Leven van taai verzet
tegen Britse heersers
Summer al geproefd?
Eamon de
Valera 90 jaar
Duitse katholieken
informeerden
zelf het Vaticaan
Schweitzerprijs
toegekend aan
andere" jeugd
l\ w
Eindelijk
hhalva rine
die smaakt!
Wereldpers negatief
over paus
KORTE
METTEN
Paus
ontving
lekenraad
W\
WOENSDAG 11 OKTOBER 1972
LEIDSE COURANT
(Van onze correspondent)
PUBLIN - President Ea-
mon de Valera, de vrij
heidsstrijder waaraan
Zuid-Ierland zijn onafhan
kelijkheid te danken heeft,
wordt op 14 oktober 90
jaar. „Dev, zoals de Ieren
hem meestal noemen,
treedt in juni 1973 eindelijk
af als "uachtaran" of pre
sident van de republiek
Eire. De Zuid-Ierse grond
wet wil het zo.
Niemand mag in Ierland
meer dan tweemaal zeven
jaar president blijven, zelfs
Dev niet, ofschoon hij het
kennelijk nog een hele
poos zou kunnen volhou
den.
Dev hoort thuis bij de generatie
van politieke "sterke mannen"
uit de jaren '30: Hitler, Stalin,
Mussolini, Franco en Salazar.
Vandaag de dag blijven daarvan
alleen over de onverwoestbare
De Valera en Franco, die nog
"maar" tachtig jaar is. Zelfs de
Britten, die het vaak genoeg
aan de stok gehad hebben met
De Valera, en hem op een gege
ven moment zouden opknopen,
koesteren bewondering voor de
stokoude president.
De Valera's enige overblijvende
politieke wens is de eenmaking
van Ierland; Ofschoon niemand
weet hoe en wanneer Noord- en
Zuid-Ierland herenigd zullen
worden, zijn de meeste waarne
mers van oordeel, dat de ver
vulling van die wens geen gene
ratie meer op zich zal laten
wachten. Het taaie verzet en de
volharding, waarvan De Valera
steeds het voorbeeld gegeven
heeft, zullen onvermijdelijk
vroeg of laat leiden tot een
nieuwe Britse nederlaag inzake
de Ierse kwestie.
In Londen wordt van De Valera
gezegd, dat hij meer Engelsen
gedood heeft dan welke andere
Ierse vrijheidsstrijder ook. Als
hij zelf niet maar een halve Ier
was, zou hij nu niet meer leven.
Want na het Ierse Paasoproer
van 1916 wilden de Britten hem
terecht stellen. De Valera's
Amerikaanse nationaliteit redde
hem toen van de uitvoering van
de doodstraf. Het vonnis werd
omgezet in levenslange dwang
arbeid omdat de Britten, die
de Amerikaanse oorlogshulp
niet konden ontberen, een anti-
Britse stemming vreesden onder
de Ieren van de Verenigde Sta
ten.
Hij was op 14 oktober 1882 gebo
ren in de New Yorkse gemeente
Manhattan, als zoon van een
jonge Spaanse muzikant, Vivion
de Valera, en Katherine Coll,
een Ierse, afkomstig uit het
graafschap Limerick. De kleine
De Valera werd Edward ge
doopt. Zijn vader stierf echter
toen hij nauwelijks twee jaar
was. Toen zag z'n moeder zich
verplicht met haar zoontje terug
te keren naar haar geboorte
dorp Bruree.
Ter dood
veroordeeld
Net als zijn broer John heeft ook senator Edward Kennedy met zijn vrouw Joan een bezoek gebracht aan
zijn vaderland Ierland. De Valera toonde hen bij die gelegenheid een replica van het zwaard van George De jonge De Valera liep eerst
Washington. plaatselijk school. Daarna stu-
De Valera, bijna blind, afgaand op zijn gehoor.
deerde hij aan de voormalige
koninklijke universiteit van Du
blin. Als student werd hij een
hardnekkige verdediger van de
oude Ierse taal. Van dan af wil
de hij Eamon genoemd worden,
de Ierse versie van z'n Engelse
voornaam Edward. In 1910 huw
de De Valera Janie o'Flanna-
gan, een lerares Iers. Zij had
den zeven kinderen, waarvan er
nog zes in leven zijn. Slechts
een van him vier zonen is in de
politiek gegaan. Het spreekt van
zelf, dat in de familiekring van
de De Valera's uitsluitend ge
bruik gemaakt wordt van de
Ierse taal.
Eamon De Valera, die eerst van
plan was in het onderwijs te
gaan. begon z'n loopbaan als
een van Europa's grootste vrij
heidsstrijders in 1913. Hij sloot
zich aan bij de Ierse vrijwilli
gers en werd bevelhebber van
de brigade van Dublin. Tijdens
de Paasopstand van 1916, die
zes dagen duurde, hield hij het
met z'n manschappen tot het
laatste ogenblik uit in een huis
aan de haven van de hoofdstad,
Op het dak van dit gebouw wap
perde trots de Ierse driekleur.
