LOZENDE SCHIPPERS WORDEN IN
DUITSLAND STRENG AANGEPAKT
Eindelijk Rijnverv&iiling dcor schepen in zicht
ZATERDAG II NOVEMBER 1972
Plotseling
klinkt
er
een
stem
uit
de
lucht
Maar terug naar de scheep
vaart, terwijl de ministers ver
der praten. De heren Koop en
Kupsch hebben er alle vertrou
wen in dat binnen afzienbare
tijd de vervuiling van de Rijn
door de scheepvaart tot het ver
leden behoort. De scheepvaart
wil meewerken en ze onder
steunt iedere maatregel die de
politie moet nemen om de
scheepvaart „zuiver" te maken.
„Gezamenlijk zijn we van me
ning dat de vervuiling door de
schepen in korte tijd tot het ver
leden kan behoren".
Ook een kleinere vervuiling door
de scheepvaart, namelijk de ge
woonte om het huishoudelijk af
val gewoon over boord te zetten,
zal binnenkort tot het verleden
kunnen behoren. Op de meeste
plaatsen waar veel schepen aan
leggen staan grote containers
waar het huisvuil kan worden
ingeleverd.
Natuurlijk hebben ook de Neder
landse autoriteiten, die overi
gens regelmatig contact over
deze zaken hebben met de oos
terburen, dit controlesysteem
bekeken. De hoge kosten die dit
systeem met zich meebrengt
zijn de voornaamste oorzaak dat
het niet op eenzelfde schaal
wordt toegepast in Nederland.
Wel wordt er ook in ons land bo
ven de Rijn gepatrouilleerd met
vliegtuigen, namelijk die van de
rijkspolitie, maar dat zijn mo
torvliegtuigen, die wel enige na
delen hebben ten opzichte van
de helikopters.
Ook de varende dumpstations
voor afgewerkte olie zijn in Ne
derland niet te vinden. Wel zijn
hier vaste waladressen waar de
afvalolie kan worden ingeleverd.
Het bezwaar hiertegen is dat er
weinig controle is of er wel of
niet wordt ingeleverd en of het
toch niet stilletjes in de rivier
wordt gepompt. Het gevaar is
dan ook zeer reëel dat de schip
pers wachten tot ze in Neder
land zijn, waar dan de olie zon
der al te veel moeite kan wor
den geloosd. Ook de tijdfactor is
in Nederland in het nadeel van
de schippers.
De heer Koop geeft als voor
beeld: „Het aantal schepen van
de Rijnvloot is in totaal mis
schien wel achteruitgegaan,
maar de schepen zijn sneller ge
worden en groter. Er zijn al
veel schepen die varen met twee
bemanningen. Over een afstand
DuisburgRotterdam doen ze
dan 48 uur. Ieder uur oponthoud
is verlies".
ndio-Het overgrote deel van de ver-
uderfvuiling van de Rijn wordt ver
oorzaakt door de industrie,
,maar ook die kan niet ontsnap-
pen aan de spiedende ogen van-
J uit de politiehelikopters. Deze
n enhelikopters die aan de waterpoli-
^itie worden uitgeleend door de
'jlandpolitie, vliegen gemiddeld
"Jptwee keer per maand, vertelt de
1 .heer Koop. Alleen het feit al dat
vliegen heeft een-zeer gunsti-
e invloed op het aantal illegale
S£P«ing.n.
n d(Sinds april worden de controle-
illuivluchten gemaakt en er zijn in
vak-totaal 11 vluchten geweest. ,,Ik
Meiflteb alleen nog maar de cijfers
ilingtot 2 oktober", verontschuldigt
de heer Koop zich. „In die elf
'vluchten werden 20 overtredin
gen vastgesteld en achttien van
deze gevallen hebben we kunnen
(oplossen, dat wil zeggen de da
der achterhalen. In twaalf ge-
Vallen ging het om een olielo-
izing door een schipper, zes ge
vallen waren illegale lozingen
aak|door de industrie".
oneijHoe Saat d'e controle per heli-
.Tkopter in zijn werk? „Wanneer
Idide helikopters opstijgen, met
'een bemanning van de landpoli-
ttie, gaat er altijd iemand van de
v ]Waterpo!itie mee. Die geeft ook
moet gebeuren. De
itrouilleboten liggen dan alle-
I positie. De helikopters
de Rijn en wanneer
de bemanning wat verdachts
vaststeld, dan wordt er meteen
een foto gemaakt met een Pola
roid-camera".
