Londen overweegt
de noodtoestand
Partij in China beveelt het geweer
Voorlichtingskrant
over militaire dienst
DEMOCRATIE
GEBAAT BIJ
EENVOUDIGER
SPELLING
Benoeming mgr. Gijsen
afkeuring van
beleid bisschoppen
VOLKSBEVRIJDINGSLEGER PASJE TERUG
DR. L. TER STEEG:
KORTE
METTEN
Wereldraad
kritisch
begeleid
WOENSDAG 2 AUGUSTUS 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA 7
Vacaturestop
gezinshelpsters
verlengd
UTRECHT (ANP) De op 6 juni
door het ministerie van CRM
opgelegde vacaturestop voor ge
zinshelpsters, die voorlopig tot 1
augustus zou duren is met min
stens een maand verlengd.
Dit is meegedeeld door een
woordvoerder van de centrale
raad voor gezinsverzorging in
Utrecht, het overkoepelend or
gaan van de instellingen die
zich met de gezinsverzorging
bezig houden. De verlenging
van de vacaturestop door het
ministerie is volgens deze
woordvoerder gebaseerd op het
ontbreken van voldoende gege
vens over de kostenfactor van
deze vorm van maatschappelij
ke hulpverlening, die de laatste
jaren sterk is gegroeid. Bij het
ministerie ho.opt men nu, eind
augustus wel een beslissing te
kunnen nemen.
Arsenicum in
Rliod. ministerie.
(Van
correspondent)
SALISBURY Veertien leden
van het ministerie van informa
tie in Rhodesië zijn maandag
naar het ziekenhuis gebracht,
nadat zij vergiftigde thee had
den gedronken. s
Doktoren zijn na een onderzoek
tot de conclusie gekomen dat de
vergiftiging veroorzaakt werd
door arsenicum en de politie is
een onderzoek begonnen.
Uit de nood een deugd maak
ten twee Filippijnse jon
gens van planken een voet
brug, waarvoor zij de voet
gangers tol vroegen. De
Filippijnen worden nog
steeds door zware regen
val geteisterd.
Treinverkeer
in Italië
stilgelegd
ROME (RTR) Het treinverkeer
in Italië staat vandaag stil als
gevolg van een 24-uur-staking
van spoorwegmannen die betere
lonen en arbeidsvoorwaarden ei
sen. De staking werd uitgeroe
pen door de belangrijkste vak
centrales waardoor men er ze
ker van kon zijn dat vrijwel het
gehele 215.000 man tellende per
soneel van de staatsspoorwegen
het werk zou neerleggen.
De spoorwegmannen willen o.a.
een loonsverhoging van ca.
tachtig gulden per maand. De
vakbonden verklaarden vastbe
sloten te zijn hun eisen kracht
bij te zetten en midden- augus
tus opnieuw te zullen staken als
niet aan hun wensen tegemoet
wordt gekomen.
Tijdens de staking zullen duizen
den spoorwegovergangen niet
bewaakt zijn. De bonden hebben
de autorijders al gewaarschuwd
extra voorzichtig te zijn, omdat
sommige treinen nog zouden rij
den bij het begin van de sta
king.
LONDEN De Britse regering heeft gisteren de gevolgen van de na
tionale havenstaking onderzocht, maar nog geen definitieve beslis
sing genomen inzake de afkondiging van een noodtoestand. Officieel
heerst op het ogenblik nog geen gebrek aan essentiële levensmidde
len en goederen.
De eventuele proclamatie van een niet veel tijd meer over om een
noodtoestand moet evenwel bin- noodtoestand te proclameren,
nen zeven dagen behandeld wor- als dezer dagen mocht blijken,
den door het Lagerhuis. Aange- dat de havenstaking nog gerui-
zien de Britse afgevaardigden me tijd zal aanslepen,
op 9 augustus met vakantie Een noodtoestand stelt de rege-
gaan, blijft voor de regering ring in de mogelijkheid speciale
maatregelen te nemen, wanneer
die nodig blijken. Zij kan onder
meer troepen inzetten om be
derfelijke cargo's te lossen
De nationale havenstaking duurt
al vijf dagen. Men verwacht,
dat in de Britse groente- en
fruitwinkels spoedig geen toma
ten en bananen meer te koop
zullen zijn. Er worden vier ba-
nanenboten opgehouden en hun
ladingen, waarvan de waarde
een half miljoen pond bedragt,
beginnen te rotten. Twee andere
bananenschepen zijn op komst
uit Jamaica.
