ZELF DOEN
WEGWIJS
HET AARDIGE VAN DE WETENSCHAP
VRIJDAG 3 NOVEMBER 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA 17
Plafondtegels van polystyreenschuim
zijn er tegenwoordig In allerlei fraaie
struktureringen. Als ze enigszins vochtig
zijn wanneer ze verwerkt worden, treedt
naderhand krimp op. Laat ze dus voor de
zekerheid eerst een paar dagen binnenshuis
staan. Let erop dat de juiste lijm wordt ge
bruikt: de verpakking moet duidelijk ver
melden dat de lijm voor polystyreenschuim
geschikt is.
Een houten plafond staat bijzonder
fraai. En het aanbrengen is niet zo moei
lijk. Het kan met schroten of met gefineer
de triplex-panelen. En in de meeste geval
len kunnen ze met eenzijdige neopreenlijm
worden gelijmd.
Het plafond behangen is in ons land niet
erg bekend in tegenstelling tot Engeland,
waar dat heel normaal is. Sinds we echter
het z.g. Rauhfaser-behang weer ontdekt
hebben, is behang op het plafond niet zo
gek. Het nogal sprekend gestruktureerde
oppervlak geeft het effect van een heel
zorgculdig afgewerkt gestuct plafond, zeker
wanneer zo zorgvuldig is geplakt dat de na
den (stotend tegen elkaar) onzichtbaar zijn.
Boven het hoofd werken is een beetje moei
lijk, maar als men de ingelijmde baan har-
monica-gewijs opvouwt, en die op de trap
leer meevoert op een stuk hardboard, lukt
het wel.
Als een na vele witbeurten te dik gewor
den laag van een plafond afgestoken moet
worden, is een heel ouderwets, maar nog
atijd doeltreffend middeltje bekend om te
voorkomen dat men met een afgrijselijke
stuifboel komt te zitten. Smeer het plafond
in met aangemaakt ouderwetse stijfsel
(niet helemaal tegelijk, stukken van ca. 1
vierkante meter) laat dat aandrogen gedu
rende 15 k 20 minuten, breng daar nog een
laag stijsel overheen, wacht tot die begint
te barsten, en steek dan de hele ingeweekte
laag met een breed plamuurmes af.
Een gedeeltelijk verlaagd plafond is ook
wel zelf te maken, zelfs als men weinig er
varing heeft. Een stukje verlaagd plafond
in een gang of hal, met daarin ingebouwde
sfeerverlichting, kon b.v. met schrootjes
worden gemaakt. Zet aan beide zijden van
de gang een stevige lat tegen de muur.
(Boren, pluggen en schroeven of makke
lijker eenzijdige neopreenlijm en een
paar stalen nagels). Schroef aan de onder
zijde daarvan verbindingslatten, waar de
schrootjes tegen aan gespijkerd kunnen
worden. Wie verlichting inbouwt, moet
eerst bedrading in orde maken.
Houten plafonds in oudere huizen geven
veel gehorigheidsoverlast. Een redelijke
isolering kan alleen verkregen worden als
men het euvel aan beide zijden bestrijdt:
boven en onder. Boven b.v. een laag zacht-
board erop, waar overheen een laag hard
board, en tenslotte zo dik mogelijke vloer
bedekking, zoals nylon met pvc-rug. Bene
den eveneens een bekleding met zacht-
board, maar dan met een tussenruimte
(door latten) en daarop polystyreenschuim
plafondtegels.
Als een plafond op den duur zo lelijk is
geworden en zoveel scheuren vertoont, dat
er geen beginnen meer aan is, en men wil
toch geen plafondtegels aanbrengen, dan is
een bekleding met een vinylprodukt de op
lossing- Er is een plafondbekledingsprodukt
dat een dun rugje van polystyreenschuim
heeft, waarop een decoratieve toplaag van
vinyl.
Een plafond schilderen gaat het handigst
met een verfroller. Spatten is moeilijk te
voorkomen, maar een groot stukkarton
met een gat erin waar het handvat van de
roller doorheen steekt, vangt het meeste op.
