DINSDAG 14 NOVEMBER 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA 13
WEGWIJS
onder redactie van Guido Halleen
In het bedaagde tempo van een
oude heer die nog lang van zijn
pensioen wil profiteren, sukkelt
de Eend door zijn versnellingen.
Een luidspreker kraakt links bo
ven: twee stemmen verbonden
aan onzichtbare lijven houden
een dialoog, die abrupt wordt
beëindigd.
H. J. Koeslag, al vanaf half ze
ven op pad, ziet een verlaten
vrachtwagen staan. Hij tuurt ge
spannen, en zwenkt dan zijn
geelzwarte voertuig naar rechts
in de luwte van het wegkasteel.
Het is negen uur. En het is nog
erg rustig geweest voor wegen
wachter Koeslag. Hij stapt uit,
werpt een blik, velt in dezelfde
seconde een oordeel: kapot voor-
wiellagcr.
Geen moeilijk, maar wel een
langdurig karwei. Koeslag duikt
in z'n Eendje, grijpt de mobilo
foon-telefoon en krijgt contact
met zijn hoofdkwartier: het We
genwachtstation.
Hij moet even wachten, want
het hoofdkwartier moet de
vrachtauto-baas bellen. Dan
kraakt de luidspreker weer en
Koeslag krijgt te horen dat de
eigenaar van de vrachtwagen
zelf al maatregelen heeft geno
men en op weg is met een twee
de vehikel om de lading over te
nemen.
De mannen van de Wegen
wacht noemen een dag slecht,
als ze weinig te doen hebben ge
kregen; en een dag goed als ze
liggend in een vreemde kronkel
onder andermans wagen, de
hele dag naar hartelust kunnen
sleutelen-
Elke wegenwachter heeft de roe
ping van een soort mobiele Flo
rence Nightingale. Hij voelt
zich dienstbaar en beschouwt
zijn werk daarnaast als de be
vrediging van een hobby.
Gemiddeld rijdt een wegenwach
ter 200 kilometer per dag. tel
kens maar dezelfde route. Het is
een moeilijk vak. Elke wegen
wachter moet minstens zijn di
ploma tweede monteur hebben
en zes jaar garage-ervaring.
Daarnaast krijgen ze een EH-
BO-opleiding, want ze moeten
ook bij ongevallen eerste hulp
verlenen. Elke wagen heeft dan
ook bloedvervangend plasma
aan boord. Als er een moeilijk
geval is, dan kan de wegen
wachter aan een collega hier of
elders rijdend advies vragen.
,,Als iemand geen lid is, kan hij
het worden direct al bij de we
genwachter. In negen van de
tien gevallen krijgen we zo onze
WEGEN
WACHT
soort
mobiele
Florence
Nightingale
leden. De reparaties zijn gra-
ties. Wij doen alleen kleine re
paraties om de gestrande chauf
feur weer op weg te helpen.
Wij worden ook voor andere za
ken dan pech ingeschakeld. Ie
mand wordt bijvoorbeeld ver
mist. Onze wegenwachters krij
gen het nummer van zo'n wagen
en houden dan zo'n wagen aan.
Ook kan het zijn dat iemand die
op weg is, onmiddellijk naar
huis moet komen, bijvoorbeeld
bij ploteelinge ziekte, en dan
worden wij ook ingeschakeld.
Het gebeurt ook dat een auto
gestolen wordt en ook dan kan
men dit aan ons melden. Als
een wegenwachter die gestolen
auto ziet. belt hij de politie. In
geen geval gaat hij er zelf op
af.
Stel dat er een ongeluk gebeurd
is. En de dokter wil advies van
een chirurg. Hij kan dan via
onze mobilofoon-telefoon met de
specialist praten". De techni
sche kennis van de wegenwacht
wordt op actueel peil gehouden
door herhalingscursussen in Den
Haag waar de nieuwste snufjes
worden toegelicht.
De praktijk. Een dagje mee met
de Wegenwacht. Koeslag, routi
nier in het vak, schuift zijn met
350 kg beladen wagentje de weg
op. Daar, staat een gestrande
chauffeur. Een steen heeft zijn
voorruit versplinterd en de man
plukt onhandig wat scherven
weg. Koeslag zet de wagen aan
de kant, haalt een bezem en een
doek te voorschijn.
Met routineuze gebaren maakt
hij de voorruit schoon, veegt het
glas aan de kant, en helpt de
chauffeur weer het verkeer in.
Geen moeilijk werkje. Geen
technische uitdaging. Maar be
ter dan alsmaar rondkarren,
vindt Koeslag die nog geen vijf
minuten later stopt voor een
NSU. Hij heeft stille benen voor
de kap gezien en dit wekt zijn
wegenwacht-instinct.
