Rioolwaterafvoer kost
„Rijnland" miljoenen
Fokke van der Let
lust er balen van
Afvoer van afvalwater
„Klein Leiden" vergt
33,5 miljoen gulden
JUWELEN
WIJK
VRIJDAG 15 SEPTEMBER 1977
LEIDSE COURANT
LEIDEN In het gehele gebied
van het Hoogheemraadschap
van Rijnland speelt het pro
bleem van de afvalwaterafvoer
gelijktijdig. In haar bijeen
komst van woensdag a.s. wordt
de Verenigde Vergadering van
hoogheemraden en hoofdingelan
den een reeks van credieten ge
vraagd, die op dat probleem be
trekking hebben en die tesamen
vele miljoenen bedragen.
In het kader van de afvalwater
zuivering van de kleine Leidse
agglomeratie wordt een crediet
gevraagd voor voorbereidings-
kosten van de bouw van zuive-
ringswerken te Katwijk e.o..
groot ƒ500.000,- Voor de bouw
van een afvalwaterzuiveringsin
stallatie te Alphen a/d Rijn-
Noord dient het reeds verleende
crediet met 407.500,— tot
6.447.500,— verhoogd te worden.
Ook voor de uitbreiding van de
zuiveringswerken in Hoofddorp -
indertijd geraamd op 2.150.000,-
- is 450.000,- meer nodig.
De bouw van een eindgemaal, de
aanleg van een persleiding van
af het gemaal naar de zuive
ringsinstallatie en de bouw van
deze installatie te Rijsenhout
(gemeente Haarlemmermeer)
vergt aan grondkosten een be
drag van 80.000,-
Het Hoogheemraadschap gaat bo
vendien de zuiveringstaak van
de gemeente Lisse overnemen:
de grondkosten zullen 136.960,-
bedragen; de bouw van de in
stallatie werd op 830.000.- ge
raamd. Daarop is tot op heden
425.000 uitgegeven.
Voorts is voor de uitbreiding van
de bestaande zuiveringsinstalla
tie Aardam-west (tot 2.000 in
woner-equivalenten) en voor het
verleggen van het lozingspunt
van die installatie naar het Aar-
kanlaa een crediet nodig van
285.0000,-.
Voor de bouw van een gemaal in
de Boekhorsterpolder nabij de
Leidse Vaart en de Boekenburg-
laan te Voorhout en de aanleg
van een afvoerpersleiding voor
afvalwater van Voorhout naar
Noordwijk is een bedrag nodig
van 1.087.000,- Met bijkomende
kosten stijgt het benodigde cre
diet tot 1.275.000,-
Voor de voorbereiding ten slotte,
van de aanleg van een afva.wa-
ter-gemaal in Zoeterwoude-dorp
en een transportleiding van Zoe-
terwoude-Rijndijk via het indus
trieterrein ,,De Grote Polder"
naar de zuiveringsinstallatie te
Leiden-zuidwest is voorlopig
2.600.000,- nodig.
Wordt
Kan aal weg
vierbaansweg?
LEIDEN De raadsleden Van
Aken en In 't Veld hebben het
gemeentebestuur vragen gesteld
over 'n aantal zaken, die actueel
zijn in de buurt tussen Kanaal-
weg en Burggravenlaan.
Zij vragen of 'n eventuele uitbrei
ding van het tennispark Room
burg, waaraan door de Sport
stichting gedacht wordt, in
overeenstemming is met het be
stemmingsplan voor dit gebied.
Zij willen ook weten wat er
wordt overwogen om de vereni
gingen, die het sportveld aan de
Van Vollenhovenkade bespelen
aan meer ruimte te helpen.
Enige tijd geleden hebben er op
metingen plaats gevonden langs
te Kanaalweg. De geruchten
zijn hierdoor versterkt, dat de
Kanaalweg een vierbaansweg
wordt nadat de bomen aan de
westzijde zijn gekapt. Alle stra
ten, die uitkomen op de Kanaal-
weg zouden worden afgesloten
met uitzondering van de Meij-
erskade. De beide raadsleden
vragen in hoeverre de geruch
ten steun vinden in provinciale
plannen.
