KUNST
OP
ZICHT
Vee! variaties bij
Galerie Heutf
Francesca
Solleville
HUTSPOT
Karei Wiggers
bij v. d. Vlist
f Rijnmond kwint et
:\goede keus van Kunstkring
Leidse
agenda
ZATERDAG 11 NOVEMBER 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA fr
LEIDEN - Popula
riteit is een
vreemde zaak. Bij
bijna alle kunst
vormen treft men
regelmatig het
verschijnsel aan
dat sommige ar
tiesten zich mo
gen verheugen in
een wijd verbrei
de populariteit,
terwijl anderen,
die op zijn minst
even goed zijn in
hun vak, alleen
maar bij de insi
ders bekend zijn.
De voornaamste
oorzaak hiervan
is gelegen in de
grote invloed die
in onze maat
schappij uitgaat
van de publici
teitsmedia. Een
scheppende of uit
voerende kunste
naar die kop de
een of andere ma
nier aan de weg
timmert, kan er
op rekenen dat hij
binnen de kortst
mogelijke tijd in
het centrum staat
van een enorme
hoeveelheid radio-
en tv-program-
ma's en artikelen
in kranten en tijd
schriften, die in
feite niets meer
met zijn kunst te
maken hebben.
Hetzelfde geldt voor
de zanger of zan
geres die toevallig
een liedje in han
den krijgt dat alle
eigenschappen in
zich verenigt om
bij het grote pu
bliek aan te
slaan. Bijzonder
duidelijk tekent
deze hele situatie
zich af in de we
reld van het
Franse chanson.
Gilbert Bécaud,
Charles Aznavour
en Jacques Brei
hebben dank zij
hun makkelijk in
het gehoor liggen
de chansons bin
nen een vrij klein
tijdsbestek we
reldfaam verwor-
gers als Jean Fer-
rat en Mouloudji,
die toch zeker tot
de allergrootsten
behoren, zijn bui
ten Frankrijk al-
vertolkster
van het
litteraire
Franse
chanson
leen bij de insi
ders echt bekend
doordat zij zich
geheel op het zo
genaamde litterai
re chanson heb
ben toegelegd.
Tot' deze laatste
groep behoort ook
de hier in Neder
land nog vrijwel
onbekende Fran
cesca Solleville
die volgende week
zaterdag in het
Rijnlands Lyceum
haar tour de
chant ten gehore
zal brengen, met
o.m. chansons
van Ferré, Fer-
rat, Gaël en Fa-
non.
Francesca Solleville
werd geboren te
Périgeux als
dochter van een
Italiaanse moeder
en een Franse va
der. Zij studeerde
letteren en klas
sieke zang te Pa
rijs en ging zich
vervolgens bekwa-
het chan-
FRANCESCO SOLLEVILLE
amusante parafrase op onze
vaderlandse geschiedenis
son. Gedurende
korte tijd onder
brak zij haar car
rière om op ver
zoek van Roger
Planchon de vrou
welijke hoofdrol
te spelen in ,,De
brave soldaat
Schweyk" van
Bertold Brecht. In
1965 maakte zij
een tournee door
de Verenigde Sta
ten en enkele ja
ren later maakte
zij verschillende
grote tournees
met Jean Ferrat
(waarbij zij ook
in Nederland op
trad). Gedurende
de afgelopen ja
ren is zij regel
matig opgetreden
samen met Mou
loudji met wie zij
ook enkele platen
heeft gemaakt,
waaronder één
met liedjes van
Aristide Bruant,
de grote grondleg
ger van het Fran
se chanson. Mo
menteel wordt zij
beschouwd als
een van de beste
vertolksters van
het litteraire
Franse chanson,
vokaal enigszins
gelijkend op Ca-
thérine Sauvage,
maar met een nog
meer doorleefde
voordracht.
Paul Korenhof
LEIDEN Twee jaar geleden vatte de Leidse to
neelgroep Imperium het plan op naar aanleiding
van de 3-oktoberfeesten een collage samen te
stellen over de 80-jarige oorlog. Rein Edzard, ac
teur van de Nieuwe Komedie, kreeg het verzoek
om bij dit gebeuren als schrijver-coördinator-re
gisseur op te treden. Voor een enthousiast Leids
publiek werden van deze „Hutspot" achttien
voorstellingen gegeven en hiermee was wat Im
perium betrof de kous af. Het gegeven en alles
wat daarmee samenhing had de jonge Rein Ed
zard echter dermate in zijn ban gekregen dat hij
is blijven doorgaan met het verzamelen van fei
ten en het schrijven van teksten. Het resultaat is
een nieuwe „Hutspot", nu van de Nieuwe Kome
die, en wederom onder leiding van Rein Edzard
die hiermee zijn regiedebuut bij het beroepsto
neel maakte.
