Evangelie is
niet neutraal
„SHOCKING BLUE
KNAPPE POPFILM
Profgroep van
springruiters
Belangstelling voor
werving pastorale
werkers groeiend
Korte metten
Bisschoppen synode
voortaan per drie jaar
Vijf jaar voor
Loebarski
Zondagavond op t.v.
Suggestief pathos
van organist
Feike Asma
Rotterdams toneel in
financiële moeilijkheden
René
Gruau
volgde
mode
op de
voet
Franse bisschoppen
KERK
EN WERELD
WOENSDAG 1 NOVEMBER 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA 11
MOSKOU (UPI) Een rechtbank
in de Russische stad Noginsk,
60 km ten oosten van Moskou,
heeft de sterrenkundige Kronid
Loebarski veroordeeld tot vijf
jaar gevangenisstraf wegens het
verspreiden van anti-Russische
propaganda. Dit is in dissidente
kringen in Moskou
HILVERSUM De film 'Shoc
king Blue' van Ab Jansen, die
gistermiddag voor een groot
aantal genodigden zijn première
beleefde, bewijst wereldklasse
van groep en maker. Een con
clusie die gerechtvaardigd
Hoe aanvechtbaar het orgelspel
van Feike Asma van stilistisch
standpunt soms ook zijn mag,
het valt niet te ontkennen, dat
er van zijn bewogen pathos een
sterke suggestie uitgaat. Als
zijn doorgaans talrijke toehoor
ders zo'n half uur, drie kwartier
in stilte naar hem hebben ge
luisterd en er komt weer zo'n ex
tatisch opgevoerde, fors aange
zette climax, kan men zich niet
meer bedwingen en barst er let
terlijk applaus los.
Het merkwaardige is, dat dit bij
na altijd op ongeveer dezelfde
plaatsen in het programma ge
beurt, onafhankelijk van de
composities die aan bod zijn,
als het maar om nadrukkelijke
climaxen gaat. Dit bewijst, dat
het Asma zelf is die deze ontla
ding van de luisterspanning ver
oorzaakt
Gisteravond in de Scheveningse
kerk van St. Antonius Abt
kwam er bijna demonstratief
applaus na muziek, die allesbe
halve populair is of is geweest:
het tweede koraal van Hendrik
Andriessen, in 1916 helemaal in
de ban van Franck geschreven,
en een fragment uit de Suite
Médiévale van de blinde orgel
meester Jean Langlais, een heel
merkwaardig klankvisioen.
Asma liet zich deze avond al da
delijk bij het begin volop gaan
in de ihetoriek van eigen ko
raalbewerkingen, daarna in een
sterk romantische aanpak van
een preludium en fuga in C
groot van Bach, en vooral in
het Alleluia (Grand Choeur!)
van Dubois. Maar Asma houdt
van opvallende contrasten: van
twee gestyleerde dansvormen
van de lSe-eeuwse Italiaan Mar
tini maakte hij heel intieme ka
binetstukjes.
Ks.
wordt door het feit dat tien lan
den waaronder Amerika
het produot al ongezien kochten.
Talrijke filmische gimmicks,
een ongelooflijk goed synchroon
lopen van beeld en geluid en
een representatief totaalbeeld
van 'een groep op toernee' ma
ken van 'Shocking Blue' een ge
beuren waarnaar niet alleen de
popfan, maar evenzeer de film
liefhebber met genoegen zal kij-
overgeswitched wordt naar
Ameland dat haar laat zien in
een pijlsnelle zeilwagen. Hier
een duidelijk beeld van de sa
menhang tussen tekst en mu
ziek in deze film: Bij een syn-
coop wipt gelijkertijd het voor
wiel van Stevins uitvinding
éven omhoog, terwijl het ding
congruent aan het ritme ook
tempo-versnelt.
*m. En die gelegenheid komt
aanstaande zondagavond 5 no- 100
vember, via de AVRO-t.v.
Wij lichten een paar hoogtepunten
uit de film en men vergeve een
popresencent dat de muziek
soms onbewust zal prevalleren
boven het visuele.
