Geen eigen
accommodatie
toch
schouwburg
activiteiten
TAL VAN
CULTURELE
EVENEMENTEN
IN ALPHEN
Dirk Bedijn schildert
uit zijn zeemansjaren
Tekeningen en
grafiek van
Van den Eijkel
Opmerkelijk
concert op
Duivenvoorde
LEIDSE COURANT
ZATERDAG 2 SEPTEMBER 1972
LEIDEN Ondanks het voorlopi
ge tekort van een eigen accom
modatie wegens de voorgeno
men restauratie heeft de direc
tie van de Schouwburg in sa
menwerking met K O voor
het komende seizoen een bont
en veelzijdig programma sa
mengesteld. „Klapstuk" is onge
twijfeld de musical Godspell,
die vorige week in Den Bosch
in première ging en die op don
derdag IS en vrijdag 20 oktober
in de Stadsgehoorzaal zal wor
den opgevoerd. Andere hoogte
punten van dit seizoen zijn on
getwijfeld optredens van Wim
Kan. Herman van Veen en Paul
van Vliet, en tal van befaamde
toneelvoorstellingen. Het pro
gramma wordt afgewerkt in de
Stadsgehoorzaal, het LAK-thea-
ter en het Rijnlands Lyceum.
De musical Godspell onderscheidt
zich in zoverre van andere pro-
dukties op religieuze grondslag,
dat het hier niet in eerste in
stantie gaat om een stuk profa-
niserend theater, maar om een
tekst die overwegend puur
evangelisch is. Er worden onge
veer dertig bladzijden van het
evangelie naar Mattheus in
geacteerd en geciteerd. Maar
het is bepaald geen Mattheus
Passion in een andere versie.
De makers wilden met deze mu-
sica niet Jezus' leven beschrij
ven, maar gewoon onderstrepen
wat Jezus gezegd heeft, wat zij
als blijde boodschap ervaren.
Die boodschap springt er in God
spell steeds uit op een naïeve,
ongecompliceerde manier. Er is
in Godspell eigenlijk maar één
thema: verblijd u in de opgesta-
y ne Heer.
JVat de maand september betreft
is er om te beginnen de rock-
musical Hair, voor de tweede
maal in Leiden op vrijdag en
zaterdag 8 en 9 september in de
Stadsgehoorzaal. Ook is er za
terdags nog een extra nacht-
voorstelling. Op zaterdag 16
september komt het Russische
Staatspoppentheater van Sergej
W. Obrastzow naar Leiden. On
der pianomuziek worden in het
Rijnlands Lyceum door poppen
romances, gedichten en fabels
gespeeld. Op woensdag 20 sep
tember komt het Portable Thea
tre naar het LAK-theater met
het stuk „Engeland's Ireland"
(Mickery). Op vrijdag 22 sep
tember wordt in het Rijnlands
Lyceum het blijspel ,,De Kleine
Hut" opgevoerd, met Bob de
Lange. Hetty Verhoogt en Paul
Cammermans. Op zaterdag 23
september in de Stadsgehoor
zaal weer een hoogtepunt: de
Bayanihan Dance Company, de
beroemdste dansgroep uit de
Philippijnen. Het septemberpro-
gramma wordt de dinsdag daar
op besloten met de tragedie
„Moeder Adam", met Josephine
van Gasteren en Henk van Ul-
sen in het LAK-theater.
Een greep uit het programma
voor de rest van het seizoen: in
oktober komen respectievelijk,
naar Leiden het nationale ballet
van Senegal met Afrikaanse
dansen („Feérie Africaine"),
het stuk Hitler Dances (Micke
ry), Ramses Shaffy en Liselore
Gerritsen, „Dagboek van een
gek" met Henk van Ulsen, „Op
Hoop van Zegen" (afscheid van
Beppie Nooy sr.) en de twee een-
Musicaf Godspell: blijheid voorop
akters „Huiswerk en Mannen
zaken" door het Amsterdam To
neel.
De maand november begint met
een optreden van Sieto Hoving,
gevolgd door het blijspel „Zo'n
meisje om in je binnenzak te
stoppen", nogmaals Sieto Ho
ving, de Franse zangeres Fran-
cesca Solleville (met protest
songs en klassieke aria's.
