Veel Hollands drama
in winterpakket NCRV
V
ll w
De wenteltrap
filmthriller
van Siodmak
MUNCHEN
1]
ei
2 I
:55v
ijÏSïï
Hou het
scherm
in 't oog
Mini-omroepen
definitief
uit de lucht
TERUGBLIK
'F
fo
SS
^i- 1
ïf.S'53 v
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
WOENSDAG 30 AUGUSTUS 19f)ENSDA
Wika van Ginkel heeft
de leiding van het
nieuwe radio- en tv-
programma van de
NCRV, dat de titel
krijgt Beter samen.
fölfe -A'AH-A fötifctétó
■NL"
Het spel Abraham, in
het komende seizoen
op de NCRV-tv, is
een Nederlandstali
ge produktie met in
de hofdrollen Bob
de Lange en Lex van
Delden (rechts).
kk. L
K
Op 29 september al I
volgt de eerste afle- I
vering van het in I
tv-series omgezette I
spel naar het boek I
„Het meisje met de I
blauwe hoed" van I
Johan Fabricius. Dit I
spel heeft het ka- I
rakter van een mu- I
sical. Huib Rooy- I
mans en André van I
Duyn spelen er de I
hoofdrollen in.
i 1 g&g
i 1 t
Voor het komende win
terseizoen heeft de
NCRV de zondagavond
gereserveerd voor dra-
ma-produkties van Ne
derlandse schrijvers. Op
de eerste plaats staat
genoteerd Kees de Jon
gen, een opvoering van
de Haarlemse toneel
groep Centrum. Hiervan
werden in de regie van
Peter Oosthoek verleden
jaar al opnamen ge
maakt, welke toen we
gens ziekte en uitloop
van de tijd niet konden
worden voltooid. Intus
sen heeft er wisseling
van spelers plaats ge
had, zodat aan een ge
heel nieuwe opzet moest
worden gewerkt. Rob
Löwenstein heeft ten be
hoeve van de tv dit spel
naar het boek van Theo
Tijssen opnieuw in regie
gezet. De duur van deze
uitzending is twee en
een half uur.
Verere produkties van
eigen bodem zijn Abra
ham, geschreven door
Piet Franse, in welk
spel de auteur een per
soonlijke visie geeft op
het offer van Abraham.
Rem co Campert, Bob
Langestraat en Willem
van Malsen verzorgen
gedrieën een slapstick
programma onder de ti
tel De appel oogst.
Voorts is er een debuut
van de schrijfster A.
Hommerson, van wie het
spel Tussen half acht en
half negen in het winter
seizoen is opgenomen.
Van Marianne Colijn
kan men Zet en tegenzet
zien.
Ongetwijfeld zal de
meest kijkdichte tv-serie
van de NCRV Bartje
worden, om de veertien
dagen op dinsdagavond
op het scherm, in de be
werking en regie van
Willy van Hemert. Er is
in Drente drie maanden
gefilmd met als resul
taat zeven afleveringen
van zestig minuten. De
eerste aflevering krijgen
we te zien Kerstmis
1972.
De jonge acteur Gees
Linnebank komt als so
lo-acteur te staan in het
door Gerard Rekers ver
taalde en geregisseerde
spel van Britse oor
sprong, dat hier de titel Ook staat op de lijst een
kreeg: De man die Wil
lem Duys schreef. Van
de buitenlandse produk
ties willen we noemen
De Meeuw van Tsjechof
in een Britse zetting,
een impressie van het
Ierse theater, .alsmede
een Duitse gedramati
seerde documentaire van
Horst Bienek over 't on
zekere leven van politie
ke gevangenen. Het
Werktheater en het
Schrijverstheater zitten
ook in het programma
pakket van de NCRV-tv
de komende winter.
reeks gedramatiseerde
documentaires over de
geschiedenis van ons
land in de jaren '40-'60.
Mensen
De personality-show
Mensen mensen mensen
van Gerard v.d. Berg is
gehandhaafd. Na de
start in het afgelopen
seizoen, waarin deze uit
zending haar vorm nog
moest vinden, heeft men
er goede verwachtingen
van.
In de sfeer van de docu
mentaire programma's
houdt de NCRV vast aan
zijn opzet om nl. zoveel
mogelijk mensen zo
breed mogelijk te infor
meren over waf actueel
is in onze samenleving.