9 Ideaal plafondsbekledingsmateriaal is
het z.g. gipsboard. Het zijn platen, bestaan
de uit een tussen twee papierlagen ingeslo
ten gipslaag. Gipsboard kan ook gelijmd
worden.
Als het plafond een totale vernieuwing
ondergaat, probeer dan eens hoe het staat
als u het centrale lichtpunt doodgewoon weg
laat. Een moderne kamer heeft meestal
voldoende andere verlichting.
Onder redaktie van Guido Halleen
RENAULT 5 LT
HEEFT VEEL GOEDE KWALITEITEN
Vermakelijk. Dat was het rijden in de Re
cruit 5 TL, een auto waartegen men eigen
lijk maar twee bezwaren kan inbrengen.
Ten eerste is de 5 TL met 7750 gulden erg
fors geprijsd. Ten tweede maakte de motor
bij snelheden hoger dan 100 km/u erg veel
lawaai. Voor de rest is de R 5 TL een goed
doordachte auto, waarmee men niet alleen
in het stadsverkeer uitstekend kan manoeu
vreren maar eveneens op de grote weg.
Prestaties, ruimte en vering zijn ruim vol
doende om er lange(re) trajecten mee af te
leggen.
De R 5 rijdt al een half jaartje in
Frankrijk. Daar kijkt men niet meer op of
om als de qua carrosserie zeer eigentijdse
wagen voorbij komt. In ons land is dat an
ders. Een dag voordat de deqlers hun eer
ste exemplaren in de showroom hadden
staan, reden wij met een fel gekleurde R 5
TL. Men keek gewoon op als de wagen
voorbij kwam. De een bleef een tijdje
naast ons rijden, een ander vloog ons met
een reuzevaart voorbij. Net of wilde hij to
nen dat zijn wagen toch veel sneller was
dan dat nieuwe ding. Dat was inderdaad
een feit want onder de motorkap van een
Audi 100 LS liggen heel wat meer pk's dan
de 44 waarmee de R 5 TL het moet doen.
De rijeigenschappen van de R 5 TL zijn
zonder meer voortreffelijk. De besturing is
direct, en zeer precies. In de bochten wei
nig stuurreacties. De besturing is ondanks
de voorwielaandrijving zeer soepel.
De prestaties, wij kwamen tot een topsnel
heid van 136 km/u liggen voor deze wagen
op hoog niveau. Zeker als men daarin ook
de acceleratietijd 19 seconden van 0
op 100 km/u in betrekt. De motor is soepel
met in de lage toerentallen ruim voldoende
trekkracht. In de vier kan men rustig in de
stad rijden. Jammer is alleen dat de motor
zo veel-lawaai maakt als men de 100 km
grens passeert. Een normaal gesprek kan
dan alleen nog maar met stemverheffing
worden gevoerd.
Het interieur ziet er verzorgd uit. Geen
overdadige opsmuk. De stoelen zitten voor
treffelijk en geven ook zijdelings voldoende
steun. De versnellingshandel zit midden op
het dashboard. Het is voor een niet R 4 of
R 6-rijder even wennen, maar de volledige
gesynchroniseerde Vierbak laat zich middels
de knop moeiteloos schakelen.
Achterin is er plaats voor twee volwasse
nen die, ook als de stoelen in de achterste
stand staan nog voldoende been- en hoofd
ruimte overhouden. De bedieningsorganen
liggen goed onder handbereik. De instap
van deze tweedeurs wagen is ruim voldoen
de. De stoelen klappen zo ver naar voren
dat zonder moeite de achterbank kan wor
den bereikt.
Zeer fraai is de bekleding van het dak.
Het is van een soort eierdop-kunststof ge
maakt. Geluiddempend en fraai om naar te
kijken. De R5 TL is vanwege zijn voorwiel-
aandrijving heel gemakkelijk ,,op koers"
te houden. Van zijwindgevoeligheid heeft de
wagen dan ook geen last. De kofferruimte
is voldoende groot. Rijdt men slechts met
KUNSTMATIGE
GLIMWORM VOOR NOOD
GEVALLEN OP DE WEG
Niet iedereen zal de kunstmatige
glimworm enkele weken geleden in
de Vuist van Willem Duys gezien
hebben (Willem heeft altijd al een
week hart voor beestjes gehad).
