Leidse Courant | 1972 | 6 november 1972 | pagina 8

Europa heeft ruimteboot gemist

EIGEN RAKET NOG STEEDS
NIET VAN DE GROND

PAGINA 8

LEIDSE COURANT

MAAJïDAG 6 NOVEMBER 1972

De Europese landen hebben de af
gelopen jaren gemeend zich de
luxe te kunnen veroorloven, het
onder elkaar niet eens te zijn
over een gezamenlijk beleid met
betrekking tot het ruimte-onder
zoek. Er werden wel twee orga
nisaties opgericht de ESRO en
de ELDO. Alhoewel er weten
schappelijke resultaten uit de
bus kwamen was er groot ge
brek aan besluitvaardigheid,
een tekort aan financiën en be
stond er een voortdurend poli
tiek geharrewar.

onenigheid nog maar vier over
zijn. Ons land is zowel lid van
de ESRO als van de ELDO.

In oktober zou er een nieuwe Eu
ropese ruimtevaartconferentie
worden georganiseerd. Deze bij
eenkomst werd op het laatste
moment afgelast. In plaats van
de conferentie wordt op 8 en 9
november in Parijs een minis
tersbijeenkomst gehouden. Hier
uit blijkt duidelijk dat er ernsti
ge meningsverschillen bestaan.

De Frans enwillen dat Europa
eigen lanceerraketten ontwik
kelt, de Duitsers geven de voor- Naast deze twee inter-Europese
rang aar. deelnemen aan het
post-Apolloprogramma. De Brit
ten wensen drastische hervor
mingen van het hele Europese
ruim tevaartprogram ma

De malaise in de Europese ruim
tevaart begon in 1964 met de
oprichting van de twee multi
nationale Europese ruimtevaart
organisaties, de ESRO en de
ELDO.

De ESRO kreeg tot taak weten

schappelijke kunstmanen te ont
werpen. te bouwen, te testen en
te laten lanceren, terwijl de
ELDO zich geheel ging toeleg
gen op de ontwikkeling, bouw
en beproeving van een Europe
se raket, met het doel ons we
relddeel een eigen lanceercapa-
citeit te geven, onafhankelijk
van de Verenigde Staten en de
Sovjet-Unie.

Bij de ESRO zijn thans tien lid
staten aangesloten, terwijl de
ELDO in 1964 begon met zeven kaanse NASA.
leden, waarvan er op dit ogen- De huidige moeilijkheden kunnen
blik als gevolg van onderlinge dan ook voor een groot deel

eerstgenoemde organisatie het heeft gekost

redelijk gedaan. De ESRO, ook Het was, en is nog steeds ELDO's

worden teruggevoerd naar de
jaren zestig, toen men verzuim
de alle Europese ruimtevaartbe-
langen onder te brengen in
een alles overkoepelende orga
nisatie, naar het voorbeeld van
de NASA.

organisaties, behartigt ook
aantal landen nog hun eigen na
tionale ruimtevaartbelangen.

Frankrijk bijvoorbeeld, hoewel
aangesloten bij ESRO en Zorgenkind
ELDO, houdt er een eigen ra
ket- en satellietprogramma op Mede hierdoor zijn de Europese
na, terwijl ook Italië, Engeland, ruimtevaartprestaties, waarbij

West-Duitsland, ja zelfs Neder
land nationale satellietprojecten
kennen, meestal uitgevoerd in
samenwerking met de Ameri-

verder willen beperken
tot de internationale projecten,
ver beneden peil gebleven. Van
de ESRO en ELDO heeft alleen

al heeft ze soms schitteren
de resultaten geboekt, heeft
echter nauwelijks bestaans
recht, indien de produktie ge
middeld één kunstmaan per
jaar bedraagt, waarbij dan
noodgedwongen gebruik moet
worden gemaakt van een Ame
rikaanse lanceerraket, bij ge
brek aan een Europese.

Heeft men er bij de ESRO al
thans nog het beste van ge
maakt, het door de ELDO tot
op heden uitgevoerde raketpro
gramma is een grandioze flop
geworden, die de lidstaten al
meer dan 600 miljoen dollar

via een experimentele

lanceerder in de middenklasse, Ondanks het bewijs van onbe-

de Europa-2. Deze zou dan
vooral door de ESRO, maar ook
door andere, nationale ruimte
vaartorganisaties gebruikt kun
nen worden.

