H
Wachten op
verkiezingen
HBaaa □nsn aatsn nnagiu
a bi 0 soa s na it uiii g
atss naaas aaa saaaa aa
aaa mmm nnaaa aan asa
aaan a aa a aa a ascaa
Dr. Pluizer vraagt
uw aandacht
11 IS E H
n us
pagina 10
leidse courant
zaterdag 2 december 1972
OPLOSSING VORIGE PUZZEL
hub bbb aaaaa taais aas
aa aaasa qqs asiiHü aa
a an s ara a aa a aa ei
BI H
ca
a
a
m
a
□ia
Pl
ca
Mm
w
3
3
rq
E
tel
E
O
e
E
N
p
ÖL
i Is I
m
0
E_
0
g_
S
E_
a
p\
E
S
K
E
1
K
SM
a
K
y.
A
F
tIe
T
fsj
1
G
N S
y
s
S
1 r
0
IX.
F
E
NJ
a
DE
E
3
M
A
K_
E
E
E
y
Fjij
jJ
N
0
V_
EB
2_
O
n
p
E
W
1
Ei|
¥-
E
ej
E
R
0
A
E
hT
0
E
us
O
1
E
ld
li
IM
ran
PI
n
P
'iaaa nnara naan aasa
anaa h nn a an s anara
ana aan aantem aas aan
aa aaaaa nss aaaaa sis
SoflööQ^e iS
i aanga aas aaaas na
(na naa oaasa naa aan
aaasaaaasH nnoaaaaaatn
De prijzen worden binnen drie
weken per chèque toegezonden.
DAMRAK VAN WEEK TOT WEEK
(van onze financiële medewerker)
AMSTERDAM Twee krachten
oefenden deze week een grote
invloed op de beurs uit: de on
zekerheid om de uitslag van de
verkiezingen in de eerste drie
dagen van de week en het mis
lukken van de langlopende 7 1/4
pet. lening van de Bank voor
Nederlandse Gemeenten.
Om met dit laatste maar te be
ginnen.
De Bank voor Nederlandse Ge
meenten heeft met haar kortlo
pende 10-jarige lening van 7
procent goed in de roos gescho
ten, maar voor de langlopende
25-jarige lening van 7 1/4 pet
bestond onvoldoende belangstel
ling waardoor alle inschrijvin
gen worden toegeschreven. Dat
was dus een streep door de re
kening van de bank die voor
71/4 pet. 150 miljoen gulden
hoopte te kunnen aantrekken.
De mislukking van de lening had
een duidelijk psychologisch ef
fect op uitstaande obligaties. De
volgende noteringen die wij als
voorbeeld geven, spreken voor
zichzelf.
donderdag donderdag
23/11 30/11
J5 pet Nederland
1969 104,5 102,6
7% pet Nederland
1971 102,7 101
71/2 pet Nederland
1969 100,6 99
7 pet Nederland
1966 98,5 95
6'/$ pet Nederland
1968 93,6 91,5
V/i pet BNG
verband met de onzekerheid
over de uitslag van de verkie
zingen.
Donderdag wisten we het dan.
Het bracht voor de beurs echter
geen hoelaas omdat de onzeker
heid voortduurt, nu over de
moeilijkheden die de kabinets
formatie met zich mee zal bren
gen. Ondernemingen en beurs
staan natuurlijk niet onverschil
lig tegenover een kabinet dat
met lastenverzwaring en vrij
heidsbeperking zou komen.
Hoewel de koersen de paar laat
ste weken zijn afgebrokkeld
(niet alleen overigens door de
komende verkiezingen, maar
ook door de prijscalculatlebe-
schikking en het al of niet door
gaan van het loonakkoord) is
november toch nog iets hoger
geëindigd dan eind oktober. De
ontwikkeling van de laatste
maanden komt in de volgende
anp-indexcijfers tot uiting:
1963 100 31/8 29/9 31/10 30/10
Int. fondsen 110 105 105 108
Industrie 152 145 149 149
Scheepvaart 134 124 132 133
Banken 140 129 129 127
Handel 141 136 136 137
Algemeen 132 126 128 129
11,5
>8.5
We zien dus dat zelfs de 7,5 pet
staatslening beneden de 100 no
teert, de 7,5 pet BNG ligt nog
een half punt lager.