«A-
HOOGMADE De gemeente ia begonnen met het verbeteren van de Poelgeestlaan, die door het
zware vrachtverkeer van de laatste tijd hier en daar flink verzakt is. Bij regenval leverde dat vooral
veel last op bij omwonenden. Op enkele gedeeltes is een verhoging van 20 30 centimeter zelfs nood
zakelijk. Een reactie van een van de omwonenden: „Hieruit blijkt wel dat onze klachten aan het adres
van de gemeenten niet overtrokken zijn geweest".
LEIDEN Het vraagstuk van het
afvalwater in de „kleine Leidse
agglomeratie" kost het Hoog
heemraadschap van Rijnland
miljoenen. Dijkgraaf en hoog
heemraden hebben een plan la
ten ontwerpen voor de afvoer
van rioolwater van Katwijk,
Rijnsburg, Valkenburg, Oegst-
geest en de Leidse Universiteits
wij k naar de in Katwijk gepro
jecteerde afvalwaterzuiverings
installatie.
Het gehele project gaat, naar
schatting van het ingenieursbu
reau Dwars, Heederik en Ver-
hey te Amersfoort 33,5 mil
joen gulden kosten. Het ontwerp
omvat: het verbouwen van het
bestaande gemaal van de afval
waterzuiveringsinstallatie te
Oegstgeest; het leggen van een
persleiding van het gemaal te
Oegstgeest naar de afvalwater
zuiveringsinstallatie die te Kat
wijk gebouwd moet worden: het
bouwen van een gemaal te
Rijnsburg met een aansluiting
aan genoemde persleiding en
het bouwen van een afvalwater
zuiveringsinstallatie met desin
fectie en afvoerleiding te Kat
wijk. Het effluent van deze in
stallatie zal door een ca. 950
meter lange leiding naar het
Uitwateringskanaal te Katwijk
worden afgevoerd. Woensdag
a.s. zal de Verenigde Vergade
ring zich over het plan moeten
uitspreken. Over de uiteindelij
ke kostenverdeling tussen de ge
meenten Leiden, Oegstgeest.
Rijnsburg, Valkenburg, Katwijk
en de Rijksuniversiteit enerzijds
en het Hoogheemraadschap an
derzijds moet nog nader overleg
gepleegd worden.
Snoepjes uit
grootmoe's tijd
LEIDEN/GOEIE OUWE TIJD
Fokke van der Let uit Den
Haag legt met zijn stand op de
Leidato (een punt waar het
wandelverkeer soms door de
drukte in de knoop raakt) alle
grootmoeders In de watten.
Wiens oma het ook mag zijn, zij
ritst hier in geest van verering
als een Venus op uit een bin
nenzee van "-o^rballen, witte
brokken borsthonlng, hete blik
sem, rozijnengrind, Zeeuwse
babbelaars, wiinballen en on
vervalste ulevellen. „Zo kreeg
Ik ze vroeger bij oma", zegt
Fokke (48), terwül hij een onge
lovige een pollepel onder de
neus houdt en daaruit een zacht
rotsje druivesuiker presenteert.
Het jonre mevrouwtje steekt de
rots In haar mond en mummelt
even later: „Mmmm.. U heeft
het vast héél goed gehad bli uw
grootmoeder", is haar naproe-
vende overtuiging.
Antieke snoen'esman Van der Let
geeft bij zijn handel tiental'en
keren op een dag college:
„druivesuiker, dat was vroeger
een pepmiddel, voor de nres'c-
ties en de snieren snapt u? Wat
zegt u? Die daar? Dat ziin
hoogst originele stroonbrokken of
smousen. Weet u: die zaten bii
oma in een trommeltje met wat
suiker ertussen om het plakken
tegen te gaan. Ze hielnen tegen
wintervoeten of als oma de nil
was vergeten. Een paar brokjes
en het leed was geleden".