Fiesta Gitana en de Hoofdstad
Operette.
De maand decmber begint met
het cabaret Don Quishocking,
gevolgd door de Mickery-voor-
stelling George Jacksen Black
White Minstrel Show. Daarna
worden het eerste en tweede
deel van de vierdelige feuilleton
„The Family" van Lodewijk de
Boer in het LAK-theater opge
voerd, en komt de cabaretgroep
Tekstpierement (Sylvia Albers,
Lia Karon en Frank Sanders)
naar het Rijnlands Lyceum.
Met de vrije produktie „Wie is
er bang voor Virginia Woolf"
wordt de maand januari van het
volgend jaar besloten.
In februari komen Miel Cools en
Fons Jansen, en het Spaanse
ballet La Singla. Ook wordt in
deze maand het derde deel van
The Family uitgevoerd, alsmede
het blijspel „U spreekt met uw
moordenaar', In maart komen
Freek de Jonge en Bram Ver
meulen met het cabaret „Neer-
lands hoop in Panama", is
een voorstelling van Het Zwarte
Theater uit Praag en wordt de
laatste aflevering van The Fa
mily vertoond. In april volgen
Fons Jansen, Herman van Veen
en Wim Kan. Het seizoen wordt
in mei besloten met twee optre
dens van Paul van Vliet. De
kans is groot dat er tussentijds
nog een aantal toneelvoorstellin
gen worden ingelast, aldus
Schouwburg-directeur Hans
Dam, die nog meedeelde dat de
Schouwburg-activiteiten gedu
rende dit seizoen nog meer zul
len worden geïntegreerd in die
van K O vooral wat betreft
de kaartverkoop.
ALPHEN AAN DEN RIJN De Kulturele Raad van Alphen heelt j
voor het seizoen 1972/'73 wederom een gevarieerd programma we
ten samen te stellen. De programmacommissie is er in geslaagd Al-
phenaren veel klassieke muziek aan te bieden, maar daarnaast ook j
pop- en jazzconcerten, cabaret, toneel, films, ballet en nog tal
andere
ook Ramses
i Alphen.
e programma zijn
i het Amsterdam
De concerten vinden dit seizoen alle plaats in de Oudshoornsekerk en
beginnen om kwart over acht. Op 12 oktober wordt deze serie ge
opend met een uitvoering van het Guarneri Trio. Dat bestaat uit
Herman Krebbers, Daniële Dechenne en Jean Decroos. Donderdag
7 december komt het Nederlands Kamerkoor naar Alphen en don
derdag 8 februari hei befaamde Syntagma Musicum. Huib Chris-
tiaanse en anderen zijn donderdag 12 april te beluisteren terwijl de
serie besloten wordt met een concert door Frans Brüggen en Gus-
tav Leonhardt. Voor deze serie worden abonnementen verkocht van
f 20,—. Losse prijzen lopen uiteen van f 4, —lot f 7,50.
Dok het nieuwe kerkelijk en gemeenschapscentrum De Bron, dat zater
dag 9 september officieel zal worden geopend, is betrokken als gele
genheid waar de Kulturele Raad programma-onderdelen heeft ge
pland. Zo zuil enonder meer zgn. zondagochtend-koffieconcerten wor
den gegeven, die om kwart voor twaalf beginnen.
Zondag 22 oktober komt het Barokensemble van Bois Mortier naar De
Bron. zondag 19 november Huib Christiaanse, zondag 24 december
het Ned. Saxofonkwartet van Harry Mooten. zondag 21 januari de
guitarist Antonio Perrelra-Arias, zondag 25 februari hel Amati-
Kwartet en zondag 25 maart het Eindhovens Barokensemble. De
Raad heeft de toegangsprijs voor deze serie concerten laag gehou
den. inclusief een kopje koffie moet f 2,50 betaald worden en voor
CJP-leden en kinderen rekent men f 1,50. Bovendien zal gezorgd
worden voor een passende opvang van de kinderen.
Vijf popconcerten in de Rijnstreekhal met bekende groepen, zullen ze
ker weer in de smaak vallen bij de jeugdige Alpheuse publiek. Be
gonnen wordt op zaterdagavond 9 september met de Soft Machine
en Alquin en op 23 december komt The Chris Hinze Combination
naar de Rijnstreekhal. Zaterdag 30 december is te luisteren naar
Earth and Fire en op zaterdag 3 maart naar Focus. De serie wordt
afgesloten met een optreden van de groep Ekseption.