;Nieuwe geldvragers hebben hier
onmiddellijk de consequenties
uitgetrokken. Midden in de
week werd bekend dat het Zon-
nehuis in Utrecht 15 miljoen
gulden wil lenen en daarvoor 8
pet rente wil geven. De koers
van uitgifte wordt op 5 decem-
ber bekend gemaakt, twee da-
gen voor de inschrijving, om
i met de laatste marktsituatie re-
kening te kunnen houden.
Nieuw is ook een lening van de
Nederlandse investeringsbank
voor ontwikkelingslanden. Zij
wil 50 miljoen gulden hebben en
is bereid 7 3/4 pet rente voor
deze 25-jarige lening op tafel te
leggen. Deze voorbeelden laten
duidelijk zien. dat wij met de
rente in de lift naar boven zit-
ten. In hoeverre de geldbezitters
met de aangeboden rente genoe-
gen zullen nemen, zullen wij de
volgende week wel merken.
De eerste drie dagen van de week
was de aandelenmarkt bijzonder
stil. De stemming was aarze
lend en onzeker, hetgeen zich
uitte in afbrokkelende koersen.
Die onzekerheid hield uiteraard
De terugslag in september is
wel in oktober als in november
niet verder gegaan en werd
zelfs gedeeltelijk ongedaan ge
maakt.
Van de internationale fondsen van
deze week niets te vertellen. Zij
bleven praktisch gelijk, de
scheepvaartaandelen staan
met uitzondering van Scheep
vaartunie - iets onder druk
Een duik naar beneden maakte
ook Porceleyne Fles. (min 500
gulden in vier dagen) de mede
deling van de directie dat geen
samenwerkingsplannen bestaan,
is aan deze glijvlucht niet
vreemd.
De VMF is eindelijk met het ver
wachte bericht gekomen. Het
gaat thans weer een stuk beter.
De nettowinst is in de eerste
acht maanden tot 8,5 miljoen
gulden opgelopen en er zal dan
ook over 1972 weer dividend be
taald kunnen worden (het laat
ste over 1968, 12 procent). De
andere kant van de medaille is
echter dat er nog 250 mensen
ontslagen moeten worden. Of dit
zonder conflicten zal verlopen,
zullen we moeten afwachten.
Nog een ander bericht trok sterk
de aandacht van de beurs. De
directie van betonfabriek De
Meteoor is plotseling voor de
onaangename verrassing ge
plaatst, dat 40 pet van haar
aandelen in het bezit van een
Duitse bank is. Aan informa
tie moest de directie nog toe
voegen dat de resultaten dit
jaar teleurstellend zijn geweest.
De aandelen van 250 gulden
daalden van donderdag op don
derdag van 827 gulden tot 790
gulden.
Horizontaal:
112 vr. titel
1 pl. in Overijsel
113 op grote afstand
5 familielid
114 zoutig vocht
9 vestibule
116 slag
11 vliesje
117 deel v.e. koeiemaag
15 Europese taal
120 noot
16 onbep. vnw.
121 deel v.e. schip
17 bergplaats
122 schone, wrede vrouw
18 chocoladebonbon
124 tevergeefs
20 hert
126 rekenk. getal
22 huisdier
128 droog
24 ogenblik
129 emmertje
25 keurig
130 pl. in Arabië
26 diamant die een dub
132 op die plaats
bel kristal is
133 schrijfkosten
28 houten klepper
135 soort paard
29 eerste mens
137 Europeaan
31 oude vochtmaat
138 Japanse parelduikster
33 hoogland in India
139 plaag
36 ontkenning
140 werktuig
38 vis
141 vr. beroep
40 betrekking
143 Turks bevelhebber
42 vogel
144 staatsbedrijf
43 vogel
145 pl. in Rusland
46 rijstbrandewijn
146 zak
48 genieting
147 kneedbare massa
50 telwoord
149 reinigingsmiddel
51 vervoermiddel
151 boekje met blaadjes
52 wandversiering
papier
53 wol vlok je
154 kenteken op gewichten
54 vorstelijk verblijf
155 bijwoord
56 waarde
158 klank
57 pl. in Gelderland
161 voorzetsel
58 vreesachtig
163 wondvocht
60 eerste vrouw
165 stuk chocolade
61 zuivelprodukt
167 pl. in Groningen
62 zwaar stuk hout
168 kleur
64 deel v. Azië
169 wimpel
65 uitdrukking
171 zeepwater
66 mogelijkheid
173 vaas
67 buitenverblijf bij Apel
174 groente
doorn
176 drank
68 houding
177 het voorttrekken v.
