In Haagse scholen zitten 140
kinderen gastarbeiders zonder
één woord van les te verstaan
Zeug ging
tekeer als
dolle stier
NVV geen,
industrie
bond wel
stemadvies
PAGINA 12 24
LEIDSE COURANT
DINSDAG 17 OKTOBER 1972
(Van onze verslaggever Gerard van der Wulp)
Op de Haagse lagere scholen zitten 140 kinderen, die geen snars
van de lessen begrijpen. Ze kunnen zelfs vaak niet eens verstaan
wat de juffrouw of de meester zegt. Het zijn de kinderen van de bui
tenlandse werknemers, die in nog geen enkel opzicht in het Neder
lands aanspreekbaar zijn en voor wie het dan ook onmogelijk is om
maar enig nut van de leerplicht te hebben. Zij vormen slechts een
deel van het totaal aantal buitenlandse kinderen op de Haagse lage
re scholen. Uit een nota, die de gemeentelijke inspectie voor het on
derwijs heeft gezonden aan wethouder drs. H. J Wilzen, blijkt dat
er ruim 430 kinderen zijn van buitenlandse werknemers, verspreid
over ruim zeventig Haagse lagere scholen. Een deel van deze kin
deren is in staat om de lessen te volgen, ook al Is in de meeste ge
vallen het taal- en cultuurverschil de oorzaak van het feit dat de
kinderen niet het gemiddelde niveau van de klas halen. Natuurlijk
zijn er onder hen ook bollebozen, maar in eigen land zouden deze
kinderen zeer waarschijnlijk een nog veel grotere ster zijn geweest.
De gemeente Den Haag is reeds
enkele maanden bezig met de
ontwikkeling van een vorm van
hulpverlening aan de 140 kinde
ren, die dag-in, dag-uit voor
spek en bonen de lessen volgen.
Onder leiding van de geméente-
lijke inspectie voor het basison
derwijs zij vijf extra taak-on-
derwijzeressen aangetrokken,
die van school naar school trek
ken om de kinderen in groepjes
met een speciale Nederlandse
taalcursus de meest gebruikte
Nederlandse woorden te leren.
Enkele maanden geleden is men
begonnen met deze extra-lessen,
die onder de schooluren worden
gegeven. Vele leerkrachten zijn
nu reeds enthousiast over de re
sultaten. Een onderwijzer van
een vijfde klas: „Het is gewel
dig, wat zo'n beetje extra aan
dacht kan doen".
Natuurlijk ontmoeten de taakon-
derwijzeressen veel moeilijkhe
den in hun werk. Vooral het feit
dat de buitenlandse leerlingen
sterk van elkaar verschillen wat
betreft leeftijd, ontwikkeling, ni
veau en nationaliteit, maakt het
werk zwaar. Het probleem van
de verschillende nationaliteiten
wordt iets eenvoudiger gemaakt
door het feit dat meer dan de
helft van hen Turk is.
Extra taal
les kan
Rotterdamse
moeilijkheden
voorkomen
Uit de nota van de onderwijsin
spectie aan de wethouder blijkt
dat de korte experimenteer-pe
riode, die in mei van dit jaar
startte, reeds nu vruchten heeft
afgeworpen. Drie meisjes ble
ken in staat naar de MAVO te
gaan, en twintig leerlingen, die
de lagere school nog verder
moeten afmaken, hebben nu
geen hulp meer nodig. De be
reikte resultaten zijn, zo staat
in de nota, vooral te danken
aan de inzet van de klasselera-
Dlplom«No :./<f^V- 8f TirihlSr.6r.../.37J_
Adi «cvadi
Obil
Dojdufu ytr ve pi
Cftucc. ié- iO-iSéO
i kirallgl y«ali (rf)i n fc.tr
1#- l»r/. ögrtUm yihndt i. dtrece JU-2) arjj rO-S
Itiayrtiliij
Wanneer de ouders van de kinde
ren zouden weten of ze binen
niet al te lange tijd terug gaan
naar eigen land. dan zou mak
kelijk een keuze gemaakt kun
ne worden tussen het geven
van Nederlands of het geven
van de eigen taal. Maar de ou
ders weten in de meeste geval
len zelf vaak niet of ze nog zul
len vertrekken.
