Chaos in N.-Holland
door stroomstoring
Staatsexamen in één vak
ter aanvulling havo-VWO
Ruim 25.000 politieke
gevangenen in Portugals
Afrikaanse kolonie
SUCCES VOOR BLOEMBOLLEN
PER SNELLE HOOVERCRAFT
Drie gewonden bij explosie
Naar ongedeeld VWO-diploma
I VRIJDAG 6 OKTOBER 1972
LEIDSE COURANT
AMSTERDAM (ANP) Als gevolg van een explosie die
gisteren kort voor het middaguur plaats vond in het 150
kv station van de centrale te Velsen van het provinciaal
elektriciteitsbedrijf van Noord-Holland is een groot deel
van deze provincie enige tijd zonder stroom geweest.
LWie ben jij?". ,,Ik ben de Konin-
I gin en woon vlak bij jou". Dit
I gesprek ontspon zich gistermid-
j dag tussen een patiëntje van het
pas geopende nieuwe Algemene
I Ziekenhuis in Baarn en de Ko-
ningin, die de officiële openings
plechtigheid even tevoren had
verricht.
Vier maanden
Ien tbr geëist
tegen man die
baby doodde
JREDA (ANP) De officier van
justitie bij de rechtbank in Bre
da heeft een gevangenisstraf
van vier maanden en terbe
schikkingstelling van de rege
ring geëist tegen de 19-jarige P.
^B. uit Roosendaal die op 4 fe
bruari van dit jaar zijn tien
maanden oude zoontje Jantje
heeft gedood.
)e baby wilde niet ophouden met
huilen. Volkomen buiten zich
zelf sloeg de jonge vader het
kind met een papfles, kneep het
kindje de keel dicht en drukte
hem zijn vuist op de borst tot
dat het kindje niet meer be
woog.
Inderzoek in de psychiatrische
observatiekliniek in Utrecht
heeft aangetoond dat de man
sterk verminderd toerekenings
vatbaar is. Hij heeft, aldus de
officier van justitie. ïiauwelijks
beseft wat hij deed.
Een enorme steekvlam raakte
drie mannen die op het terrein
naast het verdeelstation aan het
voetballen waren. Een van hen,
de 22-jarige P. Boersma uit Be
verwijk, liep hierbij zware
brandwonden op. Hij werd in
zorgwekkende toestand naar het
Rode-Kruisziekenhuis in Bever
wijk overgebracht. Voor zijn le
ven wordt gevreesd.
De twee andere mannen moesten,
hoewel minder ernstig gewond,
ook naar het Rode-Kruiszieken
huis worden overgebracht.
Het verdeelstation werd grondig
verwoest. De explosie verander
de de opgestelde apparatuur in
een hoop verwrongen staal.
Niet stroomloos werden het Gooi,
Amsterdam en de kop van
Noord-Holland, die door andere J
centfales worden gevoed.
De explosie werd veroorzaakt
door een technische storing in
een spanningstransformator in
een cel van het station. De
kracht van de ontploffing was
zo groot, dat een muur instort
te. De brokstukken kwamen te
recht op een 150 kv schakelaar,
die werd vernield en daardoor
kortsluiting veroorzaakte.
Door de kortsluiting viel de hele I
centrale uit en kwam vrijwel
heel Noord-Holland zonder
stroom te zitten. Meteen werd I
de hulp ingeroepen van andere
landelijke elektriciteitscentrales,
die via het landelijk koppelnet
stroom naar Noord-Holland be
gonnen te stuwen. Lang behoef
den ze dat niet te doen, want
om kwart voor twee was in de
centrale Velsen de kortsluiting
verholpen' en werd de stroom
voorziening via 'n reserveleiding
van het beschadigde 150 kv sta
tion hervat.
Intussen had de provincie overal
de chaotische consequenties van
de uitgevallen stroom ondervon
den. Treinen stonden stil, seinen
en wissels konden niet meer
worden bediend en in de steden
liep op vele punten het verkeer
vast, omdat de verkeerslichten
uitvielen. In kantoor- en flatge
bouwen bleven liften steken en
overal werd de verwarring nog
vergroot door het stoppen van
de elektrische klokken.
Slachtoffers
bij bestraling
met defect
apparaat
HAMBURG (DPA) In een zie
kenhuis in Hamburg zijn begin
dit jaar 25 patiënten behandeld
met een defect bestralingsappa
raat met snelle elektronen. Vol
gens een bekendmaking van het
ziekenhuis is een vrouw in april
overleden aan de gevolgen van
een overdosis bij de behande
ling. Twaalf andere patiënten
zijn inmiddels ook overleden,
maar hun doodsoorzaak was in
acht gevallen hun ziekte en in
vier gevallen een hartaanval.
Snelle elektronen worden ge
bruikt bij de behandeling van
kankergezwellen.