De Europa-1 bestaande uit een
Engelse eerste, een Franse
tweede en een Duitse derde
trap, is, acht jaar nadat de
ELDO werd opgericht, nog
steeds niet goed van de grond
gekomen. Vorig jaar november
moest de eerste testvlucht van
een Europa-2 plaatsvinden, van-

kwaamheid, dat de ELDO in
middels ruimschoots geleverd
heeft, heeft de organisatie al
het plan op tafel gelegd voor
een vervolgraket, de Europa-3b
die een aanmerkelijk hogere
lanceercapaciteit zou moeten
krijgen dan de Europa-2 en om
streeks 1980 operationeel bruik-

meren dat Groot-Brittannië be
reid is in de ELDO terug te ke
ren, indien wordt afgezien van
de ontwikkeling van de Europa-
3b en in plaats daarvan een sa
menwerkingsverband wordt
aangegaan met de Amerikaanse
NASA.

De NASA heeft echter al jaren
lang op een Europese reactie
zitten wachten en is toen
deze uitbleef, uiteindelijk op ei
gen initiatief met de uitvoering
van haar plannen doorgegaan.

Het begon drie jaar geleden, in
september 1969, met een voor
stel van president Nixon om
Europa voor minimaal tien pro
cent te laten participeren in een
toekomstproject, dat een ruim
tetaxi en een ruimtesleper zou
moeten gaan omvatten.

Bij de ruimtetaxi ging en gaat het
om een vliegtuigachtig bemand
ruimteschip, dat forse ladingen
in een baan om de aarde moet
kunnen brengen en na de terug
keer in de dampkring op een
normaal vliegveld zal kunnen
terugkeren. Deze ruimtetaxi
moet vele tientallen malen
bruikbaar zijn, en als zodanig
een groot financieel voordeel
gaan opleveren vergeleken met
de huidige „wegwerpraketten'
die maar eenmalig te gebruiker
zijn.

iji, dan zou Europa zich tevre-
ier moeten stellen met enkelei
venig aantrekkelijke bouwcon-
:ricten voor onderdelen van de
rümtetaxi, ter waarde van 100
miljoen dollar.

\iorts stelden de Amerikanen
voor dat de Europese landen
vooi* eigen risico zouden over
gaan tot de bouw van de zgn.
„sortie can" een klein vrij vlie
gend ruimtelaboratorium, dat
gelanceerd zou moeten worden
door de ruimtetaxi. De kosten
van de „sortie can" worden ge
raamd cp een totaal van 250
miljoen dollar.

'e Europese ministers zullen pro
beren ESRO en ELDO te laten
samensmelten. En daarna zul
len ze een definitieve keuze
tnoeten maken. Wordt het een
Europa-3b-raket, of worden het
de „sortie can" en de bouwcon
tracten voor de ruimtetaxi met
daarbij misschien als extraatje
een lichtere en ook goedkopere
raket dan de Europa-3b, waar
voor Engeland en West-Duits
land reeds concrete voorstellen
hebben ingediend? Het ant
woord daarop is nu nog niet te
geven.

Gerard J. Plukkel.

baar dient te zijn. De kosten pje ruimtesleper zou daarnaas1

voor de ontwikkeling
Europa-3b worden geraamd op
minimaal 500 miljoen en maxi
maal 750 miljoen dollar.

af de basis Kourou, in Frans- Dit plan heeft er reeds toe geleid
Guyana.

Oe test mislukte grandioos. Mid-
de vlucht week de raket
van zijn koers af, brak door
midden, en explodeerde. Pas
toen ontdekte de ELDO, mid
dels een speciaal ingestelde on
derzoekscommissie, wat voor

een metaalhuls vol mankemen
ten die raket eigenlijk wel was.