Henk Mochel gaat daar
om door. Deze presenta
tor heeft nu op zijn
agenda staan onderwer
pen als de beïnvloeding
van het menselijk leven
voor de geboorte, het
menselijk lijden, smart-
beleving en schuldver
werking. Jan van Hillo
verzorgt speciale op
drachten. Ten eerste
werkt hij aan een feest-
documentaire van 50
jaar BBC, welke aan
deze jubilerende Britse
omroep zal worden aan
geboden. Hij maakt
voorts een programma
over Indianen.
Meer onder invloed van
in eigen kring levende
behoeften dan van het
bestaan van de Ev. Om
roep zal de NCRV voorts
een serie wijden aan de
bijbel, alsmede plaats
Op NCRV-tv en -radio
gezamenlijk zal geduren
de het gehele seizoen
een zogenaamd multi
mediaal programma ge
bracht worden om kij
kers en luisteraars in
aanraking te brengen
met mogelijkheden, die
een oplossing kunnen
zijn voor de grote en
kleine problemen van
andere mensen in hun
directe omgeving. De tv
fungeert in dit program
ma als „aangever", de
radio als „procesbegelei
der". Dit programma
staat o.l.v. Wika van
Ginkel.
Voor de kinderen
Zoals ook in de avond
programma's de meeste
series zullen worden
voortgezet, blijven voor
de kinderen gehandhaaft
series als Kijkkast en
Swiebertje. Daarnaast
komen er twee nieuwe,
t.w. Torias de Tovenaar
in acht delen van Hans
Keuls, alsmede Foets,
een poppenserie, even
eens in acht delen.
UlDll!ni!ClllllilllHi>iiilllini!lüllllliHrillIliDlllllllllOIQIIIiltOHinRliniiIinF:linD!HI!lllllHIII1Iini
De positie van Alfred Hitchock
als master of suspense in de film
industrie is eigenlijk maar één
maal geweest. Dat was in de ja
ren veertig toen de uit Nazi-Duits-
land gevluchte Robert Siodmak
kort na elkaar een aantal thrillers
afleverde, die de troon van de bra-
de Hitch deden wankelen. Erg ver
rassend was dat eigenlijk niet als
men de achtgergrond kent. Siod
mak vestigde op 29-jarige leeftijd
zijn reputatie met de film Men-
schen am Sonntag, waarvoor Billy
Wilder het scenario schreef, maar
werd daarna gefascineerd door
het thema, dat ook heel gewone,
vriendelijke mensen tot een
moord in staat moeten worden
geacht. Films als Veruntersu-
chung en later Pièges (met Mau
rice Chevalier in zijn eerste dra
matische rol) hielden zich met
deze gedachten bezig.
Toen Siodmak in 1940 naar Ame
rika vluchtte werd hij daar nu
niet bepaald met fanfares binnen
gehaald. Het was moeilijk voor
hem om weer aan de slag te ko
men en hij moest zich tevreden
stellen met de regie van een en
kel B-thrillertje als bijvoorbeeld
liumriiitt
De zoon van Dracula. Totdat hij
in een emigrantencafé Jean Har-
risonontmoette, jarenlang de naas
te medewerkster van Hitchcock,
die hem voorstelde voor haar
Phantom lady te verfilmen van
Cornell Woolrich alias William
Irish. Dat was in 1943 en na
het succes van phantom lady
volgde het jaar daarop The sus
pect met Charles Laughton en we
derom met Joan Harrison in 1945
de film, die men vanvond op het
scherm te zien krijgt The spiral
staircase (De wenteltrap), met The
killers uit 1946 wel het beste wat
Siodmak ooit presteerde.
In De wenteltrap zet Siodmak
trefzeker met zijn eerste beelden
het milieu en de periode neer.
yunmiM»
(Van onze radio-en tv-redactie)
DEN HAAG Ook de mini-omroepen HIRO (Humanitare
en idealistische radio-omroep) en Morele herbewapening
verliezen hun zendtijd. Het beroep tegen de beslissing van
de vorige CRM-minister Klompé tot intrekking van de
zendtijd is door de kroon afgewezen. Eerder al werd het
beroep van de NVSH en de Bond zonder naam afgewezen.