70 deel v.e. boom
bv. voertuigen
71 kleur
178 voorheen
73 kwaad
179 holte onder de arm
74 vogel
180 telegrafisch koersbe-
75 pl. in Amerika
richt
78 uniek
181 bijb. figuur
79 maand
183 optocht
81 vod
184 leer
82 mann. dier
85 water in Utrecht
Verticaal:
87 rijtoer
2 plant
88 duinvallei
3 steengruis
89 pl. in Italië
4 klein
91 toegang v. gemotori
5 pl. in Italië
seerd verkeer
6 deel v.e. fornuis
94 achterbout v.e. varken
7 kleur
96 Ind. eilandengroep
8 gelofte
97 takje
9 afscheiding
98 hoogste punt
10 berg in Armenië
99 vaste brandstrf
11 geestelijk*
101 deel v.e. vinger
12 nobel
104 vrouwenhoofddeksel
13 deel v.h. oor
106 noodvoorraad
14 taal
108 deel v.e. schip
19 bedrog
109 raamscherm
21 vierh. zoogdier
111 plezier
23 taankleurig
27 huid
30 troep honden
32 bedrog
33 deel v.e. schip
34 busje met schroot en
kogeltjes
35 knaagdier
37 voedingsstof
39 Europese hoofdstad
40 teken in de dierenriem
41 individu
42 drinkgerei
44 plant
45 onderricht
47 soort
49 windrichting
51 metselspecie
52 Haarlemse voetbal
club
54 doopgetuige
55 pl. in Noord-Holland
56 roofdier
57 reusachtig
59 deel v.e. viool
61 oogholte
62 oesternet
63 aanvang
66 balspel
67 strijdmacht
69 deel v.e. wet
71 hoeveelheid
72 bloeiwijze
74 Russisch schiereiland
76 pl. op de Veluwe
77 kleurstof
80 houding
81 operette-componist
83 koraaleiland
84 water in Friesland
86 draagdoek
89 gevuld
90 dichterbij
91 deel v.e. fuik
92 insekt
93 vr. munt
95 afgemat
99 aanspreektitel.
100 opgeworpen hoogte
102 denkbeeld
103 hijswerktuig
105 kaartspel
106 noot
107 heidemeer
109 afkeer
110 belemmering
112 nagel
113 toestand van rust
114 vliesje
115 bewerkte dierehuid
118 pl. in Duitsland
119 heilwens
121 in dier mate
123 fraaie kleding
125 verlaagde toon
126 iedere dag
127 overblijfsel
129 overal
131 schelk. verbinding
134 opening
135 wolsajet
136 edelsteen
140 slaapplaats
141 vaartuig
142 pl. in Duitsland
143 vaartuig
145 nachtkleding
147 rookgerei
148 beeldzijde v.e. munt
149 Eng. titel
164 beroep
150 herkauwer
152 uitbarsting v.e. vul- 166 stoot
kaan
153 instrumentaal slot v.e.
zangstuk
156 standaardmaat
157 maand
159 ambtskleding
160 rijgsnoer
162 tapijtweefsel
Oplossingen vóór woens
dag 12 uur richten
doorzichtig weefsel aan: Dagblad „Het
eenh. v. elektr. span- Binnenhof". Postbus
ning 9, Den Haag. Op de
170 bewijsstuk enveloppe vermelden:
172 perceel Puzzel 67. Voor Lei-
173 visje den: Postbus 11, Lei-
175 grote bijl den. Voor woensdag
176 snijwerktuig. 10 uur.
Naarmate het bridgespel zich
steeds verder ontwikkelt, syste
men worden verfijnd en vooral
het tegenspel door nauwkeurige
signalen beter wordt, bestaat
minder de neiging op het verle
den terug te zien. Toch is dat
wel eens jammer, want ook in
de beginperiode werd vaak zeer
goed bridge te zien gegeven.