Desondanks wil de ELDO het pro- 'twijfelachtig is.
gramma voortzetten ten koste
nog eens extra 21 k 26 mil
joen dollar. De raket moet in
1974 gebruikt worden voor de Daarbij komt nog dat de Engelse
lancering van twee Frans-Duit- regering heeft laten doorsche-

De Bilt Het afgelopen eekeinde
was het somber en voohtig
was het somber en vochtig
herfstweer. Op de meeste plaat
sen viel er gedurende enige
uren motregen en op vele plaat
sen hing er een laag wolkendek.
Niet dat er veel regen viel wa it
vrijwel nergens werd meer dan
enkele milimeters gemeten. Wat
bij dit weertype opvalt, is het
geringe verschil tussen de
maximum- en minimumempera-
tuur. O pdiverse plaatsen was
dit niet meer dan 1 graad voor
morgen wordt nog geen veran
dering i n dit weertype ver
wacht. Een hogedrukgebied dat
zich uitstrekt van de Azoren

een raketachtig toestel worden
dat eerst door de ruimtetaxi ii
een lage omloopbaan diende i
worden gebracht om vandaarui
bepaalde kunstmanen naar ee
hogere baan te brengen en vei
volgens weer naar de ruimtf
taxi terug te keren.

dat Australië (dat haar basis
Woomera indertijd beschikbaar
stelde voor de Europa-l-lance-
ringen), Engeland en Italië met
de ELDO hebben gebroken, zo- RuimtesleDer
dat thns België, Frankrijk, Ne- lxUiiruesiePer
derland en West-Duitsland hele- Europa aarzelde echter, ondank
maal moeten opdraaien voor de bijzonder gedetailleerè
een programma, waarvan de Amerikaanse voorstellen. Tey-
uitkomst op z'n zachtst gezegd slotte lieten de Amerikano

Samenwerking NASA

weten dat het allemaal nit
meer hoefde. Wat er ook g-
beurde, Europa kon de ruimi-
sleper verder wel vergeten, in
als er ooit nog van enige a-
menwerking sprake zou kunnn

Hans Tiemeijer
onderscheiden

ARNHEM (ANP) - De toneelspe-
Ier Hans Tiemeijer is zaterdag
avond onderscheiden met de zil-i
veren medaille van de stad Arn
hem. Burgemeester Drs. J. A.
F. Roeien reikte de medaille uit
tijdens een receptie na afloop
van de premiere van „Het
woud", een produktie van de to
neelgroep „Theater". Met „Het
woud" neemt Hans Tiemeijer
afscheid van het Nederlands to
neel. De voorstelling werd bij
gewoond door Konipgin Juliana.
De medaille is hem toegekend
uit waardering voor zijn uitzon
derlijke verdiensten voor het to
neel en zijn educatieve activitei
ten gedurende een lange reeks
van jaren.

Weeroverzicht

naar het Alpengebied handhaaft
zich terwijl ee nactieve depres
sie zich ten zuidoosten van IJs
land naar het zeegebied tussen
IJsland en Noorwege n trekt.
Het front van deze depressie
dat vanmorgen boven Schotland
lag, zal ons land morgen nog
niet bereiken, zodat het sombe
re, vochtige weer het komende
etmaal zal voortduren. Vooruit
zichten voor woensdag, vrij
zacht met aanvankelijk regen.
Weersvooruitzichten in cijfers,
voor woensdag: Aantal uren
zon: 0 tot 4. Min. Temp.: 0 tot 4
graden boven normaal. Max.
Temp.: van ongeveer normaal
tot 4 graden boven normaal.

Weerrapportei

van hedenmorgen 7 uur

temp. temp slag

Amsterd. motregen 12 11 3

De Bilt motregen 11 1! 1

Deelen motregen 10 II 1

Eelde regen 13 1 3

Eindhoven motregen 11 I 0.6

Deh Helder geh.bew. 13 1 3

Lucht. R'd motregen 12 1 1

Twente motregen 10 9 1

Vlissingen geh. bew. 11 0 1

Zd. Limb, motregen 10 8 1

Aberdeen regen 12 1 0

Barcelona zw. bew. 19 11 0

Berlijn motregen 11 >11 lf

Bordeaux

Frankfort

Genève

Helsinki

Kopenh.

Londen

Luxemb.