Iedereen die zich wel eens meer dan oppervlakkig
met de 80-jarige oorlog en al wat er met deze
roemruchte periode uit onze vaderlandse geschie
denis samenhing, bezig houdt, komt op een gege
ven ogenblik tot de ontdekking dat de schrijvers
van onze geschiedenisboekjes wel eens een beetje
al te eenzijdig te werk gaan. Het blijkt dan na
melijk dat onze zwaar geïdealiseerde „strijd om
de vrijheid van godsdienst" door velen gebruikt
is ter behartiging van de economische belangen
en daar zelfs nauw mee samenhing. (Hadden wij
van onze eigen voorvaderen eigelijk iets anders
kunnen verwachten?) Ook wordt dan al ras dui
delijk dat wij onze nationale helden eigenlijk best
op een iets kleiner voetstuk kunnen plaatsen dan
tot nu toe het geval is geweest. Toen de Geuzen,
die heldhaftige strijders voor onze vrijheid, zui
ver bij toeval Den Briel hadden, „bevrijd", zijn
ze zowel in de stad als in de rondom liggende
streek een beetje aan het plunderen, verkrachten
en moorden geslagen. De meeste geschiedenis
boekjes verzwijgen deze bijkomstigheden of wij
ten ze aan een alleszins verklaarbare „overwin
ningsroes". Nooit zal een geschiedenisboekje
openlijk toegeven dat het „bevrijden" inderdaad
bij toeval gebeurd is, maar dat de rest tot de
normale bezigheden van onze hogelijk gewaar
deerde Geuzen behoorde. En als Willem de Zwij
ger had geweten dat hij van ons de eretitel „Va
der des Vaderlands" zou krijgen, dan zou hem
het schaamrood naar de kaken stijgen en hij zou
ongetwijfeld de eerste zijn geweest om toe te ge
ven dat het misschien toch niet de meest geschik
te persoon zou zijn om als lichtend voorbeeld
voor een geheel volk te dienen.
Niek Pancras en Polio Hamburger in .Hutspot" van de Nieuwe Komedie
Hierop voortbordurend hebben Rein Edzard en de
andere leden van de Nieuwe Komedie ruim
schoots voldoende stof bij elkaar kunnen brengen
voor een amusante parafrase op onze vaderlandse
geschiedenis. Citaten, niet alleen van Bredero,
Hooft en Valerius, maar ook van Slauerhoff en
Schiller, worden afgewisseld met zang en dans.
Het is alleen jammer dat er in deze „Hutspot"
op sommige punten misschien meer waarheid,
schuilt dan in onze geschiedenisboekjes. Eigenlijk
had het andersom moeten zijn. Het was allemaal
Voorstelling „Hutspot": dinsdag 14 november 20.15
uur Rijnlands Lyceum.
juist zo lekker romantisch. Paul Korenhof
Een emaille-object van Jan de Valk
WASSENAAR In Galerie Heuff
Is een gevarieerde tentoonstel
ling ingericht van wandkleden
door Marie-Anne Otten - Schui
felen, plastieken en tekeningen
van Tosca v.d. Haak en email-
les van Jan de Valk.
Om met de laatste te beginnen:
mooi zijn die emaille plastieken.
Jan de Valk brandt ze niet in
een emailleeroven, maar boven
eengasvlam direct op de kope
ren plaat. Het zijn geen draag-
of neerzet-objekten, hij lijst ze
in tot wanddecoraties, die het
door de fraaie kleurschakerin
gen van de surrealistische on
derwerpen goed zijn. Zijn kleu
ren zijn over het algemeen vrij
gedekt: goud, bronsgroen, paars
en blauw. Vooral die laatste
kleur is bij hem bijzonder mooi.
Als een gloeiend oog lijkt
„Energie"; prachtig van combi
natie blauw en bruin is
„Oriënt", mooi gecomponeerd.
„Agressie is een fantasiemon
ster in gifgroen. Alles bij
een: weinig toegepaste wandde
coratie, maar wel zeer decora
tief en van prima gehalte.
