Zonder Nozema
geen televisie
Bibelebons gaat
van kinderen uit
Opnieuw stukje
Engelse historie
in de huiskamer
Meer zendtijd meer schakelen
Kamerlid valt
programma
Van Onderen aan
TERUGBLIK
LEIDSE COURANT
DINSDAG 6 UK
LOPIK De uitbreiding van
de zendtijd en het kieurgeven
van de zenders op 1 oktober jl.
heeft geleid tot ingrijpende
veranderingen in de verdeling
van de zendtijd tussen de om
roepen. Zoals bekend wordt
Hilversum I familiaal en krijgt
Hilversum 2 een cultureel ka
rakter. Het culturele program
ma is 's avonds uitsluitend via
de FM-kanalen te beluisteren.
Hilversum 3 brengt lichte mu
ziek en verhuist 's avonds van
240 m. naar FM. Dit houdt in
dat slechts de luisteraars, die
in het bezit zijn van een toe
stel met FM-mogelijkheden.
van alle nieuwe programma's
gebruik kunnen maken. Uit
een onlangs gehouden onder
zoek is komen vast te staan,
dat dit 76 procent is. De rest
zal dus in de avonduren moe
ten volstaan met het familiale
programma van Hilversum 1.
Maar zelfs al heeft men FM
dan zal er nog heel wat ge
schakeld moeten worden als
men bijvoorbeeld de hele dag
lichte muziek wil horen. Voor
de luisteraars in het oosten
noorden en zuiden van het
land is het zelfs niet eens mo
gelijk de hele dag op Hilver
sum 3 af te stellen. Van 18.00
tot 20.00 uur moet Hilversum 3
namelijk plaats maken voor de
regionale omroepen Rono en
Roz. die al jaren van dit ka
naal gebruik maken.
Men moet echter volgens de
wijze heren, die het hele sche
ma hebben uitgedacht, niet
treuren en nog even geduld oe
fenen. Dit is immers de eerste
stap op weg naar de gehele
ontkoppeling van middengolf
en FM. Als alles gaat zoals
men heeft gepland kunnen v/e
in de tachtiger jaren Hilver
sum 3 allemaal de hele dag en
niet te vergeten in stereo be
luisteren. De reden dat het nu
nog niet kan zijn ten eerste
technisch en ten tweede inter
nationale afspraken, waardoor
Hilversum 3 na 18.C0 uur geen
gebruik meer mag maken van
de 240 meter band.
R.S.
LOPIK Het is zo langzamer
hand wel tot iedereen doorge
drongen dat „televisie" niet al
leen in Hilversum wordt ge
maakt. Men weet vaak zelfs
nauwkeurig te vertellen dat
voor het uitzenden en doorge
ven van beelden en geluidsgol
ven hoge antennemasten nodig
zijn. Wie nu eigenlijk de ver
antwoordelijkheid draagt voor
de beelden en het geluid, die
dagelijks uit het kastje komen,
weten echter minder Hilver-
sumaanhangers. De organisatie
achter de schermen draagt de
mooie naam Nozema ofwel nog
fraaier, NV gemengd bedrijf
Nederlandse Omroep Zender
maatschappij.
De Nozema, die in 1935 werd
opgericht, heeft tot doel, zo
staat het in de boeken, het op
richten en in stand houden van
de radio- en tv-installaties en
deze ter beschikking stellen
aan de door de staat der Ne
derlanden erkende en gemach
tigde instanties om radio en
WmÊmmmmmm/mmmmoÊÊBim
tv-programma's te verzorgen.
Deze hele mondvol houdt in
dat de Nozema in samenwer
king met de PTT zorgt voor
het tot stand komen van beeld
;n geluid en eventuele nieuwe
zenders technisch in elkaar zet
en onderhoudt.