Madrid

Malaga

Mallorca

MUnchen

Nice

Oslo

Parijs

Rome

Spli

Stockholm

Wenen

Ztirich

mist 10

motregen 9

mist 11

zw. bew. 5

zw. bew. 9

geh. bew. 15

motregen 7

regen 18

onweter 15

zw. bew. 21

onbew. 14

zw. bew. 11

zw. bew. 11

motregen

mist 19

mist 19

onbew. 8

w. bew. 14

mist 13

Scheepvaart

GOOILAND 4 vn Amsterdam nr
Santos. GREBBEDIJK 5 250 nno
Azoren nr Bermuda. GULF HOL
LANDER 4 te Bantry, HAGNO 6 te

ELBE 4 te Hongkong. NEDER LEI

nr St. Maarten, ATLANTIC CROWN
6 te Southampton. BALONG 5 te
Antwerpen, BANDA 5 te Loblto

Bremerhaven. BOVENKERK 5 te
Barcelona, CARTAGO 4 vn New Or
leans nr Almlrante, CERES 6

Cristobal

Ceuta, CHERON 4 200 z New York
nr Kingston, DIOGENES 5 te Monta
verw., DIONE C 360 z Karachi nr
Singapore, DOELWIJK 6 te Durban,
EEMHAVEN p 5 Ouessant nr Olu-

werpen, KATWIJK 5 te Punta Ore-
nas verw., KENNEMERLAND 4 165
nw Lissabon nr Maceio, KORATIA 5
vn Singapore nr Bangkok, KREON 4
te Kingston. KRYPTOS 6 te Isle ot
Grain, LEUVE LLOYD 4 vn Papee
te nr Noumea, MAIN LLOYD 6 150
no Durban nr Dar es Salaam. MA
RATHON 4 te Paramaribo. MEDON
4 te Lagualra, MEMNON 3 vn New
Orleans nr Lagualra, MERWE
LLOYD 6 vn Mombasa nr Mtwara,
MOERDIJK 5 te Lissabon, NEDER

te Duinkerken,. NÉDER LINGE i
420 n Paas ell., nr. Balboa. NEL
LLOYD CARWELL 5 240 ono Pto. Tc
rido nr Cristobal, NEDLLOYD KAT
WIJK 4 vn Vlissingen nr Antwerpen
NEDLLOYD KEMBLA 6 te Bremen'
NEDLLOYD KYOTO 6 te Pt Ellzal
beth. NIEUW HOLLAND 4 te Yoko'
hama verw.. NISO 6 170 no Okina
wa nr Yokohama. OUWERKERK 4
325 nnw Kaapstad nr Kaapstad,
PARTHENON 4 te Curacao. PATRO
6 220 zzw Adelaide nr Whangarei,
PERICLES 3 te Port of Spain. PUT
TEN 4 200 ?.o Kp Kennedy nr K-lng-

TERKERK 6 te Rotterdam, SOLON
4 87 mv Pto Rico nr Baltimore.
SPAARNEKERK 4 20 o Singapore

nr Hongkong. STATENDAM 6 ti
dlz verw.. STEENKERK 5 te 1
burg. STOLT MUNTTOREN
zw New Orleans nr FreeporL
STRAAT FIJI 5 te Durban v-
STRAAT JOHORE 4 te Port Ke
STRAAT MOZAMBIQUE 4 vn
chanan nr Abidjan. STRAAT NAGA-I
SA KT 4 vn Capetown nr Santos,-;
STRAAT RIO p 6 Sabang nr Hong-;
kong. STRAAT VAN DIEMEN 6 te
Hongkong, STREEFKERK 5 te Sin-j
gapore. TJIWANGI 6 te Melbourne,-
TOLTEC 3 vn Golflto nr Los Ange-;
les, TRIDENT AMSTERDAM 4 te
Maracaibo. VASUM 6 40 zw Bom
bay nr Sriracha, VITREA 5 v 70 ij
Pto Rlco nr Portland, VLIST 5
St. Kitts verw.. WAALEKERK 5 8"
en nr Genua. WIEL-

wM.

Automarkt

Goedkope Inruilauto's. Citroen 2 CV
v.a. 100.- Citroen Olane v.a.
2400.- Citroen J.D. 19 9167 1500,-
Renault 4 1970 2900,-. Ford Tau-
nus 12 M 1967 1500,-. Citroem
Agent Bakker. Lolden, ZTijlsIngol 36.