Koker
Daarna worden ook opnamen
gemaakt met de speciale came
ra's die aan de helikopters ge
monteerd zijn. De kant en klaar
foto uit de Polaroidcamera
wordt in een koker gedaan en
de dichtsbijzijnde patrouilleboot
wordt opgeroepen. De koker
wordt op het dek van de pa
trouilleboot gegooid en de boot
vaart direct naar de overtreder
toe en legt hem de foto voor.
Meestal geeft men dan ook met-
,,De bemanning van de snelle
boten neemt ondertussen meteen
proeven van het oppervlaktewa
ter dat vervuild is en van de In
houd van de kiel van de boot
waar het om gaat en deze wor
den opgestuurd naar een labora
torium en ze worden vergeleken.
Er is dan geen ontkomen meer
Maar alleen met opsporen en
straffen los je geen prob'emen
op. Dat heeft men in Duitsland
goed gezien en gelijktijdig met
de verscherpte controle is er
voor de schippers een mogelijk
heid in het leven geroepen om
i hun
afvalolie af te komen. Men heeft
daarvoor een vloot van zes gele
boten ter beschikking en deze
boten worden met een typisch
Duits woord „Bilgenentöler-
boote" genoemd.
Zoals gezegd verzamelt zich de
afgewerkte olie van de schepen
in de kiel en vermengt zich daar
met water. Tot voor enkele ja
ren werd deze afgewerkte o ie
gewoon in het water gepomp
maar sine's 1973 zijn c'e schip
pers verplicht er een o'iecontro-
leboek op ra te l ouden, waarin
precies staat hoevee! o'ie, benzi
ne of aadere o"chou 'erde
brandstoffen gebruikt worden.
Voor die tijd konden de schip
pers deze afgewerkte olie uit
hun schip laten pompen bij vas
te adressen aan de wal. Zo ge
beurt het op het ogenblik nog in
Nederland, waar een groot aan
tal waladressen zijn. Veel animo
is daar niet voor bij de schip
pers. Met de invoering van het
verplichte o'iecontroleboek voor
de gehe'e internationale Rijn
vaart is in Duitsland tevens de
mogelijkheid geschapen de olie
uit de kiel (Bilge in het Duits)
te laten pompen door één van
de zes ge'e boten. Er is dan
geen oponthoud en het gebeurt
zonder kosten voor de schippers.
vliegen
?rgi«
eddtj
Een van de snelle boten van de waterpolitie in actie op de Riji
Directeur Heinz Koop van de
Wasserschufzpolizei Nord
Rhein-West-Falen: goede re
sultaten met helikopter-contro
le.
Voorheen bleken de schippers
namelijk geen tijd te willen uit
trekken voor het afgeven van de
olie aan de waladressen. Tijd is
geld. Dat het niet aan de onwil
van de schipprs ligt blijkt uit de
resu'taten die behaalt zijn met
deze „gele vloot".
Meewerken
tïirecteur Koop: „De scheep
vaart wil best meewerken, per
slot van rekening zijn zij dege
nen die dag en nacht op die vie
ze Rijn moeten leven en ze zien
dus de noodzaak van het zo
schoon mogelijk houden van het
wachtetn echt wel in. Ook al om
dat het geen tijd en geen geld
kost om de olie af te geven en
omdat er een goede contro'e
wordt uitgeoefend hebben we
prima resultaten behaald. In de
maanden januari tot juli 1972 is
er 4.6 miljoen liter afvalolie of
o iehoudend afvalwater van de
zhepen overgenomen door de
gele vloot. In dezelfde maanden
van 1971 was dit ongeveer 3.5
mi'joen liter, zodat er dus een
stijging van de hoeveelheid inge
leverde afvalprodukten van
meer dan een miljoen liter is
geweest. Om precies te zijn een
stijging van 32,3 procent.
