Moeilijkheden
bij Leids museum
Universiteitsraad
laakt dure viering
„De Goede Herder"
verlaat Zoeterwoude
Na 112 jaar van gebed en werk
Hearing over
De Sitterlaan
stad en randgemeenten
400 jaar Leidse Universiteit
,0m
,72 DINA 3 DINSDAG 21 NOVEMBER 1972
-r
LEIDSE COURANT
[DEN Ruim een half mil-
en, uitsluitend voor de feeste
de herdenking van het vierde
juwfeest van de Leidse univer-
^eit. Dat idee heeft gister-
vond harde kritiek gevonden in
i universiteitsraad. De kritiek
erd het duidelijkst verwoord
—por de heer Bangerd van de
^P-fractie die zei: „Ik vind
fct a-sociaal om in deze tijd
fote feesten en diners te ge-
™~"kn. Kosten van meer dan een
llf miljoen: daar zijn de tijden
lan-|et naar". Hij drong aan op so-
trheid en op „een gebaar naar
nus i gemeente Leiden, die ons
ierhonderd jaar gastvrijheid
teft verleend".
was niet zijn bedoeling, nega-
ef te staan tegenover een her-
pnking maar hij wilde voorko-
ien, ,.dat ik na het congres
in ƒ150.000,— met het
thaamrood op de kaken door
de Leidse wijken zal lopen" .Hij
opperde, de 35.000,die het
ministerie van O en W in het
vooruitzicht heeft gesteld, voor
de herdenking te gebruiken, ten
einde van het half miljoen, dat
dan volgens de begroting over
blijft, een „monument" voor
Leiden aan te schaffen in de
vorm van een practisch, maat
schappelijk geschenk voor de
bevolking van Leiden.
Woordvoerders v^n andere frac
ties maakten vooral bezwaar te
gen vorm en inhoud van de her
denking, die blijkens het eind
rapport van de Commissie
Eeuwfeest-1975 te weinig op de
maatschappij gericht is. Ook
werd het congres-thema, „Vrij
heid", te vaag geacht; een be
grip waarmee men alle kanten
op kan. „Men kan zo gemakke
lijk onder de begoocheling van
een woord komen", meende de
■"■IIDEN De bewoners van de De Sitterlaan kunnen donderdag in
t aula van de Lorentzschool, Lorentzkade 61, hun mening geven
ver de verbeteringsplannen van de De Sitterlaan. Aanvang 20 uur.
,'wee ontwerpen zijn te bezichtigen in de etalage van levensmiddelen-
«drijf J. J. A. van Schie, De Sitterlaan 17.
aag. de P,annen is' men ervan uitgegaan dat de De Sitterlaan een dub-
cha-fcle funktie heeft, nl. die van een weg voor doorgaand verkeer én
reci-r°r bestemmir|gsverkeer (bediening en parkeren bewoners).
rwe-| eerste plan (A) gaat ervan uit dat het oorspronkelijke profiel van
de (e weg zoveel mogelijk behouden blijft. De bestaande rijstroken
jrijgen een grotere capaciteit door het verplaatsen van de parkeer-
'fcroken naar de middenberm. Door asfalteren zou het trillen van de
>eg aanzienlijk verminderd kunnen worden. Een nadeel is echter,
lat glad asfalt uitnodigt tot hogere snelheden.
1 plan (B) scheidt het doorgaand verkeer van het bestemmingsver-
jws. eer- Op de plaats van de huidige middenberm zou een aparte
20.02 easfalteerde rijstrook kunnen komen voor het doorgaand verkeer.
et bestemmingsverkeer kan op ventwegen rijden (zoals bij de
eiin- .ammenschansweg), voordelen zijn: veiliger verkeerssituatie bij de
i op ruispunten en minder trillingshinder. Nadeel is dat men de De Sit-
romer!aan dan nog maar op drie in plaats van vier punten kan over-
teken, nl. bij de Lammenschansweg, Lorentzkade en de Franchi-
'Inontlaan.
i derde mogelijkheid is handhaving van het bestaande tracé, par
eren op dezelfde plaats als nu, verbreding met ongeveer een meter
koste van middenberm en asfalteren van het wegdek.
heer Van Duin, die graag een
wat beter gefundeerde uitwer
king kreeg van wat met een
(bij gelegenheid van de herden
king te stichten) Inter-universi-
tair instituut voor vrijheids
vraagstukken wordt bedoeld.
