POP-
EYE
14 M l\ Offlj
ACTUEEL) btïlTl
SOUL IS
HERE TO STAY
De revival viert hoogtij als overbrug
gingsperiode naar „iets nieuws" of uit
louter bloedarmoede in de hedendaagse
pop? De tijd zal bet leren, maar voorlo
pig derhalve veel oud werk, merendeels
gebundeld op „samplers". Eén daarvan is
de dubbelelpee „Soul is here to stay" uit
de Stax-stal, zoals de titel suggereert vol
gestouwd met de muziekvorm die het vol
gens insiders, in gewijzigde vorm welis
waar, weer helemaal gaat maken. Een
mening die wij gedeeltelijk ook zijn toege
daan omdat emotionaliteit een steeds be
langrijker rol gaat spelen, wellicht ge
combineerd met het engagement van de
blues.
We nemen de nummers van „Soul is here
to stay" even stuk voor stuk door: Gestart
wordt met het bekende Booker T. The
MG's geluid in „Melting Pot" niet te ver
warren met de gelijknamige Blue Mink hit,
maar een eigen compositie uit mei 1972.
Voortreffelijk nummer van een groep die
geen nadere toelichting meer behoeft.
Bij Jean Knight's „Mr. Big Stuff" komen
we in de echte soul terecht, compleet met
trompetten en „hoe-hoe"-roepende back-
vocals. Jean bereikte met haar Stuff-man
in augustus de tweede plaats in Billboard's
Hot 100. Maar dat horen wij er niet hele
maal aan af.
Van The Dramatics weten wij eerlijk ge
zegd niet zo gek veel af, maar hun
„Watcha See Is Watcha Get" geda
teerd september 1971 brengt het rit
misch en vocaal betere soulwerk.
The Staple Singers zijn 'n begrip voor gos
pel kenners. Vanaf maart 1967 waren zij
vrijwel constant te vinden op de onder
scheidene hitparades in the States. „Res
pect Yourself" bracht het niet verder dan
de 12e plaats in december 1971, bij het
her-beluisteren van deze opname blijkt
het waarom: het .visuele aspect wordt te
veel gemist.
Ook Rufus Thomas behoeft geen nadere
introductie, hij draait tenslotte al zo'n
jaar of tien mee. En dat is ook wel te ho
ren in „Do the Funky Penguin Part I".
Hier wordt duidelijk gemaakt wat opzwe
pende soul is dat zij voldoende.
Uit 1972 dateert Isaac Hayes (bijna) in
strumentale versie van Al Green's topper
„Let's Stay Together", een nachtclub/ca
baretversie die het nochtans op de charts
een tijd uithiteld. Voortreffelijk blaaswerk,
daar niet van, maar dat orkest gaat da
nig op je zenuwen werken.
Over naar kant twee van de eerste plaat,
waar we een oude bekende tegenkomen:
Proud Mary", eens door Creedense en
Ike Tina Turner vertolkt, nu in de be
werking van Eddie Floyd. Deze interpre
tatie mist de puurheid van de eerstge-
noemden en de opzwependheid van de
Turners. Na aftrek hiervan is er weinig
BOOKER T. EN THE MG'S
over dan obligate versouling.
„Hearsay" van Soul Childrens is, zo
wordt terecht op de hoes vermeld, een
discotheek-nummer. Men zie dit niet als
een negativisme want als ergens de soul
tot z'n recht komt is het in zo'n zaal vol
slingerende lijven. Hitgevoelig was het
niet getuige de hoogste notering: 44. We
hebben wel eens slechtere platen hoger
zien staan.
Rufus Thomas is toch wel een grote, ook
6-3-8 geeft in aan sluiting op „Do the
Funky Penguin" een perfekte indikatie
van kwaliteits-soul.
„When a Man Loves a Woman" klinkt
via Darell Banks een tikkeltje overspan
nen. Nu is het natuurlijk moeilijk deze
Sledgehit uit 1966 goed weer te geven,
maar na afloop is het vreugdevol te con
stateren dat we Banks niet weer zullen
horen op deze dubbel. De man laat niet
af het idee te wekken dat hij op punt van
bezwijken staat en dat is iets anders dan
intentievol zingen.