De Valera en z'n vrijheidsstrij
ders bestookten onophoudelijk
de Britse troepen, die van zee
uit werden aangevoerd.
Uiteindelijk moesten de machine
geweren van de Ierse rebellen
zwijgen wegens gebrek aan mu
nitie. De Valera kapituleerde
aan het hoofd van z'n man
schappen. Hij zei tot de Engel
sen: „Schiet mij maar neer en
laat hen gaan". Kort daarop
werden de leiders van het op
roer, door een militaire recht
bank ter dood veroordeeld.
Daarna volgd voor De Valera
de omzetting van het vonnis.
Een jaar later werd hij als ge
volg van een algemene amnes
tie vrijgelaten uit de beruchte
gevangenis van Dartmoor.
Autoritair
In 1921 werd Zuid-Ierland onaf
hankelijk van Groot-Brittannië.
Kort daarna veroverde De Vale
ra een zetel in het Dail (parle
ment) als afgevaardigde van
het graafschap Clare. Pas tn
1959, toen hij tot president geko
zen was, moest hij deze zetel
prijs geven.
Tijdens de burgeroorlog van de
jaren '20 kwam De Valera in
botsing met andere republikein
se leiders. Hij stichtte de Fian-
na Fail-partij en werd premier
in 1932. Op een paar korte on
derbrekingen na. die hij door
bracht in oppositie, bleef Ea
mon de Valera regeringsleider
tot in 1959. Sindsdien is hij pre
sident.
De reus van de Ierse politiek
dankt deze ongemeen langduri
ge carrière aan zijn goede ge
zondheid. z'n volharding en
overtuiging, dat hij altijd gelijk
heeft, een besef dat geëerbie
digd wordt door vrijwel alle Ie
ren. Zijn volgelingen koesteren
een blind vertrouwen in hem.
Dev. discussieert nooit. Hij zegt
wat de anderen moeten doen.
Als „Taolseach" (premier) had
hij nooit ruzie met zijn minis
ters. Wijlen Sean Lemass, die
later zelf regeringsleider werd,
was geruime tijd Dev's "tanois-
te" (vice-premier) en minister
van industrie en handel. Le
mass heeft maar een keer ge
probeerd enkele argumenten
naar voren te brengen tegen
een bepaalde politiek van De
Valera. Dit gebeurde tijdens
een kabinetsvergadering.
Terwijl Lemass z'n standpunt toe
lichtte, richtte de rijzige "taol
seach" zich op van zijn stoel en
ging in gedachten verzonken bij
een raam staan en luisterde
kennelijk niet naar wat Lemass
vertelde. Toen de vice-premier
ophield met praten, zette De
Valera zich neer en zei: „Aan
gezien we het allen eens zijn
kunnen wij overgaan tot het vol
gende punt van de agenda".
In Utrecht
De Valera is de laatste jaren bij
na volledig blind. Hij herkent
medewerkers slechts aan de
medewerkers lechts aan do
klank van hun stem. Op het ein
de van de jaren '50 kon hij als
premier al geen teksten meer
voorlezen in het parlement.
Voor het beantwoorden van Par-
lementsvragen, steunde hij op
z'n geheugen.
Wegens z'n ernstige oogkwaal
bracht Eamon de Valera in 1952
vier maanden door in het Oog-
lijdersgasthuis van Utrecht. Hij
werd er geopereerd door profes
sor dr. C. Weve, die het geringe
gezichtsvermogen, waarover de
beroemde Ier nog beschikte,
voorlopig wist te redden.
Ondanks z'n hoge leeftijd ziet De
Valera er nog steeds een beetje
uit als eer lange, magere en ge
strenge jezuiet. Hij is zeer gelo
vig en heeft altijd heel sober
geleefd. Het ontbrak hem nooit
aan de nodige schuwheid en een
gevoel voor humor. Hij werd en
wordt nog steeds op de handen
gedragen door z'n volk dat het
niet gemakkelijk zal hebben om
voor hem een passende opvolger
te vinden.
ADVERTENTIE
KERK EN WERELD
Een groep van drie man, beho
rend tot het Centraal Comité
der Duitse Katholieken, is
zeer voldaan uit Rome terug
gekeerd, waar het tijdens
een driedaags verblijf velé
gesprekken gevoerd heeft
met Vaticaanse gezagsdra
gers en dezen heeft ingelicht
over alles wat zich op kerke
lijk, maatschappelijk en poli
tiek gebied in Duitsland af
speelt.
