MARK SPITZ EIGENLIJK ZO
TAM ALS EEN LAMMETJE
ZWEMFENOMEEN
SHANE GOULD IS
TOCH KWETSBAAR
Opzienbarende uitspraak zwemcoach Councilman
\Y
Records „stelen
Omstandigheden
voor zwemtop
nu moeilijker
Team zou in
München toch
kansloos zijn
WOENSDAG 30 AUGUSTUS 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA lftENSDAC
MüNCHEN De Amerikaanse zwemcoaches Haines, Gam-
brill, Dagland en Chavoor, zij kunnen allemaal meepra
ten over de grilligheid van Mark Spitz. Toen Mexico 1968
tot het verleden behoorde en de besnorde Amerikaan met
zijn ziel onder de arm naar een verklaring voor zijn on
begrijpelijke afgang zocht, klopte Spitz bij iedereen aan,
van wie hij maar hoopte een nuttig advies te kunnen krij
gen. Steeds weer kreeg zijn achterdocht na verloop van
tijd de overhand en stapte hij doodgemoedereerd op.
MliNCHEN De winkeliers in de winkelstraat van het Olympisch
dorp zijn ten einde raad want er wordt dagelijks voor duizenden gul
dens gestolen. De taktiek is altijd het zelfde. Een groep atleten be
zoekt de winkel en In de drukte worden de begeerde voorwerpen
ontvreemd.
Vooral op horloges, truien, grammofoonplaten, foto- en filmtoestellen,
sieraden en parfums hebben ze het voorzien. Af en toe wordt er
een gegrepen maar niet zelden is het een bekende atleet die men
dan maar laat lopen. Alle winkeliers verklaren echter dat het
meestal atleten uit een en hetzelfde land zijn die op roof uit zijn.
Welk land wordt niet gezegd „Om de vrede in het Olympisch dorp
niet te verstoren" maar iedereen weet langzamerhand wel welk
land wordt bedoeld.
In de drukte in de stad München en in het Olympisch dorp worden
ook goede zaken gedaan door zakkenrollers. Per uur missen gemid
deld zeven mensen hun portemonnaie of portefeuille. De Olympische
onderkomens zij ook favoriet bij de dieven want op elke kamer
staat een televisietoestel. Onlangs werd een dief gegrepen door de
soldaten die in de flats als portier dienst doen. Hij had zeven tv-toe-
stellen klaar staan voor vervoer. In het Olympisch stadion worden
zes monitors vermist die op de persplaatsen horen te staan.
Weg, op zoek
naar nieuwe
instructies.
„Ik was in
die tijd onre
delijk", durft
Mark Spitz
nu wel te be
kennen als het Olympisch Dorp,
waar zijn grenzeloze populari
teit herinneringen oproept aan
Don Schollander (de grote man
van Tokio), hem even laat
schieten. „Als ik weer eens ru
zie had gehad zag ik steeds dat
schrikbeeld van Mexico weer
i en was ak bang dat ik
Van een onzer
speciale
verslaggevers
het weer verkeerd deed zoals
vier jaar geleden. Misschien
was ik daardoor al die tijd lich
ter geïrriteerd dan ik normaal
eigenlijk ben". Dat schrikbeeld
uit Mexico blijkt nu echter een
waardevolle inspiratiebron te
zijn geweest. Het eerste karwei,
dat hij in München moest op
knappen, de 200 meter vlinder
slag sloot hij af met een wereld-
rekord. „Maar ik ben er nog
niet", kreet Mark Spitz direkt
uit. „De man, die ik wil over
troeven, Don Schollander, ver
overde vier maal goud. Ik jaag
op vijf plakken". Jim Council
man, de kundige coach van de
Indiana-universiteit, die Mark
Spitz uiteindelijk aankon, zegt
daarover: „Hij is nu niet meer
te kloppen. Mentaal is nog nooit
iemand zo sterk aan de start
gekomen. Ook Don Schollander
niet".