..Ain't that Loving You" van Hayes en
Porter is nog niet zo'n oude compositie en
ook niet in elkaar gedraaid door 't schrij
versduo zelf maar door Jones en Banks.
De kwaliteit is er niet minder om.
Dramatics' swingend slot van de eerste
plaat, „Good Soul Music" verbaast ons
nogmaals over de onbekendheid van dit
kwintet.
„Son Of A Preacher Man", eertijds top
tien werk van Dusty Springfield, heeft al
een waardige soulopvolging gekregen in
de versie van Aretha Franklin. In dit ka
der bezien een onmogelijke release-opga
ve voor Mavis Staple van de Staple Sin
gers), die een fijne sfeer schept maar
mist wat Franklin heeft. En wij vrezen
dat dat nu juist de „soul" is.
NEW SEEKERS
BILLÏ JOE THOMAS
Een groot aantal bekende gasten vinden
we op de nieuwe elpee van het voormali
ge Amerikaanse tieneridool Billy Joe Tho
mas. Wat een kapitaal verenigd in de
kunst en het vinyl. Carole King, Jimmy
Webb, John Sebastian, Jon Stroll, Barry
Mann, Stevie Wonder, Paul Williams,
Mark James, Duane Eddy, Ron Tutt,
Charles Larkey, Pete Drake, Wayne Car
son, Hugh McCracken, The Blossoms en
nog wat andere, redelijk bekende vogels.
Bijeen gekomen om Billy Joe te steunen
bij de productie van zijn nieuwe plaat.
Hetgeen een alleraardigst resultaat ople
vert, maar ook een uiterst heterogeen re
sultaat. Niet verwonderlijk met de in
breng van zulke talenten, die zo langs
hun neus weg toch een (te) duidelijk stem
pel drukken op verscheidene nummers.
Dat komt vooral tot uiting in nummers
als „Stories we can tell" van John Sebas
tian (ook al opgeyoerd door de broers
Everly) en „A song for my brother" van
Jimmy Webb. Twee volkomen tegenge
stelde melodieën, heus acceptabel uitge
voerd door Thomas, maar het „eigene"
ontbreekt toch. Logisch, want mensen als
Webb en Sebastian schrijven nu eenmaal
muziek „naar zichzelf toe". En Thomas
bezit te weinig persoonlijkheid om die
nummers een eigen karakter te geven.
De elpee wordt er overigens niet minder
prettig om. Billy Joe, net als Webb af
komstig uit het zuidelijke Oklahoma, is
een handig, glad en gepolijst talent, dat
vocaal, technisch gezien dan, zeer veel
vermag. Een zanger voor een groot pu
bliek A la Andy Williams, zij het veel
minder bekend. Gelukkig wel gericht op
de pop. Soms zelfs met (vage) swampas-
piraties („I get enthused"), hetgeen iets
te maken heeft met Billy Joe's zuidelijke
afkomst.
(SCEPTER SPS 5101). Ch.B.
HEW SEEKERS
De New Seekerselpee's rollen In hoog
tempo van de persen. „Circles" is de titel
van het nieuwe product, waar we eerlijk
gezegd nou niet zo kapot van zijn. Wat
geforceerde vertolkingen van hitsuccessen
van anderen (Neil Diamonds „Song song
blue", Carole Kings „Beautiful", Todd
Rundgren's „I saw the light", Godspell's
„Day by day"), aangevuld met (onder
maats) eigen werk. En niet te vergeten
„Blowin in the wind" van de grote Dylan,
op deze plaat vocaal als orkestraal volko
men verkracht. Spijtig.
(PHILIPS 6303064). Ch.B.