In februari van dit jaar is Fokke
met ziin vrouw Maria met
grootmoeders snoengoed begon
nen. Vóór die tiid reisde hii
.beurzen en tentoonstellinpen af
met voet'es voor naaimachines.
Hij had destiids ook een eigen
taniitreinigingsmiddel. Voor de
goegemeente maakte hii eerst
een bosbessenvlek, strooide er
wat poeder oo en weg was-ie
de vlek. Hij kan nu neen vlek
ken meer zien. „Ik blüf w' in
de snoep zitten, hoewel *y
kanten uitkan". Fokke r-"iffe'
het land af oo zoo'' -v.a* d..
meest onvervalste «w-pj;s. di
hij zich van oma harnn'-dr er
waarvan de meeste nif het gr
zicht verdwenen zijn en alleen
in de herinnering nog een na
smaak van heimwee hebben.
Ik mag van hem gaan zitten op
een stoel achter de toonbank,
die bijna doorzakt onder het ge
wicht van klonten, ballen, kus
sentjes, stokken en staven. Mid
den tusen de ulevellen, die Jet
je eens meenam omdat ze jarig
was en waarvan ieder er min
stens twee kreeg. „Jetje trak
teert weer", roept Fokke tegen
een meiske, dat nieuwsgierig
over de oud-Hollandse kaartjes
met opschriften het paradijs in
kijkt: „ze is net oma geworden
en daarom kan er wel een ule
vel vanaf, of mag je misschien
geen snoepje van een vreemde
man aannemen?" Voor deze
ene keer mag het en het meisje
loopt met een bobbel achter de
wang door. Die ulevellen toch
Een kleverige overlevering in
doorzichtig geel, rood en oran
je: „dat zijn pas de echte, want
een ulevel hoort niet in een
plastic papiertje gewikkeld te
Op de bres
voor de enig
echte brokken
1900 met een zwarte sjaal, een
sluike blonde pruik en een
queue onder de jurk, waarin
mannen in de zuidelijke Neder
landen of en toe heimelijk knij
pen om te voelen of het echt ii
en dan zegt Maria soms om
hen tegemoet te komen „au".
„Ze is er geknipt voor", zegt Fok
ke waarderend, „het is belang
rijk als je zo'n vrouw in dit vak
hebt". Verder hoor je Maria
niet. In het vooronder, naast
een doosje met kaneelstokken
ligt een tubetje asperientjes.
Maar we kijken liever naar do
aanleunende ongeslepen kandij-
kristallen aan een touwtje: brui
ne suikersteentjes. „Die hielden
ze vroeger even in de koffie, de
thee, de rum of in de brande
wijn. Die ouwetjes waren snoe
pers hoor", weet Fokke.
Hagenaar Van der Let blijft een
standwerker. Hij moet iets kun
nen aanprijzen, iets met zijn
handen kunnen doen, al slaat
hij maar stukken snoep in grui-
zels. De klanten blijven toestro
men bij hem. Hij heeft het ge
schoten. „Weet u iets van pol
ka-brokken af?" vraagt hij me
met twijfel in zijn stem. „Nee,
hè? Dat zijn honinggevallen, die
vroeger In Rotterdam en Den
Hang op het ijs werden ver
kocht. Daar kreeg je warme
voeten van en een houten kop.
Als je zaagsel in je hoofd had,
zijn en moet doorzichtig we-
•"•n". Het smelt wonderzoet op
je tong. De tevreden rimpels
om de mondhoeken van Fokke
.f. der Let lachen me toe:
„dat wist ik wel" betekent dat.
Hier en daar in den lande heeft
Van der Let zijn leveranciers
gevonden. Niets mocht machi
naal gemaakt worden; alles
met de hand. In Baarle maakt
een 65-plus-suikerwerker kaneel-
pinkels voor hem. Uiteraard
volgens oud recept. Ergens is
een fabrikant, die na lang pra
ten twee mensen uit het lopen-
de-bandsysteem heeft genomen
om voor Fokke toujours en
achtereen met de hand ulevel
len te laten maken: 2000 kg per
maand. Minder ging niet, an
ders kon Van der Let naar zijn
ulevellen fluiten. Hij is een gro
te klant van die firma en nu le
vert hij een zakje met unieks
voor één gulden vijftig.