Het Nederlandse zenderpark
voor radio en tv, waarvan het
hoofdkwartier zich te Lopik be
vindt en cat eigendom is van
Nozema bestaat uit de volgen
de onderdelen: Wereldomroep,
binnenlandse omroep, gesplitst
in AM-omroep en FM-omroep,
en de tv-netten. De tv-zender
wordt vanuit Hilversum en el
ders (reportagewagens) met
programma's gevoed. Van het
ogenblik af dat ze de tv-stu-
dio's verlaten worden ze toe
vertrouwd aan het elektrisch
vervoer van de PTT. Het ge
luid bij de tv-programma's
wordt met de beeldinformatie
over een straalverbinding ge
leid.
Alleen tussen de studio te Bus-
sem en het videoschakelcen-
trum te Hilversum geschiedt
de overbrenging van het beeld
via een bijzondere kabel een
zgn. co-axiale kabel. Vanuit dit
videoschakelcentrum worden
de beelden naar de verschillen
de zenders in het land, maar
ook naar bijvoorbeeld het Eu-
rovislenet gedirigeerd. Het in
schakelen van deze straalver
binding gebeurt met een druk
op de knop vanuit dit centrum.
De zenders werken automa
tisch en men noemt ze onbe
mand. Dit is eigenlijk niet he
lemaal juist, daar er altijd
technisch personeel voor werk
zaamheden van welke aard
dan ook aanwezig is. De zen
ders zijn verder goed bewaakt
voor eventuele misbruik. Mede
om de zender zolang mogelijk
onbemand in de lucht te kun
nen houden is een methode ge
vonden, waarbij de zenders
voor verschillende „kanalen"
in tweeën zijn gesplitst. Nor
maal werken twee halve zen
ders als een hele. Maar zodra
een defect optreedt, meestal
zit het euvel slechts in een
helft, neemt de andere helft
het werk over. De sterkte is
dan wat minder maar de ver
binding met kijk- en luiste
raars blijft gehandhaafd.
De samenwerking met de PTT
is zo innig dat de Nozema-an-
tennes op de eigendommen
van de PTT staan. Deze zgn.
torenhuisvesting is zo gekozen
omdat hiermee een afzonder
lijk zendergebouw komt te ver
vallen, en bovendien op deze
manier niet te lang is. Op
de allereerste plaats koos men
echter voor deze wijze van
huisvesting om de uitbreidings
mogelijkheden zo groot moge
lijk te maken.
Zendertoren
Met een zendertoren zoals die
in Lopik staat en die robuust
moet zijn om de straalverbin-
dingsapparatuur op grote hoog
te te kunnen brengen kan men
nog van alles doen. En dat is
maar goed ook, want de Noze
ma heeft o.m. het stichten van
een derde tv-net en 'n landelijk
centraal antennesysteem in het
orderboek staan.
Het eerste punt hangt nog wat
in de mist daar de regering,
die de beslissing hierover moet
nemen, zich nog moet beraden
over de vraag of en zo ja wan
ner dat derde net zal worden
gesticht. Het ja-woord zal
vooral afhangen van de be
hoefte, die er bij de bevolking
De Pardoenheuvel te Lopik met
de toren die door tui-kabels in
evenwicht wordt gehouden.
aan een derde net bestaat en
aan de bestemming, die er aan
gegeven wordt, al of niet edu
catieve tv. De Nozema wacht
in ieder geval op het groene
licht, want de accommodatie
voor het derde net zal haar
geen kopzorgen geven. De keu
ze van de toren te Lopik is na
melijk zo geweest dat de huis
vesting van nog een tv-net,
eventueel na het inbouwen van
enkele betonnen vloeren heel
'oed mogelijk is. Bovendien
ïijn bij de realisering van het
weede net al voorzieningen
getroffen, waardoor de uitzen
dingen zodra de nieuwe zen
ders zijn geïnstalleerd, direct
kunnen beginnen. Het mag in
tussen duidelijk zijn, dat ook
de 46 uur extra radiozendtijd,
die sinds 1 oktober is inge-
/oerd, wat betreft de Nozema
geen enkel probleem oplevert.
ROELFIEN SANT.