Zeven patiënten hebben volgens
de bekendmaking verlammings
verschijnselen in armen en han
den en twee zijn gedeeltelijk
hun stem kwijt geraakt. Drie
patiënten liepen verbrandingen
op, die inmiddels genezen zijn.
Volkswagen
moet
terugbetalen
WASHINGTON (Reuter) De
Volkswagen in Amerika moet
van de federale prijscommissie
in totaal 261.812 dollar terugbe
talen aan kopers van Porsche-
auto's in de eerste drie maan
den van dit jaar. De Volkswa
gen zou de bruto-winstmarge
overschreden „hebben, die door
de regering der VS is vastge
steld.
BLINDE RECHTER
JACKSONVILLE (AP) Louis
Corbin, de nieuwe rechter van
Duval County, is sedert z'n zesde
jaar blind. Hij vindt dat zijn
blindheid geen belemmering
vormt om mensen of bewijzen te
beoordelen en op waarde te
toetsen als hij, op 1 januari in
functie treedt.
(Van een onzer verslaggevers)
ENSCHEDE Bezitters van een di
ploma Havo of VWO (atheneum en
gymnasium) kunnen vanaf volgend
jaar een aanvullend staatsexamen
doen in één vak. Zij ontvangen dan
als ze slagen een „deelcertificaat"
waarop staat dat zij in dat ene vak
het Havo- of VWO-examen met
goed gevolg hebben afgelegd.
Deze nieuwe faciliteit is vooral van
belang voor leerlingen van de exa
menklas, die bij de keuze van een
vervolgopleiding (universiteit, ho
ger beroepsonderwijs) tot de ont
dekking komen, dat ze een ver
keerd vakkenpakket voor hun eind
examen hebben gekozen. Elke uni
versitaire studierichting eist name
lijk een examenpakket waarin
minstens twee vakken verplicht
moeten voorkomen. Veel leerlingen
komen pas in hun laatste school
jaar van de middelbare school tot
een definitieve keuze of, en wat ze
zullen door studeren. Het examen
pakket moeten zij echter al kiezen
bij het begin van de vierde
(Havo) of vijfde (VWO) klas
Door in één vak een apart, aanvul
lend staatsexamen af te leggen,
kan de'leerling alsnog zijn fout bij
de pakketsamenstelling goedma
ken.
Het ministerie van onderwijs probeert de
nieuwe regeling zo te ontwerpen, dat de
leerling het aanvullend examen kan doen
nog in dezelfde zomer als waarin hij het
complete eindexamen middelbare school
doet. Hij hoeft dan geen jaar verloren te
laten gaan voordat hij aan de vervolgstu
die kan beginnen. De leerling zou dan
bijvoorbeeld de zomervakentie kunnen
gebruiken om het ontbrekende vak alsnog
tot op examenniveau bij te spijkeren.
Het aanvullend staatsexamen zal alleen
openstaan voor degenen die al een diplo
ma van de onderhavige schoolsoort bezit
ten. Het zal dus niet mogelijk zijn door
in een reeks van jaren elk jaar een staats
examen in een vak af te leggen, een
compleet diploma op te bouwen. (Het Ha
vo-examen omvat zes vakken, het VWO-
examen zeven).
De regeling dat de vervolgopleiding voor
toelating niet meer dan twee bepaalde
vakken in het examenpakket mag eisen,
bestaat wel voor de universiteiten, maar
nog niet voor de scholen voor hoger be
roepsonderwijs. Dr. A. de Jong, inspec
teur-generaal van het onderwijs, zei op
een persbijeenkomst in Enschede, dat het
ministerie ernaar streeft dat ook voor het
HBO zo'n regeling wordt ontworpen. Nu
komt het nog voor, dat bijvoorbeeld de
ene HTS voor een bepaalde studierichting
drie bepaalde vakken, en de andere HTS
twee andere vakken in het eindexamen
pakket van de havo.-leerling verplicht
stelt voor toelating tot een bepaalde stu
dierichting.
Ook bezitters van een Mavo-3 en Mavo-4-di-
ploma zullen ter beschikking van de
examenpakket in de toekomst staatsexa
men kunnen doen in één en eventueel
meer vakken.
Dr. de Jong deelde verder mee, dat er ex
perimenten zullen komen met onverdeeld
VWO (voorbereidend wetenschappelijk
onderwijs). Nu gelden er voor het athe
neum en gymnasium aparte voorschriften
voor de samenstelling van het vakken
pakket voor het eindexamen.