Als de staking nog lang duurt,
zullen de druivenkwekers van
Cyprus, die hun vruchten naar
Engeland exporteren, zware fi
nanciële schade lijden. Meer
dan vijfhonderd schepen worden
opgehouden door de staking.
Het dagelijks verlies van de re
ders bedraagt ongeveer duizend
pond per schip.
EDWARD HEATH
Ee nknus familieplaatje. Jacky en
Aristoteles Onassis op het terras
van een bar op Capril. Rechts
Jacky's zoon John Kennedy jr.
Lager loodgelialte
Britse benzine
LONDEN De Britse regering is
van plan een wetsontwerp in te
dienen dat voorziet in verminde
ring van het loodgehalte van
benzine met ongeveer vijftig
procent in drie jaar. Minister
van milieubeheer Peter Walker
deelde gisteren in het Lagerhi
mee dat een liter benzine eind
1975 nog maar 0,45 gram zal
mogen bevatten, tegen op het
ogenblik 0,84 gram.
Minister Van Veen:
(Van onze parlementaire redaktie)
DEN HAAG Het is goed mogelijk dat de democratie ge
diend wordt met vereenvoudiging van de spelling, meent
de Nederlandse onderwijsminister Van Veen. Hij deelt
dit mee in antwoord op schriftelijke vragen van het ka
merlid Wilbers (D'66), die vurig voorstander van spelling
vereenvoudiging is.
PEKING (AFP) Het
Chinese volksbevrij
dingsleger, dat giste
ren zijn 45-ste ver
jaardag vierde, heeft
ondanks de wijzigin
gen die zich het afge
lopen jaar aan de top
hebben voorgedaan
nog steeds dezelfde
leider: kameraad
Mao Tse-Toeng. Dit is
de mening van diplo
maten in Peking,
voor wie het Chinese
leger een macht blijft
zonder gelijke in de
wereld en een funda
mentele pefrer van
het Chinese commu
nistisch regiem.
De mening is algemeen dat
de verwijdering van Lin
Piao, die gedurende
twaalf jaar op originele
wijze het gezicht van de
Chinese nationale defensie
heeft kunnen bepalen,
niet betekent dat het le
ger zonder meer terug
keert naar zijn kazernes
en voldoening poogt te
vinden in het poetsen van
zijn wapens. Zelfs al ge
dragen ze zich veel meer
bescheiden dan een jaar
geleden, de 3,5 miljoen
linnen uniformen (groen
voor de landmacht, grijs
voor de marine en groen
en blauw voor de lucht
macht), onder het regiem
van Lin Piao ontdaan van
alle onderscheidingsteke
nen, blijven een belangrij
ke politieke macht binnen
de Chinese bevolking en
de mflitarren blijven deel
nemen aan de arbeid in
de fabriek en op het land.
Maar sinds een jaar is er
uitgebreid orde op zaken
gesteld, zowel op politiek
als op militair gebied.
Sinds de verdwijning van
maarschalk Lin Piao, die
zou hebben gepoogd ,,een
militaire dictatuur" te
vestigen, heeft Mao Tse-
Toeng een nieuwe richt
lijn uitgevaardigd: „Het
is noodzakelijk dat het le
ger van het volk leert",
een leuze die op de grote
rode aanplakborden in het
gehele land de plaats
heeft ingenomen van de
slagzin die onder Lin
Piao van kracht was:
„Het is noodzakelijk dat
De Chinese soldaten hebben
zich tevens kunnen afvra
gen waarom vorig jaar
herfst, aan de vooravond
van Lins verdwijning,
duizenden burgers luid
keels een uit 1947 da
terend lied inzetten, met
de „drie disciplinaire re
gels en de acht regels
waar je op moet letten",
dat de militairen aanbe
veelt de burgers te res
pecteren en met Yiame
„de regels te gehoorza
men", „beleefd te spre
ken" en „zich geen vrij
heden met de vrouwen te
veroorloven".