De onderwijs-inspectie wil nu het
kind zowel in het Nederlands
bijspijkeren, als op de hoogte
houden van de cultuur in het
moederland. Dit laatste gebeurt
in samenwerking met de Stich
ting Bijstand Buitenlandse
werknemers, die al enkele jaren
cursussen voor Portugezen, Ita
lianen en Spanjaarden organi
seert. Binnenkort komen hier
cursussen voor Turken bij, die
tijdens de schooluren zullen
worden gegeven.
Geringer
Zonder dit diploma is het voor Turkse kinderen nauwelijks mogelijk in
eigen land vooruit te komen. Het wordt uitgereikt na de vijfjarige
lagere school. De gemeentelijke inspectie voor het onderwijs in Den
Haag gaat nu proberen om kinderen, die in Den Haag voldoende op
leiding in eigen taal en cultuur hebben gekregen, ook zo'n diploma
te geven.
Door het bijspijkeren van deze kin
deren is echter het aantal „on
aanspreekbare" buitenlandertjes
in dc Hagse lagere school-klas-
sen niet verminderd. Er zijn
weer andere kinderen naar Ne
derland gekomen, die de extra
hulp bijzonder hard nodig heb
ben.
Maar het geven van onderwijs In
de Nederlandse taal aan de bui
tenlandertjes is niet de enige
taak waar de onderwijs-inspec
tie zich voor geplaatst ziet. Er
is namelijk ook een groot aantal
buitenlandse kinderen, dat na
enkele jaren weer met de ou
ders vertrekt naar het moeder
land. Deze kinderen hebben wei
nig of niets aan kennis van de
Nederlandse taal, en missen een
belangrijk stuk ontwikkeling op
het gebied van de eigen taal en
cultuur, wanneer ze in het moe
derland terugkeren. Turkse kin
deren bijvoorbeeld, die niet het
diploma hebben van de vijfjari
ge Turkse lagere school, worden
in eigen land vaak als analfa
beet beschouwd.
Inspecteur H. J. Timmermans is
op de gemeentelijke inspectie
vor het onderwijs speciaal be
last met de problematiek van
het onderwijs aan de buiten
landse kinderen. Hij signaleert
dat de problemen bij een kind
van vijf of zes jaar veel gerin
ger zijn dan bij een ouder kind.
„Een jong kind absorbeert de
taal, en dat gaat veel gemakke
lijker, terwijl een wat ouder
kind de taal helemaal moet le
ren", aldus de heer Timmer
mans. Kinderen van zes of ze
ven jaar die in Nederland ko
men worden meestal eerst naar
de kleuterschool gestuurd, om
dat ze daar in de meer directe
omgang het Nederlands vlotter
leren.
Behalve de hulp-onderwijssyste
men, die nu langzamerhand in
Den Haag opgang doen, denkt
de heer Timmermans ook aan
andere vormen van steun. „Ik
ben bijvoorbeeld een
Kinderen van buitenlandse werknemers in Nederlandse schoolklassen: moeilijke communicatie
Hoe ervaart een Turks kind
het verschil tussen moeder
land en Nederland? Het elf
jarige meisje Sezer, vijf jaar
in Nederland en in de vijfde
klas van een Haagse lagere
school, schreef het zo In
haar opstelschrift: Holland of
Turkije? Ik vindt het allebei
leuk, maar het liefst vind ik
Turkije leuker. Als ik in Tur
kije ben dan denk ik weer
aan Nederland en als ik
weer in Nederland ben dan
denk ik weer aan Turkije.
En toch vind ik Turkije leu
ker, en het is mijn geboorte
land ook. En daar mag je
tot het donker is verder bui-
Het liefst
vind ik
Turkije
leuker
ten spelen en soms mag je
tot twaalf uur buiten spelen.
En de straten in Turkije zijn
niet vol met autos of brom
fietsen en het is ook rustiger
dat je daar gewoon op de
weg kan spelen. Maar soms
komen er wel auto's langs,
en daarna zijn wij weer al
leen in de straat.