Voorspelling
MüNCHEN En toen het eenmaal zover
was huilde Shane Gould. Toen biggelden
de tranen over haar wangen. Tranen, die
ze vergeefs trachtte te stelpen met haar
kangeroe-knuffeldier- Toen dat eerste
goud binnen was bleek het zwemfeno-
meen ook maar een heel simpel 15-jarig
meisje te zijn. Dolgelukkig met haar suc
ces. Een succes dat door de München-
computer al geprogrammeerd was. De
computer volgde slaafs de hele horde van
zwemkenners die het Australische meisje
meer dan een handvol gouden plakken
toedichtte. En met die wetenschap startte
Shane Gould het Olympisch toernooi.
F.en gewaagde voorspelling. Dat
beseft Councilman ook. Zijn
vertrouwen baseert hij echter
op de wetenschap, dat Mark
Spitz al die jaren zich uiterst
serieus en doelmatig heeft voor
bereid. „Het probleem met hem
was dat ie moeilijk voor zichzelf
is. Maar, vergis u niet, ook voor
anderen. Vooral als hij voelt
dat de meeste aandacht niet op
hem gericht is. Dan wordt ie
eigengereid, onredelijk soms
zelfs. De enige manier om Mark
Spitz te temmen was hem het
idee mee te geven dat ie een
trainer voor zich alleen had".
Toch wil zwemtrainer Councilman
Mark Spitz, rond wie in Mün
chen een mythe ontstaat, niet
zwart maken. Want de 22-jarige
student in de tandheelkunde had
ook zijn goede kanten. „Als je
zijn vertrouwen had gewonnen
Wonderzwemmèr uit Amerika, Mark Spitz op een voor hem gebruikelijke plaats, de hoogste trede van het ereschavot
was ie niet moeilijk. Sterker
nog: was ie zo tam als een lam
metje eigenlijk. Alle adviezen,
die hij voor nuttig aannam,
voer hij serieus, stipt en gehoor
zaam uit".
Mark Spitz is eigenlijk een pro-
dukt van de beroemde Santa
Clara-school van George Hai
nes, die in München net doet of
zijn voormalige pupil niets
bijzonders aan het presteren is.
Hoewel de Amerikaanse Goud
vis daar zijn doorbraak vestigde,
haalde hij de absolute top bij
Haines niet. De reden daarvoor
is volgens Spitz zijn voorkeur
voor Don Schollander. „In de
tijd, dat ik opklom, bestond er
voor Haines maar één zwem
mer in de hele wereld. Dat was
Don. Ik bestond niet". Voor
Mark Spitz was deze halsstar
righeid voldoende aanleiding om
zich ertegen af te zetten. Hij
vertrok. De enige keer in zijn
leven, dat ie een nederlaag ac
cepteerde. Want voor de rest
kent de Amerikaan, die ook op
de 200 meter vrije slag weer
een wereldbarrière omver trok,
geen pardon. En is hij haast net
zo halsstarrig als zijn leermees
ter, zeggen insiders. Hij is de
raddraaier, de herrieschopper
van de Amerikaanse ploeg, die
alles maar dan ook alles beter
placht te weten. Geen moment
kan en wil de de moed opbren
gen een blad voor zijn mond te
nemen, ook niet, wanneer ieders
belang ermee gediend was. Dat
geeft niet zelden enorme moei
lijkheden. „Maar", zegt 'n an
dere Amerikaanse trainer, Scher-
Terwijl boven
dien bij haar
rees over de
de twijfel
van de Ame-
rikaantjes,
die vlak voor
München immers twee wereld-
rekords op haar verzameling
hadden gepakt. Shane Gould,
die al voor het Olympisch ge
beuren tot de koningin van de
Spelen, de toverfee van het
Olympisch dorp en de Australi
sche goudvis was uitgeroepen,
moest echter alles alleen bewij
zen in het water. In het Dante-
bad in München moet ze de
woorden van haar coach Forbes
Carlile waarmaken: „Zij is het
grootste talent wat ik ooit onder
handen heb gehad".
Chef-coach Don Talbot van de Au
stralische ploeg maakte het nog
bonter door aan iedereen die
maar luisteren wil te verkondi
gen dat zijn Shane maar even
tjes zeven gouden plakken (op
de 100, 200, 400 en 800 meter
vrije slag, op de 200 meter wis
selslag en de twee estafettes)
zal veroveren. En al die super
latieven gaan dan over een
vriendelijk ogend meisje van 15
lentes, dat voor de eerste maal
in haar leven aan een groot in
ternationaal zwemtoernooi mee
doet.