„Ze gaan wel eens als ze onwel
worden voor de auto zitten
„licht hij toe. Maar het is loos
alarm. Het zijn twee meisjes die
koffie drinken. Koeslag: „We
gaan altijd kijken als er een wa
gen langs de kant staat. Je hebt
wel eens suikerzieke patiënten
die onwel geworden zijn".
Koeslag: ,,er wordt ook wel
eens misbruik van ons gemaakt.
Dan kom je bij iemand die ge
beld heelt dat hij pech met zijn
uitlaat heeft en dan blijkt, dat
hij een nieuwe uitlaat heeft ge
kocht in een supermarkt of zo.
en of wij hem er maar even
gratis onder willen zetten. Dat
is natuurlijk niet de bedoeling.
Als we onderweg in een restau
rant een hapje eten, kan dat ook
niet rustig gebeuren. Dan stapt
er een chauffeur op je af terwijl
je bezig bent en zegt „hé wegen
wacht, mijn motor doet raar.
Kom je even kijken".
En dan ga je, want daar ben je
per slot voor.
De luidspreker kraakt aan: of
hij een lekke band van een be
stelwagen wil fiksen. Koeslag
slaat een tussenweg in, laat het
Eendje opknorren tot ongeveer
90 kilometer en bereikt zijn
nieuwste klus: een vleeswagen
die met zijn buik bijna op de
keien staat. De wagen is 300 kilo
te zwaar belast.
De man heeft zelf de band wil
len verwisselen, maar zijn krik
je was niet bestand tegen het
overgewicht. Koeslag zet rode
kegels uit trekt bedaard een
stofjas aan, verricht enkele han
delingen met een superkrik en
in no time staat de wagen weer
horizontaal.
Hij acht het tijd voor een hapje
eten, maar wordt van zijn voor
nemen afgehaald door een in de
flank geraakte Eend, die een
vrachtwagen wilde tegenhouden.
Niemand gewond. Het Eendje
kan nog rijden, maar de spat
borden zwieperen gevaarlijk los.
Koeslag treedt weer vakbe
kwaam op. Hij demonteert hel
spatbord, gaat snel na of de wa
gen nog enigszins rijvaardig is,
geeft de chauffeur de tip om
niet te hard te rijden en helpt
hem de weg op.
SKODA'S GEWIJZIGD EN DUURDER
De eerste 1973-versies van Skoda-
personenauto's (de typen S 100,
S 100 L, S 110 L en S 110 LS)
zijn dezer dagen in ons land
aangekomen. De constructeurs
van dit Tsjechische automerk
hebben op de nieuwe modellen
een aantal detailwijzigingen toe
gepast, zowel aan het in- als ex
terieur.
De 73-modellen zijn ook duurder
geworden. Importeur Englebert
te Voorschoten heeft een prijs
aanpassing van circa 4 procent
moeten doorvoeren.
Het dashboard van de tvpen S
100 L. S 110 L en S 110 LS werd
gewijzigd. Hier zijn nu ventila-
tieschuiven aangebracht. Het sys
teem van luchtverversing en
-verwarming heeft volgens de
fabriek aan kwaliteit gewonnen
door de tweetraps ventilator.
Het instrumentenpaneel van de
S 100 bleef ongewijzigd. Uiterlijk
kreeg de carrosserie een enigs
zins ander aanzicht door de ge-
styleerde grille.
Met ingang van 1 januari zullen
de typen S 110 LS en de Skoda
coupé (S 110 R) worden uitge
rust met vier schijnwerpers,
waarvan de middelste twee met
halogeenlampen.
De Skoda S 100 kost nu 6.247
gulden, voor de duurste uitvoe
ring (Skoda S 110 R coupé)
moet 8.094 gulden worden be
taald.
Kristalheldere
autoruit
dankzij
nieuw
spuitmiddel
De aanslag op autoruiten, die
vooral bij het rijden in donker
hinderlijke schittering van te
genliggerkoplampen veroor
zaakt, noemt men roadfilm
Die aanslag bestaat uit restan
ten van insekten, van het weg
dek opgespat vuil en stof (zoals
olie e.d.) en is erg moeilijk te
verwijderen. Autohulpmiddelen-
fabrikant Holt heeft daar wat op
gevonden. ..Chrystal Clear" heet
het en het wordt sinds kort in
spuitbussen (inhoud 215 grm
f3,95) geleverd.De werkwijze is
uiterst simpel. Een beetje chrys
tal clear op de ruit spuiten,
even met een zachte doek of pa
pieren zakdoek gelijkmatig ver
delen en als het is opgedroogd
met een schone zachte doek of
papieren zakdoek afnemen. Het
spuitmiddel kan natuurlijk ook
voor andere glazen toestanden
als vensters, spiegels, vitrines
en toonbankbeglazing gebruikt
worden.