De pers heeft het sinds een
jaar talloze malen her
haald: „De partij beveelt
het geweer" en niet an
dersom. Zo ook voorzitter
Mao die na de verdwij
ning van zijn oude wapen
broeder een andere, nieu
we richtlijn uitgaf: „De
politieke en ideologische
lijn is bepalend", een dag
order die voor de mili
taire leiders betekent, en
met name roor die in de
provincie, dat de centrale
macht niet probeert hen
van hun macht te bero
ven, zolang zij op hun
beurt de richtlijnen van
de centrale partijleiding
eerbiedigen en toepassen.
Dit hernieuwde accent op
de suprematie van de
partij is in de loop van
dit jaar gepaard gegaan
met een aanzienlijke te
ruggang in de zichtbare
aanwezigheid van unifor
men in het dagelijkse le
ven.
Desondanks is het jaar
1972, zoals verscheidene
provinciale radiostations
hebben aangeduid", een
jaar van intensieve mili
taire training". Op het
gebied van de werkelijke
defensie zijn belangrijke
veranderingen aange
bracht De strategie van
de „volksoorlog" blijft re
gel, want „de mens is de
belangrijkste faktor",
maar zoals op 19 juni op
nieuw in een hoofdcom
mentaar van het Volks
dagblad werd gesteld,
„wij moeten ons inspan
nen de moderne hoogont
wikkelde militaire tech
nieken te beheersen.
Het Kamerlid had de minister
zijn mening gevraagd naar aan
leiding van uitlatingen van de
Belgische staatssecretaris Lefe-
vre. Die had zich, tijdens een
persconferentie na afloop van
een bespreking tussen Neder
landse en Belgische ministers
over de spellingkwestie, zeer
boos gemaakt over een vraag
die verband legde tussen ver
eenvoudiging van de spelling en
democratisering. Volgens de Bel
gische bewindsman hebben spel
lingvereenvoudiging en demo
cratie niets met elkaar te ma
ken, en moet men niet „het
volk zoeken te foppen".
Maar, zo meent minister Van
Veen nu, als door spellingver
eenvoudiging meer tijd op de
lagere scholen zou vrijkomen
voor onderwijs in juist taalge
bruik, en als door een dergelij
ke spellingvereenvoudiging gro
tere groepen in staat zouden
zijn het Nederlands foutloos te
schrijven, dan zou dat er onge
twijfeld toe bijdragen dat onze
onderwijsvoorzieningen voor
meer mensen toegankelijk wor
den. „De democratie zou hier
mee aldus zeker gediend kun
nen worden", aldus het ant
woord van de minister.
Van Veen belooft een nota aan de
kamer over het overleg tussen
Belgische en Nederlandse minis
ters, maar die nota komt pas
ais het overleg tot een gemeen
schappelijk standpunt heeft ge
leid.
Zware straf in
Praags proces
PRAAG (AFP) De rechlb.nk
in Praag heeft gltseravond dr.
Milan Huebl, oud-lid van het
centrale comitó en oud-hoofd
van de kaderschool van de com
munistische partij, veroordeeld
tot zes en een half Jaar gevan
genisstraf. Het is de zwaarste
straf tot nu toe in de reeks van
zeven processen, die in nauwe
lijks twee weken tegen vooraan
staande liberalen personen uit
de periode-Dubcek zijn gehou
den. De voormalige televisie
commentator Karei Kyncl kreeg
20 maanden gevangenisstraf en
de historicus Karei Burtosck
werd tot een jaar voorwaurde-
lijk veroordeeld.
„De benoeming van mgr. J.
Gijsen is geen ongelukkig in
cident, maar uitdrukking en
gevolg van de reeds jaren
lang bestaande meningsver
schillen en conflicten binnen
de Nederlandse geloofsge
meenschap, en tussen Neder
land en Rome".
Dit schrijft dr. L.J.M. ter
Steeg, secretaris van de Ne
derlandse bisschoppenconfe
rentie, In het dezer dagen
verschenen nummer van het
tijdschrijft „Franciscaans
Leven".
In het artikel, dat geschreven
is nadat Het kapittel van
Roermond een beroep op be
middeling van Rome had ge
daan, probeert de auteur eni
ge van de factoren te onder
zoeken, die naar zijn mening
de achtergrond vormen van
het gebeuren in Roermond.