Speels
Een meisje dat twee jaar geleden
door zwemkenner bij uitstek
(wat heeft de Nederlandse
zwemwereld hem jaren gemist)
Forbes Carlile uit een groep
van honderden speels zwem
mende schoolkinderen werd ont
dekt. Carlile zag onmiddellijk
het grote talent. Zelfs al zwom
Shane Gould met een hoog arm-
tempo en een laag been tempo.
Precies het tegengestelde van
wat Carlile na wetenschappelijk
onderzoek voorschreef. Shane
Gould doet dat trouwens nog. Al
is de armslag wel beter gesty-
leerd, de benen blijven er, voor
al bij de sprint, nog steeds een
beetje bijbungelen. Carlile:
„Dat heb ik niet veranderd.
Tenslotte gaat Shane op deze
manier snel genoeg. Ze is we-
reldrekordhoudster nietwaar?
Shane mag dan misschien wel
niet wetenschappelijk verant
woord zwemmen, ze is wel het
grootste zwemwondertje dat ooit
het water heeft gekliefd".
Talent
Een verklaring voor het fenome
nale talent van zijn pupil heeft
zelfs wetenschapsman Carlile
niet. „Ik kan alleen zeggen dat
Shane een all-round atlete is. Ze
zou bij atletiek en basketball en
vrijwel elke andere sport ook
bij de wereldtop kunnen komen.
Toevallig heeft ze zich op
zwemmen geconcentreerd".
Naast de natuurlijke atletische
aanleg beschikt Shane Gould
ook over een vechtersmentali
teit. AI in haar jeugd, die ze
doorbracht op de Fiji-eilanden,
bewees ze bovendien voor de
duivel nog niet bang te zijn. Op
3-jarige leeftijd zwom ze al in
de zee rond het eiland waar
haar vader manager was bij
PANAM. Ze bezorgde haar va
der eens een doodschrik door
hem toe te schreeuwen: Pak
me. Laconiek liet ze zich uit
een vijf meter hoge mango
boom naar beneden vallen. Dat
tekent de durf van Shane Gould,
die echter later leerde verant
woord met haar krachten om te
springen.
Zelfs toen ze eenserie van vijf
wereldrekords veroverde, liet
zij zich door haar successen
niet het hoofd op hol brengen.
Met haar ouders overlegde ze
toen of het wel reeël was om al
les op een (zwem)kaart te zet
ten. Was haar studie niet be
langrijker. Ze kondigde zelf aan
niet aan de Spelen deel te zullen
nemen. Er werd met behulp
van de verontruste ouders een
oplossing voor gevonden. Het
hele gezin verhuisde naar Sid
ney, vlakbij de zwemuniversitei't
van Forbes Carlile. waar Sha
ne's oudere zusje Lisette werk
zaam is als instructrice. En
door die verhuizing hoefde Sha
ne Gould veel minder te reizen
en kon ze meer aandacht aan
haar studie wijden. De zwem-
toekomst van Australië was ge
red. Shane Gould kon dus haar
opwaohting maken in München,
waar ze direkt het middelpunt
werd van een horde fotografen,
handtekeningjagers en journalis
ten. Volleerd staat Shane Gould
iedereen te woord. Ze lacht ge
willig naar de fotografen die
haar welgevormde gestalte in
alle houdingen willen vastleg
gen. Zegt Forbes Carlile: „On
danks haar jeugd heeft ze ge
voel voor public relations. Ze is
verstandig voor haar leeftijd. Ik
noem het altijd „een oud hoofd
op jonge schouders".
Shane Gould kon daardoor ook
goed meespelen in de koude
oorlog die tactïcus Carlile tegen
het breed oprukkende Ameri
kaanse leger heeft ontketend.
Uitspraken als ,,ik win de hon
derd meter vrije slag in 57 se
conden rond" moeten echt wel
in dat licht worden gezien.
Zwakste nummer
Want juist de sprint is het zwak
ste nummer van Shane Gould.