Formeel-juridisch kan de intrekking van de zendtijd ingaan
met onmiddellijke ingang. De NOS heeft echter al besloten
de vier verdwijnende mini's nog tot oktober, wanneer het
winterseizoen start, in de lucht te laten.
Het besluit van mevr, Klompè dateert al van begin juni vo
rig jaar. Omdat de vier mini's beroep aantekenden en de
Raad van State niet tijdig hun beroepszaken kon behande
len. schortte de raad het ministeriële besluit op. Van de
mini-omroepen die onder het overgangsbestel - voor de
omroepwet in 1968 in werking trad - in de ether kwamen,
is nu alleen nog de bond zonder naam met radiozendtijd
over.
New England anno 1906, geteis
terd door een geesteszieke moor
denaar, die vindt dat alles wat
niet volmaakt is vernietigd moet
worden en het speciaal voorzien
heeft op gehandicapte meisjes.
Terwijl gezelschapsdame Helen
huilt bij een bioscoopvoorstelling
uit de kinderjaren van de film
wordt op de bovenverdieping een
moord gepleegd. Siodmak laat er
geen twijfel over bestaan, dat He
len die haar spraakvermogen kwijt
is het volgende slachtoffer zal
zijn. Prachtig met licht en donker
spelend bouwt hij rond het meisje
een steeds dreigender sfeer op,
waarbij de spiraalvormige dienst
trap, die naar de wijnkelder van
het grote sombere huis leidt, een
centrale rol speelt. Hoewel Siod
mak deze wenteltrap misschien
een beetje te veel als symbool
ziet van de ondoorgrondelijkheid
van de menselijke ziel en dat in
beelden wel eens te veel bena
drukt, doet dit weinig af van de
beklemming, die deze knap opge
bouwde thriller ook na ruim een
kwart eeuw nog op de toeschou
wer drukt.
Dorothy McGuire geeft een mag
nifieke vertolking van de bedreig
de Helen, maar zag dat jaar de
Oscar aan haar neus voorbij gaan
en belanden bij Jean Crawford
voor haar Mildred Pierce. Siod
mak moet het in de strijd om de
vergulde beeldjes afleggen tegen
oud-collega Billy Wilder, wiens
Last weekend in 1945 de meeste
Academy Awards In de wacht
sleepte.
Hoe de film met zijn schaduwrij
ke beelden op het kleine scherm
in de huiskamer zal overkomen
kunnen wij niet voorspellen, maar
ook al zou 25 ct. verloren gaan.
dan nog zal The spiral staircase
de kijker anderhalf uur op het
puntje van zijn stoel laten zitten.
Geen gemoedelijke macabere hu
mor la Hichcock, maar het ze
nuwslopende griezelwerk met
naast Dorothy McGuire een
prachtige rol van that grand old
lady of the theatre Ethel Barry-
more als Mrs. Warren.
Nederland 1 20.26 uur.
Eddy ready go
Er valt veel Nederlandse pop te
genieten in deze „Eddy Ready
Go". Daar zijn voorbeeld Eksep-
tion, Sandra en Andres, The Cats,
Tee Set, Cobra en Shocking Blue.
Onder de buitenlanders scharen
zich Les Humpries Singers, Art
Sullivan en Cardinal Point, en
niet te vergeten de George Baker
Selection die vorige week nog in
het programma Popzien werd on
derscheiden wegens een plaatver
koop van vijf miljoen exemplaren.
De Zaanse formatie die door
Hans Bouwens (George Baker)
wordt geleid maakte de loop dei-
jaren hits als, Dear Ann, Natha
lie, Little green bag en Tonight.
Ned. 11 19.05 uur.
De zaak Meinberg
In de serie „Recht Oder Unrecht"
vanavond weer een reconstructie
van een strafproces. In 1950 werd
SiIiiUiillllililLlillllilliillliiililülUllllllJllUiniUiilini
Vanavond
Dorothy McGuire als het gehandicapte meisje in Siodmak's thriller
Arthur Meinberg uit Siegen tot le- riaal voor de dag dat Meinberg's
venslange tuchthuisstraf veroor- onschuld kan worden bewezen. De
deeld omdat hij zijn collega Karl film is een aanklacht tegen de
Ottinghaus met een hamer gedood sterk verouderde strafvervolging
zou hebben. Pas na 19 jaar gelukt en het onherstelbare leed dat ver-
het zijn advocaat om herziening oorzaakt wordt door een ten on-
van het strafproces te krijgen. Er recht opgelegde straf,
komt zoveel nieuwe bewijsmate- Ned. 11 20.21 uur.