Sezer ging met vakantie naar
Turkije: En als we dan in
Turkije zijn dan mag ik naar
de Moskee om nog wat te le
ren van Turkse Godsdienst
■en nog wat van de oude taal
te lezen. En als ik dan terug
ben van de moskee mag ik
buiten spelen met mijn nich
ten en nichtjes tot hoe laat
we willen.
.Duidelijk een meisje dat naar
het MAVO kan", zegt inspec
teur Timmermans over het
taalgebruik.
der van het mentor-systeem. De
basis daarvan is dat pientere
Nederlandse kinderen goed
georganiseerd met buitenlandse
klasgenootjes omgaan en hen
standaardwoorden in de directe
omgang leren. Het is verras
send om te zien hoe snel kinde
ren van elkaar leren. Er is dan
geen psychische barrière. Een
dergelijk systeem ligt binnen de
mogelijkheden, maar er moet
wat materiaal voor komen, al
dus de heer Timmermans.
Voor de oplossing die men in Al
melo heeft gevonden door alle
Turkse kinderen apart in een
klas te zetten voelt de onderwijs
inspectie niets. Men is bang
dat de buitenlandertjes dan
geen enkel contact meer met de
Nederlandse samenleving heb
ben en altijd „buitenstaander-
tjes" blijven. „De kans op Rot
terdamse situaties is dan
groot", voorspelt de heer Tim
mermans, refererend aan de on
lusten in de Afrikaanderwijk en
kele maanden geleden.
Overigens blijft de onderwijs-i
spectie wel streven naar een z
kere vorm van concentratie
het onderwijs aan de buiten
landse kinderen. De directeui
van de afdeling onderwijs op
het Haagse stadhuis, mr. J. Vel
ders, zegt hierover: „We stre
ven naar een zekere concentra
tie in het belang van het onder
wijs zelf, maar we willen di
kinderen hooguit enkele urei
per dag bij elkaar zetten".
Tom
en
Marie
Ann
Het jaar
van de
boze
kabouter
(Van een onzer verslaggevers)
LUTTENBERG Een dol gewor
den zeug van de landbouwer
Nijkamp uit Luttenberg heeft
voor grote consternatie gezorgd.
Tenslotte moest een welgemikt
schot uit een pistool van een
rijkspolitiewachtmeester de rust
weer terugbrengen.
De heer Nijkamp liet de zeug ge
nieten van de frisse buitenlucht
toen het dier plotseling zeer on
rustig werd. Als een dolle brak
het door de omheining en holde
het rustig grazend rundvee tege
moet. Het dier besprong de
koeien als een leeuw zijn prooi
en menige beet van het varken
kwam hard aan. Zelfs de ban
den van een landbouwtrekker
moesten het ontgelden. IJlings
toegeschoten huisgenoten en bu
ren maakten het dier blijkbaar
alleen maar razender. Bepaald
hachelijk werd de situatie toen
een der zoons van de landbou
wer een rechtstreekse aanval
van de zeug moest zien te ont
wijken. Gelukkig voor het
slachtoffer en de al in paniek
geraakte helpers struikelde ook
het varken waardoor de zoon
het vege lijf wist te redden. On
dertussen was de politie ge
waarschuwd en met een welge
mikt schot werd een eind ge
maakt aan het leven van het
varken.
Vijf jaar geëist
voor overvallen
van drie banken
MAASTRICHT (ANP) De
Officier van justitie bij de Recht
bank in Maastricht heeft gis
teren vijf jaar gevangenisstraf
geëist tegen een 28-jarige por
tier wegens het plegen van drie
gewapende bankovervallen in
Limburg.
Kwart eeuw
Marine
vliegkamp
VALKENBURG Op de Marine
Vliegkamp Valkenburg zullen
vrijdag een aantal officiële
en niet-officiële evenementen
plaats vinden ter opluistering
van het feit, dat de Koninklijke
Marine het vliegveld een kwart
eeuw in gebruik heeft.
Het vliegkamp werd op 15 oktober
194/ door de Netd. Luchtstrijd
krachten aan de Marine overge
dragen, nadat de Duitsers in
de oorlogsjaren de aanleg van
het vliegveld hadden voltooid.