Daarom komen we er nog maar eens
op terug. Temeer omdat de glimwor
men (staafjes „koud licht") nu ook
in ons land te koop zijn.
Het is een revolutionaire manier om te ver
lichten en is dan ook ontwikkeld, dank zij
de ruimtevaart. Het „koude licht" zit in
een plastic huls van 15 cm. lengte. Je hoeft
de met vloeistof gevulde plastic noodkaars
maar tussen beide handen te nemen en een
brekende beweging te maken tot binnenin
een glazen ampul knakt. Even licht schud
den en men heeft een vier uur „branden
de" lamp in handen.
Het straalt een geelgroenig licht uit (4,5 lu
men, voor de geïnteresseerde), waarbij ge
makkelijk in het donker een krant gelezen
kan worden. Na vier uur zwakt het licht af
en schijnt het nog urenlang door. Het is
niet vuurgevaarlijk.
Mocht de vloeistof onverhoopt buiten de
huls terechtkomen, dan levert dat geen ge
vaar op; het blijft wel licht geven.
Het is ideaal als noodsignaal langs de weg,
het verrichten van reparaties en het snel
licht scheppen na kortsluiting. Autopech-
lampen hebben nogal eens de neiging op
kritieke momenten te weigeren, terwijl zak
lantaarns hetzelfde doen als gevolg van
roestvorming. In hotels, bioscopen, tehuizen
en ziekenhuizen kan bij de calamiteiten pa
niek voorkomen worden, omdat men direkt
licht bij de hand kan hebben.
Het koude licht kan niet alleen van belang
zijn voor automobilisten, die onderweg
pech hebben, maar ook voor kampeerders,
zeilers en sportvissers.
Het koude licht (Coolite) kost 3.95 per
stuk en is in Den Haag te koop bij Geubels
(Plein 3) en in Rijswijk bij Van Willigen
(In de bogaard).
De Renault 5 TL
twee personen dan kan de achterbank in
zijn geheel worden neergeklapt waardoor
een „zee" van ruimte ontstaat. De vering as
ondanks de korte wielbasis, 2 meter 40,
zeer behoorlijk. Ook de remmen nopen niet
tot kritiek, waarbij dient te worden opge
merkt dat de R 5 L, de prijs daarvan is
7150 gulden, geen schijfremmen voor heeft,
zoals bij de R 5 TL wel het geval is.
Renault heeft de R 5-modelIen voorzien van
kunststoffen bumpers. Ze zitten vlak tegen
de carrosserie. Voordeel er van is dat ze
nimmer roesten. Er behoeft ook niet ge
poetst te worden. Ze steken bovendien niet
uit, hetgeen bij parkeren alleen maar een
'voordeel is.
CONCLUSIE: Voordat men een oordeel
velt over de R 5 TL, de prijs zal in deze
een belangrijke rol spelen, dient men eerst
met de wagen te hebben gereden. Tien te
gen één dat men zijn oordeel dan herziet.
Slaagt Renault er in de huidige prijs te
handhaven dan zal deze auto de komende
jaren zonder enige twijfel meer liefhebbers
trekken. De R 5 TL overtuigt, vanwege zijn
prestaties, zijn comfort en mogelijkheden.
Bezwaar nu, de prijs en de zeer rumoerige
motor bij hoge snelheden.
Ter vergelijking enkele Renault-prijzen:
Renault 4 Export 6590 gulden, Renault 5 L
7150 gulden, Renault 6 L 7290 gulden, Re
nault 6 TL 7490 gulden, Renault 5 TL 7750
gulden, Renault 6 TL met 1100 cc motor
8070 gulden, Renault 12 L 8980 gulden.
Lancia Beta
Tijdens de autotentoonstelling te Turijn is
dit nieuwe model van Lancia geëxposeerd.
De auto krijgt een dwar6geplaatste lijnmo
tor, te leveren In drie uitvoeringen name
lijk 1400 cc, 1600 cc en 1800 cc. Het is de
eerste maal dat Lancia, dochter van Fiat,
met een dergelijke motor komt. Tot nog toe
werden steeds boxer- en V-motoren ge
bruikt. Begin volgend jaar komt de Lan-
cla-Beta in Nederland.
