REIS-
BEWEZEN
Whitelaw praat met oppositie
Dr. Blake: brief
Solzjenitsyn
weinig effectief
Experimentele dag
opleiding verpleging
Krokodil
legt eieren
op Floriade
Juristenprotest
tegen zuivering
T s jecho-Slowaki je
Ruimlelab legt aardbol bloot
Ciskei eist
uitbreiding
van gebied
Korte metten
Positie van
abt Franzoni
wankel
DONDERDAG 3 AUGUSTUS 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
(Van onze correspondent)
LONDEN Staatssecretaris William Whitelaw, die de Brit
se regering vertegenwoordigt in Ulster, heeft de grootste
Noordierse politieke oppositiegroep, de sociaal-democrati
sche Labourpartij, uitgenodigd om begin volgende week
met hem te komen praten. Vijf vooraanstaande leden van
deze partij hebben dinsdagnacht in Duolin overleg ge
pleegd met premier Jack Lynch van de Ierse republiek.
Arbeiders van een fabriek in het oosten van Belfast blokkeerden gisteren de weg toen twee van hun col
lega's waren neergeschoten door sluipschutters. Met moeite kon voorkomen worden dat een aantal wo
ningen van katholieken in de buurt bestormd werden.
De Zuidierse regering kondigde
gisteren af. dat alle wapens
waarvan he: kaliber hoger is
dan 22 mm., tegen zaterdag in
geleverd moeten worden bij de
politie. Het ziet er bovendien
naar uit, da: de republiek van
plan is leden van de voorlopige
IRA, die wegens het Britse mili
taire cptreden in Ulster over de
grens gevlucht zijn, in hechtenis
te nemen als zij een nieuw
hoofdkwartier proberen op te
richten in Dublin.
De Zuidierse minister van justitie.
Des O'Malley, gaf gisteren te
kennen, dat ds bestaande wet
ten gewijzigd zouden kunnen
worden om meer doeltreffende
maatregelen mogelijk te maken
tegen de Ira. Hij grijpt in imet
Festival van
elektronisch
orgelspel
AMSTERDAM In de grote zaal
van het Concertgebouw te Am
sterdam zal op dinsdag 22 au
gustus a.s. de nationale finale
worden gehouden van het Ya
maha Electone Festival, een in
ternationale wedstrijd in het be
spelen van elektronische orgels.
De jury, onder voorzitterschap
van de heer Pim Jacobs, zal uit
de 17 kandidaten de winnaar
aanwijzen, die eind oktober aan
de internationale finale in het
Yamaha Music Camp te Nemu-
no-Sato (Japan) zal deelnemen.
(ADVERTENTIE)
Voor reisdeviezen en
alle verzekeringen
LEIDSE
SPAARBANK
EINDHOVEN (ANP) In
Eindhoven start in septem
ber de eerste en voorlo
pige enige experimente
le dagopleiding voor ver
pleegkundigen en verzor
genden. Vorig jaar is aan
gekondigd, dat dergelijke
Bremer wilde
Wallace of
Nixon doden
UPPER MALBORO (UPI) In
het proces tegen Arthur Bre
mer, die verdacht wordt van de
aanslag op gouverneur Wallace,
heeft een psycho-analist ver
klaard dat Bremer van plan
was president Nixon of gouver
neur Wallace te vermoorden.
Nadat Bremer rond 1 maart dit
besluit genomen had heeft hij
twee en een halve maand het
land doorkruist om zijn plan uit
te voeren. De 21-jarige Bremer
werd op 15 mei gearresteerd na
de aanslag op Wallace. Wallace
is sindsdien gedeeltelijk ver
lamd.
De psycho-analist, dr. Eugene
Brody, legde zijn verklaring af
in een doodstille rechtszaal in
Upper Malboro. Bremer had
hem drie weken na zijn arresta
tie over zijn plannen verteld.