Een andere kritiek was dat niet
„Vrijheid" maar „Bevrijding"
het congresthema zou moeten
zijn omdat dat meer toegespitst
zou kunnen worden op de
vraag: „Hoe brengt men pro- 1
cessen van bevrijding op gang,
zowel binnen de universiteit als
daarbuiten". Als men Vrijheid
als thema kiest, zo meende de
verdediger van dit standpunt, de
heer De Lange, dan zou men
het ook voor 1973-1974 al zoveel
mogelijk op de agenda's van fa
culteiten en sub-faculteiten moe
ten plaatsen: Zou het mogelijk
zijn. van het begin af aan „vrij
heid" te vatten in termen van
recht? Wat zouden de oorzaken
zijn van het feit dat de Univer
sele Verklaring van de Rechten
van de Mens die in 1948 werd
uitgegeven, nog steeds niet is
omgezet in termen van politiek
denken? Dat zou in het kader
van de herdenking een veld van
onderzoek kunnen zijn, voerde
de spreker aan. Adam Vonde
ling achtte geen enkele reden
aanwezig om feest te vieren
omdat universiteit en maat
schappij nog zo ver van elkaar
staan. Hij pleitte voor soberheid
waardoor gelden ter beschik
king zouden komen voor de de
mocratisering van menselijke
verhoudingen: in onderwijs,
psychiatrische hulp, milieube
heer etc. Het verweer van de
aanwezige commissieleden was,
dat de commissie niet op de
eerste plaats op een feest ge
mikt heeft maar op een herden
ken: een viering, die door stijl
en eenvoud zo waardig mogelijk
zou zijn. Pas wanneer de uni
versiteitsraad weet. wat hij wil,
is het mogelijk, vast te stellen
wat de commissie kèn.
De universiteitsraad nam na veel
palaver het besluit, een beslis
sing over de viering nog uit te
stellen om de inhoud van het
programma herzien en ook
de financiële facetten van het
evenement nader te beschou-
- Donderdag organiseert MTGS, scholierenvereniging van de Rembrandt scholengemeenschap een
in de Stadsgehoorzaal met Freek de Jonge en Bram Vermeulen in ..Neerlands hoop in Panama".
kanvang 20 uur. De avond is voor iedereen toegankelijk. Over het inmiddels vermaarde duo hoeft
kouwelijks iets gezegd te worden. Toen zij vorig jaar met hetzelfde programma optraden in het Rijn
lands Lyceum, behaalden zij voor een uitverkochte zaal een groot succes. Degenen die toen voor een
lichte deur stonden, kunnen nu kaarten bestellen bij Rembrandt scholengemeenschap, Burggravenlaan 2,
Kan der Brandelerkade 24a, Vijf Meilaan 210 en Prinses Marijkelaan 4 (Voorschoten). Aan de zaal zijn ze
yanaf half acht verkrijgbaar.
'ftlDEN Aan de directeur en
twee medewerkers van het
Rijksmuseum van Geologie en
Wineralogie is door het college
van bestuur van de Leidse uni-
'ersiteit buitengewoon verlof
'erleend. De leiding van het
nuseum wordt voorlopig waar-
tenomen door dr. G. L. Krol,
-.oud-chef geoloog bij de N.V.
Milliton Maatschappij.
t college
i bestuur heeft t
een onderzoek te doen naar de
omstandigheden waaronder en
de wijze waarop de directeur en
het personeel hun functies uitoe-
tenen.
college meent dat het gevaar
dreigt van een onhoudbare
*erksituatie, die een doelmatig
functioneren van het museum
kan belemmeren en de ar
beidssfeer kan schaden. Tot dat
oordeel is men gekomen door
dat bij de directeur en het per
soneel blijkbaar uiterste be
zorgdheid bestaat over de huidi
ge gang van zaken. De commis
sie heeft tot taak om, als daar
toe naar haar mening aanlei
ding is, binnen de wette'ijke be
palingen en de organisatiestruc
tuur van het museum voorstel
len te doen tot opheffing van
eventuele gebreken.
De commissie bestaat uit prof.
mr. T. Koopmans, mr. dr. L.
Margadant en de heer W. F. H.
Verver.
Over de ontwikkelingen' in het
Rijksmuseum voor Geologie en
Mineralogie rapporteerde mr.
