MENSEN
MAKEN
MERENWIJK
Meedenken met 'De Horsten
Meningen over sfeer in
de buurt vrij verdeeld
MOT bracht
leven in de
nieuwe wijk
J6»
Zelf doen
De enige
winkel in
de wijk
heeft het
niet druk
MARKTEN
197j ZATERDAG 12 AUGUSTUS 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA 5
LEIDEN In zo'n tiental wijken van Leiden hebben de laatste jaren groepen bewoners
zich actief ingezet voor het wel en wee van de buurt. Zij hebben een wijkcomité, ac
tiegroep of buurtvereniging gevormd. In de komende weken willen wij telkens zo'n stads
deel met zijn eigen bezigheden en problemen onder de loep nemen. Als eerste de Meren-
wijk met de buurtvereniging „De Horsten", een volwassen wordend gebied met ongeken
de mogelijkheden en moeilijkheden. Anders dan in de oude buurten kunnen de bewoners
van de Merenwijk vanaf het allereerste begin ingeschakeld worden bij de bouw van hun
woongebied. Er hoeft geen tijd verspild te worden aan het doorbreken van bestaande
dikwijls onhoudbare, toestanden. Al gaat het niet altijd zo snel als de bewoners zelf
zouden willen, telkens zien zij toch iets nieuws tot stand komen, het resultaat van eigen
denkwerk, een prikkel om door te gaan.
PoJg
Lucia Geurts
Elisabeth Vogels
LEIDEN Het ..Bolwerk van
vrijheid" Leiden barst
te vijftien jaar geleden uit
zijn vesten. De binnenstad
werd door ouderdom steeds
minder geschikt om te wo
nen. de nog onbebouwde
gronden waren schaars. In
1958 heeft Leiden samen met
een aantal buurtgemeenten
een plan opgesteld, waarin
werd bepaald welke bestem
ming vecschillende gebieden
rondom de stad zouden krij
gen. De Broek- en Symont-
genspolder, 'n stuk Oügst-
geest ten noorden van Lei
den werd daarbij aangewe
zen als toekomstig Leids
gebied. Na enig politiek en
bestuurlijk heen en weer ge
praat werd het inmiddels
zwaar gehavende plan - op l
juli 1966 wet en kwam de
grond officieel bij Leiden. De
werkers konden aan de slag.
Schetsplannen van verschil
lende gemeentediensten kwa
men op tafel, werden bespro
ken, gewijzigd of verworpen.
Aan alles moest worden ge
dacht: verkeersverbindingen,
scholen, kerken, afwisselende
bebouwing, speelruimte, groen
en steen. In teamverband
kwam er stapje voor stapje
lijn in de plannen. Een be
langrijke zaak is natuurlijk,
of de ideeën ook financiëel
verwezenlijkt kunnen wor-
Het Grond- en Saneringsbedrijf
(het gemeentelijk makelaars
kantoor) ging de verschillen
de plannen becijferen en ad
viseerde het schetsplan III,
ofwel plan Merenwijk te kie-
Een derde belangrijke schijf
zijn de bestuurderen. De ge
meenteraad en Gedepii'oerde
Staten gaven eind 19G" hun
fiat aan het genoemde plan
en eindelijk kon worden ge
bouwd.
LEIDEN De Merenwijk nu nog een kale vlakte
met hier en daar een flat, in aanbouw of al bewoond
wordt binnen enkele jaren een wijk met meer dan
5800 woningen. Buiten dat zullen er nog allerlei voor
zieningen komen als een jachthaven, drie scholen en
een park dat voor een groot deel al voltooid is.
Het park komt in het hart van de wijk te liggen. Op 29
maart van dit jaar is er een begin gemaakt met de
aanplant van 350 boompjes voor het park, dat aange
legd werd op de heuvels van de vroegere vuilstort
plaats. De bomenplanters waren leerlingen van de
vijfde en zesde klassen van verschillende scholen.
Aan de westzijde wordt de wijk begrensd door twee
volkstuincomplexen en aan de oostzijde door de
Scheytsloot. De wijk is verdeeld in drie buurten „de
Stadsbuurt", waar nu al verschillende flats van vol
tooid zijn, d e„Spoorbuurt" en de „Waterbuurt". Geo
grafisch gezien komt de wijk precies te liggen in het
deel Broek van de vroegere Brouck en Symontgens-
polder. Het enige dat nog aan deze polder herinnert is
de oude boerderij van boer Vulpen, die vlakbij het
park ligt.