Volgens Brody raakte Bremer
steeds meer vervreemd nadat
zijn vriendin in januari met
hem had gebroken. Hij zweefde
daarna heen en weer tussen
moord- en zelfmoordneigingen.
opleidingen op vijf plaat
sen in Nederland zouden
beginnen, maar aanvanke
lijke meningsverschillen
tussen minister Stuyt en de
begeleidingscommissie (de
commissie-Von Nordheim)
over de aanpak van het ex
periment en onzekerheid
over de financiering van de
voorbereidingskosten heb
ben de zaak vertraagd.
Eindhoven is er wel in geslaagd
de voorbereidingen op tijd rond
te krijgen. Essentieel voor de
nieuwe experimentele dagoplei
ding is, dat het onderwijs be
roeps- en niet functiegericht zal
zijn en dal de verschillende op
leidingen op het gebied van de
gezondheidszorg worden geïnte
greerd. De toelatingsleeftijd is
verlaagd, zodat aansluiting mo
gelijk is op het vierjarig voort
gezet onderwijs. Omdat de op
leiding op een dagschool wordt
gegeven, bestaat er geen ge
vaar dat de leerlingen op te
jeugd;ge leeftijd worden gecon
fronteerd met verantwoordelijk
heden en situaties die ze nog
niet aankunnen. De stages in
de verschillende sectoren van
de gezondheidszorg worden van
uit de school intensief begeleid.
Het eerste van de drie cursusja
ren zal vooral worden besteed
aan theoretische, emotionele en
sociale vorming. Het is de be
doeling, dat de afgestudeerden
inzetDaar zijn in alle takken
van de gezondheidszorg (dus
ook bijvoorbeeld in zwakzinni
geninrichtingen en in de wijk
verpleging).
De voorzitster van de commissie-
Von Nordheim bewondert het
Eindhovense doorzettingsvermo
gen. Zuster Von Nordheim zei
dat Den Haag, Rotterdam
Leeuwarden vrijwel zeker
september 1973 hat Eindhoven»
voorbeeld gaan volgen.
Inmiddels zijn de begeleidinf-
cormnissie en het ministerie fct
er over eens geworden, dat de
leerlingen tijdens hun stagesin
ziekenhuizen en verpleegteüi-
zen niet als werknemers zvlen
worden beschouwd zoal: op
dit moment bij leerling-^eple-
genden en verzorgenden gerui-
kelijk >is. En dus ook geeniala-
ris ontvangen.
Dit najaar start in Utrecht e Nij
megen ook een hogere beoeps-
opleiding (dagonderwijs) voor
verpleegkundigen.
razzia's en arrestaties door het
leger en de politie.
Waarnïmers hebben de indruk,
dat de Zuidierse regering zich
hard inspait om een gunstiger
klimaat te helpen scheppen voor
politieke bêsprekingen in Ulster.
Volgens lUblin zouden na ver
loop van ijd ook politici van de
republiek betrokken moeten
worden ii de ondertiandelingen.
Tijdens net geheimzinnige over
leg dat vorige nacht plaatsvond
in Dubin tussen Jack Lynch en
leden 'an de Labourpartij, on
der we de Stormont-afgevaar-
digde. John Hume en Ian Coop
er. de per helikopter naar de
Zuidfcrse hoofdstad gevlogen
warin. werder de Noordieren
aan.espoord de kans om met
Whte'.aw te praten, vooral niet
te hten voorbijgaan.
Whit-law heeft voorgesteld de le-
dei van de Labourpartij maan
dagmorgen to ontvangen voor
„en algemen,' gedachtenwisse-
liig". Hij zai spoedig ondervin-
én, dat de Labourpartij stren-
je eisen blijft stellen, waaron-
ler de vrijlating van alle gede
tineerden en later vierledige be
sprekingen met Dublin. Om de
partij milder te stemmen, heeft
Whitelaw gisteren veertien ge
vangenen van het kamp Long
Kesh in vrijheid gesteld.