Het feit dat ze gisteren brons
behaalde op dat specifieke num
mer bewijst haar uitzonderlijke
klasse.
Haar prestatie is gezien in het
licht van haar wereldrecord op
de 1500 meter wisselslag te ver
gelijken met de onwezenlijke si
tuatie dat marathonloper Mamo
Wolde slechts 10,1 zou lopen op
de 100 meter.
Daarom kan Shane Gould al voor
dat de Spelen zijn afgelopen als
een absoluut zwemfenomeen
worden gekenschetst. Australië
zal haar eren De burgers van
Sidney hebben gezworen om
voortaan de ,,u" uit haar ach
ternaam te laten. De kittige Au
stralische zal voortaan terecht
alleen met Shane Gold worden
aangesproken.
WIEGER MENSONIDES
WIEGER MENSONIDES
BASKETBALCOACH MOL
Wieger Mensonides verrastte twaalf
jaar geleden in Rome met een bron
zen medaille op de schoolslag. Sinds
dien heeft geen enkele Nederlandse
zwemmer zijn zijn prestatie geëve
naard.
„De omstandigheden zijn voor onze top moei
lijker geworden. Kijk maar naar het Ameri
kaanse geweld op de televisie, dat is fantas
tisch. De trainingsmogelijkheden zijn daar
nog veel beter geworden de laatste tien
jaar. En natuurlijk de
hele aanpak hier is ook
verbeterd, de prestaties zijn
in sterk stijgende lijn mis
schien viel het tijdstip van
deze Olympische Spelen nog
net iets te vroeg toch ko
men er nog trainingsvoor-
waarden voor, die niet zijn
goed te praten. In mijn tijd
was het nog heel normaal,
dat je naar een bad moes!
zoeken. Nu mag dat niet
meer voorkomen, maar toch
gebeurt het. Bovendien is
topsport veeleisender gewor
den, ik kon bijvoorbeeld
vroeger volstaan met een
training van twee uur per
dag. Nu moet je tien kilome
ter per dag zwemmen, dat
kan alleen maar als je een
paar jaar opoffert. Als je
werkelijk wil, kan het wel,
maar in het buitenland
wordt de achterstand op de
maatschappelijke ladder be
ter opgevangen. Hoewel de
Nederlandse prestaties al ge
weldig zijn, zou er met een
inzet van honderd procent
wat bereikt moeten worden.
Naar een evenement als in
München leef je toch jaren
toe. In de Olympisch gedach
te: meedoen is belangrijker
dan winnen, gelooft niemand
meer. Mijn hoop is nu ge
richt op een uitspringen van
de damesestafette ploeg,
Enit Brigitha of misschien
mijn schoonzusje Frieke
Heel de voorbereidingen voor
de Olympische Spelen moet
je zien als een trap in de
opbouw van het Nederlandse
basketbal. Tijdens het pré-
Olympisch toernooi in Haar
lem en Amsterdam is wel
bewezen, dat wij al een
heel stuk vooruit zijn ge
gaan. Toen het N.O.C. be
sloot, dat wij niet naar de
laatste selectieronden in
Augsburg mochten, alhoewel
wij aan de voorwaarden had
den voldaan, voelde ik me
toch niet teleurgesteld. Het
bleek immers onmogelijk om
het volledige team op de
been te brengen. Als je de
lijst met deelnemende landen
bekijkt, weet je dat Neder
land niets in te brengen
BRUGGE Terwijl in Augsburg het
Olympisch basketbaltoernooi in volle
gang is, is de coach van het Neder
lands basketbalteam rustig in zijn
kantoor in Brugge aan het werk.
René Mol wist het van tevoren, Ne
derland zou niet in München aanwe
zig zijn.
„Voordat ik mijn werk als trainer-coach begon
stond al vast, dat Nederland geen schijn van
kans hod om zich voor München te plaatsen.
heeft. Tegen het geweld van
een Italië, Polen, Spanje of
Mexico zijn wij niet opge
wassen. Wat Ik wel zo uit de
kranten en van de televisie
heb vernomen is dat het spel
peil in München lager -ligt
dan destijds tijdens de Pré
Olympics in Amsterdam. Dit
is wel te verklaren. De trai
ning heeft enige tijd stil ge
legen en vooral voor de West-
europese teams is dit iets
wat erg zwaar gaat wegen.