„Bij de Vaticaanse gespreks
partners hebben wij een ge
weldige belangstelling gecon
stateerd voor de typische
structuurproblemen, die zich
in het Duitse katholicisme
voordoen" zo verklaart het
Centraal Comité na het op
maken van de balans.
De groep van drie onder lei
ding van voorzitter dr. Bern-
hard Vogel, minister van
cultuur, heeft gesprekken ge
voerd met de Lekenraad, de
voorzitter daarvan en enkele
medewerkers, met de nieuwe
centrale van kerkelijke hulp
acties "Cor Unum", met
Justitia et Pax en met de
Caritas Internationalis. Voor
al deze laatste Romeinse in
stellingen zijn voor katholiek
Duitsland van groot belang,
omdat Duitsland na de Ver-
enigde Staten een van de
grootste financiële hulpbron
nen vormt voor de katholie
ke hulp aan ontwikkelings
landen.
Maar ook kardinalen zijn be
zocht en voorgelicht: kardi
naal Garone van de Congre
gatie voor de Studiën is vol
ledig op de hoogte gesteld van
de strijd om de katholieke
scholen en van de strijd om
het katholiek godsdienston
derwijs zoals die in Duits
land woedt. Kardinaal
Wright heeft men duidelijk
gemaakt welke waarde de
Duitse katholieken hechten
aan de nationale pastorale
raden. De congregatie voor
de religieuzen heeft men op
de hoogte gesteld van de ont
wikkeling inzake de komende
synode voor heel Duitsland
en van de ideeën, die daar
aan ten grondslag liggen.
Men heeft ook niet kardinaal
Villot en met mgr. Casaroli
de politieke ontwikkeling in
Duitsland zelf en de rege-
ringspolitiek ten aanzien van
de landen achter het IJzeren
Gordijn onder de loep geno
men. Tot slot heeft men een
gesprek met de paus gehad.
Hevig teleurgesteld over de
reacties in de wereldpers,
die gevolgd zijn op de vijfen
zeventigste verjaardag van
paus Paulus, toont zich de
perschef van het Vaticaan,
prof. Federico Alessandrini.
Hij vindt, nu hij de knipsels
uit vrijwel alle landen van
de wereld op zijn bureau
heeft, dat het oordeel over
de huidige paus overwegend
negatief uitvalt.
De Osservatore della Domeni-
ca geeft een uitvoerige ana
lyse van de commentaren in
de wereldpers over de rege
rende paus. Er is aan de ene
kant een groep van kranten
van rechtse, conservatieve
signatuur, die vindt dat de
paus slap optreedt tegen alle
crisisverschijnselen in de
Kerk. Hij maakt de indruk
van een onzekere en weifelen
de man. Volgens andere pro
gressieve groepen doet de
paus het óók helemaal ver
keerd: het Vaticaan, de Cu
rie en hij zijn onvruchtbaar,
geven vernieuwingen geen
kans door deze als gesloten
blok af te remmen.
„Afgezien van de onfatsoenlijke
bewoordingen zegt Ales
sandrini waarin de kritiek
tot uiting komt, hebben de
schrijvers geen enkel begrip
voor de leiding, die de paus
geeft aan de vernieuwing
binnen de Kerk, ondanks de
spann mgsvelden." Alessan
drini noemt deze critici „be
middelaars" en „potentiële
pausen" en zegt dat zij met
hun geschrijf niets anders
bereiken dan dat zij zelf de
vernieuwing binnen de Kerk
voor de voeten lopen. Be
weerd wordt, dat de wereld
pers steeds minder ruimte
en belangstelling toont voor
het doen en laten van de H.
Stoel, maar de feiten schij
nen aan te tonen, dat dit niet
waar is. Maar het valt wel
op dat er vele commentaren
verschijnen, die allemaal
van hetzelfde sop overgoten
zijn, dat wil zeggen wezen
lijk negatief, aldus prof.
Alessandrini.
n
De 24-jarlge Ineke Oltheten uit Oldenzaal en de Belg Jan Lagar-
de nemen morgen in het Park-Lane Hotel te Londen de Albert
Schweitzerprijs 1972 in ontvangst, die is toegekend aan de In
ternationale Bouworde.
Beiden namen deze zomer als vrijwilligers deel aan een van de
honderden bouwkampen, die de Internationale Bouworde jaar
lijks tijdens de vakanties in Europa organiseert. Elk jaar wor
den ongeveer achtduizend vrijwilligers uitgezonden, onder wie
ongeveer duizend jongeren uit Nederland.
Ineke Oltheten werkte met vier andere Nederlanders, drie Bel
gen, vier Duitsers, een Zwitser en enkele Ieren aan de bouw
van een opvangcentrum voor de jeugd in een van de kinderrij
ke volksbuurten van Dublin. Zij is lerares Engels aan de Mater
Dei-scholengemeenschap in Oldenzaal.