„Nu is er wel eens gezegd".
g;cft de heer Koop toe", dat de
scherpe controle de vervuiling
van de clag naar de nacht zou
verp"artsen, 's Nachts is de op
sporing inderdaad moeilijker.
De he ikopters kunnen dan niet
v'iegen, maar ook daar hebben
we wel v;at op gevonden. In de
- zkorïst ku-nen ze misschien
c! de lucht in, maar nu al heb-
;n we c'e beschikking over in
fra- nod apparatuur en meestal
!:un e een o cvervui'ing ruiken.
":-el succes hebben we met blik-
rrsr.el de sc'ii'nwerpnr aan
'*cn wanneer we vermoeden dat
rcVpner i'legaal o'ie in de
Tjn ccn he pompen is. De ver-
-ssi"g is dan meestal com-
p'eet".
„Maar u moet nu niet denken
dat het 's nachts een drukte van
belang is van allemaal schippers
die hun olie stiekem wegpom
pen. Als dat zo zou zijn dan zou
den we de dag erna grote vlek
ken moeten kunnen zien. Dat
zou dan ook het geval moeten
zijn wanneer er mist geweest is,
maar de praktijk bewijst het te
gendeel. Het is beslist niet waar
dat er dan met man en macht
gepompt wordt om de olie kwijt
te raken".
Afschrikwekkend
Dat het systeem van de olie-op-
haal-dienst met de gele boten
zulke goede resultaten heeft wijt
de heer Koop voornamelijk aan
de afschrikwekkende werking
van de helikoptercontrole. En
natuurlijk aan de medewerking
van de georganiseerde scheep
vaart. „Wanneer je met die heli
kopters laag over de Rijn vliegt,
dan zie je die schippers wel kij
ken, zo van wat heb ik nou aan
m'n pet hangen. Maar voorko
men is beter dan genezen".
Het goed functioneren van de
helikoptercontrole is er ook de
oorzaak van dat er relatief wei
nig vluchten gemaakt behoeven
te worden, alhoewel de beman
ningen van de landpolitie ook de
opdracht hebben om wanneer ze
de lucht ingaan, om bijvoorbeeld
het verkeer te regelen op de au
tobahn, minstens één keer ook
de Rijn mee te pakken.
Al met al imposante maatrege
len om maar een klein beetje
Duisburg Wie zou niet enorm
schrikken wanneer er een heli-
kopter tien meter boven je hoofd
blijft hangen en er via luidspre
kers allerlei instructies worden
gegeven. We hebben eens „ge-
ishowd" hoe dat aanhouden per
thelikopter gaat. Plotseling die
stem uit de lucht en die draaien-
-«de rotor van de helikopter. Ik
kan u verzekeren dat je dan gek
staat te kijken".
zienHeinz Koop, directeur van- de
Wasserschutzpolizei Nord
Rhein-Westfalen in Duisburg, ge-
~^met nog zichtbaar na van de
speciale voorstelling waarbij
werd getoond hoe de Duitse wa
terpolitie schepen en fabrieken
die illegaal stoffen lozen in de
Rijn opspoort met behulp van
hefschroefvliegtuigen... Overi
gens maar één van de metho
den, maar wel de meest specta
culaire.
Ook zijn rechterhand, Helmut
Kupsch, hoofdcommissaris van
de waterpolitie te Duisburg,
grinnikt nog bij de gedachte. En
beiden zijn het er roerend over
eens dat de afschrikwekkende
werking die uitgaat van de con-
trolevluchten boven de Rijn per
helikopter zeer effectief is.