Prins Claus maakt een gebaar of hij een door hem geplante boom voor
omvallen wil behoeden. Hi/ heeft de boom gisteren geplant in Emmel-
oord, waarbij hij gebruik maakte van een speciale machine van de
Heidemaatschappij. Die was wel nodig, want de boom is 16 meter
Slagspel
kost jongen
liet leven
ITRECHT (ANP) Een gevaar
lijk spelletje met een stalen
buis en een doos heeft woens
dagmiddag een 13-jarige jongen
uit Utrecht het leven gekost. De
jongen was met zijn vriendje
aan het spelen met een ijzeren
staaf, een lat en een doos. Als
de een de doos opgooide moest
de ander de doos zien te raken
met de staaf of de lat. Toen op
een gegeven moment het slacht-
offer de doos opgooide, sloeg
izijn vriendje met de staaf er
naar, waarbij plotseling uit de
staaf een dunnere stalen buis
vloog. De buis trof het slachtof
fer boven het rechteroog. Zijn
vriendje rende daarop in paniek
weg. De jongen overleed later
in het academisch ziekenhuis.
Zeelieden
onderscheiden
door KNMI
PEN HAAG (ANP) Staatssecre-
taris dr. R. J. H. Kruisinga zal 9
j oktober onderscheidingen uitrei-
ken aan negenentachtig zeelie-
I Jen, die zich verdienstelijk heb-
i ben gemaakt met het bijhouden
van meteorologische journalen
voor het Koninklijk Nederlands
Meteorologisch Instituut. Deze
berichten gebruikt het K.N.M.I.
onder meer voor het samenstel-
i 'en van weerkaarten, die van
belang zijn voor de meteorologi
sche beveiliging van scheep- en
liiphtvaart. De onderscheidingen
worden eens in de twee jaar uit-
I gereikt.
l^'aast de (statische) weerstations
°P het land speelt de scheep
vaart een belangrijke rol in het
j verzamelen en verzenden van
j gegevens.
Van een onzer verslaggevers
DEN HAAG Amnesty In
ternational houdt zaterdag
7 oktober een 24 uurs de
monstratie in Den Haag
om de aandacht te vestigen
op de ruim 25000 politie
ke gevangenen die in de
Portugees Afrikaanse kolo
niën in arrest zitten.
De cijfers over de grote aantallen
gevangenen zijn volgens Amnes
ty International naar voren ge
komen uit o.m. onderzoekingen
verricht door het Internationale
Rode Kruis en de dekolonisa
tie commissie van de Verenigde
Naties. De gevangenen kunnen
vrijwel geen juridische hulp
(Van een onzer verslagge
vers)
FOLKESTONE Voor het
eerst zijn Hollandse bloem
bollen per supersnelle ho
vercraft het Kanaal over
gestoken naar Engeland,
waar het Nederlandse pro
duct steeds meer grond on
der de voeten krijgt. Het
luchtkussenvoertuig dat
het midden houdt tussen
een enorme speedboat en
een watervliegtuig, bracht
de eerste lading in nog
geen drie kwartier tijd van
Calais naar Ramsgate.
De bollenkwekers, die dit vervoer
als een experiment beschouw
den. zijn geestdriftig omdat de
verkoopcentra in Engeland nu
vlugger dan ooit bevoorraad
kunnen worden. Deze centra
garden centres genoemd
trekken per dag maar liefst
12.500 bezoekers die jaarlijks
ruim 1,5 miljoen gulden in het
laatje brengen. Dit gevoegd bij
de export naar Engeland van
bollen ter waarde van 14 mil
joen gulden per jaar, is voor de
kwekers voldoende aanleiding
om nog meer aandacht aan de
afzet op Engelse bodem te be
steden. Vooral nu dit land per 1
januari lid van de EEG zal zijn.
De hovercraft, een vliegende bol-
lenschotel die deze week de eer
ste zending over de Noordzee
tilde, kon in een klap een van
de grootste garden centres, te
Folkstone, van een volledige
nieuwe voorraad voorzien. Hier
mede werd aangetoond dat deze
manier van vervoer een kleine
revolutie betekent, vergeleken
met de tot nu toe gevolgde me
thode om de bollen per schip
vanuit Hoek van Holland te
transporteren. Het' zijn vooral
de nabestellingen van de garden
centres die een vlugge afvoer
noodzakelijk maken.
Belangrijk is ook dat de kwekers
denken via de hovercraft een
goedkopere transportmethode te
hebben gevonden. Zekerheid
hierover bestaat er echter niet
omdat de cijfers nog niet be
schikbaar zijn. Ook voor de
maatschappij Hoverlloyd
is het namelijk een experiment,
aangezien het accent tot nu toe
op de passagiers gelegen heeft.
)e export naar Engeland is voor
lopig nog wel gegarandeerd.
Het land heeft wel een flinke
..bollenindustrie", maar deze
heeft maar een beperkt aantal
soorten bollen, waardoor zij op
Nederland aangewezen blijft.
Bovendien worden de Engelsen
steeds meer ,,in" voor bloemen.