Allereerst is daar dan 'Never re
lease the one you love', door
Mariska vertolkt op een wijze
de adembenemend fraaie Griek
se on.geving waardig, waarna
ciebab»
KANTOORINRICHTING BRANOKASTEN I
KANTOORMEUBELEN
DIREKTIEKAMERS
MAGAZIJNKASTEN
een jonk in de Hong-Kongse ha
ven Aberdeen, waarvan een
boeiende impressie wordt gege
ven. Vervolgens naar Tokio,
waar een live-optreden >s ge
filmd in de Koseinenkin Hall
beelden die qua hvsterie van
het publiek doen denken aan
Beatles-tijden van weleer: Men
sen proberen het podium te be
klimmen om de Shocking Blue
leden even aan te kunnen ra
ken. De muziek van 'My Babe'
vermag bijna niet boven het ge
schreeuw uit te komen, hoezeer
Mariska ook haar best staat te
doen achter een elektrische pia-
o. Deze film liegt niet, Shoc
king Blue is een groep die we
reldwijd grootse successen
oogst.
Een van de mooiste passages
komt na dit stormachtige con-
certgebeuren: Mariska in een
van stoelen ontdaan vliegtuig,
wit gekleed achter een al even
witte vleugel, gevolgd via een
knappe overgang met een uit
het niets komend vliegtuig
reizen en muziek staan inder
daad centraal door een bij
zonder grappige scène waarin
Rob van Leeuwen sax speelt in
de ..Kalverstraat van Tokio", ter
wijl Cor van Beek met de pet
rondgaat de reakties van het
publiek z:jn op z'n zachtst ge
zegd vermakelijk.
Tenslotte 'Inkpot' op t.v. in Ja
pan, afgewisseld met beelden
van de straat en aankondigin
gen in voor ons onbegrijpelijke
'letter'-tekens en een laatste
nummer in de Koseinenkin Hall,
waar Shocking Blue onder don
derende ovaties niet ontkomt
aan epn fenomenale toegift. Het
slot van een film die in Neder
land geen equivalent kent en
ook daarbuiten van succes
zekerd lijkt.
HANS ROUW
Expositie in
Gemeente-
(Van
verslaggeefsters.)
Het model van Courrèges, dat door
René Gruau zo verfoeid werd,
zorgde voor een ommekeer.
Sindsdien heeft Gruau geen
model voor damesmode op papier
gezet.
ROTTERDAM (ANP) Het Rotterdams Toneel
moet in verband met financiële moeilijkheden af
zien van het op de planken brengen van „De oude-
jaarswens" van de Nederlandse schrijfster Merijn
Trip. Het stuk zou, onder regie van Fred Sterne-
berg, op 9 december in de schouwburg in Maas
tricht worden gebracht in het kader van het zes
de colloquium voor Nederlandstalige toneel-, radio-
en tv-schrijvers.
De financiële moelijkheden van het Rotterdams To
neel zijn ontstaan door het voortijdig beëindigen
van de serie voorstellingen „Een oogje op Amé-
lie". In een kort geding was Jasperina de Jong in
het gelijk gesteld in haar weigering haar rol ver
der te splen. Van de 75 voorgenomen voorstellingen
zijn er slechts achttien gespeeld.
In telegrammen aan B. en W. van Rotterdam en
het bestuur van de stichting het Rotterdams Toneel
hebben maandag Daniel de Lange, voorzitter van
de vereniging vaq letterkundigen, Manuel van
Loggem, bestuurslid van de vereniging voor Neder
landse toneel-, radio- en televisieschrijvers, mr.
Hans Keuls en Wim Bary, directeur van de Stich
ting Cultureel centrum Maastricht, erop aange
drongen de voorstelling van het Nederlandse stuk
alsnog doorgang te doen vinden.
„Die verschrikkelijke Courrèges
look", schreef de Franse mode-
tekenaar René Gruau in 1966
met dun potlood op een schets
van een Courrèges model. Hij
had zo weinig waardering voor
deze nieuwe mode, die hij
hard, zakelijk en onvrouwelijk
vond, dat hij sindsdien geen en
kele nieuwe mode op papier
heeft vastgelegd. Hij gebruikte
zijn tekenpen alleen nog voor
mannenmode. De bewuste Cour-
règestekening is te zien op de
expositie, die het Haagse Ge
meentemuseum van zijn werk
heeft ingericht, al heeft Gruau,
die de schets in bruikleen af
stond, de opmerking over Cour
règes voor een groot deel uitge-
stuft, maar een scherpzinnig
kijker kan het nog in de rech
terbovenhoek ontdekken.