Het doel van de Albert Schweitzerprijs is bij de jongeren een
geest van begrip en solidariteit te scheppen, geïnspireerd dooi
de boodschap van Albert Schweitzer. De internationale jury,
die de prijs toekende, wees er in haar rapport op. dat er een
overvloed aan wetenschappelijke ontdekkingen is, maar gebrek
aan menselijke vooruitgang.
De huwelijkszegen, die ka
pelaan Richard Wenzel gaf
aan oorlogsveteraan Steve
Menta en zijn Vietnamese
bruid Leenie, bezegelde te
vens een romance, die te
midden van de oorlogssitu
atie, in 1970 in Vietnam be
gon en standhield ondanks
een scheiding van twee jaar.
Meer dan duizend belang
stellenden woonden de hu
welijkssluiting bij in de New
Yorkse parochiekerk van
O.L. Vrouw van Fatima.
Het aantal huwelijken dat
de afgelopen twaalf maanden
door de huwelijksrechtbank
van het bisdom Rome is ont
bonden Is met tien procent
gestegen. De verhoging zou
vooral het gevolg zijn van de
vereenvoudiging van het pro
ces van de kerkelijke huwe
lijksrechtspraak.
De Zwitserse bisschoppen
conferentie voert op het
ogenblik onderhandelingen
met de oud-katholieke bis
schop van het land om te ko
men tot een beperkte weder
zijdse geloofsgemeenschap.
Volgens een woordvoerder
van het Zwitserse episcopaat
gebeuren deze onderhande
lingen met instemming van
zowel het Romeinse secreta
riaat voor de eenheid als
van de internationale oud-ka
tholieke bisschoppenconferen
tie.
De actuarius van de genera
le deputatcn van de gerefor
meerde zending, dr. J. v. d.
Linden, is bij het bereiken
van de pensioengerechtigde
leeftijd benoemd tot officier
in de orde van Oranje Nas
sau. Ruim twintig jaar werk
te dr. V. d. Linden in Sema-
rang en Purworedjo. Daarna
werd hij onder meer secreta
ris van de zendende kerk
van Utrecht en van de Su-
matra-Makassarzending.
Begin dit jaar bedroeg het
aantal Jezuïeten in de we
reld 30.860. Daarvan zijn er
De pauselijke raad voor de le
ken, die tot en met vandaag
in Rome vergadert, is vol
gens Paus Paulus een onver
vangbaar en werkzaam in
strument tot steun van de le
ken in de kerk. Van de raad
verwacht de paus "een le
vende geloofsgetuigenis en
een actief medewerken in de
kerk, want het concilie, al
dus de paus, heeft met na
druk gesteld, dat het de
plicht van alle leken Is, de
aardse werkelijkheid, waarin
zij zich geplaatst zien, met
het zuurdeeg van do blijde
boodschap te doordringen".
De pauselijke raad voor de le
ken' moet volgens paus Pau
lus. die de leden van de raad
in privé-audlëntie ontving, de
afspiegeling zijn van vreug
de. lijden, hoop, ontmoedi
ging en inspanning van alle
leken in de kerk".
Verheugd toonde de paus zich
over het feit dat onderwer
pen als de zorg voor de
jeugd, de emancipatie van
de vrouw in maatschappij en
kerk en de ontplooiing van
het gezin, op dc agenda van
de raad voor de leken ston
den.
20.908 priesters, 5.054 orde-le
den in opleiding en 4.898
broeder. Het totale aantal
Jezuieten liep in vergelijking
met het jaar daarvoor met
908 terug. Gemiddeld geno
men telt de orde per week zes
nieuwkomers, zeven sterfge
vallen en twintig uittredingen.
Het internationale katholie
ke filmbureau (OC1C) heeft
in de Canadees Lucien La-
belle uit Montreal een nieu
we voorzitter gevonden. La-
belle is onder meer raadge
ver van de pauselijke com
missie voor de communica
tiemedia. Labelle ziet het als
zijn opdracht om te werker
aan de internationale sa
menwerking van ale commu
nicatiemedia in katholieke
kring.
a»J t mhsaémum
9 De nieuwe bisschop van haf
Poolse bisdom Szczecin-
Komien (het vroegere bisdom
Stettin) mgr. Jerzy Strobo
heeft bezit genomen van
zijn zetel. Hij doet hier zijn
intrede in de kathedraal
van de H. Jacobus. Mgr.
Stroba is één van de vier
bisschoppen, die benoemd
zijn na de beslissing van het
Vaticaan om in de vroegere
Duitse gebieden langs Oder
en Neisse, die in 1945 weer
Pools werden, „volwaardi
ge" Poolse bisschoppen te
benoemen.