De boerderij is nu eigendom van de gemeente en wordt
te zijner tijd een kinderboerderij. Enkele dieren staan
al op een hiervoor bestemd stukje weiland. Ook de
Broekweg is een deel van het oude. Het leidt van de
drukte van de wijk naar de stilte van de boerdrij. In
het oorspronkelijke plan zou het weggetje verbreed en
opnieuw geasfalteerd worden. „De Horsten" wil ech
ter de Broekweg in zijn huidige staat handhaven. Al
verschillende brieven hierover heeft zij naar de ge
meente gestuurd Üe behandeling van dit probleem
laat nog op zich wachten.
LEIDEN De beschrijving van
een wijk zou niet volledig zijn
zijn wanneer ook niet de bewo
ners aan bod kwamen. Wij heb
ben enkele bewoners wat vra-
nt
LEIDEN Als een uitbreidingsplan voor een groot gebied definitief
is goedgekeurd door de overheid, zitten er toch nog heel wat haken
en ogen aan vast voordat het gebied ook werkelijk bewoonbaar is.
Juist in deze tijd kun je niet meer volstaan met het zondermeer
neerzetten van een aantal woningen (in welke vorm dan ook). Min
stens even belangrijk zijn de \oorzieningen daaromheen die er toe
bijdragen, dat de (toekomstige) bewoners een plezierig leven kun
nen leiden in hun woonwijk.
Hoe die wijk er uiteindelijk het
beste uit kan zien, mag dan ook
niet bepaald worden zonder de
gebruikers ervan gehoord te
hebben.
Het Plan Merenwijk laat voor in
spraak grote mogelijkheden
open. Er kan tussentijds nog
aan gesleuteld worden. Uitgaan
de van de technische mogelijk
heden en wettelijke bepalingen
zijn namelijk een aantal vlek
ken op het schetsplan aangege
ven, die later naar believen
kunnen worden ingevuld, reke
ning houdend met de verande
ringen door de tijd en de wen-
Zo'n voorbeeld van „veranderin
gen door de tijd". Men is ervan
teruggekomen, meer dan vijftig
procent hoogbouw neer te zet
ten. Gebleken is, dat een woon
klimaat evenwichtiger wordt
door meerdere laagbouw-cmder-
brekingen. Hoe betrekt men nu
de ideeën en wensen van de ge
bruikers bij de opbouw van een
nieuwe wijk?
In het geval van de Merenwijk
hebben een aantal gemeentelij
ke en particuliere instanties,
zoals Leidse Jeugd Actie, MCC,
Kerken, schooladviesdienst het
voorbereidende werk gedaan.
Deze zogeheten „stuurgroep"
adviseerde de afdeling Stede-
bouw over de „maatschappelij
ke voorzieningen" die de wijk
leefbaar moeten maken. Zij
baanden de weg voor de toe
komstige bewoners. Een bijzon
der belangrijke en voor Neder
land vrij unieke werkwijze.
P 9 september van het vorig
jaar werden de eerste bewoners
ingeschakeld. Hoewel de mees
ten nog druk bezig waren met
de inrichting van hun huis, von
den ze toch nog tijd om mee te
werken aan de inrichting van
hun wijk. Plannen en wensen
werden ten berde gebracht en
aan het eind van die eerste
avond waren er maar liefst 23
bewoners die actief wilden wer
ken aan de verwezenlijking er
van. In samenwerking met de
stuurgroep-leden vormden zij de
commissie Opbouw Merenwijk,
het lateren Merenwijk Opbouw
Team (MOT), dat vrij snel hele
maal zelfstandig verder ging.
Aan de hand van de gegevens van
de stuurgroep regelden zij za
ken als artsendienst, vervuiling,
groenaanplant en een telefoon
cel. Onder leiding van een dage
lijks bestuur gingen tien werk
groepen van start, die elk een
eigen werkterrein hadden.
Een van de duidelijkste resultaten
zijn de blokvoorzieningen. On
der de flats bleken prachtige
ruimten te zijn, geschikt voor
het inrichten van een winkel,
ontmoetingscentrum, creche en
andere noodzakelijke facilitei
ten. Door de gemeente werd een
lening verstrekt van 80.000 gul
den en een van de werkgroepen
wierp zich op de niet geringe
taak de blokvoorzieningen te
verwezenlijken.
Over de hele linie hebben de acti
viteiten van het MOT opvallend
snel en goed tot resultaat ge
leid. Het enthousiasme van de
„veldwerkers" stimuleerde ook
de overige bewoners om bij te
blijven met wat er in de Meren
wijk aan de gang is. Via infor
matie-avonden en via het bulle
tin „Meer 'n wijk" kwam er
een regelmatige informatie
stroom tot stand.
Ook de openheid naar de kant
van de overheid was goed. Het
MOT liet niets na om de ge
meente. en met name b. en w.
te bestoken met klachten en
vragen, maar tevens stuurde
het team op gezette tijden een
kort verslag van zijn werk
zaamheden.