Mooie, niet al te extravagante
wandkleden toont Marie-Anne
Otten-Schuffelen. Deze naald
kunstenares woont in Wasse
naar, waar ze ook les geeft in
-late middeleeuwer-
LEIDEN Hans van der Vlist
viert het eerste lustrum van
zijn galerie aan de Botermarkt
met een gevarieerde tentoon
stelling van schilderijen, grafiek
en keramiek, een combinatie
die we overigens dikwijls bij
hem aantreffen.
De grote clou van deze tentoon
stelling is ongetwijfeld het werk
van Karei Wiggers. De intrige
rende schilderijtjes alle por
tretstukken doen in al hun
moderniteit toch middeleeuws
aan, aansluitend als het ware
bij de vroege Italiaanse primi
tieven. Ondanks het eeuwenlan
ge tijdsverschil zien we een
treffende overeenkomst, zowel
in stijl als in figuratie. Wiggers
In Londen
staat 'n huis
geiden De toneelgroep De Tim-
delerclub speelt vrijdag aan
staande in het Rijnlands lyceum
j onder regie van Gerard van
Kamp „In Londen staat een
huis", een blijspel in drie be-
drijven van Michael Clayton
I Hutton. De voorstelling begint
J om 20.15 uur.
WASSENAAR Zondag zal
om 10 uur 's morgens in de
Dorpskerk aan het Plein een
open deur-dienst worden ge
houden. De organisatie is in
handen van de Open Deur-
groep onder leiding van de
heer H. Hilgeman. Als voor
ganger treedt op Ds A van
Buuren, leraar aan het Rijn
lands Lyceum. Het on
derwerp van de dienst is
„Adieu milieu". De heer D.
van Klaveren, lid van de
Wassenaarse gemeenteraad
zal spreken over het milieu
in Wassenaar. In de Heren
wegschool wordt een exposi
tie over dit onderwerp ge
houden. Verdere medewer
kers zijn: Pim den Hollan
der, hobo. Piet Haasnoot,
klarinet, Anjo van Houten,
trompet, de vocal en instru
mental group „Proof of In
spiration", de Dorpskerkcan-
torij onder leiding van Cees
Moejes en de organist Wim
Landsman. Na de dienst
wordt er koffie geschonken
en is er gelegenheid tot na
praten.
kleur is fraai emailachtig, niet
uitbundig, maar mooi en afge
wogen combinerend, vlak en
dun geschilderd met veel brui
nen. Het fraaiste werkje uit de
collectie is zonder twijfel
„Dame met oorbel" (die ook
het meest italianiserend is),
maar ook „Jongen met vlinder"
en het typische „Ruitertje" zijn
mooie specimen van Wiggers
kunst. Het is een der meest op
vallende series, die wij ooit bij
v.d. Vlist zagen.
De graficus Frederik van Baten
burg toont daarnaast een aantal
grafische bladen. Decoratieve
prenten, stijlvol en dikwijls in
mooie kleur. Surrealistische in
vloeden zijn aan hem niet voor
bijgegaan en niet alle intenties
van de kunstenaar komen dui
delijk tot de kijker over. Sfeer
vol is het figuratieve „Kraanvo
gels", een prent in nachtblauw,
sierlijk is een prent geheel in
licht okergeel gehouden met een
niet nader verklaard surrealis
tisch motief. Een mooi blad is
ook dat met een torenachtig ge
val in een lijnvoering als van
geloogd hout. Zeer expressief.
Fascinerend is voorts een kleine
prent met kegelachtige figuren
in gifgroen met een frappant
bijna rembrandtiek lichteffect.
Het werk van de keramiste Anke
Blankevoort uit Bloemendaal
zagen wij reeds herhaalde ma
len, zowel bij v.d. Vlist als el
ders. Zij blijft bij haar overwe-
„Dame met oorbel" van Karei Wiggers
gend grappige maar nimmer
grootse fantasiefiguren. Die fan-1
tasie viert echter wel dikwijls j
tot originele oplossingen. Als I
„neerzetwerk" in een boudoir, j
een bric a brac-kastje o.i.d.
blijft het wel nog steeds aan
trekkelijk werk, maar we zou
den zo mogelijk toch ook
wel eens werk van haar in een
ander genre willen zien, ge-
bruikskeramiek b.v.
De expositie duurt tot 6 decem
ber.
Willem Prins
WASSENAAR Op donderdag
16 november a.s. organiseert
de Wassenaarse Onderne
mersvereniging in de zaal
van het Astra-theater in de
Langstraat een bijeenkomst
met het oog op de komende
verkiezingen. Op deze avond
zullen er vragen gesteld kun
nen worden aan vertegen
woordigers van verschillende
politieke partijen. De aan
vang is bepaald op 20.15 uur.