DIOHHE WARWICK
De onlangs verschenen elpee „Greatest
Motion Picture Hits" van de fameuze
Amerikaanse zangeres Dionne Warwick is
een al wat oudere schijf, zo ongeveer
stammend uit 1969. Die late verschij
ningsdatum in ons land valt terug te voe
ren op het feit, dat Dionne's label Scepter
enige jaren niet vertegenwoordigd was op
de vaderlandse markt. Dankzij BASF nu
wel weer. Een oude plaat dus, maar een
nog wel sprakelende plaat. Hetgeen het
„tijdloze" karakter van Dionne's zang
kunst nog eens extra onderstreept en ui
teraard het „tijdloze" compositietalent
van Burt Bacharach, de meester die nu
al weer jaren voor Dionne componeert en
musiceert. Natuurlijk vinden we een
groot aantal Bacharach-Davidwerken op
deze schijf. „Alfie", „The look of love",
„A house is not a home", „The april
fools", „Wives and lovers", „Here I am",
aangevuld met composities van andere
grote meesters als Lionel Bart, Leonard
Bernstein, André Previn en Jules Styne.
Aanbevolen.
(SCEPTER 16—29552—4). Ch.B.
KING- CURTIS
Beslist ook gedateerd is de elpee „Eter
nally soul" van King Curtis en The Shirel-
les. In dit geval in alle opzichten geda
teerd, belegen soul, technisch zeer kun
dig, maar wat slapjes uitgevoerd. We
hebben Curtis' sax wel eens meer horen
swingen, vuriger vooral. Zeker geen hoog
tepunt :n het soulidioom.
(SCEPTER 16-29501). Ch.B.
Eddie Floyd weer in actie en nogmaals
de klacht dat hij zich te veel op de vlakte
houdt, 't Heeft allemaal te weinig inten
sieve inhoud, „Knock On Wood'' bewijst
gevoelsarmte en dat is een kwalijke
zaak voor een soulzanger.
Uit 1968 komt „Soul Limbo" van Booker
T. the MG's. Deze jongens hebben het
in hun vingertoppen, dat orgel blijft in
constante harmonie met de voortreffelijke
begeleiding.
Theme from „Shaft"", waarmee Isaac
Hayes in 1971 een (muzikale) Oscar ver
diende en dat hem ook ettelijke gouden
en zilveren afgietsels bezorgde is een
puik stukje filmmuziek alhoewel je je
kunt afvragen of 't echte soul is. Maar
zelfs een olifant vindt wel een chocolade
korrel om over te struikelen, dus daar
over maken we ons niet druk.
The Late Otis Redding wordt geëerd met
een interpretatie van „The Dock Of The
Bay". Nou ja, geëerd.. Waarom wil ieder
een zo'n cover toch altijd mooier maken
dan het subtiele gegeven? The Staple Sin
gers bereiken er het omgekeerde mee. Je
zit in je eentje melancholiek, zonder
schreeuwende achtergrond aan zo'n baai.
Weer the Dramatics, die ditmaal het
weer niet meehebben, gezien de hoeveel
heid water die in de eerste groeven uit de
speakers spuit. „In the Rain" heet het
nummer dan ook en zo te horen valt het
zingen in een gietbui niet mee want the
Dramatics komen niet op de gewenste
temperatuur.
Over „Time Is Tight" hoeven we niet te
veel woorden vuil te maken. Een ieder
kent de voortreffelijk Booker T.-hit, waar
mee op passende wijze de laatste kant
van „Soul is here to Stay" wordt inge
luid. Een uitstekende tune voor een easy-
listeningprogramma, dit werkje uit 1969.
Een revival op een revival is Jerry But
ler's hit „I Stand Accused" door Isaac
Hayes weergaloos vertolkt. Gedegen en
beleefde close-soul.
Johnnie Taylor kwam in 1968 met „Who's
Making Love" de Billboard-charts binnen
en klom gestaag naar de vijfde plaats.
Rauwer werk dat het in die tijd wel
deed, maar geen blijvertje is. Leuk om
weer eens te horen.
Sam Cooke componeerde „Bring It On
Home To Me" en dat werd de totnutoe
grootste hit van Eddy Floyd: 12 in oktober
1968, één plaats hoger dan Cooke himself
die pas in 1962 aan bod kwam. Onbegrij
pelijk. want zéker qua toonbereik is het
origineel aanzienlijk beter. Deze versie
moet het zelfs glansrijk afleggen tegen
die van de Animals.