look". Met zwier en de nodige
allure heeft hij de ideeën van
alle bekende couturiers vastge
legd. Gruau's modellen zijn op
merkelijk door hun contour van
dikke en dunne lijnen en de in
gevulde vlakken. Deze techniek
heeft hij ook toegepast bij het
ontwerpen van advertenties,
waarvan sommige zo geslaagd
zijn, dat ze 24 jaar later nog
door de fabrikant gebruikt wor
den.
hedendaags modeteke- He( Haags gemeentemuseum
-ontwerper. Een opmer- heeft terecht een deel van de
ls een van de eerste musea in
Nederland heeft het gemeente
museum aandacht geschonken
kelijk initiatief. René Gruau
ook niet de eerste de beste.
Sinds het begin van de jaren
veertig zijn Gruau's tekeningen
toonaangevend geweest
modewereld. Zijn stijl is door
veel goden nagevolgd, maar
niemand heeft de meester
zijn directheid, zijn gevoel voor
lay-out kunnen overtreffen.
René Gruau, die op 4 februari
1910 in Venetië geboren werd,
begon op 15-jarige leeftijd met
de tekenstift te werken, eerst
voor een reclamebureau, later
voor Engelse, Duitse. Italiaan
se en Franse modebladen. Tot
het begin van de oorlog werkte
hij anoniem. Daarna sierde hij
elke schets op met een modieu-
se G, die bekroond werd met
een sterretje. Al zijn tekenin
gen. van mode tot en met
advertenties, die hij ontworpen
heeft, zijn aan dit handelsmerk
te herkennen.
Gruau heeft zich het meest ver
want gevoeld met het vrouwelij
ke modebeeld uit de jaren veer
tig en vijftig, zoals de „new
hal ingeruimd voor dit feno
meen. De expositie omvat acht
entwintig tekeningen, waarvan
zeven In potlood, zeven goua*"
ches en twaalf in gemengde
technieken. Voorts zijn et
twaalf ontwerpen voor tijd'
schriftomslagen. In vitrines lig*,
gen de modemagazines uit de;
voorbije jaren opengeslagen bij
de getekende modellen van
Gruau. Een aantal reclameteke-^
ningen en advertenties van zijrv
hand zijn er eveneens tentoon-'
gesteld. Zijn laatste activiteit,*
het ontwerpen van stoffen en
het ontwerpen van mannenmo-_
de, is ook in het Gemeentemu
seum terug te vinden.
De tentoonstelling blijft tot 19 no
vember.
LONDEN In de Engelse hoofdstad wordt hard gewerkt aan het
vormen van een professional groep van springruiters. De groep zal
waarschijnlijk bestaan uit Harvey Smith (G.-Br.), Raimondo d'Inzco.
(Ita), Alwin Schockemöhlc (Wdl) en Nelson Pessoa (Bra). De vier
ruiters zullen als ploeg door de organisatoren van wedstrijden kun
nen worden gecontracteerd.
Het „springcircus" wordt op poten gezet door John Marshall, een ka
pitaalkrachtige Brit, die zijn zaken doet in de „showbusiness."'
Marshalls echtgenote Elizabeth vertelde maandag dal Saith, d'In-
zeo. Schockemöhle en Pessoa er in hadden toegestemd in 1973 tot
de groep toe te treden. John. Marshall gaat er vanuit dat de vier
rijders gezamenlijk per jaar anderhalf miljoen dollar (4.H00.00
gulden) kunnen verdienen door hun naam en faam voor reclame
doeleinden te laten gebruiken.
Er is een klassenstrijd tussen
hen die bezit en kennis in han
den hebben en degenen die
hierover slechts in zeer be
perkte mate beschikken. Het is
onjuist om, omwille van de
christelijke liefde, deze tegen
stellingen te verbloemen.
Dit schrijven de Franse bis
schoppen, die in Lourdes. hun
jaarvergadering hebben gehou
den in een document over de
christen en de politiek. Het do
cument werd praktisch een
stemmig aanvaard.
Het Franse episcopaat erkent
de klassenstrijd als een feit,
maar wijst erop, dat men hier
over een genuanceerd oordeel
moet vormen. „Men moet niet
vergeten aldus de Franse
bisschoppen dat de mens
meer is dan iemand, die tot
een bepaalde klasse behoort.