VARA'S „Zomaar een zomer
avond" werd gisteren afgeslo
ten. We hebben niet alle pro
gramma's kunnen zien, maar
wat we zagen vonden we vrij
wel ideaal voor zo'n zomers
blokprogramma. De feilen van
vorige jaren waren nagenoeg
overwonnen en speciaal de pre
sentatie was perfect.
De VARA zal het duo Kosterman
—Stok ongetwijfeld ook in het
komende seizoen handhaver,
evenals Hans de Graaffs ge
sprekken met kinderen die tel
kens weer onweerstaanbaar wa-
Dat geldt evenzeer voor de „com
ponist van de maand", telkens
weer een fijn onderdeel. Uiter
aard was Harry Bannink, man
van vele t.v.-successen, een
sterke „uitsmijter".
Ons. en misschien veel kijkers,
stoorde het dat in dit program
ma politieke propaganda werd
gemaakt voor de zich progres
sief noemende partijen. Maar
we hebben geen echte redenen
van klagen. De VARA is ten
slotte nauw gelieerd met de
PvdA. en met verkiezingen in
het vooruitzicht, is het doodge
woon dat die VARA politieke
propaganda bedrijft in een uit
zending die hoge kijkdichtheid
haalt.
Toch zit hier een stukje politieke
ongelijkheid achter. Partijen die
niet tot de „progressieve drie"
behoren krijgen duidelijk min
der t.v.-publiciteit. De KRO
PPR-voorzitter) stelt zich
link§-van-het-midden op. De
NCRV doet dat eveneens.
De AVRO is zo voorzichtig rechts
dat rechts niet aan zijn trekken
komt en de VPRO is tegen alles
en zal zich politiek waarschijn
lijk pas conformeren als Mao
president van Nederland gewor
den is...
VARA's „Achter het Nieuws" Is
met vakantie. De zendtijd werd
gevuld door Louis van Gasteren
die een gefilmd programma
maakte over de Europese een
wording. Zelden zullen zoveel
TELEVISIE
22.00 uur Ned. I. Samen
vatting waarin uitzen
ding NOS-studio Mün-
chen, herhaling hoogte
punten van de dag en
mogelijk turnen (vrije
oefeningen dames indivi
dueel), schoonspringen
(heren finale 3 m.
plank) gewichtheffen
(tot 67.5 kg.).
23.00 uur Ned. I. Samen
vatting van schieten
(klein kaliber geweer),
zeilen, moderne vijf
kamp (zwemmen), bok
sen (voorronden), scher
men (floret heren fina
le), handbal (Denemar-
ken-sowjet Unie), voet
bal, volleybal, basketbal,
hockey (Kenya-Neder-
land), waterpolo, paar
densport (dressuur mili
tary) en worstelen (vrije
Morgen
TELEVISIE
09.54 uur Schak'elpro-
gramma met directe re
portages van atletiek
(verspringen dames
kwalifikatie, 400 m. hor
den series, speerwerpen
dames kwal.) en roeien
(halve finales).
10.45 uur Ned. I. Scha
kelprogramma met di-
rekte reportages van
zwemmen (100 m. vlin
derslag dames series,
400 m. wisselslag pers.
dames series), roeien
(halve finales) en atle
tiek (100 m heren se
ries).
12.15 uur Ned. I. Scha
kelprogramma met di->
recte reportages atletiek
en roeien (zie boven).
13.30 uur Samenvatting
hoogtepunten zwemwed
strijden van de ochtend.
14.30 Ned. I. Samenvat
tingen hockeywedstrij
den Nederland-Nieuw
Zeeland en India-Polen.
14.55 uur Ned. I. Directe
RADIO
23.35 uur, Hilversum II.