Carla Thomas is een veterane in de soul-
wereld en dat is in „I Like What You're
Doing" duidelijk te horen. Een voortreffe
lijke, relaxedte stem met een inhrente
compositie.
Tenslotte „I Forgot To Be Your Lover",
een co-produktie van Booker T. en Wil
liam Bell, door de laatste ten gehore ge
bracht. Zoete viooltjes verzieken de sfeer
een beetje.
Al met al een historisch overzicht dat, on
danks onze hier en daar wat kritische
kanttekeningen, met een zeer ruime vol
doende gehonoreerd dient te worden.
(STAX 2 LP 2627 101).
H. R.
DIONNE WARWICK
DOOR
CHARLES BELS
EN
HANS ROUW
GOD OP AARDE
Toneelgroep Appel zal zich dinsdag 21 no
vember voor het eerst in Den Haag pre
senteren in het HOT. Deze groep van ..to
neeldissidenten". opgericht door Erik Vos
met in zijn theatraal vaarwater Carol
Linssen en zijn vrouw Chrisje Ewert en
Peter van der Linden (van Toneelgroep
Theater) met Do van Stek (ex-Haagse Co-
medie) en nieuweling Hugo Koolschijn,
brengt een ..ander"-soortig toneel, waarin
mime een belangrijke rol in de expressie
speelt. Erik Vos. zelf eens leerling van de
Franse mimespeler Etienne Degroux, gaf
bij de oprichting zijn groep een motto mee:
..Waarom .Appel"? Ach. appels komen
harder aan dan tomaten". Het grondthe
ma van hun eersteling ..God op aarde" is
„de mens die zonder zich goden te schep
pen zijn leven geen vorm kan geven".
Inez van Dullemen (in het dagelijkse le
ven de vrouw van Erik Vos) heeft deze
collage samengesteld uit oude mythologi
sche verbeeldingen, stukken recente we
reldliteratuur, losse ideeën. Dat alles on
der de noemer „bewegingstheater".
LEIBELEI MET STER
Na alle moeilijkheden van het Guttmann-
bestel op het Rotterdams toneel, blijft de
Maasstad .sterallures" houden. Na een
voortijdige dood van de „Amélie" van
Jasperina de Jong staat een tweede
spektakelop stapel. Het is Arthur
Schnitzler's beroemde Liebelei(1895),
waarschijnlijk de allereerste vervolgserie
gegeven die ooit op het toneel kwam. Au
teur en regisseur is Lodewijk de Boer. die
zijn theaterserie in afleveringen „The fa
mily" noemde en opdroeg aan de geza-
mcnlljke Nederlandse Theaterkritiek.
The family" moet een soort verhevigd
volkstoneel worden. Het gaat om drie
„asocialen", twee broers en een stom
zusje in een onbewoonbaar verklaarde
woning onder het motto: „Een lach en
een traan en een flinke dosis erotiek".
Het Engelse toneel beleeft een Noel
Coward-revival. Deze duizendkunste
naar wordt hier aan land gedragen in
de film „Boom" van Joseph Losey.
met als hoofdrolspelers Willeke Alberti,
Gerard Cox en Lex Goudsmit volgens het
bekende sterren-principeKarl Gutt-
mann zou zelf evenals bij Amélie" de
bedoeling was) de regie voeren, maar
aangezien hij nu definitief door ziekte is
uitgeschakeld, moest Rotterdam naar een
opvolger uitkijken. Dat werd niemand
minder dan Heinrlch Schnitzler, de zoon
van wijlen Arthur. Misschien geeft die
naam de cabaretsterren de moed de stap
van Jasperina naar het echte toneel"
over te doen. En beter. Willeke Alberti
lijkt daarvoor (na toneelervaring in
„Twee op de wip") vakvrouw genoeg.
Willeke Alberti mag de taak als „grote
ster" van Jasperina de Jong overne
men bij het Rotterdams Toneel in
Schnitzlers „Liebelei".
„Family 2" begint op 19 december, „Fa-
miliy 3" op 23 januari, „Family 4" op 27
februari. Wie weet wordt het 't Peyton
Place" van het toneel.