AUTOVERKOPEN
BLIJVEN IN DE LIFT
(Van i
verslaggevers)
DEN HAAG De verkopen van nieuwe
personenauto's in het derde kwartaal van
dit jaar bevestigen onze voorspelling aun
het eind van het tweede kwartaal gednun,
dat de verkopen aan het eind van dit jaar
wel eens hoger zouden kunnen zijn, dan die
in het recordjaar 1970.
In het derde kwartaal werden 9.438 auto's
meer verkocht dan in het derde kwartaal
van vorig jaar; sinds januari zijn er 333.620
auto's Verkocht.
De hogere lasten op het autorijden hebben
niet voor een terugslag in de verkopen ge
zorgd. Men verwacht ook niet dat de voor 1
januari aangekondigde lastenverzwaringen
aan het eind van dit jaar voor een koopgolf
zullen zorgen.
In de ranglijst van meest verkochte auto's
kwam weinig verandering. Opel bleef op
kop met een marktaandeel vun 13.6 (was
vorig jaar 13.7): Fiat bleef tweede met 11.8
(10.9); Ford derde met 9.7 (12.2); Slmca
vierde met 9.5 (8.3); Renuult zesde met 7.6
(7.7); Volkswagen zevende met 6.1 (7.2);
Daf achtste met 5.9 (6.0); Peugeot negende
met 5.6 (5.0) en Toyota tiende met 3.9
(2.9).
De meest populaire wagen bleef de Opel
Kadett met 22.663 exemplaren, gevolgd
door de Fiat 127 (15.558) en de Simca 1100
(12.389).
In vergelijking met vorig jaar noteerden
we opvallend hogere verkopen voor Simca,
Fiat en Toyota, terwijl Ford, Volkswagen
en Citroën minder verkochten.
AANDACHT VOOR DE FIETS
De Stichting Flets die er voor ijvert de
fiets (nog) meer in de belangstelling te
brengen meent dat de voorzieningen welke
er voor de fietsers zijn achterblijven bij de
feitelijke ontwikkelingen.
De Stichting Fiets heeft nu een boekje uit
gegeven waarin 27 stellingen zijn opgeno
men. De belangrijkste daarvan zijn de vol
gende:
1. Uitbreiding van het aantal fietspaden
binnen bebouwde kommen en langs aan-
voerwegen is dringend gewenst.
2. Het steeds in goede staat houden van
fietspaden verdient meer aandacht.
3. Op fietspaden dient sneeuw en gladheid
effectief te worden bestreden.
4. Het instellen van speciale fietsroutes in
steden en dorpen is een noodzakelijke voor
ziening ten behoeve van zowel een vlotte
doorstroming van het verkeer als voor de
veiligheid in het algemeen.
5. Betere geleiding van het fietsverkeer is
van betekenis voor de verkeersveiligheid.
6. Bij de aanleg van tunnels, bruggen
en dergelijke kunstwerken moet met de be
langen van de fietsers rekening worden ge
houden.
7. Meer dan tot nu toe zal bij planning en
bouw van woningen, openbare gebouwen,
winkelcentra e.d. rekening moeten worden
gehouden met parkeer- en stallingsmoge
lijkheden voor fietsen.
8. De aanwezigheid van een fietsenstalling
is een dringende eis bij bejaardencentra,
verzorgingsflats en verzorgingshuizen.
9. De mogelijkheden tot het huren van fiet
sen dienen te worden uitgebreid.
10. Meer toeristische fietspaden zijn nodig
voor het bereiken en ontsluiten van recrea
tiegebieden. Het aanleggen van fietspaden
en het uitzetten van toeristische fietsroutes
in natuurgebieden en doorkruisen van deze
gebieden.
11. Het openbaar vervoer dient faciliteiten
te bieden voor het meenemen van fietsen.
Tot de wensen behoren verder effectieve
bestrijding van fietsendiefstal, het tot stand
komen van een populaire fietsverzekering,
periodieke fietskeuringon en meer op de
fiets gericht verkccrsonderricht op de scho
len.
