Slag om
Duitsland
ontbrandt
Mona Lisa
vol geheimen
MET
WE ZULLEN VECHTEN
TANDEN EN KLAUWEN
ZELFS OORLOG OM
ADVERTENTIEPAGINA'S
TOUWTREKKEN
TUSSEN
LONDEN EN LOUVRE
ZATERDAG 21 OKTOBER 1972
LONDEN De Britse rege
ring, die in januari een grote
Europese tentoonstelling orga
niseert ter gelegenheid van
Groot-Brittannië's toetreding
tot de EEG, zit met een deli
caat probleem. Het Foreign
Office heeft in Frankrijk de
Mona Lisa van Da Vinei, die
te Parijs in het Louvre hangt,
te leen gevraagd voor de expo
sitie. Maar Frankrijk laat de
Mona Lisa niet los.
In Engeland zijn er echter ook
Mona Lisa's. Lord Brownlow
bezit er een en hij gelooft vast,
dat het een echte Da Vinci is.
Het portret van de geheimzin
nig glimlachende jonge Ita
liaanse werd geschilderd op
hout. Het hangt in het kasteel
van Lord Brownlow, een van
Engelands rijkste „peers", in
Grantham (Lincolnshire).
Deze week is het uitgelekt, dat
deze lord de Britse regering
z'n Mona Lisa aangeboden
heeft, in plaats van de Mona
Lisa voor de dag, eigendom
onthulling kwam in Londen
evenwel nog een derde Mona
Lisa or de dag, eigendom
van de kunsthandelaar dr.
Henry Pulitzer, geboren in We
nen en gewezen hofdienaar
van lco-ing Zog van Albanië.
Dr. Pulitzer wil nu zijn Mona
Lisa ook in bruikleen geven
aan de Britse regering, die
wanneer ze een van beide wer
ken aanvaardt, ruzie krijgt met
Frankrijk over de authentici
teit van de Mona Lisa's. Als ze
de twee Britse aanbiedingen
afwijst, zal zowel lord
Brownlow als dr. Pulitzer deze
weigering opvatten als een be
lediging en eruit afleiden dat
de overheid hun Mona Lisa's
als vervalsingen beschouwt.
En dat is nu precies wat geen
van beiden wil erkennen. Dr.
Pulitzer zegt, dat hij in 1962
z'n huis met alles wat er in
stond, verkocht heeft om zich
z'n Mona Lisa te kunnen aan
schaffen. Sindsdien tracht hij
de nodige informatie te verza
melen om te kunnen bewijzen,
dat zijn schilderij een echte
Mona Lisa is. Dr. Pulitzer
meent, dat door Leonardo da
Vinei twee portretten geschil
derd werden van de bekoorlij
ke vrouw La Gioconda. Hij
voerde dit werk uit in opdracht
van haar man. Omdat me
vrouw La Gioconda er opge
wekt moest uitzien, liet hij mu
zikanten spelen, terwijl ze po
seerde.
Kostbaar
Lord Stanley Brownlow heeft
zijn Mona Lisa geërfd.
Het schilderij werd gekocht
door sir Abraham Hume, een
bekende Engelse kunstverza
melaar van de achttiende
eeuw. Sir Abraham was de
schoonvader van de eerste
graaf van Brownlow. Hij bezat
Mona Lisa hoeveel echte
een uitgebreide verzameling
schilderijen, waarvan het
grootste deel nagelaten werd
aan de familie Brownlow.
Een van deze kunstwerken
v.-as de Mona Lisa.
Tijdens de kinderjaren van do
huidige lord Brownlow stond
het schilderij overdag op een
ezel in de salon van het kas
teel dat deze familie toen be
woonde in Zuid- agclaaa. Ie
dere avond erd Ir: err t :e
lakeien plechtig van de ezel
genomen en geörc ;i r ar
een brandkast, waarin zij het
veilig wegborgen. Volgens de
Brownlow's was de Mona Lisa
het kostbaarste schilderij uit
de nalatenschap van sir Abra
ham. Uit vrees voor beschadi
ging lieten zij het nooit onder
zoeken door deskundigen. Het
portret verkeert in uitstekende
conditie en werd nooit geres
taureerd.
Lord Brownlow wil niet bewe
ren dat de Mona Lisa in het
Louvre geen authentieke Da
Vinei en zijn schilderij de ori
ginele vrouw La Giaconda is.