De christen moet deze strijd
beleven in eerbied voor men
sen en groepen, tegenstanders
inbegrepen."
Over de politieke houding van
de priesters verklaart het do
cument: „Het evangelie is niet
neutraal. De bisschoppen en de
priesters, die moeten getuigen
van het evangelie, zijn het
evenmin. Vanwege hun taak
het evangelie te verkondigen
aan iedereen, kunnen zij ver
plicht zijn tot interventies over
politieke zaken, die bij een
aantal mensen verbazing kun
nen wekken."
De bisschoppen erkennen het
bestaansrecht van uiteenlopen
de politieke keuzen onder
christenen en dat het niet aan
gaat dat de kerk een bepaalde
politiek zou propageren, maar
zij stellen ook duidelijk dat de
bijbel een aantal niet mis te
verstane eisen stelt die politie
ke gevolgen hebben.
Als bijbelse eisen noemt het
document: het opkomen voor
armen en zwakken, de be
scherming van buitenlanders,
.behoedzaamheid tegenover
rijkdom, de veroordeling van
overheersing door het geld, de
omverwerping van totalitaire
machten.
Ondanks de vrijheid die de
christen heeft zelf zijn politie
ke keuze te bepalen, heeft eei
christen toch niet het recht een
politiek voor te staan die de
mens degradeert en ingaat te
gen de openbaring en het ei
gen geweten.
De aartsbisschop van Parijs, kardinaal Francois Marty is op de
dezer dagen gehouden bijeenkomst herkozen als voorzitter van
de Franse bisschoppenconferentie.
De Franse bisschoppen achten
het belangrijk dat christenen
van tegengestelde politieke
kleur elkaar ontmoeten. In te
genstelling met wat bepaalde
extremistische groepen bewe
ren, onderstrepen zij dat het
gezamenlijk vieren van de eu
charistie mogelijk moet zijn
tussen politieke tegenstanders,
juist als getuigenis van de we
zenlijke eenheid.
Het Franse episcopaat doet ten
slotte een beroep op de gelovi
gen om zich politiek te engage
ren, nu de huidige geïndustria
liseerde maatschappij grondig
moet worden veranderd.
„De pastorale bediening in de
naaste toekomst" zal het
hoofdthema zijn van de half
jaarlijkse vergadering van de
Nederlandse bisschoppen en de
Stichting Priester-religieuzen,
die op 21 december zal worden
gehouden. Daarbij zal zowel de
werving van pastorale werkers
(priesters en nlet-priesters) als
ook de eigen inbreng van de
religieuzen aan de orde ko-
Het is opvallend dat na een pe
riode van gelaten berusting,
voor deze vraag in vele orden
en congregaties in ons land, de
belangstelling weer groeit.
Zo was onlangs „werving en
pastoraal van de toekomst"
het belangrijkste thema van de
bijeenkomst van de provinciale
oversten, aangesloten bij de
vond.
Uit de inleiding van de Belgi
sche socioloog dr. J. Kerkhnfs
S.J. ov«r „toekomst van pries
terschap en religieus leven" en
de onderlinge discussies zijn
nog geen praktische conclusies
getrokken voor het beleid. „Dit
was ook niet de bedoeling", al
dus dr. E. van Montfoort, pro
vinciale overste van de paters
Assumptionisten en voorzitter
van de stichting, „maar wel is
het belangrijk dat dit onder
werp van werving van reli
gieuzen en pastorale werkers
eindelijk opnieuw aan de orde
komt."
Pater Van Montfoort bracht tij
dens het Heeswijkse beraad
ook verslag uit van de recente
bijeenkomst in Rome, waar
vertegenwoordigers van de Ro
meinse congregatie voor de re
ligieuzen en tweehonderd afge
vaardigden van zeventig natio
nale conferenties voor religieu
zen elkaar voor het eerst ont
moetten.
Volgens dr. Van Montfoort
heeft dit congres veel bijgedra
gen tot wederzijds begrip en
werd de vrees enigszins weg
genomen dat er binnenkort
weer documenten zullen wor
den gepubliceerd door de Ro
meinse congregatie, die slechts
de nadruk leggen op de oude
tradities. „Het hoofdthema van
het congres eenheid en plu
riformiteit in het religieuze le
ven toegespitst op kleine
communauteitcn en op het ge
bedsleven. bleek overal ter we
reld hoogst actueel," aldus pa
ter Van Montfoort.