Een van de oudere Amerikaanse
spelers, Sam Fry, die in 1959 in
New York tegen de Italianen om
het wereldkampioenschap speel
de, is een der strijders van het
eerste uur.
Het onderstaande spel werd
door hem gespeeld in...1934! Het
Noord:
AH
B 10 9 6 4
B 9
V874
West: Oost:
V 10 75432#86
V7
A H8765432
A 9 3 B 10 2
Zuid:
B 9
AH 8 5 3 2
V 10
H6S
DOOR W. LEURS
bieden kan de toets van de hui
dige kritiek niet helemaal door
staan, maar de manier waarop
Fry de benodigde slagen bij el
kaar tovert doet niet onder voor
de techniek van de zo luid beju
belde Italianen. Men oordele
zelf:
West gever. Allen kwetsbaar.
West opende met 1 schoppen,
noord paste, oost bood 2 ruiten
en zuid 2 harten. West vervolgde
met 2 schoppen en noord sprong
naar 4 harten, waarna werd
rondgepast.
Het 2 ruitenbod van oost is niet
meer van deze tijd. Een
preëmptief 4 ruitenbod is met
dit spel op zijn plaats en had
'het er voor zuid niet makkelij
ker op gemaakt.
West kwam met ruitenaas uit
(oost de 8) en vervolgde met
schoppen 5. Noord nam (oost de
8) en speelde troef na. Oost
gooide een ruiten af, zuid nam
en west speelde de 7 bij. Er
dreigden twee slagen in ruiten
zowel als klaveren verloren te
gaan en de vraag dringt zich op
hoe de leider te werk moet gaan
om dit onheil te voorkomen.
Eenvoudig is het niet. Er zijn 8
vaste slagen en in klaveren is
een negende te ontwikkelen,
maar dan? De vierde klaveren
van noord is een candidaat voor
de ontbrekende slag, maar is
zuid voor die tijd niet down?
Sammy niet.
Hij ging eens na wat hij zoal te
zien had gekregen en kwam tot
de conclusie dat west, die on
danks de aanmoediging van
partner geen ruiten had doorge
speeld, met ruitenaas sec was
begonnen. Verder moest hij voor
zijn opening klaveraas wel heb
ben, waarschijnlijk met twee
kleintjes omdat west met een
achtkaart schoppen nog niet stil
zon zijn geweest en als hij een
zeskaart had, is het bijspelen
van de 8 door oost niet te ver
klaren. Hij concludeerde uit een
en ander dat er één mogelijk
heid was het contract te maken:
een slag afgeven om er twee te
rug te krijgen! Hij speelde
schoppen, om de dubbele renon
ce te fokken en vervolgde met
een kleine harten in noord en
zuid! West kwam met de vrouw
aan slag maar moest nu óf
schoppen spelen (noord troeft,
zuid klaveren weg, waarna de
vLrde klaveren kan worden
vrijgetroefd) óf klaveren waarna
zuid de heer en vrouw afzonder
lijk maakt, alsmede de vierde
klaveren, waarop ruitenvrouw
weggaat. Fraai!
Paul Keres, de briljante interna
tionale grootmeester uit Estland,
heeft sedert 1935 tal van spekta-
kulaire successen geoogst. Al
leen de wereldtitel kon hij niet
behalen.
Ondanks zijn leeftijd hij is 55
jaar oud speelt hij als een
jonge god. Zijn kapaciteiten zijn
niet tot een bepaald terrein be
perkt; Keres is een all-round
schaakmeester. De openingen
beheerst hij als geen ander, ter
wijl zijn strategisch en taktisch
inzicht welhaast legendarisch
is. Voor de zonale wedstrijd is
hij op grond van zijn prestaties
vrijgesteld. Keres zal dus deel
nemen aan een van de interzo
nale toernooien die de kandida
ten voor de wereldtitel bepalen.
Wellicht dat zijn laatste en
grootste wens om wereldkam
pioen Fischer uit te dagen in de
komende jaren in vervulling zal
gaan. Onderstaand volgt een
van zijn laatste successen. Een
fijne overwinning op de Hongaar
Barcza.
Wit: Keres (USSR)
Zwart: Barcza (Hongarijë).