Hij twijfelt er overigens In
het geheel niet aan, dat zijn
Mona Lisa door Leonardo da
Vinei geschilderd werd en dat
de schaduwen onder de ogen
aangebracht werden met inkt,
in plaats van verf, zoals op de
Mona Lisa in het Louvre. Da
Vinei maakte naar verluidt
vaak gebruik van Inkt om
schaduwen aan te brengen.
Gestolen
De Mona Lisa van dr. Pulitzer
hangt in diens flat in de Lon-
dense gemeente Kensington. Al
de kunstwerken die daar aan
wezig zijn, worden door middel
van electronische apparaten
beschermd tegen diefstal en
brand. Hij gelooft dat zijn
Mona Lisa het originele por-
trot van mevrouw La Giacon
da is. Dit. zou best waar kun
nen zijn, want op 22 augustus
1911 werd de befaamde Mona
Lisa in Parijs gestolen uit het
Louvre. Deze grootste kunst
diefstal van de geschiedenis
was gepleegd door een 32-jari-
ge Italiaanse huisschilder, die
vond dat het Louvre, waarin
hij gewerkt had, veel te veel
schilderijen bezat uit zijn land.
In december 1913 werd de
Mona Lisa terug gevonden.
Het kostbare schilderij zat in
een handkoffer onder een sta
pel vuile was in de kamer van
de dief in Florence. Al de gro
te deskundigen van die tijd be
studeerden het doek en ver
klaarden tevreden, dat het de
echte Mona Lisa was. Daarna
werd het schilderij weer
prompt in het Louvre gehan
gen, waar de Mona Lisa van
daag de dag beschermd wordt
door kogelvrij glas en andere
strenge veiligheidsmaatrege
len.
Ofschoon de Fransen het ont
kennen. is het niet helemaal
uitgesloten dat de originele
Mona Lisa zich toch in Enge
land bevindt. Lord Clark, een
deskundige inzake het werk
van Da Vinei, heeft be'.cend ge-_
maakt dat hij in de loc.n van
deze maand belangve":':er.de
nieuwe feiten aan het L:/; rrl
brengen over het \v?r:!dbc-
roemde portret van de Ita
liaanse dame met de geheim
zinnige glimlach.
ROGER SIMONS
Barzel en Strauss, vele voeten.
Scheel:zichzelf gezuiverd
(Van onze correspondent)
BONN „Wij zullen met tan
den en klauwen vechten om een
een kleine, maar voldoende
meerderheid - zij het dan ook
groot om te regeren", - aldus
- de, veelvuldig ln karikaturen als
stier afgebeelde, Westdultse poli
ticus, Franz Joseph Strauss. In
derdaad Is de verkiezingsstrijd
in de bondsrepubliek een ge
vecht waar handen en voeten
aan te pas dreigen te komen. De
partijen hebben groot materieel
ingezet, niet om de brand te
blussen, maar om het vuur aan
te wakkeren. West-Duitsland
staat dan ook voor de grootste,
maar felste verkiezingsstrijd,
die het land ooit heeft gekend.
De liberale F.D.P. heeft op de
valreep nog getracht om de
twee grote broers, de C.D.U. en
de S.P.D. tot „het matig zijn" te
bewegen, en een zogenaamd
fairnessverdrag ontworpen,
maar de C.D.U. heeft dat ver
drag niet willen ondertekenen,
omdat kanselier Brandt meende
dat bij enkele „overlopers" in
het parlement - die Brandt van
zijn meerderheid hebben afge
holpen - corruptie in het spel
was, terwijl de S.P.D het ver
drag niet wilde signeren, omdat
het lijfblad van CSU-chef Franz
Joseph Strauss, de „Bayernkoe-
rier", Brandt met Hitier verge
leek.
De kibbelpartij in het kwadraat,
die nu ontbrand is, gaat uiter
aard erg veel geld kosten. Opti-
- misten menen dat de partijen
niet meer dan 100 miljoen mark
3Sllen uitgeven aan de verkie
zingscampagnes. Pessimisten
"©loven echter dat er minstens
200 miljoen mark aan de kiezer
gespendeerd zal worden,
óm een indicatie te geven waar
de partijen hun geld van wegha
len, even een globaal overzicht
je. De C.D.U. incasseert jaar
lijks ongeveer 10 miljoen mark
aan contributie van de ongeveer
400.000 leden. Ze ontvangt echter
tweemaal zoveel aan giften van
de industrie. De S.P.D., die ne
genhonderdduizend leden heeft,
vangt jaarlijks 23 miljoen mark
aan contributies en slechts zes
miljoen aan giften. De F.D.P.
moet het ook van de contributies
hebben. Sinds de liberalen een
coalitie vormen met de S.P.D.
heeft de industrie haar de rug
toegekeerd. Die strafcampagne
heeft de S.P.D. in grote finan
ciële moeilijkheden gebracht.