Hoe verder het toernooi vor
dert hoe beter het basketball
zal worden. Volgende week
ga ik zelf naar München om
mijn licht eens op te steken.
mann Charvoor, die
heid kreeg door lange-ali
specialisten als Debby Me?
Mike Burton op te leiden 3
volg waarvan Spitz ook evj
hem zijn licht opstak,
hekel kan ik aan deze typt-
krijgen. Zij zeggen wat'
op hun tong ligt".
Bescherming rest»
Ook zijn kamergenoot Gary
neemt hem in beschermic» p|
wordt soms gezegd, datlfkfl
onhandelbaar is, maar ikj
wel beter. Ook voor mij
soms moeilijk te begr|°"" ^p(
maar wie hem meemaakt 1
wij doen, krijgt toch eert"661 "'J
andere kijk op hem. Hij nP wayer
vaak een heel sympathie! Nederlar
druk en is enorm coll
Voor de Spelen heb ik b delijk at
beeld met hem zitten er res'
over het moment vf anders
start. Ik sta dan te tril!4 cu'Pa-
mijn benen van nervositei; t ni
of ie beter dan wie ookt g N
moeilijkheid doorhad, gaf luper He
ontzettend nuttige aanwinT^ .e n„
Ik was er erg blij mee". I ohe inl
Bepaald kwalijk is echter zit rijn do<
genschap om mensen nil tweede 1
hun waardigheid te latents kan
hij de kans ruikt om een lelt dat
op zijn nummer te zettei
ie dat ook. Councilman:
Is een erfenis van Mexico,
deden ze het hem, derf
steeds dat er door hem flit# overige
doe ik het jullie terug". de bes
fotografen, die hem zover mfcgger.otei
krijgen dat er een attractifckenk st<
lustratie uit de bus komtJsoonlijk
ben het met dit gebrek aa:^^^
dewerking van zijn kantM^BBI
erg moeilijk. Toen Mark
bijvoorbeeld in het Olyi
Dorp met geen mogelijkht
wat dan ook was
riep een impulsieve fot
ontzet uit: „Die kerel is
minder bereid dan schakel
by Fischer". Mark Spitz,
tegenstelling tot Fischer
voel van humor moeilijl
zegd kan worden, schoo|_Noor\v
zelf in de lach.
en reu aai
:en,i onjuist
n: jlende f
co.Jd te pra
finales)
serie
il-Lak(
Eigen schuld
Toch zijn de problemen. dl£„
nu openbaren, eigenlijk I
eigen schuld. Als hij voor
co niet zo hoog van de (Bacatin
had geblazen en meer 'II*1 IW
voel voor realiteit had
meespreken, waren de l
waarschijnlijk niet ontstaanj-
zou hij zich nu, voor het o
de wereld, niet zo nadrukt
behoeven te rehabiliterenj, L56-66-
zijn afgang van destijds.
Haines, die nooit veel overf,'
loslaat: „Al een jaar
spelen van Mexico was L g ig 2
helemaal bezeten van hetf) 8 29 66
Don Schollander te 8.54.27:
evenaren. Maandenlang
niet anders dan: ik wil
daille meer dan hij".
Nu zegt Mark Spitz hetzl1
misschien nog wel overt'
der dan toen. Toch klinkï.
anders. Het blufelement, dij»
schepperlj welke vroeger 73(
mensen tegen de borst st«-
is er af. „Ik ben dan ook'
jaar ouder dan in Mexico",fi
Spitz, in deze dagen het c
werp van de spelen. „Bij li
zeg ik steeds: en vier jaarKAndrc
Ier". Dat is Mark Spitz inl 1(T'T,.
chen aardig aan het bewijzfs.i!!^
i-Nlerj
Afspraak tussen
Schwindling, de voorzitter^
de Duitse worstelbond,
zoon. Als vader na de
zijn wel wat al te zwarefknders
kwijt is, laat zoon zijn lanf
ren afknippen,
slankt al aardig af.