Eenrichtingverkeer
kan
veiligheid verhogen
Eenrichtingverkeer wordt in de binnensteden steeds meer inge
voerd. Aanvankelijk gebeurde dat om bepaalde knelpunten in het
verkeer te ontlasten, hetgeen gemakkelijk kon. omdat het omlig
gende stratennet de extra belasting, die er het gevolg van was, ge
makkelijk kon opvangen. Tegenwoordig is de verkeersintensiteit zo
groot, dat het invoeren van eenrichtingver! r ingevoerd dient te
worden in samenhang met een groot aanta aanvullende verkeers
maatregelen.
Eenrichtingverkeer heeft als voordeel, dat het aantal conflictsitua
ties op kruispunten en wegvakken drastisch wordt verminderd.
Doorgaans wordt de capaciteit van de betreffende wegen ook aan
zienlijk vergroot: het verkeer kan sneller worden verwerkt.
Volgens verkeersdeskundige ir. B. Volbeda moet die verkregen ex
tra capaciteit niet alleen maar gebruikt worden om nog meer au
to's op de wegen toe te laten. Beter kunnen volgens hem banen of
stroken vrijgemaakt worden voor het inrichten van voetgangersge
bieden, het instellen van aparte routes voor fietsers, het aanleggen
van vrije banen voor het openbaar vervoer en taxi's en het aan
leggen van parkeerplaatsen.
Een probleem bij het instellen van eenrichtingverkeer is de hogere
snelheid van het verkeer, die vooral gevaren met zich brengt voor
overige verkeersdeelnemers. Op tal van plaatsen kan die hogere
snelheid op eenrichtingverkeerswegen worden waargenomen.
Een voorbeeld hiervan is de Haagse Javastraat tussen Nassau-
plein en Koninginnegracht. Auto's, motoren en bromfietsen razen
over dit weggedeelte, omdat ze niet hoeven te letten op tegemoet
komend verkeer, of verkeer uit zijstraten. Het gevolg is een le
vensgevaarlijke toestand voor overstekende voetgangers. Het voor
deel van een snellere doorstroming van het verkeer wordt teniet
gedaan door een toename van het aantal ernstige ongevallen met
voetgangers.
Wordt bij eenrichtingverkeer de veiligheid van het rijdende ver
keer bevorderd, omdat zich minder opstoppingen voordoen en de
verkeersstroom meer gelijkmatig is, de veiligheid van voetgangers
wordt allerminst verhoogd.
In zulke gevallen zijn aanvullende maatregelen meer dan gewenst.
Worden die genomen, dan draagt eenrichtingverkeer bij tot een
verhoogde veiligheid.
In de woonwijken wordt eenrichtingverkeer ook steeds vaker toe
gepast. Daar zal men de straten niet verbreden, eerder versmal
len, om het rijdende verkeer niet in de verleiding te brengen de
snelheid - dus de onveiligheid - op te voeren.
Op sommige plaatsen wordt op eenrichtingwegen wel tegenoverge
steld fietsverkeer op aparte banen toegelaten. De ervaringen hier
mee zijn niet zo gunstig, omdat dit op de kruispunten tot verwar
ring kan leiden. Aparte fietsbanen in dezelfde richting worden ui
teraard van harte toegejuicht.
IN VERKEER:
In 1971
iwee miljard
economische
schade
De economische schade als ge
volg van verkeersongevallen Is
zeer hoog: vorig jaar ongeveer
twee miljard gulden.
Uit een onderzoek is gebleken,
dat langs enkele gedeelten van
autosnelwegen het „van de weg
raken" tussen 20 en 40 procent
van het totaal aantal ongevallen
uitmaakt. Uit de ongevalsgege-
vens blijkt verder, dat landelijk
minstens 14 pet. van het aantal
verkeersdoden een gevolg is van
rechtstreekse botsing met een
vast voorwerp.
Gedurende de laatste tien jaren
is het aantal doden en gewonden
ten gevolge van dergelijke onge
vallen per jaar gemiddeld met
elf procent gestegen. Criteria ter
bepaling van gevaarlijke obsta
kels en eventuele effectieve
maatregelen worden ontwikkeld,
maar er is op dit gebied nog
meer onderzoek nodig.
Rijkswaterstaat heeft in samen
werking met de Stichting Weten
schappelijk Onderzoek Verkeers
veiligheid onderzoeken verricht
naar de obstakelwerking van
lichtmasten en praatpalen. De
toepassing van aluminium licht
masten, vooral die met een licht-
hoogte van tien meter, verdient
in vele situaties uit veiligheidso
verwegingen de voorkeur boven
toepassing van stalen lichtmas
ten.
Aluminium lichtmasten zijn, zo
is uit de proeven gebleken, be
slist geen star obstakel en be
hoeven dan ook niet met een be
veiligingsconstructie te worden
afgeschermd.