In vele Westduitse deelstaten be
staan zogenaamde staatspolitie-
ke verenigingen die een soort fi
liaal zijn van de werkgeversbon
den in die deelstaten. Die staats-
politieke verenigingen hebben
slechts één doel, namelijk geld
verzamelen, en dat geld wordt
aan de politieke partij geschon
ken, die de belangen van de in-
dustrie het beste behartigt. Mo-
- menteel vangt de C.D.U./C.S.U.
dat geld.
Voor de Westduitse schrijver,
Heinrich Böll die voor het eerst
persoonlijk stemmen gaat verza
melen voor de S.P.D., was dat
aanleiding om vorige week op
een congres van de Sociaal-De
mocraten in Dortmund op te
.Ifcerken dat er naast het geweld
op de straat ook nog een passief
.publicistisch geweld, veroor
zaakt door industrie en perscon-
-eerns, bestaat. De Economische
.raad van de C.D.U. heeft name
lijk de bedrijven geadviseerd
-alle kranten die positief over het
rliSeid van de regering Brandt
•schrijven, te straffen met een
"advertentieboycot. Als men weet
'dat de industrie jaarlijks voor
vier miljard adverteert in de
'.Westduitse publiciteitsmedia,
dan kan men nagaan welke ge-
Weid er achter een dergelijk ad-
vies steekt, aldus Böll.
Bovendien heeft de vroegere ml-
nister van Financiën en Econo
mische Zaken Karl Schiller, zich
broederlijk verenigd met zijn
Voormalige tegenstand: r, ex-
CDU-kanselier Ludwig Erhard,
In een advertentiecampagne.
Een half jaar geleden noemde
de CDU-interruptie-expert, Lo-
Ihar Haase Schiller in de Bonds
dag nog ..opper nazi", maar
roor Schiller is dat kennelijk
geen aanleiding om zich niet in
Frankfurt: industriële belangen tornen hoog uit boven het leven op slraat.
De anders zo vindingrijke Duit
sers hebben hier met een taalver
arming te kampen.
De kleine liberale F.D.P. vall
ditmaal niet de rol toe van hel
beruchte vijfde rad aan de wa
gen. De partij heeft zich her
steld van de verkiezingsneder
laag van 1969 en speelt nu haat
spel als corrigerende factor ten
opzichte van de S.P.D. Walter
Scheel heeft laten weten dat
voor hem de CDU/CSU niet als
coalitiepartner in aanmerking
komt. Hij heeft zo zijn eigen
zachtaardige wijze om dat dui
delijk te maken: „Een rege
ring Barzel-Strauss zou de
slechtste regering zijn, sinds d<
Romeinse keizer Caligula zijn
paard tot consul benoemde", al
dus Scheel.
Showbusiness
De S.P.D. heeft natuurlijk weer
op GUnther Grass een beroep
kunnen doen. Maar ook Heinridi
Böll, Romy Schneider, Curd Jüfj
gens en Hans Joachim Kuhletv
kampf zijn letterlijk en figuur
lijk van de partij. De C.D.U
kan op de onvervalste steun vat
de sopraan Anneliese Rothenber
ger rekenen, terwijl ook quiij
master Dieter Thomas Heek df
Christen-Democraten met eer
muzikale show (met o.a. Sandrl
en Andres) ondersteunt. Hij
laat zich overigens voor zijo
diensten een half miljoen mari
betalen. De C.S.U. tenslottd
houdt het in het Beierse beschei
den. De voetballers Becken
bauer en Müller zetten hun bes
te beentje voor de partij voor.
Alle beledigingen die de partij
bonzen elkaar over en weer toe
voegen, ten spijt: de verkle
zingsstrijd wordt nog intensie
ver. Tijdens de laatste vier we
ken voor de 19de november, za
een slag om de kiezer ontbraiv
den, die zijn weerslag zal vinder
in de papierkorven, want er zu'
len miljoenen folders verspreif
worden. Op de markten en ple-
nen en in dc sporthallen zal M
gedaver van de verkiezingstoe
spraken weer te horen zijn.
Kortom de rust en de ordf
waar alle partijen thans zo har«
cm roeoen en die ze zelf verste
ren. zal eerst na de 19de noveir
ber v/eer terur':eren. Ondertus
sen moet het niemand meer ver
V/or.deren dat velen het land oni
vluchten De vakantiereize
naar de Canarische eilanden »-
Majorca zijn volgeboekt, n
melden de reisbureaus.
de armen van de Christen-De
mocraten te werpen, hoewel hij
officieel nog steeds partijloos is.