Fokke zet zijn hoge gegespte hoed
even af. Hij krijgt het er warm
van. Zijn pincc-nez bengelt aan
een zwart bandje. „Ik heb eerst
een studie van die kleding ge
maakt. Zoiets moet óók verant
woord zijn". Aan een wandje in
de stand hangt een oude Engel
se prent, The Railway Station,
die hij van een Britse relatie
kreeg tijdens een snoep-bezoek
aan Albion. Daar staan mensen
op met antieke kledij aan. Dat
zal dan wel de studie hebben
opgeleverd. Fokke ziet er nu op
exposities en beurzen uit als Pe
trus Stastok, die even uit de Ca
mera Obscura is weggelopen en
om voorbijgangers uit het
atoomtijdperk te laten sabbelen
en kleverige vingers te bezor
gen.
Op een tafeltje ligt een romanne
tje over Ringo met zijn revol
vers. Dat is voor de verloren
ogenblikken op de Leidato,
maar die zijn er niet veel. Ma
ria van der Let blijft achtereen
op de been, soms op één been
uit vermoeidheid, omdat die
drukte je niet in de kouwe kle
ren gaat zitten. Maar het is wel
fijn: er wordt veel uitgedeeld,
maar ook behoorlijk verdiend.
Eenmaal geproefd, en je bent
verkocht bij De Hoed en het
Ouwe Wijfie, een benaming
waaronder men de Van der Let
ten in Brabant heeft leren ken
nen. Het Ouwe Wijfie heeft een
bloemetjeshoed op, die ze 's a-
vonds met een zucht van ver
lichting afzet. Verder is zij anno
Hij wil proberen het Nationaal
Bureau voor Toerisme zover te
krijgen, dat hij een plaatsje
krijgt in de Holland Week in
Denemarken. Daar zit best een
kans in. Of naar Berlijn als at
tractie met Hollandse snoepjes.
Inmiddels blijft Fokke zoeken
naar een goeie duimdrop; „het
meeste is niet te vreten. Als ik
iets goeds vind, moeten bejaar
de mensen het testen. Dat zijn
de enigen die het weten kunnen.
Onze kracht hier is het gratis
proeven. Ja, dat zijn de echte,
zeggen dia ouwe mensen dan:
dat krijg je niet bij (vul
maar in). Dat jonge spul van
18, 19 jaar leest alleen maar
ons opschrift: gratis proeven.
De opa's en oma's van vandaag
zorgen voor ons certificaat van
echtheid. We staan ergens ge
woon een zakje sentiment te
verkopen. Een snoepkraam zon
der aankleding „van weleer"
zou het niet doen. Ik vind het
zelf ook leuk. Ik doe dit werk
erg graag, want je komt met
iets goeds. Met iets van klasse.
De synthetische rommel komt
mijn business niet binnen..."
TON PIETERS
Zoeklicht qp:
Zalentekort
nog een rem
op initiatief
en activiteit
LEIDEN Meteen na de oprich
ting is het toenmalige bestuur
van de Juwelenwijkvereniging
begonnen met het opzetten van
enkele sportclubs. AI drie Jaar
draaien nu de basketbalvereni
ging, de damesgymnastiekver
eniging. de majorette en de ta
feltennisvereniging. Van wat la
ter datum zijn de volleybalver
eniging, de kaartclubs en de
volksdansgroepen.