In het artikel stelt dr. Ter
Steeg ondermeer dat met de
benoeming van mgr. Gijsen
de positie van de Nederland
se bisschoppen in het geding
is. „Het kenmerkende van
de kerk in Nederland ten op
zichte van vrijwel alle ande
re landen is niet dat hier de
liturgische experimenten wil
der zijn, of de theologische
visies zoveel gewaagder,
maar het feit dat de Neder
landse bisschoppen zich
daarvan niet afzijdig hebben
gehouden. Zij hebben niet de
ogen gesloten voor de proble
men. maar zich ervoor ver
antwoordelijk gevoeld".
„Door deze open erkenning
van de bestaande problemen,
aldus de secretaris van de
bisschoppenconferentie, heb
ben zij zich veel kwetsbaar
der gemaakt dan andere
episcopaten. Het is om deze
reden dat de benoeming van
mgr. Gijsen, die een ontken
ning lijkt van de laatste ja
ren, moeilijk anders kan
worden opgevat dan als een
afkeuring van de bisschop
pen zelf".
In het begin van zijn artikel
constateert dr. Ter Steeg,
dat mgT. Gijsen, paus en cu
rie grote bezwaren hebben
tegen het pastorale beleid in
Nederland. Paus en curie
achtten zich volgens hem bij
de benoeming gesteund door
de zwijgende meerderheid.
De eerste uitspraken en beslis
singen van mgr. Gijsen stuit
ten op hevig verzet, omdat
volgens dr. Ter Steeg „zeer
velen beseften dat wezenlijke
waarden van de vernieuwing
van de kerk in Nederland er
door in het geding werden
gebracht".
De auteur ziet een groot ver
schil tussen mgr. Simonis en
mgr. Gijsen. De een houdt
een dialoog open, de ander
acht over fundamentele lij
nen van het pastorale beleid
geen discussie mogelijk, om
dat hij zijn visie als enige
juiste en door Rome gesank-
tioneerd beschouwt
De aartsbisschop van de
oud-katholieke kerk In Ne
derland, mgr. M. Kok voert
op het ogenblik als voorzitter
van de internationale oud-ka
tholieke bisschoppenconferen
tie in Polen besprekingen
met afgevaardigden van de
Kerk der Marievieten over
de wederopneming van deze
kerk in de Unie van Utrecht.
Tijdens het verblijf van mgr.
Kok in Polen zullen enkele
priesters warden gewijd
waarbij ook mgr. G. A. van
Kleef, de oud-katholieke bis
schop van Haarlem aanwezig
zal zijn. Polen telt ongeveer
negentigduizend oud-katholie-
kon.
0 De twee torens van de nieu
we kerk van de missiepost
Habi op het eiland Flores be
vatten geen klokken, maar
water. De pastoor, pater
Karl Mahr, SVD. heeft in de
torens waterbekkens laten
aanbrengen, waarin een deel
van de tropenregen bewaard
kan worden voor de droge
tijd. Tot nu toe moesten de
inwoners van Habi hun
drinkwater uit bronnen ha
len. die drie kilometer buiten
het dorp liggen.
9 De aartsbisschop van Sera-
jewo, in Joegoslavië, Smiljan
Franjo Cedeka, heeft de pro
vinciaal van de francisca
nen in Bosnië laten weten
dat hij twee leden van de
orde niet tot priester zal wij
den. De reden van de weige
ring zou volgens het katho
lieke tijdschrift „Glas Konci-
la'" het feit zijn da' de twee
franciscanen een artikel
hebben gepubliceerd in het
tijdschrift van de katholieke
theologiestudenten van Bos
nië. Over de inhoud van het
artikel is niets bekend ge
maakt.
9 DR. I. TER STEEG
In het artikel wijst dr. Ter
Steeg op enige gevolgen van
dit vertikalisme in de hou
ding van mgr. Gijsen. Hij
constateert bij de nieuwe
bisschop „een sterk accent
op de betekenis van paus en
wereldkerk ten koste van de
locale kerk".
In uitspraken van mgr. Gijsen
leest dr. Ter Steeg de sugges
tie dat een grotere eigen
heid van de nationale kerken
en een grotere mogelijkheid
voor de eigen volksaard in
de uitingen van het geloof,
als een nationalistische uit
was gekenmerkt zou moeten
worden. Mgr. Gijsen onder
streept bij herhaling dat hij
zelf als bisschop niemand
builen de kerk plaatst,maar
slechts constateert dat zij
zich zelf buiten de gemeen
schap hebben gesteld. Dr.