Bondskanselier1 Brandt noemde
het geval Schiller „meer dan al
leen een psychologisch pro
bleem", en van de advertentie
campagne zei hij: „Deze cam
pagne behoort tot de treurigste
uit de Duitse partij geschiede
nis".
Rode boeman
De CDU-schaduwminister van
Binnenlandse Zaken, de uiterst
rechtse Alfred Dregger, heeft de
gedelegeerden op de partijdag
van de CDU in Wiesbaden opge
roepen tot een „Slag om Duits
land". Dregger's filosofie is ui
terst eenvoudig. Hij beweert dat
de sociaal-democraten van
Duitsland een socialistisch land
willen maken en aangezien so
cialisme en communisme voor
vele Westduitsers indentiek zijn,
komt ook hier weer de rode boe
man om de hoek kijken. Dreg
ger is niet de enige, die met
dergelijke parolen werkt. Franz
Joseph Strauss loopt voorop,
maar ook de vertegenwoordiger
van de werknemersvleugel in de
CDU, Hans Katzer, meent dat
de heilige oorlog tegen de socia
lisatie eerst nu is ontbrand. Hij
verklaarde: „Wie nu nog niet
heeft bemerkt dat wij vandaag
Willy Brandt, geen probleem.
de dag met een algemene aan
val van neo-marxistische ideolo
gieën in alle geledingen van de
maatschappij te maken hebben,
die weet niet wat er in dit land
aan de hand is".
De CDU heeft dan ook een cen
traal verkiezingsthema, name
lijk het herstel van de stabili
teit. De partij meent dat zij het
alleen-vertoningsrecht bij de
bestrijding van de inflatie voor
zich kan opeisen en de grote
man achter de schermen, Franz
Joseph Strauss, gaat zelfs zover
door te verklaren dat hij het
eventueel op een confrontatie
binnen de EEG wil laten aanko
men, als de stabiliteit in de
Bondsrepubliek daarmee ge
diend zou zijn.
Een dergelijke opmerking doet
de huidige minister van Finan
ciën en Economische Zaken,
Helmuth Schmidt, dan weer
handenwringend uitroepen: „Wie
Barzel kiest, die kiest Strauss,
en die kiest het onberekenbare,
ja het onbetrouwbare".
Vele voeten
De invloed van Strauss binnen
het CDU/CSU-blok is inderdaad
zeer groot. Barzel's image is er,
ook na het partijcongres in
Wiesbaden, niet veel beter op
geworden, en een Westduitse
krant constateerde dan ook dat
de CDU „geen hoofd heeft,
maar wel vele voeten". Met die
voeten wordt flink tegen de
schenen van de rivalen ge
schopt, en ondertussen manifes
teert men naar buiten een
dracht. De CDU mag dan geen
onomstreden leider hebben, met
een triumviraat komt de partijj
ook niet uit. Barzel, Schröder en
Strauss worden ook op de ver
kiezingsplakkaten vergezeld van
Hans Katzer, een man, die ge
prezen wordt om zijn sociale en
gagement, maar die door zijn
vakbond momenteel wordt be
dreigd met een royement als lid.
De SPD kent het leiderspro
bleem niet. „Brandt moet kanse
lier blijven", staat er op de ver
kiezingsbiljetten, en Brandt zelf
proclameert aartsvaderlijk, „de
kwaliteit van het leven": veel
hervormingen, die veel geld kos
ten. De CDU houdt het op de
welvaart, zij kiest voor stabili
teit. De SPD wil die stabiliteit
ook, maar meent dat het welzijn
op de eerste plaats gezet moet
worden. Zoiets kun je overigens
in de bondsrepubliek alleen
maar omschrijven, want „wel
zijn" en „welvaart" worden bei
den vertaald met „Wohlfahrt"
De haven van Duisburg, welvaart of welzijn?
Scheel's F.D.P. heeft zichzelf
gezuiverd van de conservatieve
elementen, en progressieve
West-Duitsers zoals Spiegel-uit
gever Rudolf Augstein, staar
momenteel kandidaat voor de li-,
berale partij. De partij krijgt
overigens ook de steun van tal
van prominenten, zoals Esther
Vilar schrijfster van „De ge
dresseerde man"), prof. Thee
dor Eschenburg en filmster Har
dy Krilger. Alle partijen hebber
overigens personen uit de show
business en het culturele leven
als propagandisten ingeschakeld]