SUBARU KOMT VOLGENDE MAAND
Deze maand nog zullen vier
typen van de Japanse Subaru
personenwagens in Nederland
leverbaar worden. Het betreft
een 2- en een 4-deurs sedan, een
sportcoupé en een 5-deurs com
binatiewagen.
De wagens zijn uitgerust met
een 4-cilinder boxermotor met
een inhoud van 1361 cc, voorzien
van waterkoeling, die de voor
wielen aandrijft. De motoren
van de sedans en de combinatie
wagen leveren 80 pk bij 6400
omw.-min. met een topsnelheid
van 160 km-uur. De motor van
de coupé levert 93 pk en heeft
een top van 170 km-uur. De cou
pé heeft schijfremmen voor en
trommelremmen achter, de se
dans en de combinatiewagen
De prijzen zijn: 2-deurs sedan
f 9690. 4-deurs sedan 9990,
sportcoupé 11.990 en 5-deurs
combi ƒ10.990
ZELF DOEN
Dubbel-glas syste
men zijn veelal erg
duur. Een goedkope,
maar al te simpele
doe-het-zelf oplossing
geeft vaak nauwelijks
enig resultaat. Onder
de goed betaalbare,
maar zeer redelijke sys
temen die als dhz-pak-
ket worden geleverd, is
een Frans produkt dat
bestaat uit een ingenieus
geprofileerde rubber
strip, die uitgeklapt kan
worden. Met nageltjes
zet men de strip in het
raamkozijn vast. Dan
gaat de tweede ruit in
de nu ontstane rubber
sponning en het profiel
wordt dicht geklapt.
In het moderne inte
rieur bevestigt men
graag de gordijnrails
tegen het plafond. Wie
dat zelf wil doen ont
moet daarbij wel eens
moeilijkheden. Deze
methode is safe:
schroef nylon gordijn
rails tegen een houten
lat van b.v. 4x2 cm
(even lang als de ka
mer breed is, dat is het
mooist) en lijm daarna
die lat met een speciale
lijm tegen het plafond.
Dat lijmen gaat met de
splinternieuwe zg.
„eenzijdige neopreen-
lijmen" die enkele fa
brikanten in de handel
brengen. Om de 50 cm
een dot van die lijm op
de lat, de lat aanbren
gen, stevig drukken
(bij neiging tot loslaten
nogmaals aandrukken
of gedurende een paar
uur ondersteunen met
schuinsweg geplaatste
latten tussen vloer en
plafond) en de zaak zit
muurvast.
In de nieuwbouw is
men droevig zuinig met
vensterbanken. Het zijn
meestal uiterst smalle
plankjes. In de dhz-win-
kel zijn speciale dhz-
vensterbankprofielen te
koop, helemaal afge
werkt.
De meest doeltref
fende zonwering is nog
altijd het zonnescherm.
Dat zijn dure installa
ties, die moeilijk hele
maal zelf te maken
zijn. Maar ook voor dit
doel bestaan intussen
bouwpakketten: stalen
pijp waarvan men een
scherm naar de beno
digde breedte kan ma
ken. Voor het doek moet
men zelf zorgen.
Gordijnrails worden
door corrosie, stof enz.
op den duur stroef. Een
beetje schoonmaken en
met wat was insmeren
is een veelgebruikte
methode, die echter er
ger is dan de kwaal: de
was trekt snel nieuw
vuil aan, en de metalen
runners lopen weer
(steeds lawaaieriger)
vast. Moderne oplos
sing: rail schoonmaken,
en licht bespuiten met
een teflon-preparaat in
spuitbus. Het spul heet
Emralon (glijlak).
Waterplassen in het
raamkozijn worden
vaak veroorzaakt door
verstopte condensgaOt-
jes in de aluminium
sponning. Houd die
gaatjes altijd open.
Oude stopverf gaat
brokkelen. Blijf niet
met dit achterhaalde
produkt aan het bijwer
ken. Steek die oude boel
weg en breng nette hou
ten glaslatjes aan, die
eerst in de menie zijn
gezet, en daarna met
een plastische kit wor
den „ingeweld".
Een niet door het
vocht aantastbare
tochtstrip is de soort
die er voor de leek het
minst betrouwbaar uit
ziet: gewoon een dun
reepje doorzichtige
kunststof, in een soort
V-profiel als men het
uitvouwt. Het moet met
de scherpe kant van die
V naar binnen toe wor
den aangebracht. Hoe
harder de wind buiten
blaast, hoe verder de
strip uit elkaar wordt
gedrukt, en hoe beter
hij dus afsluit.
Houtwerk van ramen
en deuren gaat vaak
rotten omdat bij de
bouw verzuimd is de
boven- en onderkanten
mee te schilderen. Alle
maal onder motto: dat
zie je toch niet. Kijk
eens hoe die plaatsen
van het houtwerk er
uitzien, en geef ze een
serieus kwastje.