Opnieuw bereikt een stukje Engel
se historie onze huiskamer, nu de
eerste aflevering op het scherm
komt van een nieuwe serie, ge
wijd aan Hendrik VII. De eerste
aflevering begint na de slag bij
Bosworth. Hendrik is door zijn
aanhangers uitgeroepen tot koning
en door Sir William Stanley ge
kroond. Richard is dood, maar is
Hendrik Tudor werkelijk koning?
Op zijn minst drie mensen in En
geland maken meer aanspraak op
de troon. Bij voorbeeld Elizabeth
van York, dochter van Edward
IV. Zij zit gevangen op Sheriff
Hutton Castle. Voorts de graaf
van Lincoln, door Richard III zelf
aangewezen als zijn opvolger en
dan is er nog de graaf van War
wick, een wat achtergebleven jon
getje van elf, die misschien wel
de meeste rechten kan doen gel
den. Zelfs Hendriks eigen raadge
vers betwijfelen of hij aan de
macht kan blijven, maar Hendrik
lost de kwesties van de drie pre
tendenten, ieder op zijn eigen ma
nier, op. Allereerst trouwt hij met
Elizabeth van York, en verenigt
daarmee het huis Lancaster met
dat van York.
Ned. II, 21.10 uur.
Stratenmaker
op zee-show
Vanaf vanavond brengt de VARA-
televisie iedere dinsdag een geva
rieerd programma met gespeelde
sketches en liedjes, een animatie
filmpje en andere voor kinderen
aantrekkelijke onderdelen. Uit
gangspunt voor dit spektakelpro
gramma is telkens een bepaald
begrip, zoals luiheid, liefde, dom
heid, verlegenheid etc. Steeds te
rugkerende figuren zijn: Eric En
gerd, de deftige dame, de kleine
man en de stratenmaker.
Ned. I, 19.05 uur.
Onedin-lijn
James en Anne Onedin kiezen
vanavond zee voor een rampzali
ge terugreis vanuit Lissabon. De
„Charlotte Rhodes" herbergt Ja
mes' eerste vracht als eigenaar
en kapitein en hij is er op ge
brand de goederen op tijd af te
leveren. Maar James en verschil
lende leden van de bemanning
worden geveld door typhus en
Anne moet de beginselen van de
zeevaart leren om het schip veilig
en wel naar Liverpool te brengen.
Haar enige helper is Baines,
maar de goede man kan lezen
nocht schrijven. Intussen wordt
de bemanning onrustig. Ze willen
niet onder een vrouw varen en er
dreigt muiterij uit te breken.
Ned. I, 20.21 uur.
Achtergronden
van de bijbel
De NCRV begint met de uitzen
ding van een reeks van twaalf
programma's, waarin het decor
van de bijbelverhalen en van de
bijbelse boodschap getoond wordt
aan de hand van authentieke beel
den. De titel, waaronder deze se
rie op het scherm komt, is Ach
tergronden van de bijbel.
Ned. II, 19.30 uur.
Het meisje met
de blauwe hoed
(Van onze radio - en tv-redactie)
HILVERSUM „Maar al te vaak wordt in kinder
programma's uitgegaan van thema's door volwasse
nen bedacht, door volwassenen gebracht; een tijd
lang heeft men gedacht, dat men een goed kinder
programma maakte als men als een soort lieve
op de hurken ging zitten en een brabbeltaaltje
gebruikte om de kinderen te amuseren. Wij zijn
van een ander startpunt vertrokken: wij stellen de
kleuter in ons programma centraal. Wij gaan uit
zijn denkwereld, van zijn kijk op de dingen om
hem heen. En wij laten het kind zelf in ons pro-
ïma over die zaken aan het woord".
Dit zegt tekstschrijver Piet Geelhoed, een van de
leden van het team, dat het A.V.R.O. tv-program-
ma voor de kleuters Bibelebons samenstelt. Mor-
genmiddag wordt via Nederland I om 17.00 uur de
eerste aflevering in het nieuwe seizoen van dit
rnaande'ijkse programma uitgezonden. Het is het
tweede jaar dat Bibelebons verschijnt. In het eer-
jste jaar hebben de samenstellers geëxperimenteerd
met dit programma, dat een nieuwe aanpak bete-
kende op het gebied van televisieprogramma's
voor kleuters. Men heeft nu de definitieve vorm ge
vonden, waarin Bibelebons aan de jonge kijkers -
James Maxwell als Hendrik VII
een benarde positie. Toontje, zijn
slapie, haalt een rotstreek uit met
een doos vol grutterswaren, die
Daan van thuis heeft meegekre
gen voor de kapitein.