Bij voldoende belangstelling staan vier jazz-concerten op het pro
gramma. Begonnen zal worden met het Dexter-Gordon-kwartet op
zaterdag 30 september.
In zaal Nabij zullen het komende zeizoen 6 cabaret-voorstellingen wor
den gegeven. De Groep Compromime bijt het spits af met een op
treden op 19 oktober en op 30 november komt Ivo de Wijs met zijn
cabaret naar Alphen. Dinsdag 27 februari is een optreden van Don
Quishocking en donderdag 29 maart van Funhouse. Neerlands Hoop
sluit de serie op 24 mei. Ook bij cabaret is een abonnement van
f 20.mogelijk. Waarschijnlijk komen op 14
Shaffy en Liselore Gerritsen met hun programmi
Voor wat betreft het onderdeal toneel van het nie
onderhandelingen gaande om Alphen ook op ti
Shaff-Circuit. Dit betekent dan dat produkties
se Shaffy-theater ook hier geplaatst kunnen worden. Verder wordt
nog gepraat over de opvoering van enkele stukken door de Nieuwe
Komedie. Op het gebied van revues, shows, chanson e.d. staan nog
twee „grotere avonden" te wachten. Henk van Ulsen zal op 8 maart
een vertoning geven van „zijn" Dagboek van een Gek.
Zoals gebruikelijk is gebouw Nabij weer de „bioscoop" voor het pro
gramma van de Kulturele Raad. De films worden gedraaid op vrij
dag- en zaterdagavonden om kwart over 8. Er komt een apart op
Nabij afgestemd bioscoopprogramma met een eigen scherm van
ruim 6 x 3.50 m. Tot |I73 is het programma als volgt: vrijdag 1 sep
tember: Tora, Tora, Tora. zaterdag 23 december: Daniël, zaterdag
7 oktober: The French Connection, vrijdag 27 en zaterdag 28 okto
ber: It's a mad, mad world, zaterdag 11 november: Mash, zaterdag
25 november: De tien geboden, zaterdag 9 december: Le Mans en
vrijdag 15 en zaterdag 16 december: Dr. Zjivago.
In 1973 zullen onder meer Clockwork Orange. Straw Dogs en een
speciale „pop-filmavond" in het programma worden opgenomen.
Elke zaterdag, wanneer er 's avonds films is, wordt 's middags een
een kinderfilm vertoond.
Ook in De Bron zullen films gedraaid worden en wel op 6 vrijdag
avonden om half elf. Het programma ziet er als volgt uit: 13 okto
ber: Het zevende zegel, 17 november: Le souffle au coeur. 19 janua
ri: Fahrenheit 451, vrijdag 16 februari: Oratorium voor Praag, het
feesten de gasten. 16 maart: De melkweg. 13 april: Joe.
Op verschillende plaatsen in Alphen zullen in de tweede helft van het
seizoen vier orgelconcerten worden georganiseerd. Als „test-case"
voor de invoering van een bejaardenpaspoort wil men te beginnen
in januari 1973 speciale avonden of middagen beleggen voor bejaar
den. Naar file waarschijnlijk zal begonnen worden met de toneeluit
voering van „Mobiel" op 16 januari in gebouw Nabij. Op 8 februari
zal het Gewestelijk Orkest van Zuid-Holland 's middags een concert
geven met een balletgroep en op 8 maart is er's middags een uit
voering door Amsteltoneel. Geprobeerd zal worden de toegangs
prijs op 1.te houden.
De Kulturele Raad is nog bezig te zoeken naar een geschikte ruimte
in Alphen om exposities in te richten in samenwerking met de Ne
derlandse Kunststichting. De geduchten gaan uit naar het organise
ren van vier exposities „hedendaagse kunst". Tijdens de kerstva
kantie komt de World Press Photo-tentoonstelling in de Rijnstreek-
hal. Daaraan zal een grootse manifestatie worden gekoppeld, te or
ganiseren door de Jeugdraad. Kulturele Raad. Sportstichting en Ge
meentelijke Voorlichting. Tijdens het kerstvakantieproject zal er i
ook nog een kunstmarkt worden gehouden, eveneens in de Rijn-
streekhal.