45.000, mooie gavo auto. 3 mnd.
Boveg-garantie 7.000,-. Cltroena-
gonl Bakker, Lelden, Zijlslngol 36.
Tel. [phone], Sassenhelm,
Hoofdstr. 133. Tel. [phone].

gebodrijt Niovaart^Hereweg 2. War-

Opel Rekord 1700 b.|. -66, bij ei

12 TS '70-71 5.450.- ol 195,- p.m.
VW 1600 L Variant '70 4.950.- of
175.- p.m. Opel GT t. 71 8.950.-
of 315,- p.m. Opel Manta '71
7.950.- ol 280,- p.m. Ford 1600
L 71 5.950.- ol 210,- p.m. 2 x
Ford Caprl 1500 XL t. '71 v.a. 6450,-
ol 230,- p.m. Toyota Carina 1600
t '72 6950.- Of 245.- p.m. Opol
Kadett Spec. '71 5450.- of 195,-
p.m. Ford Cortina 1600 L 70-71
3950- ol 135.- p.m. Fiat 124
Spec, 't 70 3650.- of 120,- p.m.
Opel Rekord 1700 '69-70 4.450,- of
150,- p.m. Peugeot 304 '71
5550.- of 210.- p.m. fiat 850
sportcoupe '71 5.650.- of f 200,-
p.m. Triumph TRA5 '69 5.950,- of
210.- p.m. Simca 1501 Special '70
4.950,-of 175.- p.m. Opel Rekord
1700 L '70-71 5450.- of 195.-
p.m., Opel Rekord 1700 L'71 5960.-

175.- p.m. Austin Mini 1000 '65
3.450,- of 115,- p.m. Citroen 2 C\
4 70-71 3.450.- of 115,- p.m. Da
55- Marathon Coupe '69 3.9S0,- o
135,- p.m. Peugeot 404 Diesel '61
3.950,- of 135,- p.m. Simca'i
Spec. '69 2.650,- of 130,
Cortina 1500 '68 2.650,- of
130,- p.m. VW 1300 '70 v."
3.450,- ol 115,- p.m. Austin 131
Glider '70 3450,— ol 115,- p.i
VW 1600 Variant '68 v.a. 1.950,-
100.- p.m. Sandman Buggy 1972
2.950,- of 100,- p.m. Dal 33 '69
2.650,- of 130,- p.m. fiats 850 '68
v.a. 1.950,- of 190,- p.r
1300 '67 1.950.- of 100,
NSU 1000 70 3.250,- of 110,-
p.m. Voll. verzorging van nleu
to's. elk merk uitsl. via orkenc
lore. lot 36 mnd. Reeds v.a.
p.m. Dir. en snello (Inane.
verzekering.Toorenveltstr.il.
geest (zijstr. Rhijngeostoretr.w.). Ook

beurt damoteSr3
BOVAG-gar

fiat 500 D, bj. 1965. k

particulier wegens omstandii
den. Ford Taunu» 17M.
type '67, lz.g.st. Radio, nieuwe I
den to.aJ>. Tel. [phone].

Redelijke prijzen c
017?3—29592989, F

reg 31. Sassenheim. Tel.

Heemskerk officieel Datsun-

intiebewljs. Iedere keuring mo
lk. Rijksweg
erdam aan de af
lofarendsveen. Tel. 01713-

aagdorp/-

kwijt. Wij
maanden
Leidseweg 388A,

koop fiat 850 Coupe bwj.
ur donkergroen mol schulfdak

tel. 01712—532. HoogPMade.

a klas afwer
leen, Zoeter
el 21839. Nu

bezorgd. Tegen
Hljdrai

Garage Nleveart. Austin Glider 1968
f 2250,-. Austin Seven typo 100 1969
2250,-. Citroen 2 CV 1970 3.150,-.

Zoerwoude. Zondag S nov

ullauto's. Opel

Record Caravan 1967 1.000,-Opel
Rekord 250,-. Taunus 12 M 200.-.
Peugeot 204 stationcar 750, u""-
weg 2,T"

geren boekingen Disco dl
derian 10, Roelolarend!
0173-3361-2895.

J. Tol. 01711-2663.

Garage Nlevaa

Cortina 1969
3.450.-. 12
".450.-. 12
.150,-. 3 mn

1968 2950.-. Peugeol

1967 1650.-. Garage Nie\

r. Tol. 01722—2134.

„Di Zon" lakenpakketservlc*

23.T6I. 21839. Nu ook Cot

C 45 jaar ervaring. Radio WIRA,

I92 geheel ol in g>

3 aang. alalen bureau. Prijs
f 21 Een drukpers, merk MulllllUv
prij 800. De Lampenkoning. Haar-

Huwelijk

blad, LC 043 4527.