9 Christine Ewert in een symbolische
„kruisiging" op de brandstapel als
Jeanne d'Arc in Appel's „God op Aar
de".
BUITENLANDS
Het Rotterdams Toneel schijnt het hele
maal in de buitenlandse regisseurs te zoe
ken. ,,'n Oogje op Amélie" werd (bijna
niet, hebben we later begrepengeregis
seerd door de Fransman Jacques Echan-
tillon, voor „Liebelei" feomt Hcinrich
Schnitzler uit Oostenrijk over. voor het
blijspel van Pirandello dat de vervallen
„Amélies" vervangt, is weer een Frans
man over gekomen. Robert Sireygeol. Het
stuk heet ..De manhet bMft m de
deugd". Zaterdag a.s. is de première.
TONEEL-ZWENDELAAR
van Toneel Tca-
traal (jaargang 93, 1972. no. 3) heeft als
thema ..Oude teksten levend maken". Al
heeft het één thema, een bepaalde teneur
valt er niet in te ontdekken. Naast een
goed stuk van Ben Stroman over wat
Bertolt Brecht deed met Shakespeare's
Coriolanusen wat het Berliner Ensem
ble op zijn beurt weer deed met de ..Co-
riolan" van Brecht. staan er verschrikke
lijk warhoofdige notities in van Paul Bin-
nerts (een van de „tomatengooiers" in
dertijd in Amsterdam) waarin hij zelfs
met Voorzitter Mao komt aandragen. Een
citaatje uit zijn ongenuanceerde betoog:
„De gemiddelde toneelmaker van onze
tijd is een zwendelaar zonder dat hij ooit
het gevaar loopt als zodanig ontmaskerd
te worden. Hij suggereert een standpunt
dat hij niet heeft en dat op het toneel ook
niet te zien is: hij verkoopt dubbeltjes
voor een cent."
BERT JANSMA
TONEEL GEZOCHT
In hetzelfde nummer staat een onthullen
de advertentie. Onder de kop „Rotterdam
wil toneel!" vraagt de afdeling Kunstza
ken van de Maasstad per advertentie van
een hele pagina om acteurs en groepen
voor de drie soorten toneel die men in
Rotterdam wil brengen volgens het daar
bestaande toneelplan: resp. voor het uit-
gaanstoneel, het repertoire-toneel en het
..zoekende" toneel. De gemente wil in
contact komen met iedereen die denkt
binnen dit nieuw ontworpen bestel een rol
te kunnen vervullen". Een unieke adver
tentie. dat zeker. Maar het heeft ook iets
van een wanhoopskreet.
NOEL COWARD
In Engeland schijnt een Noel Coward-re
vival aan de gang te zijn. Het werk van
deze cabaretier, toneelspeler, liedjes
schrijver. toneelauteur (en dan vergeet ik
vast wel een paar andere werkzaamheden
van deze duivelskunstenaar-zakformaat)
trekt weer volle zalen. Zijn „Cowardy-
Custard". een toneel„gebakje" van woor
den en muziek, is een van de grootste
successen van het jaar in het Mermaid
theatre. Daar zou het oorspronkelijk 6
weken spelen, maar het eind van de voor
stellingen is voorlopig tot in het oneindige
uitgesteld. Coward's ..Private lives", door
hem zoals zovele stukken op zijn eigen lijf
geschreven en opgevoerd samen met Ger
trude Lawrence (wier filmbiografie
„Star" u misschien kent), wordt ook weer
gespeeld. Nu door een echt echtpaar. Ro
bert Stephens en zijn vrouw Maggie
Smith. Ter gelegenheid van die Coward-
revival wil ik u een foto niet onthouden
Noel Coward himself wordt aan land ge
dragen in de film „Boom" van Joseph
Losey met het duo Burton en Taylor. Co
wards rol in die film was oorspronkelijk
voer een vrouw bestemd.
IN AFLEVERINGEN
Vanaf 14 november is cr in het Amster
dams theater De Brakke Grond iets Toneel Tealraal's nieuwste nummer gaat over „oude teksten levend maken". Op-
unieks aan de hand. Daar wordt namelijk land tekende voor de omslag Shakespeare in spijkerpak.