Het omvangrijke programma is samengesteld door de heer Van Ber-
kei, de culturele ambtenaar van Alphen, na besprekingen met de
programma-commissie. Deze bestaat uit de volgende leden van de
Kulturele Raad: de dames A. van der Boom-Klomp en W. J. de
Heer-Vos en de heren P. Groenhart, H. J. Polderman en W. A. M.
Een model van Dirk Bedijn
Noord wijk Voor Dirk Be
dijn hoeft het eigenlijk
niet zo'n interview. Toege
geven, hij heeft tientallen
schilderstukken vervaar
digd en een prachtverza
meling scheepsmodellen in
elkaar gezet maar moet
daar nu zo'n ophef over ge
maakt worden. „Ik zal je
snel even wat laten zien,
maar dan kan je wel weer
opstappen" zegt Dirk ter
wijl hij de punt van een
verse bolknak boven een lu-
cifervlam laat rond
draaien.
wee uur later, als Dirk's sigaar
bijna rijp is voor de asbak, zijn
we nog steeds niet opgestapt.
Dirk blijkt toch niet zo'n stille
te zijn als hij aanvankelijk wil
voordoen. Integendeel zelfs. Als
hij eenmaal voor zijn scheepjes
en schilderijen staat dan steken
de verhalen over het enerveren
de leven op tee even onver
wacht op als een storm rond
Kaap de Goede Hoop. Als Dirk
staat te verstollen over wind
kracht tien dan ben je onwille
keurig geneigd ie zuidwester op
te zetten. En als je sommige
schilderijen van hem bekijkt
dan deins je wol eens terug om
dat je elk moment verwacht dat
er een golf zout water van het
linnen doek zal storten. Schepen
schilderen en schepen bouwen
dat is zijn lust en zijn leven.
Hij heeft zijn portie van de zee
wel gehad deze 70-jarige Noord-
wijker. Elf jaar was hij toen hij
kreeg te horen dat hij zijn bo
terham maar op zee moest
gaan verdienen. Tot na de oor
log was Dirk niet van het water
weg te slaan. Toen viel voor
hem het doek en werd hij ge
dwongen het leven van een land
rot te gaan leiden. Een niet
goed uitgeziekte griep was daar
de oorzaak van. Dirk Bedijn.
aan de zeekant geboren, deed
niet helemaal afstand van het
water. Als visboer voelde hij
zich daarna toch nog een beetje
in die wereld betrokken. Hij had
nu ook wat meer tijd over voor
zijn hobby: het maken van
scheepsmodellen.
Uren kon hij er mee bezig zijn.
Tot in de kleinste details bouw
de hij de schepen na. Inmiddels
was hij ook gaan schilderen.
Op zijn lange tochten over de
greep hij keer op keer
naar zijn penselen, of dat nu in
een rustige baai was of bij
windkracht tien. Dirk Bedijn
doet niet snel afstand van een
schilderij want steeds als hij er
een wegdoet, kost hem dat een
enerverende belevenis uit zijn
zeemansjaren.
Hoe natuurgetrouw Dirk Bedijn
zijn schepen op de golven schil
dert blijkt wel het duidelijkst
uit uitlatingen van oude zeebon
ken die zijn schilderijen onder
ogen krijgen. „Dat is hem hele
maal" zeggen ze dan tegen
Dirk en dan geniet hij.
Bedijn leest ook veel over de zee
en over de schepen. Hij heeft er
honderden boeken van. Geen
schip is voor hem een onbeken
de, elk vaartuig weet hij thuis
te brengen. En dan natuurlijk
de vele avonturen van noeste
zeebonken in de Pacific en de
gevechten met inboorlingen,
daar smult hij van. ,,Wat een
tijd, wat een leven".
LEIDEN Van 8 september tot
en met 22 oktober 1972 toont het
Stedelijk Museum „De Laken
hal" in ca. 45 tekeningen en
grafieken een overzicht van het
werk van de laatste drie jaar
van de Leidse kunstenaar Léon
van den Eijkel.