ian sportactiviteiten ontbreekt
het "De Juwelen" in het geheel
niet. "Wat wij eige'-K'k hard
nodig hebben is een zaal waarin
we alle sporten kunnen doen,"
zegt de heer Nagtegaal, voorzit
ter van de sportcommissie en
leider van de drmband in op
richting. Nu ziin de sportactivi
teiten van de Juwelenwijk ver
deeld over twee zalen: de gvm-
zaal van de ooenhare la?-re
school aan de Dam'aan en een
kla*<
Aanvankelijk hadden we ook
hier een gymzaal, maar wan
neer de verwarming róód
gloeiend stond, was het er nog
niet warm te krijgen. Als je dan
oen actiev sport bedrijft is dat
geen enkele probleem, maar het
waren meestal de kaartclubs,
die daar bezig waren," zegt de
heer Hoogerbrug, voorzitter van
de basketbalclub en secretaris
van de wykvereniglng. De zaal
problemen zullen voor "De Ju
welen" pas opgelost zijn wan
neer de Leao-Lavo school in de
wijk staat. "Wij hebben schrif
telijk toezegging, dat we tegen
een kleine vergoeding onbeperkt
's avonds van de zaal gebruik
kunnen maken", aldus de heer
Hoogerbrug.
Dat opent v^or de wijkvereniging
wee- n eu-. e perspectieven v>or
wat betreft een vermeerdering
van de uren. "Met mi.n 34 da
mes kan ik er echt wel een uur
tje bij hebben", zeg: mevrouw
Iedema. 'eidster van de dames-
gymnastiek". En ook de trainer
vande basketbalgroepen Huub
de Graaf wil er in de toekomst
Drumband wordt
gewenst om
majorettegroep
te completeren
wat traininguren bij hebben.
"Dat wordt natuurlijk pas goed
urgent wanneer we volgend jaar
competitie gaan spelen. Nu trai
nen we met één junioren- en een
seniorenelftal. Het plan is er om
in januari wat vriendschappelij
ke partijtjes tegen bedrijven te
gaan spelen. Zodat we goed be
slagen ten ys komen volgend
jaar."Met het in dienst gaan
van trainer De Graaf is het
basketbal wat in het slop ge
raakt. "Daarom was ik met de
inschrijving voor de competitie
veel te laat dit jaar, bovendien
moet je zorgen voor twee eigen
scheidrechters, kleding, een
goede eigen ruimte en natuur
lijk ook talent."
Aangezien de heer Hogerbrug zelf
nooit gebasketbald heeft moest
hij de beoordeling van het laat
ste overlaten aan de trainer, die
enke'c jaren in het tweede team
van "B-ma Stars" heeft ge
speeld. „Volgens hem was er
wel hier en daar talent aanwe-
z.g. dus wat da. betref h v n
we ;i e a! e r.ng -e z n. O t
ons ruimtegebrek zal ik mnar
niet verder praten, rest nog de
kleding. Van mevrouw Boeff lid
van de jeugdcommissie en leid
ster van de majoretten hoorden
we al welke haken en ogen er
aan zitten om de kleding aan te
schaffen. Nu na drie jaar
draaien zitten de „Juwelen"
majoretten pas echt goed ln de
kleren.
Ondertussen hebben zij al wat an
dere probleempjes aan hun
hoofd. "De meeste tamboer
korpsen gaan met vaste majo
retten werken, dus moest er in
onze wiik ook een "Jti elen"-
drumband komen," aldus de
heer Nag egaal.
Be'angs'.e'iing was er genoeg,
maar weer .n.est de heer N:g-
tenaal de zo langzonv--'and
eentonig wordfende weg bewon
er j ki k naar een
zaal, met de penningmeester
o.e e; n of er wei genoeg
gc 1 n kas was om de instru
menten te bokostigen en de kle
ding". In een van deze weken
hoopt de heer Nagtegaal met
zijn drumband van start te
Clubs proberen
jan-en-alleman
in beweging
te krijgen
gaan. "In het begin doen we het
heel primitief. We gaan oefenen
met stokjes op plankjes, zodat
we even een voorraadje kunnen
opbouwen om te zijner tijd in
strumenten te kopen."Dit mag
echter niet zolang duren. „Want
de jongens willen natuurlijk ook
wel wat anders. „Voor de leiding
van de drumband is Koningin
nedag de streefdatum om naar
buiten te komen met de band.