AMSTERDAM (ANP)— De afge
lopen week heeft een kaaiman-
wijfje 28 eieren gelegd bij de
vijver van de kas met planten
uit alle werelddelen op de Flo
riade in Amsterdam. In de hoop
de collectie kaaimannen te kun
nen uitbreiden heeft men de eie
ren laten overbrengen naar Ar-
tis. Tijdens het transport is een
ei gebroken, maar de resteren
de 27 eieren die niet groter zijn
dan die van een kip, zijn veilig
opgeborgen in een broedstoof
met een hoge vochtigheids
graad. Over drie maanden zal
pas duidelijk zijn hoeveel Flo-
i iade-krokodillen Artis rijker is
geworden.
Voor deze kinderen zijn de komende drie weken hopelijk wat rustiger
dan thuis. Het is de tweede groep Noordierse kinderen die in ons
land vakantie komen houden. Op Schiphol stonden hun pleegouders-
voor-drie-weken hen op te wachten.
Tweede groep
Noordierse
kinderen
SCHIPHOL (ANP)- Op Schiphol
zijn gisteren opnieuw zestig kin
deren uit de Noordierse hoofd
stad Belfast aangekomen. Zij
zullen ver van het geweld, drie
weken doorbrengen bij gezinnen
in de Zaanstreek. De groep be
staat uit 30 kinderen uit katho
lieke en 30 uit protestantse ge
zinnen. Op 6 augustus komt er
nog een groep van 30 kinderen
GENEVE (AFP) De inter
nationale openbare mening
is diep geschokt door de
politieke zuivering onder
het mom van rechtspraak
in Tsjechoslowakije, ver
klaart Niaii MacDermot,
secretaris-generaal van de
internationale commissie
van juristen in een op 27
juli aan partijleider Gus-
tav Husak gerichte brief
WASHINGTON AP)
Gegevens vrza-
meld door het uim-
telaboratorium, dat
het volgende jaar
met drie ma aan
boord om de aarde
zal draaien, zullen
door vele dskundi-
gen in de VS en
daarbuiten worden
onderzocht, aldus
deelt de Na* mee.
Volgens de bedoeling
zal het e^e „ruim
telab" ir april wor
den gelanceerd en
maximaal 28 dagen
rondcirkelen. Nader
hand wil men de tijd
van de vluchtduur
verlengen tot maxi
maal 56 dagen.
Tot de gedeelten van
de aardbol die men
gaat vastleggen zul
len behoren in 1973:
Australië: vindplaatsen
van natuurlijke hulp
bronnen;
Zuidwest-Afrika: stre
ken van de Namibi-
Frankrijk: de verwant
schap in rotsstruc
tuur tussen de Pyre
neeën en de Alpen,
etc.
De buitenlandse des
kundigen zullen aan
de hand van de foto's
delen van hun gebied
kunnen bestuderen
en aan de hand hier
van bijvoorbeeld aan
hun regeringen be
paalde voorstellen
doen.
In Israël heeft men
bijv. belangste'ling
voor de woestijnen
en dorre gebieden.
Men wil te weten ko
men welke gebieden
lijden aan insekten-
plagen, waar de bo
dem vochtig is en
waar altijd droog,
zulks in verband met
het eventuele zaaien
van graan en het
planten van palmbo-
waarvan de tekst gisteren
werd bekendgemaakt.
In zijn brief schrijft MacDermot
dat de juridische basis van de
processen voor de buitenstaan
der vrijwel niet lijkt te bestaan.
„De verspreiding, bijvoorbeeld
van pamfletten over stemrecht,
lijkt op geen enkele wijze de
normale burgerrechten van alle
burgers, verankerd in de uni
versele verklaring van de men
senrechten, te buiten te gaan",
aldus de brief van MacDermot.
Hij noemt de vonnissen die over
de beklaagden worden uitge
sproken van een „ongelooflijke
strengheid", neerkomende op
een „ernstige aantasting van do
meest elementaire vrijheden".