Ned. II, 20.21 uur.
(Van onze radio en t.v.-redactie)
DEN HAAG Het Tweede-Kamerlid de Jong heeft in schriftelijke
vragen aan minister Engels van CRM ernstige bezwaren aangetekend
tegen bepaalde RTV-programma's van de VARA. De bedoelde pro-1
gramma's dragen volgens de vragensteller een zo duidelijk politiek j
karakter, dat zelfs over een vorm van indoctrinatie gesproken kan
worden. Als voorbeeld noemt het kamerlid in zijn vragen het VARA-
programma Van onderen.
Minister Engels moet, aldus de heer de Jong, maatregelen nemen om
de ether te zuiveren van eenzijdige politieke propaganda. Deze hoort
thuis in de speciale zendtijd, die door de regering beschikbaar wordt
gesteld aan de politieke partijen.
gemikt wordt op de leeftijdsgroep van vier tot zes
jaar - zal worden gepresenteerd. In elke uitzending
zal worden uitgegaan van een vast basisgegeven.
In de eerste aflevering zal dit het huis zijn en alles
wat daarmee te maken heeft. Met films, liedjes,
animaties en spelletjes, wordt de samenhang tus
sen de verschillende objecten, die met het thema
van de uitzending verband houden, kenbaar ge
maakt. Een groepje kinderen in de studio wordt
daadwerkelijk bij het hele gebeuren betrokken. Op
hun beurt zullen zij de kleuters thuis bij dit „amu
sementsprogramma met educatieve elementen",
zoals het team van Bibelebons kenschetst, inscha
kelen.
Het geheel speelt zich af in het dorpje Bibelebons,
waar Bolletje Boos woont (gespeeld door Willem
Wagter), samen met Jojo (Jennifer Willems), Ro-
derik (Robert Smit), de zes Bibelebonse kleuters
zelf en de poppenfamilie de Muffels, die op tekst
van Arno Guldemond bespeeld wordt door Maria
Lindes en Robert Smit.
Een belangrijke rol in het Bibelebonse gebeuren is
weggelegd voor de presentatrice, die alle aktivitei-
ten in het dorp coördineert. Hiervoor heeft de
A.V.R.O. tv de actrice Margreet Heemskerk aange
trokken.
AVRO's Televizier heeft een tijdje
in een onzekere positie ver
keerd. Wlbo van der Lindens
nogal abrupte vertrek leidde tot
moeilijkheden. De vakantiepe
riode die erop volgde accen
tueerde die moeilijkheden extra.
Televizier staat nu onder leiding
van bekwame Jaap van Mee-
kren en gisteren maakte de ru
briek de indruk dat alle onze
kerheid geweken is.
Opmerkelijk: alles wat geboden
werd was eigen werk en alle ei
gen werk had kwaliteit. Televi-
zieristen berichtten uit Duits
land (uitwijzing van Arabieren
en de Porstaffaire) en België
(staking van de middenstanders
en commentaar op de Deense
EEG-verkiezing).
Uit eigen land was er politiek
commentaar van Ferry Hoogen-
dijk, kijk-attractief door de te
keningen van Frits Behrend, en
echt magazine-werk in de vorm
van een reportage over therapie
bij stotteraars en aandacht voor
het afscheid van Beppie Nooy
Een veelheid van onderwerpen
derhalve die in zijn variatie elk
wat wils bood. Daarenboven elk
onderwerp uiteraard niet in de
diepte behandeld, maar ook niet
zo vluchtig dat van oppervlak
kigheid sprake was. Televizier
is eigen handicap te boven en
doet met veel succes een gooi
naar de eerste plaats onder de
t.v.-nieuwsrubrieken.