Gespeeld in het internationale
toernooi te Boedapest 1972 Caro
Kaïm
1. e2-e4, c7-c6 2. d2-d4. d7-d5 3.
e4xd5, c6xd5 4. c2-c4 (Een van
de scherpste wapens tegen de
CaroKann verdediging) 4.
.Pg8-f6 5. Pbl-c3, e7-e6 6.
Pgl-f3, Lf8-b4
(Mogelijk was ook 6. .Le7)
7. Lfl-d3, d5xc4 8. Ld3xc4, 0-0 9.
0-0, b7-b6 10. Ddl-e2 (Agressie
ver was 10. Pe5)
10. .Lc8-b7 11. Tfl-dl, Lb4xc3
12. b2xc3, Dd8<7 13. Lc4-d3 (Uit
stekend gespeeld. Wits bedoeling
is nu 14. c4 en 15. Lb2 te laten
volgen).
DOOR W. J. MUHRING
(Op 13. .Dc3: was 14. Lb2 ge
volgd met als kompensatie voor
de geofferde pion grote aanvals-
I'l lö'
U'S t t t
-t
m m m i
niifti
Stelling na 13. Lc4-d3
kansen. In aanmerking kwam
echter 13. .Pd5)
14. c3-c4, Tf8-e8 15. Lcl-b2, Dc7-
f4 16. De2-e3, Df4xe3 17. f2xe3,
Lb7-e4 18. Ld3-e2. Ta8-c8 19. a2-
a4, Le4-c2 20. Tdl-cl, Lc2-g6 21.
a4-a5, Tc8-c7 22. a5xb6, a7xb6 23.
Tal-a6, h7-h6 24. Tcl-al, Lg6-e4
25. Pf3-d2, Le4-b7 26. Ta6-a7,
Te8-c8
(Langzaam maar zeker vergroot
Keres zijn strategisch voordeel)
27. Lb2-a3
(Volgens Keres was ook 27. Lf3,
Lf3: 28. gf3: voldoende voor
winst geweest)
27. Lb7-c6 28. Ta7xc7,
Tc8xc7 29. La3-d6, Tc7-c8 30.
Le2-f3. Lb7xf3 31. g2xf3, Pf6-e8
32. Ld6-g3, Kg8-f8 33. Kgl-f2,
Kf8-e7 34. Kf2-e2. Pe8-d6 35.
Ke2-d3, Pd6-f5 (Beter was 35.
.f6)
rekken) 37. Pd2-e4!, e5xd4 38.
e3xd4. Tc8-d8 39. Lel-b4+, Ke7-
e8 (Na 39. .Ke6 beslist 40.
d5\ Ke5 41. Lc3t, Kf4 42.
Ld2t, Kf3: 42. Tflt)
40. Tal-el, Pd7-e5t 41. Kd3-c3,
Pf5xd4
(Of 41. .Td4: 42. Pd6t, Td6:
43. Te5: 42. Pe4-d6t, Ke8-d7.
43. Telxe5, Pd4-c6 44. Te5-d5,
Pc6xb4 45. Kc3xb4, Kd7-e6 46.
Pd6-b5! en zwart gaf zich ge-
Schaakraadsel
In de onderstaande positie
ontleend aan de partij Djindjik-
hachviliToukmakov, gespeeld
te Lenigrad 1972 won de witspe-
ler die aan zet was met
een grandioze kombinatie de
partij.
Oplossing schaakraadsel
Wit won als volgt: 1. Dh8*, Pf8
2. Td8t!Kd8: 3. Df8:t, Kc7 4.
De7:t, Kc6 5. Db7:t! en zwart
gaf zich gewonnen. Er had nog
kunnen volgen: 5. .Kc5: 6.
b4t, Kc4 7. Da6t met dame
winst.