K. J. Cath, voorzitter van het
College van Bestuur van de uni
versiteit gisteravond aan de
Universiteitsraad, dat het perso
neel van het museum na het
vertrek van de directeur op ei
gen initiatief verkiezingen heeft
gehouden voor een Museumraad
ad interim.
,Als dit op regelmatige wijze ge
beurd is en er is niets dat op
het tegendeel wijst dan is er
tenminste een vertegen\.<. i-
digend lichaam", stelde hij vast.
De heer Cath meldde voorts dat
een commissie van onderzoek
haar werkzaamheden vortzt..
Zij kan elk personeelslid horen,
dat gehoord wil worden, maar
het personeel wordt niet ver
plicht, door de commissie ge
hoord te worden.
„De Goede Herder" was ongeveer een eeuw een slotklooster, achter welks tralies het gebed een even grote rol speelde als het werk daarbuiten.
ZOETERWOUDE Het kloos
ter van De Goede Herder
aan de Hoge Rijndijk te Zoe
terwoude gaat zijn poorten
sluiten. 112 jaar geleden
werd het gesticht als een
veilig toevluchtsoord voor
vrouwen en meisjes. Het in
ternaat dat hun tot onderdak
was, werd twee jaar geleden
al gesloten bij gebrek aan
personeel. Nu gaat ook het
klooster dicht. Het is oud en
koud, vochtig en hol. Niet
langer voor bewoning ge
schikt. Het wordt vefkocht
om er de bouw mee te be
kostigen van een tehuis voor
bejaarde zusters in Bloemen-
daal. De zusters, die nog in
Zoeterwoude zijn achterge
bleven werden verspreid
over de vier andere huizen
die de congregatie in Neder
land heeft. Op zondag 26 no
vember 's middags van 3 tot
5 uur, is er voor alle vrien
den en bekenden van de
communiteit gelegenheid om
afscheid van hen te nemen.
Het vertrek van de zusters uit
Zoeterwoude lijkt een stapje
terug in de bloeiende ontwik
keling, die de congregatie
van de Goede Herder door
maakte. Maar de laatste
moeder-overste, zuster M.
Joanna Timmermans ziet het
als een „reculer pour mieux
sauter" de congregatie is
per slot van rekening van
Franse origine en zegt:
„Door gebrek aan klooster
roepingen is er binnen de
congregatie een personeels
gebrek ontstaan. Daardoor
rees de noodzaak één van
de huizen van de Nederland
se provincie te sluiten. Dat
lot trof het klooster op de
Rijndijk: het oudste en voor
bejaarde zusters niet meer
geschikte. De bejaarde zus
ters gaan naar het nieuwe
huis in Bloemendaal. Daar
zullen ze naar we hopen een
mooie oude dag beleven, om
zo nog een waardevolle in
breng te hebben vooral door
hun gebed, voor het werk
van de congregatie en van
de Kerk, onder andere in
Nederland. Misschien geeft
het gebed, samen met het of
fer van alle religieuzen,
weer nieuwe roepingen in de
toekomst en bloeit ons werk,
wat we hier moeten opgeven,
ergens anders weer op..."
Door zo'n opbloei kwam „De
Goede Herder" ook in Ne
derland terecht. In 1651 ge
sticht. had de congregatie
zware klappen van de Fran
se Revolutie moeten verdu-
Er moest een spirituele door
bijtster als zuster Marie
Euphfasie Pelletier van de
zusters van O.L. Vrouw van
Liefde voor komen om het
werk van de „réfugiées" voor
in nood verkerende vrouwen
opnieuw heilig vuur in te
blazen en in 1835 inter
nationaal te organiseren.
Tijdens haar leven (17961868)
stichtte ze 110 vestigingen
met 3.000 zusters, verdeeld
over 16 p.». mies op alle vijf
Monseigr. Van Vree, bis
schop van Haarlem, verzocht
Mère M. Euphrasie gene
„De Goede Herder": 112 jaar lang een veilig toevluchtsoord, sluit zijn poorten.
raal-overste van de congre
gatie van de zusters van
O.L. Vrouw van Liefde van
de Goede Herder te Angers
in 1860 om ook een vesti
ging van de congregatie in
zijn diocees te stichten.