Het orgaan van de Tsjechoslo-
waakse communistische partij,
Rude Pravo. heeft de legaliteit
van de processen tegen libera
len verdedigd. Het blad noemt
het onaanvaardbaar dut bepaal
de individuen ,,bij voortduring
het streven naar consolidering
van de maatschappij ontwrich-
e veroordeelde* van de laatste
dagen, aldus Rude Pravo,
„zaaiden twijfel aan en vijand
schap tegen de leidende verte
genwoordigers van onze socia
listische staat en probeerden het
proces van politieke consolide
ring en onze betrekkingen met
de Sovjet-Unie te ondergraven".
(Van onze correspondent)
KAAPSTAD De Bantoestan
Ciskei, die dinsdag gedeeltelijk
zelfbestuur kreeg, heeft gisteren
onthuld dat zij opzienbarende
aanspraken op andere gebieden
heelt gemaakt. Als de regering
Vorster op deze eisen ingaat,
dan zal Ciskei vier maal zo
groot worden.
De belangrijke havenstad East
London, de belangrijke indus
triesteden King Williams
Town, Berlin en Queens Town
en grote delen van Zuid-Afrika's
rijkste landbouwgronden zullen
een deel worden van Ciskei als
aan de eisen voldaan wordt.
Door deze eisen te stellen volgt
Ciskei het voorbeeld van andere
Bantoestangebieden, zoals het
naburige Transkei en Zoeloe-
land. Vorster zal de aanspruken
van Ciskei van de hand wijzen,
maar dan zal Ciskei op haar
beurt aanvoeren, dat het Zuid-
Afrikaanse beleid in de Bantoe-
stans een bedrog is.
Plaatselijke
overheden
krijgen weinig
belastinggeld
DEN HAAG (ANP)- De plaatse
lijke publiekrechtelijke llchu
men ontvangen in Nederland
een geringer percentage van de
totale belastingontvangst dan
overeenkomstige Instellingen in
andere landen van de gemeen
schappelijke markt.
In Nederland schommelde dit per
centage in de jaren 1960-70 tus
sen de 2.2 procent (in 19701 en
26 procent (in de jaren 1961-
63). In Frankrijk bedroeg het in
1970 16 procent ('t hoogste per
centage) en in 13(10 13,4 (het
laagste percentage). Dit blijkt
uit het antwoord van de Euro
pese commissie op vragen van
een gaullistisch lid van het Eu
ropese parlement, Pierre-Ber-
nurd Couste.
De Wereldraad van Kerken
heeft niet apart gereageerd
op de „vastenbrief" van
Solzjenitsyn, omdat die brief
was gericht aan de patriarch
van de Russische Orthodoxe
Kerk en de Wereldraad
mengt zich gewoonlijk niet
in een discussie binnen een
van de aangesloten kerken.
Dit schrijft de secretaris-gene
raal van de Wereldraad, dr.
Eugene Carlson Blake aan
het actiecomité „Solzjenit
syn" te Utrecht. Dit comité,
gevormd door een groep
theologiestudenten heeft
eind juni in een brief de We
reldraad gevraagd solidair te
zijn met de Russische schrij
ver. Dr. Blake deelt mee,
dat hij de brief onder de
aandacht van het centraal
comité van de Wereldraad
zal brengen, dat van 13 tot
en met 23 augustus in
Utrecht vergadert.
In zijn bekende „vastenbrief"
vroeg Solzjenitsyn onder
meer aan de patriarch van
Moskou of deze kan blijven
zwijgen over de onderdruk
king van de vrijheid van
godsdienst en van godsdienst
onderwijs in de Sowjet-
Unie.
Dr. Blake karakteriseert nu
deze brief als ,,een brief die
meer weg heeft van een be
schuldiging aan het hoofd
van een kerk in een bijzon
der moeilijke positie dan een
pleidooi bij de bevoegde au
toriteiten de kerken ook die
vrijheid te geven die in de
grondwet is gegarandeerd
maar iti de praktijk dikwijls
wordt genegeerd".