Ter Steeg benadrukt daaren
tegen, dat het niet alleen
gaat om een handhaven van,
maar ook een zoeken naar
de indentiteit.
ONMONDIG
Een ander gevolg van het ver
tikalisme is volgens de au
teur de voor het Nederlandse
levensgevoel moeilijk te ver
dragen paternalistische in
stelling, die zich uit in het
neerbuigend in bescherming
nemen van de als onmondig
beschouwde en door onzeker
heid bedreigd geachte gelovi
gen". „Dezelfde houding van
onderdanigheid, die mgr.
Gijsen aanneemt tegenover
de paus, veronderstelt hij ten
opzichte van hemzelf bij
priesters en gelovigen".
Tenslotte constateert dr. Ter
Steeg dat in mgr. Gijsens
opvatting de openbaring per
se niet-menselijk is. „Voor
het huidige levensgevoel en
volgens de beste christelijke
tradities, is deze opvatting
niet aanvaardbaar". Ter
Steeg verwerpt deze houding
evenzeer als een uitsluitend
horizontale beleving van het
geloof.
militaire dienst brug
naar vrede?
Als gezamenlijke uitgave van
de hervormde jeugdraad, het
Interkerkelijk Vredesberaad,
dc katholieke jeugdraad, het
landelijk centrum voor gere
formeerd jeugdwerk en Pax
Christ! is verschenen „Mili
taire dienst een dienst aan
de vrede?" Het is een krant
van acht pagina's, speciaal
voor jongeren in de dienst
plichtige leeftijd un voor hun
omgeving.
De samenstellers van de krant
zijn van mening, dat er op
de vraag al of niet in militai
re dienst te zullen gaan, in
ieder geval een bewust ant
woord gegeven moet worden.
In de krant is materiaal bij
eengebracht van voor- en te
genstanders. Ook de pastora
le brief van dc Nederlandse
bisschoppen „Oorlog in de
ban" van 1968 wordt in de
krant aangehaald. Daarin
zeiden de bisschoppen onder
meer: „We kunnen onze ver
antwoordelijkheid niet af
schuiven op onze politieke
leiders, zoals de militair
geen afstand kan doen van
zijn verantwoordelijkheid
met een beroep op het bevel
van zijn commandant. De
dienstplichtige staat voor de
vraag of zijn militaire dienst
een dienst is aan de vrede.
Niet allen zullen daarover op
dezelfde wijze oordelen.
Maar zowel hij, die in mili
taire dienst gaat, als degene
die dat weiRert, zal het moe
ten doen op grond van een
doordachte, persoonlijke be
slissing".
Een groep van ongeveer der
tig, veelal Jonge mensen,
gaat de vergadering van het
centraal comité van de We
reldraad vun Kerken, die
van 13 tot en met 25 augus
tus in het Utrechtse Jnar-
beurscongrescantrum wordt
gehouden, kritisch begelei
den. Dc groep, ontstaan aan
de Utrechtse universiteit, Is
van maning dat de Wereld
raad ver van dc gewene ge
lovigen is vervreemd en te
conzijdig dlplomatcn-occumc-
M Indrijft.
De kritische begeleiding wil
men vooral reai.seren in per
soonlijke gesprekken met le
den van het centrale comité,
maar ook via het maken van
muurkranten en het geven
van alternatieve informatie
en persconferenties.
Enkele leden van de groep zijn
onder meer dominee Van
Andcl, Jan Bonsen (Septua
gint), Paul Staal (Angola-co.
mité), Gcrrit Pruim (secretd.
ris Ned. CLAT-afdeling) en
Bert Klsjes fredacteur van
„In dr* Waagschaal"). Het is
de bedoeling dat nok een
aantal buitenlanders zal
meedoen, die om politieke
redenen hun land verlaten
hebben.
De kritische begeleidingsgroep
houdt op 12 augustus een
voorbere d;rgsdag. waar ie
dereen welkom is. Nadere
informatie bij .Tos van Beur
den. Nassaustraat 13,
Utrecht, tel. 030-514464.
Kerk en
Wereld
