17 vlucht zal al meteen
spectaculair beginnen. Om de
beoogde landingsplaats op de
maan te kunnen bereiken, moet
de lancering plaatsvinden op, of
vlak na 21.53 uur, woensdag
avond, Cape Kennedy-tijd. Dat
is 3.53 uur, donderdagmorgen,
Nederlandse tijd.
Het zal de eerste maal zijn dat
ettelijke miljoenen jaren gele
den ontstaan moet zijn als een
gevolg van vulkanische activi
teiten.
Drie excursies
Het is de bedoeling dat, terwijl
Evans alleen achterblijft in het
om de maan cirkelende Apollo-
moederschip, Cernan en Schmitt
volgende week maandagavond
om 20.55 uur, onze tijd, op de
maan zullen landen. Dan zal
ruim een etmaal zijn verstreken
sedert de Apollo-17 zondagavond
in een baan om de maan te
recht is gekomen.
De eerste excursie, in de nacht
van volgende week maandag op
dinsdag, zal grotendeels besteed
worden aan het opstellen van
een automatische waarnemings
post, die een geschatte levens
duur heeft van drie vijf jaar.
Ook tijdens vier vorige maanex-
pedities (Apollo-12, -14, -15 en -
16) werd zo'n station opgesteld
en alle vier werken deze nog
steeds voor 100 procent.
Alles bij elkaar dienen Cernan en
Schmitt met de maanjeep een
afstand van 27 kilometer af te
leggen, hetgeen 10 kilometer
meer is dan de recordrit, die
hun ex-collega's Scott en Irwin
tijdens de Apollo-15 expeditie in
augustus 1971 maakten.
De maanjeep is, behalve met een
kleurentelevisie en een complete
zend-ontvangstinstallatie, ook
uitgerust met een tweetal be
langrijke meetinstrumenten. Het
'eerste moet variaties in de bo
demgesteldheid onder de opper-
vlaktelaag meten en o.m. aan
wijzingen geven of het Taurus-
gebergte wel of niet „diep ge
worteld" is. Met het andere in
strument zullen de karakteris
tieken van een kilometer dikke
oppervlaktelaag worden be
paald, middels een serie kunst
matig veroorzaakte explosies.
Op die manier hopen de deskun
digen erachter te komen of de
maan mogelijk ijs of water ver
borgen houdt.
Afstandsmetingen
Pas volgende week donderdag
avond, tegen middernacht, zul
len Cernan en Schmitt weer van
de maan vertrekken en terugke
ren naar het moederschip met
solovlieger Evans.
Deze zal het tijdens de gehele
vlucht overigens ook niet ge
makkelijk hebben, want hij is
grotendeels verantwoordelijk
voor het goed laten verlopen
van een serie instrumentmetin
gen en fotografische opdrach
ten, uit te voeren vanuit de
maanbaan.
GERARD J. PLUKKEL
Amerikaanse astronauten
zonsondergang worden gelan
ceerd. Voorheen wilde de
NASA, i.v.m. een eventueel af
gebroken start en de daarmee
samenhangende reddingsactie
op de Atlantische Oceaan, uit
sluitend overdag bemande ruim
teschepen laten vertrekken. De
reeks successen, die tot nu
zijn geboekt bij de Saturnus-5
lanceringen, is de reden ge
weest dat men van dit veilig
heidsprincipe is afgestapt. Ove
rigens wordt deze nachtstart
geen wereldprimeur. Eerder
werden reeds de bemande Rus
sische Sojoez-9 en -11 in het
duister de ruimte ingebracht.
De Apollo-17 gaat wel alle andere
records, gevestigd tijdens vori
ge maanvluchten, breken. Be
halve dat het de langste maan-
vlucht wordt, zal de Apollo-17
ook de recordtijd van ruim
uur om de maan gaan cirkelen
en zal ook het verblijf van Cer
nan en Schmitt op het maanop
pervlak met 75 uur het langste
maanbivak gaan betekenen.
Voorts verwachten de geleerden
een reusachtige buit aan maan
gesteente, foto's, instrumentme
tingen en belangrijke vituele
observaties. Deze moeten niet
alleen kwantitatief, maar vooral
ook kwalitatief de opbrengsten
van de vorige vijf maanexpedi-
ties verre overtreffen.
De hooggespannen verwachtingen
spruiten vooral voort uit de ka
rakteristieken van de landings
plaats in het z.g. Taurus-Lit-1