Dr. Blake schrijft in zijn brief
aan het actiecomité, dat het
h:m verstandig lijkt onder
scheid te m:.':en tussen ef
fectieve methoden om de
vrijheid van godsdienst ir
welk land dan ook te verbc
teren en de vastenbrief va
Solzjenitsyn over dit onde
v >rp aan de patriarch v|
Moskou.
Diepe zorg
Dr. Blake verwijst ook
zijn open brief aa
rale synode van i
Dr. Eugene Carson Blake
meerde Kerken in Neder
land, waarin hij onder meer
pleit voor een actievere hulp
verlening door de aangeslo
ten kerken aan kerken die in
moeilijkheden verkeren. „Ik
hoopte dat mijn brief zou lei
den tot verhoogde activiteit
binnen uw eigen kerken in
plaats van pogingen alleen
de Wereldraad van Kerken
in deze aangelegenheid ver
antwoordelijk te stellen. In
mijn brief maak ik voldoen
de duidelijk dat de situatie
met betrekking tot de gods
dienstvrijheid en de vrijheid
van godsdienstonderwijs In
de Sowjet-Unie ons met diepe
zorg vervult", aldus dr. Bla
ke.
In antwoord op de brief van
dr. Blake stelt het Utrechtse
actiecomité dat Solzjenitsyn,
gezien de hele situatie in de
Sowjet-Unie, zijn brief moei
lijk aan iemand anders dan
de patriarch van Moskou kon
sturen. Bovendien, zo zegt
het actiecomité, was het een
open brief.
„Daarmee is aangegeven dat
Solzjenitsyn ook de Wereld
raad om steun vraagt", al
dus het actie-comité dat ver
volgt met: „Gesteld echter
dat het hier niet ging om een
open brief, dan nog zou de
Wereldraad, zodra iets der
gelijks bekend wordt, moeten
reageren uit bewogenheid
met verdrukten en verneder
den. In zulke gevallen moe
ten alle formele overwegin
gen vervallen en worden ze
tot niets meer dan formele
uitvluchten". Verwezen wordt
naar de bemoeienis van de
Wereldraad met de door ker
ken in Zuid-Afrika toegepaste
apartheid.
Het actiecomité stelt tenslotte
dr. Blake voor op maandag
14 augustus elkaar in
Utrecht te ontmoeten. Bij de
opening van de conferentie
van de Wereldraad op 13 au
gustus wil het actiecomité
door middel van een infor
matie-map aandacht van de
deelnemers voor Solzjenitsyn
vragen.
Katholieken
in Litauen
oneens met
bisschoppen
De spanningen tussen de ka
tholieke bevolking van Li
tauen en de Sovjet-Russische
regering duren onverminderd
voort. Zoals bekend richtten
onlangs 17.000 Litause katho
lieken een schrijven aan de
Russische partijchef Brezj-
new cn aan UNO-secreluris
Waldhelm waarin op de be
nauwde toestand van de kerk
in Litauen werd gewezen.
Tevens werden er petities
verzonden naar verschillende
autoriteiten, waarin werd ge
protesteerd tegen de veroor
deling van geestelijken en
het belemmeren van de Li
tause bisschoppen in hun
ambtsuitoefening.
Kort daarop hebben de bis
schoppen van Litauen in een
gezamenlijk herderlijk schrij
ven hun bezorgdheid uitge
drukt over deze massale pro
testen van de katholieken te
gen de beperking van de
godsdienstvrijheid in de Sov
jet-republiek. Zij verweten
de gelovigen gehandeld te
hebben „zonder rekening te
houden met de gevolgen" en
de initiatiefnemers zouden
Alexander Solzjenitsyn
„zonder verantwoordelijk
heidszin" zijn opgetreden.