Léon van den Eijkel, die in 1940
in Den Haag geboren werd, de
buteerde als kunstenaar op de
eerste Triënnale voor het Ge
west Leiden, in de Leidse La
kenhal in 1968. De poëtische
gouaches, van poëtische teksten
voorzien, die hij toen inzond,
bezorgden hem een eervolle
vermelding van de jury van de
Triënnale. Die bescheiden,
maar voor een debutant toch
ook niet te verwaarlozen bekro
ning, -was voor Van den Eijkel
echter geen reden om op de
zelfde zeg voort te gaan. Enkele
maanden later veranderde het
aanzien van zijn werk vrijwel
geheel en volgde er een nieuwe
ontwikkeling. Van die ontwikke
ling, die voortgezet werd tot de
dag van vandaag, doet deze ex
positie verslag.
De tekeningen en grafieken van
Van den Eijkel lijken op het
eerste gezicht abstrakt; een in
druk die echter betrekkelijk
wordt door de cijfertekens en in
later werk realistische elemen
ten, die aan de abstrakte vlak
ken van de komposities zijn toe
gevoegd. De cijfertekens en de
realistische elementen (de laat
ste werden ontleend aan Van den
Eijkels tweede werkomgeving,
ml. het Laboratorium voor Me
taalkunde in Delft) blijken ech
ter dikwijls voor verschillende
duiding vatbaar. De cijfertekens
werken soms abstrakt. maar
andere keren wordt tegelijk van
hun betekenis of herkenbaarheid
als rekenkundig symbool ge
bruik gemaakt; de realistische
elementen kunnen realistisch
werken, maar ook half of hele
maal abstrakt. Die verschillen
de mogelijkheden van interpre
tatie delen zich dan weer mee
aan de abstrakte elementen in
de kompositie: vlakken, lijnen
en eenvoudige mathematische
vormen. Deze kunnen nu eens
ruimtelijk werken, dan weer
vlak of soms komt in een zuiver
abstrakte vorm een realistische
associatie om de hoek kijken.
Zulke verschuivingen in de bete
kenis die men aan eenvoudige
visuele elementen hechten moet,
al naar gelang de samenhang
van die elementen verandert,
vormen het voornaamste onder
zoek in Van den Eijkels werk.
Voor de kijker levert dat on
derzoek een spel van visuele en
intellektuele mogelijkheden op,
waarin hem met opzet weinig
houvast wordt aangereikt, dat
hem niet ook weer kan ontglip
pen. Maar juist daardoor bezit
dit werk het vermogen hem blij
vend te fascineren.
WASSENAAR In Kunstzaal Heuff aan de Hoflaan in Wassenaar
exposeren van 7 tot en met 30 september Els de Haas (schilderijen),
Frans de Haas (schilderijen en prenten) en Annebet Stam en Erik
Windig (pottenbakkersgrapjes). De kunstzaal is 's maandags tot en
met zaterdags geopend van 10-17 uur. Bovendien op de dinsdag
avonden van 8-10 uur. 's Zondags na afspraak. Op de foto: Annebet
Stam en Erik Windig.
LEIDEN Een hoogst opmerkelijk programma wacht belangstellen
den voor het concert dat Leny Stevens-Ridderhof, Henny Ravestein
en Henk Briër op donderdag aanstaande in kasteel Duivenvoorde te
Voorschoten zullen geven. Opmerkelijk door drie componisten, van
wie werken worden uitgevoerd die hier nauwelijks bekend zijn. Te
weten: van Erik Satie de voor piano geschreven „Véritables prélu
des Basques (pour un chien)" daterend uit 1912; van Francis Pou-
lenc „La courte paille" (1960) voor sopraan en piano; en van Stra-
winsky „Duo concertant" (1932) voor viool en piano. Ter geruststel
ling van degenen die zich, wat hun muziekbelangstelling betreft,
meer conventioneel opstellen: er is een prachtige keuze gemaakt uit
werken van Mozart, Purcell, Hugo Wolf, Brahms (Zigeunerlieder)
en Bartok, wiens „Dorfszenen" ook bekend zijn.