We vinden dat gunstig. Ooit stond
Achter het Nieuws onbetwist
aan de top. De KRO wilde con
curreren en bouwde Brandpunt
uit tot iets voortreffelijks, waar
geen ander aan tippen kon. Het
is nu de AVRO die met succes
de leidersplaats lijkt te gaan
overnemen. Competitie is het
element dat tot kwaliteit leidt.
Goed dat er ook hier competi
tie is
Overigens jammer dat bij de com
petitie tussen AVRO en KRO op
de maandagavond de coördina
tie en dus de echte kijkersvrij
heid zoek is. Gisteren stonden
tegenover Peyton Place en de
lieflijk-zoetige Helmut Zacha-
rias-show een Spencer Tracy-
speelfilm. Uitzendingen die het
zelfde publiek zouden kunnen
bedienen.
En tegenover het (voortreffelijke)
Televizier stond het enige wat
de KRO deze avond als infor
matieve uitzending te bieden
had: film over het korps Mari
niers. Het lijkt op een kinder
achtige ruzi tussen zendgemach
tigden die over de hoofden van
de kijkers wordt uitgevochten.
Vg
Kunst en
kunstenaars
Lis Hooge-Hansen stelt haar
beeldhouwwerken en bronzen
ten toon in de galerie De Sfinx
te Amsterdam. Z.O. Voorburg
wal 241 van 4 tot °2 oktober.
Pyke Koch. In het Stedelijk Mu
seum te Amsterdam worden 24
kleine schilderijtje' van Pyke
Koch tentoongesteld van 6 okto
ber tot en met 19 november.
TELEVISIE
HEDEN
NEDERLAND I
VARA:
19.05 uu
De stratenmaker-op-
zee-show
19.25 uu
Daar komen de
schutters
20.00 uu
Journaal
21.10 uur De Onedin-lijn
21.10 uu
Koning klant
21.40 uu
2 voor twaalf
22.20 uur Dingen die verborgen
blijven
22.45 uur Journaal
22.50 uur School-tv
NEDERLAND II
18.45 uur
18.55 uur
NCRV:
19.05 uur
19.30 uur
19.25 uur
20.00 uur
20.21 uur
22.45 uur
22.55 uur
23.00 uur
Dier en vriend
Achtergronden van
de bijbel
Promotie Hier en nu
Journaal
Het meisje met de
blauwe hoed
Hendrik VII
Hier en nu
Dag dag
Den Haag vandaag
Journaal
Samenvatting
Europa-Amerika
MORGEN
NEDERLAND I
10.45 uur School-t.v.
17.00 uur Bibelebons
NOS:
18.45 uur Ti ta tovenaar
18.55 uur Journaal
19.05 uur Van gewest tot gewest
19,50 uur Stichting Socutera
20.00 uur Journaal
20.21 uur Zendtijd P.S.P.
20.31 uur Staatsloterij
20.36 uur Conquest (film)
22.20 uur E 72
22.45 uur Studio Sport
23.10 uur Den Haag vandaag
23.20 uur Journaal
NEDERLAND II
18.45 uur Ti-ta tovenaar
18.50 uur Journaal
AVRO:
19.05 uur De laatste der
Mohikanen
20.00 uur Journaal
i 20.21 uur Rechtuit tot morgen
21.35 uur Televizier-supplement
1 22.05 uur De val
1 22.50 uur Journaal
22.55 uur Teleac
RADIO
HEDEN
HILVERSUM I
tijdperk: klankbeeld.
•.8.45 (S) Promenade Orkest: operet
temuziek. 19.30 Vanavond, geva
rieerd programma. 22.30 Nieuws.
22.40 Radlojocrnaal. 22.50 (S) Van-
ivond iaat: actueel programma.
18.00 (S) Licht orkest met zangsolis
ten. 18.19 Uitzending van de Anti
Revolutionaire Partij. 18.30 Nieu\
New Philharmonla Chor
New Philharmonla Orchestra met
zangsollsten. 21.30 Babel: een veer
tiendaags (kultureel) radiogram.