Een groot aantal jaren heeft
„Valkenburg" gecoördineerd ge
werkt met het toenmalige vlieg
kampschip „Karei Doorman"
en zijn boordsquadrons, maar
de laatste jaren zijn er maritie
me patrouillevliegtuigen, helikop
ters en instructievliegtuigen
gestationeerd die ook een taak
hebben bij de OSRD. de op
Valkenburg ondergebrachte Op-
sporings- en Reddingsdienst.
Arrestaties in
mammoet-
kraak
HELMOND (ANP) De gemeen
tepolitie van Helmond hoeft In
de loop van de dag vijf arresta
ties verricht in verband met de
bankkraak van 25 september,
waarbij ruim zes ton werd buit
gemaakt.
De vijf zijn uit het hele land af-
komstig en niet alleen uit Hel- I
mond. De politie is op zoek
naar meer leden van de bende,
die uit doorgewinterde vaklui
moet bestaan. Bij de kraak
werd onder meer gebruik ge
maakt van een thermische lans,
een bijzonder soort snijbrander.
UTRECHT (ANP) - De ver-
bondsraad van het NV heeft
gisteren op een vergadering be-
slotn voor de komende verkie
zingen geen stemadvies uit te
brengen.
De industriebond van het NW
heeft naar aanleiding daarvan
laten weten haar leden wel een
stemadvies te geven. Over de
inhoud van dit advies zal men
zich nog beraden.
Zowel CN als NK hebben al
eerder laten weten hun leden
geen stemadvies te geven.
Fabrikant niet
aansprakelijk voor
risico's pil
DEN HAAG (ANP) Het is on-
juist om de fabrikant van de pil
aansprakelijk te stellen voor de
risico's die er aan een gebruik
van zijn produkt kleven. Op ju
ridische en op sociale gronden
is er bij de pil nog minder
plaats voor risico-aansprakelijk
heid, dan bij geneesmiddelen in
het algemeen. Tot deze opvat
ting komt de jurist M. de Boer,
werkzaam bij de nv Organon in
Oss.
De technologische ontwikkeling
brengt onvermijdelijke vermeer
dering van levensrisico's met
zich mee. Mr. De Boer verge-
lijkt het pilgebuik met autorij- 1
den. „Het autorijden is nog niet
werwerpe'ijk omdat het gevaar-
liiker is dan fietsen. Het wordt I
als een deel van het levensna-1
troon geaccepteerd en de auto
mobilist aanvaardt de risico's
van zijn gedrag en die van het j
falen van de appa-atuur. oor
een klapband kan hij doorgaans I
ook niet de fabrikant van de
band aanspreken." 1
Felle kritiek
op nota
gastarbeiders
(Van een onzer verslaggevers)
ROTTERDAM Het actiecomité
„Pro gastarbeider" heeft uiterst
scherpe kritiek geleverd op
de nota „buitenlandse werk
nemers" van het Rotterdamse
gemeentebestuur. Ook het se
cretariaat buitenlandse werkne
mers van het NVV heeft zich fel
gekeerd tegen de nota.
In de nota wordt, zoals gisteren
gemeld, onder meer gepleit
voor een beperking van de ver
blijfsduur van gastarbeiders en
afremming van de overkomst
van gezinsleden.
Nog geen kritiek is geleverd op
de regering, hoewel, zoals ge
meld, nog deze maand een rege
ringsnota is te verwachten,
waarin eveneens met de ge
dachte wordt 'gespeeld de ver
blijfsduur te beperken.
Druggebruik
in studenten-
centrum
(Van een onzer verslaggevers).
ENSCHEDE Het grote aantal
vernielingen en onregelmatighe
den Is voor de hogeschoolraad
van de t.h.-Twente aanleiding
geworden de principiële open
baarheid van De Bastille, een
ontmoetingsplaats voor de hoge
schoolgemeenschap, op te hef
fen.
Met name de gebeurtenissen !n de
discobar, waar drupTV-uik en
-handel s'-Hs errsf - vormer
aannamen, heeft de doorslag tot
dit bes't'it gegeven.
Men is niet van plan niet studen
ten bii voorbaat r te sluiten,
maar het is nu wel mogelijk ge
worden ongewerste gasten om
wat voor reden dan ook uit het
gebouw te verwijderen.
Ik uil het niet I kokr behoort nl-
leen mij toe en ik ui hem met nie-
l mini delen li