i t 1 1
3
S €10 B
BBSS
i" i' m r
T -•
r E®
Wit aan zet en wint
In onze vorige rubrieken hebben
we ondervonden dat in posities
van de klassieke spelkarakteris-
tiek waarin beide kleuren een
randschijf hebben de ruil 27-21 -
voor zwart 24-30 - de beste weg
is om kans op verlies, na de
doorstoot 28-22 voor zwart 23-29
te ontgaan. Op een belangrijk
verschil mogen wij u nog even
attent maken. Nemen wij de
stand tussen Demesmaecker en
Rostan en plaatsen daar schijf
36 op veld 45. De volgende stel
ling is dan ontstaan:
In deze positie speelt zwart als
eerste zet 15-20 en belet hiermee
aan wit de ruil 34-30, 25x34,
39x30 wegens 20-25 met schijf
winst. Wit heeft hier dus geen
andere mogelijkheid dan de ruil
27-21. Echter, hij kan alvorens
hiertoe over te gaan eerst nog
45-40 spelen. En hierin schuilt
een belangrijk verschil! 2. 45-40,
3-8; 3. 27-21, 16x27 4. 32x21,
23x32; 5. 38x27, 17-22; De dam
door 25-30, 34x23, 18x49 levert
DOOR FREEK GORDIJN
zwart niets op wegens 21-16,
49x21, 16x27. 6. 43-38, niet 34-29
wegens 22x31, 26x37, 19-23, 40-34,
22-28 en zwart wint. Op 21-16
volgt: 22x31, 26x37, 25-30, 34x23,
18x49 en zwart gaat dit eindspel
winnen. 37-31 om door 31-27 de
dam af te nemen komt te laat
want zwart vervolgt dan met
24-30, 35x24, 49x19.
Dit kan omdat eerst 45-40 is ge
speeld. Vervolgt wit met 16-11
dan volgt 12-17, 11x22, 24-30 met
winst. Speelt wit 37-32, 49x27,
16-11, dan volgt 27-18 met winst.
En op 40-34 volgt 12-17-21 met
winst. 6.-. 22x31; 7. 26x37, 19-23;
8. 21-16, 12-17; 9. 37-31. 8-12; 10.
31-26, 18-22; 11. 26-21, 17x26; 12.
16-11, 22-27; 13. 11-6, 13-18; met
een overmachtseindspel voor
zwart. 6-1 gaat niet wegens 18-22
en 22-28.
Keren we nu terug naar de dia
gramstand en spelen na zwarts
1. -, 15-20; direct. 2. 27-21, 16x27;
3. 32x21, 23x32; 4. 38x27, 17-22;
Aan de dam door 25-30 heeft
zwart weer niets. Op 3-8 speelt
wit 33-28 met voordeel. 5. 21-16,
deze zet is sterker dan 43-38 in
de vorige variant maar daar
konden we 21-16 niet doen,
22x31; 6. 26x37, op nu 25-30 krij
gen we het volgende: 6. -, 25-30;
7. 34x23, 18x49; 8. 37-31! dreigt
met 31-27. Dat was in de vorige
variant niet mogelijk want daar
stond het stuk 45 op veld 40 met
alle narigheden van dien. Zwart
kan als volgt nog een kans wa
gen: 8. -, 24-30; 9. 35x24, 13-19;
10. 24x13, 49-35; Wit gaat nu op
de remise af. 11. 13-9, 3x14; 12.
16-11, 12-17; 13. 11x22, 35-30; 14.
39-33, op 31-26, 30x34, 22-17 wint
zwart door: 43-34, 17-11, 34-1, 11-
6, 14-19, 26-21, 19-24, 21-17, 24-30,
17-11, 30-35, 11-7, 1x23, 45-40,
35x44, 6-1, 23-45, 1-6, 44-50 en
wint. 14. 30-24; 15. 33-28, 24-19;
16. 31-26, 19x32; 17. 22-18 remise.
Speelt zwart deze variant niet
dan neemt wit met zijn 9e zet
de dam door 31-27 af met remi
se als resultaat. Neemt zwart
bij de 8e zet de damcombinatie
niet maar speelt 12-17 of 3-8 dan
heeft wit niet veel moeilijkheden
om remise te bereiken. Het spe
len of achterwege laten van 45-
40 is in deze positie dus wel erg
belangrijk.
b b a a a
B B B 8 B
I E 8 E B
I fi I 1
9 f' 8
q a s
8 8 8 a 8
C V
p p
Tot besluit een grappig eindspel
van de Fransman M. Vasseur.
Wit wint hier heel geestig door:
1. 39-33. 26x37; 2. 33-28, 22x33; 3.
50-45, 33-39; gedwongen. 4. 43x34,
37-41; 5. 48-42! en wint.
F. Gordijn.