Olympisch Journaal met
samenvattingen van
zwemmen, waterpolo,
hockey, turnen, volley
bal, handbal, voetbal en
basketball, aangevuld
met de laatste uitslagen
en met gegevens van
overige sporten.
reportages atletiek (800
meter heren, series, ver
springen dames finale,
20 km snelwandelen fi
nale, 100 m heren, twee
de ronde, 800 m dames
mes series).
17.55 uur Ned. I. Directe
reportages zwemmen
(100m. vlinderslag da
mes halve finales. 100
m. vlinderslag heren fi
nale, 400 m. wisselslag
pers. dames finale, 4x200
m. vrije slag estafette
heren finale)
RADIO.
10.00-19.00 Hilversum 3.
Direkte reportage van
paardesport, Flitsen van
atletiek, roeien, waterpo
lo. zwemmen, hockey,
wielrennen (individuele
achtervolging), voetbal
en judo. Samenvattingen
van volleybal, zeilen,
paardesport, gewichthef
fen, worstelen, moderne
vijfkamp, schermen en
boksen.
TELEVISIE
HEDEN
NEDERLAND I
wonings
bningbestt
NCRV
-minister
ijn door de
pi W. hebl
|e, dat b
m IÖ.3U uur Kinderprogramma^ twee m
17.00 uur Olympische spelen L._eren<n
(zwemmen)
19.05 uur Journaal
19.15 uur Van gewest tot
gewest
19.30 uur Agrarisch nieuws
19.50 uur Toeristische tips B
20.00 uur Journaal 9
20.21 uur Stichting Socutera irts heeft I
20.26 uur De wenteltrap (filrn|_
21.45 uur Olympische spelen |a
21.55 uur Journaal
22.00 uur Olympische spelen «bouwde
(turnen, gewichtheL ook dt
fen, schoonspringefy5 gebouv
boksen) totdat
iar huurn
^mplexen
NEDERLAND II
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
19.05 uur Eddy Ready go
20.00 uur Journaal
20.21 uur De zaak-Meinberg
(tv-serie)
21.45 uur Avondliederen
22.05 uur Kenmerk
22.30 uur HIRO
22.50 uur Journaal
22.55 uur TELEAC
MORGEN
deze adv
)tstaat in
ewoners v
eun tot si
rhoging o
»u. Over h
uwverenii
erd vóór
NEDERLAND I
nuirawraiininmiHinniHiinn
meters film besteed zijn om zo
weinig informatie te bieden.
Van Gasteren filmde in heel
West-Europa, ondervroeg voor
namelijk mensen die niets te
zeggen hadden en leverde een
werkstuk dat informatief niets
te bieden had.
Er zijn altijd wel mensen die niet
begrijpen dat het kijkgeld
steeds meer moet gaan kosten.
De mensen weten nu dat dit
o.m. komt omdat er omroepen
zijn die filmopdrachten geven.
Opdrachten die resulteren in
minimale Informatie op steeds
wisselende (dure) locaties gebo
den.
We stelden ons voor weinig aan
dacht te besteden aan de Olym
pische Spelen. We moeten hier
wel kwijt dat de Duitse t.v. een
super-prestatie levert, met
name ook door telkens heet van
de naald herhalingen te bieden
van dingen die vóór het t.v.-tijd-
perk altijd wat dubieus bleven.
Vg.
NOS
9.54 uur Olympische Spel
(hordenspringen, spet
werpen, roeien, atl
tiek, zwemmen, hocked
1 18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
TROS
19.05 uur Calimero
19.35 uur Het rijk der ijsberg»
1 20.00 uur Journaal
20.21 uur The protectors
1 20.50 uur Studiozomer
uur De dief van Washii(
t de ini(i
laats van
ueester Bo
ORDWIJK
eravond b
;hüjeuter- en
1 22.40 uur Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
VPRO
19.05 uur Mensenkinderen
19.30 uur Betty Boop
19.37 uur Popeye
19.44 uur VPRO-jazz
20.00 uur Journaal
20.21 uur El angel exterminc
(film)
NOS
21.40 l
21.55 i
22.00 L
I kleuters
pstus 1974
jgeschrevt
sngstoenai
(jn.
tt de lage
(en kunnen
het verzo
e stichten
RADIO
HEDEN
Olympische Spelen
Journaal r-
Olympische Spelt
(wielrennen, judo, g
wichtheffen. paarde-,
sport schermen, h>-
k*y>. J
18.00 (S) Aperitief: licht
18.30 Nieuw
de gewijde n
kerk vandaag
commentaar. NOS: 19.10 Report!
van de 2e speelhelft van de inl
i andwedstrijd TsJechoSlowaklj
Nederland. 19.50 (S) Woensdagavi
Muzickmagazlne. Bond
Naam: 22.25 Met elkaar
mans! NOS: 22.30 Nieuws. 22.40
Haag vandaag. 22.50 Munehen 19"
klankbeeld. 23.20 (S) Priz Ita
1971: moderne muziek (opn.). 23.