,1)0
Vliet
'bljeenkor
bestaan LJA: aanvang 13.30 i
ZONDAG 12 NOVEMBER
„Rider* Pnrodl.e", Wns-mnnr -
terw«(|J«trUden Leidse RIJ- en
Club; aanvang 10.80 uur.
- Schixilsportdag Loi
trnat; aanvang 20.no uur.
•ht Bijeenkomst M.V.M.
In de pollUek"uanvang
20.00 u
DINSDAG 14 NOVEMBER
Itljlkkiiiuirum v. Oudheden Arche
logische lezingen: aanvnng 20.00 uu
Lakenhal - Lezing ver. nlglng Ou
Leiden, aanvang 20.00 uur.
ilyday-Inn Jaarvergadering Leldi
Indus
Knme
iphondel
Lot
?efbaarheid
lg 20.0
19.30 v
WOENSDAG 15 NOVEMBER
..l>e Parelvisser*", Blzetpad 8
fair; aanvang 10.00 uur.
Snunck Hurgrnnjehnl* - Drains
dc psychologie van de mode:
vang 20.00 uur.
DONDERDAG 16 NOVEMBER
Vum'óver'ïe™™.'
winden"; aanvang 20.15 uur
Sterrennacht - Excursie K. j
aanvang 20 00 uur.
Morswra l" - Advieiraadvcrgs
gen. Werkgroep monumenten:
„Wlntersoldler"aanvang 20
»urg 73 - Lezing over Iele
i' en helderziendheid; uanvnni
IInrl, rlilm Ir I i
de Stichting Nyevelt. Werk van
haar hangt o.m. in het Gro
ningse Provinciehuis.
De kleden treffen door weloverwo
gen, soms contrastrijke kleur
combinaties. Zeer decoratief is
„Lunetten" in wit en donker*,
grijs als hoofdtinten. Mooi van*
vloeiende beweging is „Onhoor
baar Waterwiel", geheel in bei
ge tinten gehouden. Ook „Zei
len" is door de suggestie van
snelheid een fraai kleed. „Len
te" is een ontluikende bloem.
Alles gedegen werk van hoge
artistieke orde.
Tosca van den Haak, wier werk
wij reeds eerder bij Heuff ont
moetten, blijft vooral boeien
door haar expressieve dierplas-
tieken, zowel in brons als in
chamotte. Het is over het alge
meen een ietwat anecdotisch
oeuvre, maar dat neemt niet,
weg dat haar onderwerpen over
het algemeen raak getroffen
zijn en soms wel geestig geïn
terpreteerd. Mooi vind ik vooral
haar vogelfiguren, maar ook
„Giraf" waarin wat vorm-over-
drijviog toch niet schaadt.
Haar tekeningen konden mij over
het algemeen minder bekoren.
De techniek is soms wat erg
peuterig, vooral in haar land
schappen en watergezichten.
Een uitzondering moet ik echter
maken voor een aantal bladen
van planten. Een heel mooi te
keningetje is b.v. „Gras", dat
herinnering oproept aan Japan
se prentkunst.
WILLEM PRINS
Exposities
13—17 uur.
luilhrdpii: Ropei
- „Je tien* I'A
17 uur: zond. 13—17 u
-.ulrrle Heult: Hoflaan
tol. 01751—2185 - Mar
Schuifelen met wand
van den Haak mot
nu <ler Vliat: Kon-I Wlggrr»
Hoekje hij de Por
10-17 uur.
terermuxum: I
t/m vr. 9—17 i
>eum De Valk:
vEIDEN Voor de komende week staat Leiden twee concerten te
wachten. Dinsdag treedt het Rijnmondkwintet op voor de „Leidsche
kunstkring voor allen" en op donderdag het Residentie-orkest in
j zijn eigen serie, met werken van Haydn, Schumann (celloconcert).
Britten (Serenade voor tenor, hoorn en strijkorkest), en Skriabin (le
I Poème de l'extase).
Het het Rijnmondkwintet heeft de Kunstkring een goede keuze ge
daan. De vijf soloblazers, allen het zij als docent werkzaam aan
I een conservatorium, hetzij verbonden aan een orkest, hebben een
ensemble opgebouwd, dat elders in ons land (en in het buitenland)
om zijn brillante prestaties grote indruk heeft gemaakt. Fluitist
Raymond Delnoye studeerde aan het Conservatorim in Aken en be-
haalde daar op heel jonge leeftijd (17 jaar) zijn einddiploma. Hij
trad vele malen op als solist bij Nederlandse en Duitse orkesten,
en is nu als eerste fluitist verbonden aan het Rotterdams Philharmo-
nisch orkest. Hij ontwikkelde grote aktiviteit op het gebied van de
kamermuziek.
lobolst Heinz Friesen en hoornist Pieter Gouderjaan behaalden bei
den met indrukwekkende onderscheidingen het einddiploma aan het
Koninklijk conservatorium in Den haag, en traden solistisch op met
diverse orkesten.