Satie, Poulenc en Strawinsky onderhielden in Frankrijk een nauw
contact gedurende een tijd van „Wagner-oververzadiging", waaraan
men zich heel bewust ging onttrekken. Men had genoeg van de
„unendliche Melodi" en de chromatiek, de muziek moest weer Frans
worden. Satie, als eerste, trok ten strijde tegen „le sublime Wagne-
rien ou Franckiste"; later zou hij ook nog eens „le raffinement nos-
talgique, lointain, nocturne profond" van Debussy en Fauré op de
hak nemen.
Satie was met zijn ironische ideeën en bijtend sarcasme een figuur
met wie zijn tijdgenoten weinig raad wisten. Hij was autodidact, be
gon zijn carrière als organist onder meer in Parijs, en eindigde la
ter als pianist in een café-chantant. Maar juist daar leerde men zijn
ideeën kennen, die vooral bij de jongeren ingang vonden: hij propa
geerde „Part familier", een kunst die niet voor de grote concert
zaal bestemd was.
Zijn werken waren sober van inhoud, lineair geschreven (zonder
maatstrepen) en harmonisch bewust beperkt. Zijn invloed was aan
vankelijk op de Franse avant-garde groot, op Debussy met wie hij
goed bevriend was, en op de jongeren die zich hadden verbonden in
de „groupe des six", waartoe ook Poulenc behoorde. Hij werd daar
om zo losjesweg de voorloper van het impressionisme genoemd.
Maar Satie was heel bewust geen impressionist. Van zijn vernieu
wingen heeft men gebruik gemaakt, maar ieder ontwikkelde deze
tot een persoonlijke stijl, waarmee Satie weinig meer te maken
had. Merkwaardigerwijze is het de avant-garde van nu. die in zijn
aaesthetiek een aanknopingspunt heeft gevonden (John Cage).
Hij voorzag zijn composities van bizarre teksten, die, behalve dan in
zijn „Sonatine burocratique", in geen enkel opzicht betrekking had
den op zijn muzikale expressie. De soberheid hiervan zag men in
zijn dagen als absurd. Men verweet hem vormloosheid. Zijn sarcas
tisch antwoord bleef niet uit: hij componeerde zijn „Morceaux en
forme d'une poire".
In zijn „Véritables préludes Basques; pour un chien". een uit drie de
len bestaand werk, zal men ook weer weinig aanknopingspunten
vinden met de ondertiteling. Misschien heeft het wat lyrisch getinte
middendeel een ironische bijbedoeling en zal ook het laatste deel
,,on joue", een jolige cake-walk, bij degenen die niet ongevoelig zijn
voor deze humor, een lach oproepen.
Poulenc schreef zijn „La courte paille" drie jaar voor zijn dood. Een
reeks kinderliedjes, naar trant vergelijkbaar met de „Kinderstube"
van Moussorgski. Sommige grappig, andere ernstiger, maar alle
met die harmonische verfijning, Poulenc eigen.
Ze zijn in Nederland vrijwel onbekend. Men zal ervan genieten
De in Rusland geboren Strawinsky vestigde zich in Frankrijk, waar
hij de Franse nationaliteit aannam. Voor het uitbreken van de twee
de wereldoorlog week hij uit naar Amerika, waar hij zijn nationali
teit wisselde voor de Amerikaanse. Ook Strawinsky is met zijn mu
zikale theorieën een hemelbestormer geworden. Met zijn opvatting
„muziek kan niets uitdrukken - muziek is alleen ordening van de
tijd door middel van klanken, vastgelegd door strenge wetten,
waaraan de ordening moet voldoen", ontstond een nieuw stijlprinci
pe, dat men classicistisch-formalistisch heeft genoemd. Later heeft
men deze stilistische ontwikkeling van „de ordening van het muzi
kale materiaal alleen is belangrijk, niet het materiaal zelf' en „de
wijze van ordening vormt het persoonlijke, kenmerkende element
van de componist" betiteld met „neo-classicismn". Het is de uiter
ste consequentie van objectieve muziek.
Uit Strawinsky's Franse periode stamt het in 1932 geschreven „Duo
concertant" voor viool en piano. Hij maakte toen veie concertreizen
als dirigent en pianist. Zo ook begeleidde hij de violist Dushkin, aan
wie hij dit werk opdroeg Wij hopen, dat velen zich de gelegenheid
niet laten ontgaan van dit boeiende en interessante concert kennis
te nemen.
B. Rijnders