Hetzelfde jaar nog ging zijn
wens in vervulling. De con
gregatie kreeg (van de erf
genamen) het landgoed „Oud
Meerburg" aan de Rijndijk
te Zoeterwoude. Daar werd
de Nederlandse provincie ge
vestigd. Er waren „ver
schrikkelijk veel" weldoe
ners: de een gaf een stukje
grond, de ander geld, een
derde een paar koeien.
Drie Nederlandse zusters, die
hun opleiding in het moeder
huis te Angers hadden ge-
Gebouwen
afgesloten
wegens
vergrijzing
had, vormden de aanzet van
een communiteit, waarin se
dertdien ruim 5000 zusters
werden geprofest. Zo kort na
het herstel van de bisschop
pelijke hiërarchie was dat
een hele onderneming in het
protestantse Holland.
De eerste overste in een rij
sia. Ze werd al spoedig opge
volgd door zuster M. Jozef
Everard, die zich grote ver
diensten verwierf voor de
provincie.
De congregatie stelde (en
stelt) zich ten doel, jonge
meisjes (maar ook meerder
jarigen en in de nazorg
volwassen vrouwen) die door
hun karakter, door familie-
of maatschappelijke proble
men, hulp, begeleiding of
speciale opvoeding nodig
hebben, bij te staan.
In dut werk hadden de zusters
in I860 maar weinig erva
ring. Het begon met een
klein groepje meisjes, die in
die dagen nog vrijwillig kwa
men aanlopen „om zich van
opleiding, waarmee ze
van elf was moeder There-
hun zondige levenswandel te
bekeren". Ze werden ook wel
„boetelingen" genoemd en er
is sprake van „wonderen
van bekering".
Het was moeilijk o maan werk
voor de réfugiées te komen:
subsidie was een nog onbe
kende weelde en daarom be
sloot de leiding van het huis,
een wasserij te beginnen. De
wasserij had een nog alles
behalve industrieel karakter.
Het bisdom was de eerste
klant. Alle togen, altuarlin-
nen, superplies en lijfgoed
werden met de hand gewas
sen. En dat met zeer beperk
te middelen.
Want toen Alida Vlasveld uit
Hazerswoude zich als eerste
postulante aanmeldde, bracht
ze haar eigen wastob-
tijd nog elke dag heen en
weer naar huis.
Toen Alida Vlasveld als zuster
Lidwina geprofest werd, was
dat de eerste plechtige pro
fessie na de reformatie in
Nederland.
In de loop der jaren steeg het
aantal protégées van De Goe
de Herder tot 150 per jaar
gedurende de oorlog waren
het er zelfs 200 die gere
geld in het huis te Zoeter
woude verbleven: de helft
van hen was in blijvende
zorg en meerderjarig. Zo
hebben in de loop van 110 ja
ren bijna 5000 meisjes en
vrouwen voor kortere of lan
gere tijd aan de Rijndijk een
toevlucht gevonden. Circa 50
ouderen zijn nog in blijvende
zorg. Van hen is de helft
naar het huis in Velp en de
rest naar de vestiging in
Bloemendaal gegaan toen
het internaat te Zoeterwoude
in januari 1970 door gebrek
aan krachten gesloten moest
worden. Sinds de vestiging
van de Goede Herder in Zoe
terwoude werden vanuit dit
provincialaat vijf andere ne
derzettingen in de Neder
landse provincie gesticht: in
Bloemendaal een observatie
huis en kostschool, in Velp
een internaat, in Tilburg een
internaat dat enkele jaren
geleden naar Someren werd
verplaatst, In Djakarta een
internaat en in Almelo een
internaat, waarvan eerlijk
heidshalve gezegd moet wor
den dat het onder de Duitse
provincie hoorde maar later
aan de Nederlandse pronvin-
cie werd overgedragen.
Door het gebrek aan roepingen
„vergrijsde" de congregatie
zo sterk, dat er behoefte
kwam aan een tehuis voor
bejaarde zusters. Dat werd
gebouwd in Bloemendaal.
Het is nu gereed. Maandag 4
december wordt het betrok
ken, althans wordt het grote
huisraad uit het oudste
klooster,' dat te Zoeterwoude,
erheen verhuisd.
W uiteindelijk de bezittingen
van de congregatie langs de
Mcr-burger Wetering voor
b "n*n!ng krilgcn, 's nog
niet bekend. Maar wat die
.'inning ook zal zijn,
succes kan niet uitblijven
want het is grond, waarop
goede initiatieven tot hoge
oioci kunnen komen.