Evenals andere wijkcomite's heeft
het MOT dankbaar gebruik ge
maakt van de kundige en handi
ge adviezen van het Maatschap
pelijk Contact Orgaan. De eer
ste stoot tot inspraak van de be
woners in de wijkopbouw is door
het MCO gegeven, maar ook in
latere stadia verleenxde het hulp
waar nodig was.
Het MOT kan terug zien op een
goed jaar. Dat wil niet zeggen
dat de werkgroepen nu op hun
lauweren gaan rusten. Gebun
deld in de nieuwe buurtvereni
ging „De Horsten" werken zij
verder totdat de bouw van de
Merenwijk voltooid is. Er zijn
nog genoeg voorzieningen onvol
ledig of niet uitgewerkt. Kri
tisch kijkt men telkens terug op
eigen werk en dat van anderen.
Op het ogenblik betrekken steeds
groepjes mensen de bijna ge
reed gekomen Kiekendiefhorst.
Ook zij worden weer ingescha
keld bij het buurt-opbouw-werk.
Pas als alle 20.000 bewoners er
zijn is er echt „Meer'n wijk".
Het is zelfs de vraag of het
wijkwerk dan niet pas echt gaat
beginnen.
gen gesteld. Veel positieve ge
luiden maar ook enkele negatie
ve waren te horen. De bewo
ners, van de Kiekendiefhorst
vonden alles nog veel belovend.
Zij zitten nog maar net een
week in hun nieuwe woningen.
De bewoners van de Condor- en
Arendshorst hadden wel wat
grieven. De grootste was die
van de verwarming die vooral
op de zevende etage en op de
hoekflats niet goed schijnt te
functioneren.
Mevrouw Pickard, een bewoonster
van de Arendshorst is na een
jaar wonen in de Merenwijk
niet al te enthousiast: „De kin
deren moeten meestal binnen
blijven. Buiten hebben ze geen
vertier." Op onze vraag of ze
dan niet naar het park of de
boerderij willen, antwoordt zij:
„Dat is eigenlijk te ver en ze
hebben er ook geen zin in." Een
andere grief van mevrouw Pic
kard is dat de verwarming het
nog steeds niet zo goed doet.
Mevrouw De Man. een bewoon
ster van de pas voor een ge
deelte afgewerkte Kiekendief
horst zag alles veel optimisti
scher. „Wij komen uit Amers
foort en zijn pas een paar da
gen hier. „Het lijkt ons hier wel
leuk. Alleen hebben we al wat
last gehad van gehorigheid." De
flat op zich vindt zii echter bij
zonder gerieflijg. De heer Smit,
„de baron" van de Condorhorst
kan bijzonder goed zijn draai
vinden. Wanneer wij met hem
staan te praten, moet hij elke
keer ophouden om de voorbij
gangers gedag te zeggen. Hij
ergert zich helemaal niet aan
de chaos. „Kijk ik zie het zo:
voor je een geordend geheel
wilt hebben, moet er eerst een
chaos zijn geweest. Ik ben van-
beroep kleermaker, daar heb je
het zelfde. Met het knippen en
rijgen van de stof heb je een
ontzettende troep. Wanneer je
alles keurig hebt afgewerkt is
Deze oudste bewoner van de
wijk („ik ben 78 jaar") heeft
wel enige kritiek op andere Me-
renwijkers. „We moeten er voor
oppassen dat de wijk niet aso
ciaal wordt. Ik liep zaterdag
avond langs de flat van de
Arendshorst toen de bewoners
verschillende bierdopjes op mijn
hoofd gooiden. Toen ben ik vre
selijk kwaad geworden. En dan
moet je horen wat ze allemaal
tegen je zeggen." De enige win
kel die de Merenwijk telt, ligt
onder de Condorhorst. Het is er
een allegaartje van levensmid
delen. Naast groenten, vlees en
kruidenierswaren zijn er ook
verschillende drogisterij-artike
len te koop. Inderdaad op een
gewone woensdagmiddag waren
er maar twee of drie klanten.
„Ik heb het idee dat wij het
winkeltje zijn voor de vergeten
boodschappen," zegt de heer
Van der Burg.
De meeste bewoners gaan naar
Albert Heijn of Nettorama opi-
dat het goedkoper is. Op de
eerste bijeenkomst van de be
woners van de wijk in septem
ber heeft de heer Neuteboom,
eigenaar van de winkel, alterna
tieve openingstijden voorgesteld.
„We zouden dan open zijn van
9.00 u. tot 19.00 u. met oog op
de werkende vrouwen hier in de
flat." Dit goede voornemen
werd spoedig weer te niet ge
daan. „Er kwamen geen men
sen tussen zes en zeven en dan
kost het alleen maar geld om
open te blijven."