Herman Wester (klarinet) studeerde aan het Amsterdams conservato
rium. Hij, zowel als fagottist Adam Schlebauf houdt zich inten
sief bezig met kamermuziek, waardoor zij grote bekendheid kregen.
Beiden traden ook vaak solistisch op. Adam Schlebaum gradueerde
aan het Rotterdams conservatorium.
Hun programma voor dinsdag heeft juist die goede variatie om het
velen naar de zin te maken. Voor de pauze wat meer traditioneel
met werken van Danzi, Haydn en Johann Christian Bach (de jong
ste zoon uit het huwelijk van Johann Sebastian met Anna Magdale-
-na Wlilcken, ook wel de Londense Bach" genoemd).
Maar na de pauze komt het muzikale vuurweHc met werken van Da
rius Milhaud en Jacques Ibert. en tot slot de variaties op In Hol
land staat een huis" van Hugo de Groot.
Van de Franse componist Jacques Ibert. vaak in een adem genoemd
met Jean Frangaix om zijn puntige en geestige schrijfwijze, de
„Trois pièces brèves". dat omstreeks 1930 werd gecomponeerd. Na
het eerste deel —een virtuoos geschreven allegro-, volgt het andan-
Het Rijnmondkwintet met v.l.n.r. Raymond Delnoye (fluit), Herman
Wester (klarinet), Adam Schlebauw (fagot), Pieter Gouderjaan
(hoorn) en Heinz Friesen (hobo).
te, ingeleid door de fluit en de klarinet, en pas in de laatste maten
voegen zich de andere instrumenten daarbij. Het laatste deel „assez
lentte et allegro" vond zijn inspiratiebron in het zogenaamde buik
orgeltje.
Darius Milhaud werd in Aix en Provence geboren, iets waarop hij bij
zonder trots is en waarover hij ook schrijft in zijn autobiografie
„Notes sans musique". Met het voor blaaskwintet geschreven „La
cheminée du roi Renée" in 1939) bedoelt hij le roi René, die in de
Provence leefde van 1409 tot 1480. Het is een suite met korte delen,
waarvan enkele verstild (Aubade) en sfeervol (Madrigale-noctur-
ne), andere heel geestig zoals „Jongleurs", een deel met een dans-
achtig karakter met aan het slot voor elk instrument wat grillige
capriooltjes. In zes-achtste maat geschreven is „Chasse Faladre",
een levendig deel waarin voor het eerst de piccolo wordt gebruikt.
Vergelijkbaar met de variaties op het voor piano geschreven ,Aan
de oever van een snelle vliet" van Peter van Anrooy, is het blaas
kwintet van Hugo de Groot: „In Holland staat een huis". De eerste
maakte gebruik van voor verschillende componisten typerende stij
len, Hugo de Groot zocht de typering in dansstijlen. Na de expositie
van het thema in het eerste deel, wordt het gevarieerd respectieve
lijk tot een Siciliano, een Habanera, een Reel (een Schotse dans
van Keltische oorsprong met een levendig karakter), een Blues en
een Tarantella.
Eveneens een aanbeveling voor een bezoek is het concert van het Re
sidentie-orkest waard op donderdug 16 november. Ook hier een goe
de keuze met veel afwisseling en interessante aspekten.
Zoals de reeds genoemde Serenade voor tenor, hoorn en strijkorkest
van Benjamin Britten, met als solist Philip Langridge (tenor) en
Vincente Zarso (hoorn), en van Skriabine „Poème de l'extase".
De laatste, leerling voor compositie van Tanejew, onderging verschil
lende invloeden, enerzijds van de romantiek (Chopin), later door
zijn neiging tot mystiek, koos hij het impressionisme als uitingsmo
gelijkheid, waarvan „Poème de l'extase" een voorbeeld is.
Rest ons nog te vermelden dat Anner Bijlsma de solist is in het Cello-'
concert van Schumann, en dat ook nu weer het Residentie-Orkest on
der leiding staat van Hiroyuki Iwaki. B. Rijnders