MOGELIJK SUPERNOVA IN STERRENBEELD DE ZWAAN
Een supernova is 'n plotseling ontplofte ster,
die bij dat proces een helderheid tentoon
spreidt, die het miljardvoudlge Is van de
oorspronkelijke helderheid. Voor zover men
de zaken kan overzien is een supernova
een zeldzaam verschijnsel in ons melkweg
stelsel. Sommigen menen, dat de ster van
Bethlehem de eerste geregisteerde superno
vauitbarsting is.
Chinese astronomen merkten er een op 4
juli 1054 op; de befaamde Krabnevel in de
Stier is er het restant van en de weggesto-
ten gasschillen van deze supernova stor
men nog steeds met onvoorstelbare snelhe
den (1100 km per seconde) van 't middelpunt
weg. De Deense astronoom Tycho Brahe
had het geluk in 1572 een supernova waar
te nemen en hetzelfde overkwam zijn Duit
se confrère, Johannes Kepler, in 1604. Dat
waren er, welgeteld, vier. Sedertdien is
nooit meer een supernova (wel nova's) in
ons melkwegstelsel geobserveerd. Dat is
wel het geval geweest in het naburige An-
dromedastelsel.
Maar nu is het toch mogelijk dat, voorop
gesteld dat de waarnemingen en berekenin
gen juist zijn, de vijfde supernova is ont
dekt en wel begin september. Gesproken
wordt van een supernova in het sterrebeeld
de Zwaan (Cygnus X-3) wiens intensiteit in
weinige dagen tijds met twee orden van
grootte is toegenomen. Bovendien ontving
men op 2,8 cm golflengte een buitengewoon
krachtig signaal; vijftig maal krachtiger
dan welk ander vorig signaal ook. De Brit
se astronoom Lovell meent dat dit duidt op
de geboorte van een supernova.
Steedse ijsberen
Om een wat grotere spreiding van ijsberen
te verkrijgen heeft men onlangs een aantal
van deze dieren uit de omgeving van de
Canadese stad Churchill naar een eenzame
streek 500 km verder oostwaarts wegge
voerd. Men hoopt zo, dit met uitsterven be
dreigde dier als soort te kunnen behouden
in een nieuwe omgeving. Twee weken na
het transport kwam evenwel een ijsberen-
paar terug. Dit betekent dat het tweetal
een gemiddelde van 30 km per dag had af
gelegd, wat knap veel is voor een dier dat
het normaal met acht km doet. Blijkbaar
wilden de dieren terug naar de vette afval-
potten van de stedelijke omgeving. Zelfs
ijsberen kunnen van trekdier standdier
worden. Men wacht met spanning op de
rest
Devoons voetspoor
Geleerden van de Monashuniversiteit te
Melbourne zijn onlangs bij een speurtocht
door Zuidoost-Australië gestoten op waar
schijnlijk de oudste voetsporen van een ge
werveld dier. De aanwijzingen duiden op
een ouderdom van 350 miljoen jaar. De
voetsporen moeten afkomstig zijn van de
eerste visachtige amfibieën, de ichthyoste-
giden. Het devoon is voor de ontwikkeling
van het leven op aarde een zeer belang
wekkende periode geweest. In dat tijdsge
wricht had de overgang van de gewervelde
dieren van water- naar landleven plaats.
Tezelfdertijd verliet ook de plantenwereld
het water om de korst van onze planeet op
te sieren en te bedekken met de bossen die
in het latere carboon de steenkolenlagen
vormden. Uit de voetsporen meent men te
kunnen opmaken dat het betrokken dier
verwant moet zijn aan de ichthyostega eigi-
li, waarvan men ooit een versteende sche
del in Oost-Groenland gevonden heeft.
Deze schedel heeft een merkwaardigheid:
een opening voor een derde oog midden in
het schedeldak. Het was een gewerveld
zoetwaterdier van ongeveer een meter
lengte, voorzien van kieuwen, een stompe
kop, lange dunne staart en met vier of
vijf tenen aan elke voet. Uit hoofde van
beide vondsten heeft men de vraag opge
worpen of voor of tijdens het devoon Au
stralië mogelijk verbonden zou kunnen zijn
geweest met de noordelijke landmassa's.
De Krabnevel in het sterrenbeeld de Stier; restant van de supernova