De winkelproblemen zullen waar
schijnlijk pas kunnen worden
opgelost wanneer het nieuwe
winkelcentrum gereed komt.
Het centrum is gepland vink
naast het park en zal alle moge
lijke winkels bevatten.
extra 000-610. A I 280—670.
280—040, B extra 700. B I 280—700,
Bloemkool 6/1 106—166, 0/It 32- 71.
8/1 68 122. 8/TI 21 40. Selderij II
15, Peterselie 26—117, Boipoen 09
94. Sperziebonen 110—i:io. Snijbo
nen 120. Sla 7—21, Uien 680- 780,
Spitskool 39. Andijvie .'19-44, Rode
Kool 19—22, Snvoye Kool 16. Tomn-
ten A I 470—610. P, I 640. Komkom
mers 19—26, Spinazie W 71, Kroten
(ADVERTENTIE)
LEIDEN Op de laatste verga
dering van de Merenwijkbewo-
ners is er een vereniging in het
leven geroepen, die in de plaats
kwam van het Merenwijk Op
bouw Team. De nieuwe voorzit
ter, de heer Rietbergen zegt
een vereniging gekozen omdat
hiervan: „We hebben als vorm
je hiermee veel sterker staat".
Na verloop van tijd zal de buurt
vereniging alleen de Horsten
omvatten „Natuurlijk zullen we
ons in het begin ook wel bezig
houden met de andere buurten
(de „spoorbuurt" en de „water-
buurt") maar wanneer het alle
maal goed op gang is gekomen,
trekken we ons terug".
Volgens de heer Rietbergen en de
heer Van Well (al een jaar op
bouwwerker en pastor van de
wijk) is het niet haalbaar om
als wijkvereniging de zaken van
ongeveer 20.000 bewoners te be
hartigen. Bovendien neemt in
een buurtvereniging zoals „De
Horsten" er nu een is, ongeveer
33% van de bewoners actief
deel. „Wij hebben van de
256 flats 178 bewoners die lid
zijn geworden. Hiervan zitten er
weer ongeveer 50 In de werk
groepen. Daarbij komt nog dat
alle werkgroepvergaderingen
openbaar zijn, dus kunnen er
nog veel meer mensen meeden
ken met de problemen van de
wijk".
Het zijn niet alleen problemen
waar „Horsten" zich mee bezig
houden. Twee keer in de week
wordt de bar onder de Arends
horst opengesteld. De werk
groep Sport en Spel houdt zich
bezig met het vertier van oud
en jong. Zo heeft zij onlangs
nog een bingo-avond georgani
seerd. En het plan bestaat om
in het najaar een discoavond te
houden".
„De andere werkgroepen zijn
groep scholen bijvoorbeeld, kan
op het moment nog weinig doen.
Ze heeft geprobeerd inspraak te
krijgen in de benoeming van de
onderwijzers, maar die sollicita
ties lopen al veel te lang. N'u is
zij bezig met het opzetten van
een oudercomité. Dat kan ech
ter allemaal pas goed gaan lo
pen als de school klaar is". De
Merenwijkschool wordt een vrij
unieke in zijn soort. Het heeft
drie vleugels met een aula in
het midden. Elke vleugel biedt
ruimte voor respectievelijk pro
testant, katholiek en openbaar
onderwijs. De aula gaat ge
bruikt worden voor de oecume
nische diensten die pastor Van
Well samen met dominee Hor-
tansius verzorgt.
Al veel verder is de werkgroep
gezondsheidszorg gevorderd. Zij
moesten direct aan de slag om
een arts naar de wijk te halen.
„Daar hebben we ontzettend
veel moeite mee gehad. We wil
den hier een groepspraktijk la
ten starten. Dat stuitte al spoe
dig op bezwaren van de Leidse
vereniging van artsen. Eindelijk
vonden we een arts, maar die
De huisarts die nu in de Meren-
zei op het Iaat6te moment af
om dat hij het niet aandurfde"
wijk komt wonen is dokter Tan.
„Hij liep allang naar een prak
tijk te zoeken. Hij wilde echter
liever een eenmanspraktijk".
De werkgorep heefl ook de gees
telijke gezondheidszorg onder
zich.
Wanneer het nieuwe gezondheids
centrum dat in de wijk gepland
is. gereed is, zullen de bewoners
daar minder moeite mee heb
ben. Het centrum zal onderdak
bieden aan allerlei hulpinstan
ties, zoals de maatschappelijke
dienstverlening, de geestelijke
en lichamelijke gezondheids-1
zorg.
DE ECHTE VARENSMAN
kiest betrouwbaar materiaal.
Daarom kieat hij een
JOHNSON
JACHTWERF
POELGEEST
OEGSTGEEST
Haarlemmertrekvaart 16 a
Telefoon 01710 - 54054
Zaterdag en zondag geopend