Ie in f
HILVERSUM II
8.00 Nieuws. 18.11 Actualiteiten. 15
(S) Klink klaar, zonder nonse
19.30 (S) VAKA-Dansorkest met
listen. 20.00 Nieuws. 20.05 (S) Mi
cal fragmenten: Showboat. 20.30 C
moeting ln het park. hoorspel. 21*
(S) Popsmuk: licht p'
ma. 21.45 (S) Koloriet:
rlg muziekprogramma. 22.30
Twee piano's: klassieke m\
22.55 Mededelingen. 23.00 Nleui
23.10 (S) Radio Jazz Magazim
(NOS) Olympisch Journaal.
24.00 Nieuws.
IDEN
1 Oudhe
de veer
s Cham
eerst i:
steen ge
I, bleek
fatten:
ristus. I
ij j™;
33. "s
MORGEN
te oi
end, zag 1
originele
en. Het I
»el van, d
HILVERSUM I
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.02 Het le\
Preludium: klassieke muziek
8.30 Nieuws. 8.41 (S) Podlui
de vrouw. 9.10 (S) Klassieke ork<
c hele se;
ibfHstoriael'
Egypti:
/aardi
eEgy
er trkwa;
11 ook t
•ad ■age'ijks
gramma van moderne en semi
sicke muziek. <11.30-11.32 Hie
Nu). 11.55 Mededelingen. 12.00
Vast: gevarieerd programma
Mededelingen t.b.v. land- en
bouw; 12.30 Nieuws: 12.41-12.50
en Nu:) 13.10 'middag Pauzedu
13.30 Zingen met Cecilia: volks
ziek. 13.45 Con Amore: een s
van 9 poëzieprogramma's over
de (5). 14.05 Schoolradio. 14.
De hiëri
H toemd.
h
olisten. 16.00 <S) Poptat
jeugdprogramma. 17.00 (S) Elp
Pop ln
17.30 Nieuws. 17
HILVERSUM II
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Oehtendgy
nastlek. 7.20 (S) Dag met een
je (gr.), met om 8.00 Nieuws e
8 11 Radiojournaal. 8 50 Morgi
Nlei
progra
1.30 (S) Rondoi
de
11.55 Beursberichten. 12.30
dern platteland. 12.35 (S) Sports
vue. 13.00 Nieuws. 13.11 RadlojoB
naai. 13.30 (S) Gitaarspel. Daarn)
Mono: Internationaal Beinardcö
cours 1972 te Hilversum. 14.00
Tombola: Nederlandse artiesten
gen en spelen voor u (gr,). 15.00
Voor de zieken. 16.00 Nieuws. 1
(S) Aspecten: kunstrubriek. 17
(S) Mobiel: een beweeglijk pf
gramma voor beweeglijke mens*
met om 17.55 Mededelingen.
HILVERSUM nt
^.1
TROS: 7.00 Nieuws. 7.02 Ti
seven till nine. (8.00 Nleui
Nieuws. 9.03 Robbie Dale on r
NOS: 10.00 Nieuws. 10.03-19.00
diolymplareportages van de C
plsche Spelen, afgewisseld door Bfl
1.00 Nieuws, mededeling!
berichten. 12.08 Lichte n
Buitenlands persoverzl
14.00 Nieuws. 14.03 Vlrti
lichte muziek. 15.00 N'leui
Liedjesprogramma. 16.00
Beursbericht*
irtuoze vingert
wachtmei
A. Broek
leeftijdsoi
huls van
Clële wi
*an de
rayon Ha
bleek ook
van de c
lijk en fi
van gewi
commant
woude-do
geheven
bracht 1
Vondella;
terswou