Sinds enkele jaren pakt de wa
terpolitie in Duitsland de vervui
ling van de Rijn daadwerkelijk
aan. Voor de deelstaad Nord
Rhein-Westfalen is de verscherp
te controle in handen van de he
ren Koop en Kupsch en hun me
dewerkers. Ze hebben een stuk
Rijn van ongeveer 225 kilometer
in de gaten te houden. Daarvoor
wordt sinds april van dit jaar 2
keer per maand gebruik ge
maakt van helikopters en dag
en nacht zijn er 14 grote pa
trouilleboten op de Rijn in de
weer.
Gelet wordt op het illegaal lozen
van schadelijke afvalstoffen,
door de scheepvaart en de indus
trie. Ook is er in Duitsland een
regeling gemaakt waarbij de
schippers hun afgewerkte olie
niet illegaal hoeven te lozen,
maar deze kostenloos en zonder
oponthoud kunnen afgeven aan
de zogenaamde „gele vloot".
Stiekem
Directeur Heinz Koop: „De ver
vuiling door de scheepvaart, die
stiekem de afgewerkte olie, die
zich in de kiel van het schip
verzameld heeft, in het water
pompt, is niet zo heel erg groot
vergeleken met de totale vervui
ling van de Rijn. Misschien
maar 5 procent, maar het is wel
een heel vervelende veryuiling.
Vooral de drinkwaterbedrijven
die Rijnwater gebruiken hebben
er veel last van.
vervuiling tegen te gaan, name
lijk de 5 procent van de scheep
vaart. De verscherpte controle
is evenwel niet alleen bedoeld
voor de scheepvaart. Ook de in
dustrie die loost in de Rijn,
wordt door de Duitse waterpoli
tie gecontroleerd. ,,De industrie
moet een vergunning hebben om
een bepaa'de hoeveelheid van
bepaalde afvalstoffen te mogen
lozen. Wanneer wij vaststellen
door middel van watermonsters
dat er een overtreding is be
gaan, met andere woorden dat
er te veel of dat er verkeerde
stoffen zijn geloosd dan toege
staan is, dan maken we proces
verbaal op. Eigenlijk zou er
voor de industrie ook de moge
lijkheid moeten zijn van het kos
tenloos kunnen afgeven van af
valstoffen. Zover is het echter
nog niet".
„Bij de schippers is dat wel het
geval. Wanneer een schipper
toch in het water loost, doet hij
dat met opzet, begaat hij moed
willig een overtreding".
Vertrouwen
De maatregelen die genomen
moeten worden om de vervuiling
door de industrie tegen te gaan
zijn met in eerste aanleg ter
vaststelling aan de waterpolitie.
Deze controleert alleen. Wel
werd er onlangs in Den Huag
druk overlegd tussen de minis
ters van de Rijn-oeverstaten om
maatregelen te nemen teneinde
deze vervuiling stevig aan te
pakken, iets waar overigens alle
Over de hoge kosten van het
Duitse controlesysteem zegt de
heer Kupsch: „De afvalolie die
wordt ingeleverd wordt weer
verwerkt en verkocht, dat is een
bron van inkomsten. Wanneer er
nu veel olie ingeleverd wordt
zijn er meer inkomsten. Op het
ogenblik kan het systeem van de
Bilgenentölerboote zichzelf niet
bedruipen, maar in de toekomst
misschien wel. Men probeert in
ieder geval self-supporting te
worden.
Eén ding is duidelijk, wanneer
er met man en macht gewerkt
wordt aan dat levensgrote pro
bleem van de Rijnvervuiling dan
worden er oplossingen gevonden.
BERT TIGCHELAAR
Een schip van de Gele vloot, een Bilgenentöler (de kieloliezuiger) heeft hier vastgemaakt aan een
Rijnschip en de afvalolie wordt uit de kiel gepompt. Gratis en zonder tijdverlies.