22.30 <S) Klassieke orkestmuziek
(gr.). 22.50 Overweging. 23.00 Echo.
23.30 (S) Binnenkijken, gesprek.
23.55-24.00 Nieuws.
MORGEN
HILVERSUM I
a tie. (7.25-7.31
de voorpagina. VPRO: 7.64 Deze
dag. VARA: 8.00 Nieuws. 8.11-8.23
Actualiteiten. 8-35 Van alle markten
thuis). 9.00 (S) Radlowcekblad. ge
varieerd programma met om 9.15
Koning Klant: 9.35 Waterstanden:
9.40 Schoolradio: 10.45 Voor de kleu
ters. en om 11.00-11.02 Nieuws. 12.00
Gorkum Centraal: actueel pro
gramma. 13 00 Nieuws. 13.11 Actua
liteiten. 13.25 Muziek van gisteren:
lichte platen. 13.45 Gesproken por
tret 14.00 (S) Speelruimte: geva
rieerd programma. (16.00-16.02
Nieuws). 17.00 (S) Schwetzlnger
plano:
tsplele 1972: sopraan
klassieke muziek. 17.55 Mededelin
gen.
HILVERSUM II
met populair klassieke- en lichte
muziek en om: 7.30-7.40 Nieuws;
7.41-8.00 Aktua; 8.30-8.35 Nieuws;
8.36-8.45 Gymnastiek voor de huis
vrouw. 10.00 (S) Voor de kleuters.
10.30 Nieuws. 10.33 (S) Voor de
Vrouw. 11.30 Aktua. KRO: 11.45 Be
jaardenprogramma. 11.55 Mededelin
gen. 12.00 (S) Van twaalf tot twee:
12.26 Mededelingen t.b.v. land- en
tuinbouw: 12.30 Nieuws; 12.41 Echo;
13.00-13.05 Raden maar. 14.00 Huis
bezoek: een pastoraal gesprek.
NOS: 14.10 Vonken onder de os: Ne
derlandse volksverhalen en volksge
bruiken. 14.30 (S) Aspekten van de
kamermuziek. 15.30 Nieuws. 15.33
Meer over minder: De stem van de
sprekende minderheid. 17.00 Jazz uit
het historisch archief. 17.20 Over
heidsvoorlichting: Mens en samenle
ving: een uitzending
HILVERSUM III
uur-show. 10.QO Nieuws. 10.03 Ar
beidsvitaminen: populair verzoekpla-
tenprogramma. (11.00 Nieuws). 12.00
Nieuws. 12.03 Radiojournaal. 12.06
Zet 'm op. (13.00 Nieuws). 14.00
Nieuws. 14.03 De Hit-Visser: top-
pop. 15.00 Nieuws. 15.03 Cees van
Zijtveld. (16.00 Nieuws). 17.00
Nieuws. 17.03 Radiojournaal. 17.06
Ififig vcrzoekplatenp
9.02 Woensdagavond licht: lichte
grammofoonplaten, afgewisseld met
korte sportberichten en actualiteiten.
(20.00, 21.00 en 22.00 Nieuws; 22.55
Mededelingen: 23.00 Nieuws). 24 00
1.02 Metro's Midnight Mu
sic. 0.55-1.00 Nieuw
BRUSSEL 324 M (NEDERLANDS)
12.00 Nieuws, mededelingen en SOS-
berlchten. 12.02 Lichte muziek. 12.50
Buitenlands persoverzicht. 13.00
Nieuws, weerbericht, toneelagenda
en mededelingen. 13.20 Lichte mu
ziek. 13.55 Beursberichten. 14.00
Nieuws. 14.03 Schoolradio. 14 25 Pia
nomuziek. 14.30 Voor dc tieners.
14.50 Schoolkoren. (15.00 Nieuws).
15.15 Voor kinderen. 16.0O Nieuws en
beursberichten. 16.10 Operafragmen
ten 17.00 Nieuws en mededelingen
17.10 Amusementsmuziek. 17 55
Weegschaal.