Uit Litauen bereiken het KNP
nu berichten, dat de katho
lieken zeer scherp hebben
geprotesteerd legen de Inhoud
van dit herderlijk schrijven.
Men meent te weten dat dit
bisschoppelijk schrijven
werd opgesteld en uitgege
ven na hel bezoek vun 'n lid
van het centraal comité van
de Russliche communisti
sche partij, Justus Rugenis,
aan het huis van de aartsbis
schop van Kaunas.
In Latljns-Amerika zijn
meer katholieke Japanners
dan in Japan zelf. Het Zuid-
Amerikaanse continent telt
er ruim een half miljoen,
terwijl er in Japan slechts
350.000 zijn. De hulpbisschop
van Tokio brengt momenteel
een werkbezoek aan Latljns-
Amerika, waar hij ontmoe
tingen heeft met Japanse
emigranten en waar hij deel
neemt aan besprekingen
over het pastoraat onder Ja
panners.
In het kader /an het post
academisch onderwijs gaat
de theologische faculteit van
Nijmegen dit jaar voor het
eerst een serie voordrachten
met discussie verzorgen. In
leidingen over verschillende
onderwerpen zullen worden
gehouden door prof. dr. E.
SchiUebeeckx, drs. Th. Bee-
mer en dr. O. Stegink. On
derwerp van de cursus is po
litieke theologie en spirituali
teit. Aanmelden kan men
zich bij de faculteit, Heyen-
daalseweg 121a te Nijmegen.
De bijna 80-jarige srtsbls-
schop van Bogota. Irdinaal
Louis Concha, hei dezer
dagen zijn ambt definitief
neergelegd. Hoewefecds in
1967 een opvolger*erd be
noemd mocht de tn 75-jari-
gc kardinaal deHtel van
aartsbisschop bli)n voeren.
In Columbia blond veel
kritiek op de kardinaal.
Vooral de jonj generatie
vei weet hem, d:hij de con
cilie-vernieuwingen niet wil
de invoeren.
Het gcneraal-kapittei van de
Zusters van de Christelijke
Liefde heeft de 64-jarige Au-
gustilde Giesen weer op-
r euw voor zes jaar gekozen
tot generaal-overste. De con
gregatie. gesticht in 1849,
houdt zich in verschillende
Europese landen, waaronder
Nederland, en enkele Ameri
kaanse landen bezig met de
christelijke opvoeding van
kinderen.
De algemene vergadering
van de in 1969 in Rotterdam
opgerichte „International
Christian Maritime Associa
tion" (ICMA) is op het ogen
blik in Londen bijeen om
zich te beraden over de so
ciale positie van de zeelieden
en hun huidige plaats In dc
maatschappij. In de ICMA
werken 56 zeelieden missies
uit de gehele wereld samen.
In Salzburg is een coördina
tiecomité gevormd voor de
christelijk-joodse betrekkin
gen. Het is de opdracht van
het comité om de bestaande
contacten tussen christenen
en joden te intensiveren en
ook het streven naar een ge
meenschappelijk vormings
werk te bevorderen.
De abt van het Romeinse Be
nedictijnerklooster van St.
Paulus-buiten-de-Muren, Gio
vanni Baptista Franzoni, zal
binnen niet al te lange tijd
uit zijn functie worden ont
slagen, zo verwacht men in
welingelichte Vaticaanse
kringen.
Deze conclusie trekt men uit
de beslissing van de congre
gatie voor dc religieuze en
seculiere instituten om de
hoogste orde raad van de Be
nedictijnercongregatie van
Casslno, waarin abt Franzoni
ook zitting heeft, op te hef
fen.
Vaticaanse instanties zijn
reeds lange tijd bezig een
onderzoek in te stellen naar
de activiteiten van de abl <-n
zijn abdij. Een onderzoek
van de abt-praeses van de Be
nedictijnen in Italië en van
een apostolisch visitator vun
de II. Stoel leverde echter
niets uitzonderlijks op.