Het algemeen diakonaal bu
reau van de gereformeerde
kerken wil proberen te komen
tot een permanent „open huis"
waar mensen van elke levens
overtuiging terecht kunnen. Om
na te gaan hoeveel ongehuw-
den, weduwen, weduwnaars en
gescheiden mensen tussen de
dertig en zestig jaar daar iets
voor voelen en of het plan fi
nancieel haalbaar is, gaat men
eerst experimenteren met een
serie weekends van 21 novem
ber tot en met 4 februari. Deze
zullen gehouden worden op het
ontmoetingscentrum in Baam.
Volgens het in Nairobi ver
schijnende katholieke maand
blad de Catholic Mirror wordt
gevreesd dat de r.k. aartsbis
schop van Kampala. Emma
nuel Nsoeboega in Oeganda op
last van president Amin zou
zijn gearresteerd. De aartsbis
schop is onder huisarrest ge
steld en reeds geruime tijd
niet meer in het openbaar ge
zien. De aartsbisschop zou met
de president van mening heb
ben verschild over de kwestie
van de uitwijzing van de Azia-
Aan de actie „Kerkappèl
'73" van hervormde en gere
formeerde kerken en de r.k.
kerk zal nu ook worden deelge
nomen door de evangelisch-lu-
therse kerk. De actie is be
doeld om de kerkleden op te
wekken hun vaste kerkcliike
bijdrage te herzien en aan te
passen aan het gestegen uitga
venniveau.
Op vrijdag 1 december 'ui
len de ambtenaren van C.R.M.,
de heren H. A. Leiiendekker
en W. J. Vos, de eerste steen
leggen voor het nieuwe gebou
wencomplex van het vormings
centrum Den Alerdinck in
Laag-Zuthem bij Zwolle. De
nieuwbouw omvat twee cursus
gebouwen, een dienstengebouw
en een gebouw met zes zelf
standige woonruimten voor in
wonend personeel.
De Horstink, communicatie-
en oriëntatiecentrum voor kerk
en wereld, heeft onder de titel
„Ruimte voor velen" een bro
chure uitgegeven, die vier
brieven bevat van pastor N.
Vendrik, directeur van het
centraal adviesbureau voor
priesters en religieuzen. In de
brieven gaat pastor Vendrik
onder meer in op de brief van
de bisschoppen naar aanleiding
van de encycliek Humanae
Vitae en het opschorten van de
L.P.R. De Horstink wil te zij
ner tijd van de reacties op de
brochure een samenvatting
publiceren.
Na de vergadering van de
raad van bisschoppen van de
synode, die de laatste week
van oktober in Rome is gehou
den. heeft het algemeen secre
tariaat van de blssekopnensy-
node bekend gemaakt dat de
bisschoppensynode in de toe
komst niet om de twee maar
om de drie jaar zal worden ge
houden.
Door dit besluit is voldaan aan
het verzoek dat reeds door de
overgrote meerderheid van de
voorzitters van de bisschoppen
conferenties aan het secreta
riaat was gedaan. Men vond
twee jaar als voorbereidings
tijd tc kort.
De leden van het algemeen se-
crcturiaat hebben de paus dan
ook voorgesteld om de eerst
volgende bisschoppensynode
pas in 1974 bijeen te roepen en
niet in 197.1, wat aanvankelijk
in de bedoeling lag.
Paus Paulus heeft zich ten
overstaan van de leden van
het secretariaat uitgesproken
voor de collegialiteit van de
bisschoppen. „De bisschoppen
synode, zo zei paus Paulus,
„maakt de colleginliteilsge-
dachte van het bisschopsni 'bt
waar, overeenkomstig het be
sluit van het Vaticaanse core. -
lie. waarin staat dat bisschop
pen niet alleen gewijd zin
voor een bepaald diocees,
rröar voo-* het heil van de ge
hele wereld".
In de verklaring die het n'g'i-
meen secretariaat van de bis
schoppensynode heeft uitgege
ven staat niet welke onderwer
pen aan de orde zullen komen.
Een studiegroep heeft uit de
voorstellen van de bisschop
penconferenties een aantal the
ma's uitgekozen en deze uan
du paus overhandigd.
Dc raad van bicschoppen heeft
zich onder meer berg gehou
den net 'et cvwerp van een
nieuwe w"ze van vergaderen,