„In een grotere zaal kan er na-
tuuriyk ook frequenter mot de
majorettes geoefend worden. De
enige, die niets veel te klagen
heeft over de ruimte is me
vrouw Iedema, "Ik heb en
gymzaal met matten, ringen en
andere toestellen. „Niet dat er
met de dames in leeftijd varië
ren van 22 tot 50 jaar zoveel
aan de toestellen wordt ge
werkt. "Ik doe ongeveer drie
kwartier grondoefeningen en
daarna doen we een kwartier
iets anders. De ene keer i
ba 'spel, de v. ende keer t e-
s e 2n". De dames be en
r het
er gedaan wordt. "Dat doe ik
liever zelf. Ik heb 'O lang zelf
geturnd en ritmische gymnas
tiek gedaan dat ik wel de ver
schillende kneepjes ken. „Over
een verdere uitbreiding van de
gymnastiek (bijvoorbeeld ook
voor kinderen) denkt mevrouw
Iedema voorlopig niet. "Je
moet er rekening mee houden
dat ik maar een jaar SIOS dan
is de verantwoordelijkheid veel
te groot. Bovendien hebben wij
hier in de buurt DOS zitten,
waar de kinderen naar toe kun
nen gaan.
De judo is ook voor ccn groot
deel in "vreemde handen.
Een keer per week komt Van
der Luit hier aan kinderen van
de wijk judolessen even." Ui-
te-aard is deze judoschool wel
oo uitnodiging vrn "De Juwe
len" naar de wi k toegekomen.
Een ander bewijs da: de wijkver-
erig ng denk: aan sporten voor
jong en oud is de volleybalve-
ringing, die in oktober weer van
start gaat. De heer Hooger
brug Door de ziekte van de de
trainrr en een nogal groot ver-
Tafeltennis
toernooi van
bedrijven bleek
aan te slaan
loop In spelers was het enthou
siasme een beetje wegeëbd. Nu
hebben we weer zo'n 14 spelers
waar we opnieuw mee kunnen
beginnen."De volleyballers zijn
18 jaar en ouder. "De volleybal
vereniging is eigenlijk opgezet
om de oudere wijkbewoners wat
te activeren." Over het alge
meen valt het met het enthou-
sisme van de bewoners wel
mee. Daar kan de heer Franïois
over meepraten. Na drie jaar
tafeltennissen heeft hij nog maar
12 spelers. „De mensen blijven
liever in hun huisjes zitten.
„Maar", brengt mevrouw Fran
cois naar vorfen: „Dat kan ook
wel komen doordat babysitten
hier niet zo best geregeld is.
Een centrale zouden het mensen
wat makkelijker maken." Ook
zien zij wel een oplossing in het
nieuwe clubhuis. Ier kunnen
de mensen wat nader tot elkaar
komen door een --oter onder
ling contact. Toch heeft d - heer
Fr ngois het niet slecht gr 'a n
met ziin tafel'?n~ ss?rs. HIJ
traint de spelers 'ër^n
in de leeftijd van 16 to 60 jaar,
zelf. Dat heeft tot resultaat ge
had dat de club al een jaar
competitie speelt. "Het afgelo
pen jaar is het nog niet zo
slecht gelopen. Wij zijn wel niet
op de eerste plaats geëindigd
met "Diamond Set" maar dat
kan altijd nog komen." "Wij
spelen trouwens niet om te win
nen", had de heer Hoogerbrug
ons ul erder verteld. "Bij vol
leybal is er wel enige wrijving
onstaan tussen de mensen die
wedstrijden wilden spelen en zij
die het uitsluitend voor hun lol
wilden deen. Een van de redenen
waarom er zich steeds meer
mensen terugtrokken." De doel-
s e'.llng van de sportverenigin
gen. die overigens ook voor niet-
b< sicrs openstaan. is
va.n dat moment afgeweest, de
be ners zjveel mogelijk actief
sport te laten bedrijven. Van
daar ook de damesgymrastiek.
Maar evenzeer de tafeltennis
vereniging en de volleybal en
alle anderen grote en kleinere
verenigingen die de "Juwelen-
wijk" telt ELISABETH VOGEL