Om de Engelsman vaker een
bloemetje mee naar huis te la
ten nemen, worden deze weken
een kleine 60 bollenfestivals ge
houden, die van enkele dagen
tot twee maanden duren.
,Tliink tank"
opgericht
LONDEN (AP) De schoonzoon
van premier Alexej Kosygin
van de Sovjet Unie zal met een
vooraanstaande Amerikaanse
professor in de wiskunde de lei
ding hebben van een door
twaalf landen opgezette bestude
ring van economische en ecolo
gische vraagstukken in de we
reld.
De ..think tank" die de eerste or
ganisatie van deze aard wordt
genoemd die niet onder directe
regeringsauspiciën werkt, is of
ficieel opgericht tijdens een
plechtigheid die in de Royal So
ciety in Londen werd gehouden.
De organisatie heeft een staf van
100 geleerden uit de V.S. de
Sovjet Unie, Engeland. Japan.
Canada, Tsjechoslowakije.
Frankrijk, Oost- en West-Duits-
land, Italië Bulgarije en Polen.
krijgen. Ze worden meestal in
concentratiekampen vastgehou
den, vaak uitgehongerd en ge
marteld soms tot de dood.
In Portugal zelf zit maar een re
latief klein aantal politieke ge
vangenen. Wie het werkelijk
niet uithoudt heeft altijd de mo
gelijkheid het land illegaal te
vraten en naar Frankrijk te
gaan. In Guinee, Angola en Mo
zambique bestaat die mogelijk
heid niet. Verreweg het grootste
aantal van de politieke gevange
nen zit dan ook in deze gebie
den. Hun behandeling is daar
ook slechter dan in Portugal.
De wetten, die op zichzelf al vol
strekt onvoldoende garanties ge
ven voor een redelijke rechts
gang, worden in de koloniën nog
slechter toegepast. Er zijn geen
advocaten die voor de gevange
nen opkomen, de bevolking zelf
is nog minder ontwikkeld dan in
Portugal, en veel armer. De au
toriteiten kunnen dus harder op
treden, hun wordt bovendien
vanuit Lissabon de hand boven
het hoofd gehouden.
Amnesty International hoopt met
de demonstratie van a.s. zater
dag de publieke opinie te mobi
liseren opdat de politieke gevan
genen in de Portugees-Afrikaan
se koloniën een betere behande
ling krijgen.
Doodstraffen
in Kinsiasa
KINSJASA AFP Een recht
bank in Kinsjasa heeft vijf
doodstraffen uitges-> oken. D-
veroordeelden hadden zich
schuldig gemaakt aan moorden
op een taxichauffeur en een
pompbediende in het centrum
van de hoofdstad van Zaire.
Baldadigheid
in Bergen op Z.
BERGEN OP ZOOM (ANP) - Bal
dadigheid en agressie in Bergen
op Zoom zijn- de laatste tijd
„explosief" toegenomen. Op
verzoek van de burgerij wordt
tegenwoordig op de wcekeinda-
vonden herhaaldelijk door agen
ten in burger gesurveilleerd. De
bezetting van het politiekorps is
echter volstrekt onvoldoende om
tegen de excessen te kunnen op-
De gemeenteraad van Bergen op
Zoom hee't in deze zin haar
nood gn':la-">d in een brief aan
de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten met het verzoek er
bij de minister van Justitie op
aan te dringen het politiekorps
uit te breiden.
Vredes-
gesprek in
O.-Afrika
geslaagd
LONDEN (Rtr) - Radio Mo-
gadisjoc heeft bekendge
maakt dat de vredesbe
sprekingen tussen Oegan
da en Tanzania in de So
malische hoofdstad zijn
geëindigd cn met succes
zijn bekroond. De bespre
kingen zijn gevoerd door
de ministers van buiten
landse zaken der twee
landen. Ze hebben twee
dagen geduurd.
De beide ministers onderte
kenden het verdrag dat
inmiddels was opgesteld
en schudden elkaar harte
lijk dl hand. Ook de So
malische bemiddelaar,
minister van buitenlandse
zaken Omer Arteh, zette
zijn handtekening.
Arteh maakte bekend dat dc
tekst van het akkoord in
de komende dagen ter-
zelfdertijd in Dar-es-Sa-
laam, Kampala en Moga-
disjoe wordt gepubliceerd.
Messnier krijgt
vertrouwen
PARUS (DPA) Da Franse na-
tionale vergadering heeft een
dinsdag door de oppositie inge
diende motie van vertrouwen
in het beleid van het kabinet
van premier Messmer verwor
pen.
Slechts 94 van de 387 afgevaardig
den steunden de motie, die uit
ging van communisten, socialis
ten en de afgescheiden vleugel
van de radicaal-socialisten.
