Ruim miljoen nieuwe kiezers
goed voor 18 Kamerzetels
Reële loonstijging
niet onmogelijk
Latijns-Amerika zoekt
steun Europese theologen
Samengaan christen
dom en socialisme
in discussie
Vooral nieuwe en linkse partijen profiteren
Minister Boersma:
China koopt Concordes
KORTE METTEN
Geen sprake van
kerkvervolging
DINSDAG 25 JULI 1972
LEIDSE COURANT
'•vs r x r t r»
Ontploffing
in ponton:
een dode
ICHIEDAM (ANP)— Tijdens
schilderwerkzaamheden in een
ponton, gelegen op de scheeps
werf De Hoop aan de Schiekade
te Schiedam, heeft zich gisteren
een ontploffing voorgedaan. De
22-jarige schilder C. Oosterman
uit Meppel raakte hierdoor be
kneld tussen losgeslagen stukken
1 ijzer en werd zodanig gewond,
dat hij ter plaatse is overleden.
|)e ontploffing is waarschijnlijk
veroorzaakt door een vonk als
gevolg van kortsluiting in een
Jooplamp.
Gironummers
slachtoffers
Philippijnen
tjTRECHT (ANP) De stichting
„Mensen in nood" in Den Bosch
en de stichting „Oecumenische
hulp aan kerken en vluchtelin-
Utrecht gaan
geld inzamelen voor de slachtof
fers van de watersnood ir
Philippijnen. Beide stichtingen
hebben hun besluit genomen
omdat de overstromingen vooral
in Centraal Luzon, zijn toegeno
men. Naar schatting
500.000 mensen geïsoleerd en in
verschillende streken is voedsel
gebrek.
iefc
Jongen laat
trein stoppen
af^ARNEVELD (ANP) De oplet-
wat tendheid van een treinbestuur-
'I der heeft het afgelopen weekein-
t de' de het leven gered van een 9-ja-
Van] rige jongen uit Barneveld. De
eden, knaap had met veel bravoure de
duL-, uitdaging van zijn vrienden aan
vang genomen om de trein tot stil
stand te dwingen door op de
spoorlijn te gaan staan. Dat het
.er levensgevaarlijke spel niet fa-
taal is afgelopen is alleen aan
de machinist te-danken, die zijn
t de'treinste' °P de Ujn Amersfoort-
Ede-Wageningen nog juist tot
zijn'i stilstand kon brengen.
0^dtigenhandig heeft hij de jongen
n van de spoorbaan gehaald »n
zon- Nieuwe spelling
in Indonesië
^an )JAKARTA (Antara) In Indo-
aI" nesië zal dit jaar een spellings-
,uw' hervorming worden doorge-
caM voerd, ten einde het gebruik
iez« van een nationale taal te bevor-
*nJ deren. Dit heeft de minister van
onderwijs en cultuur, Hashuri,
20 meegedeeld.
°"'Ce nieuwe spelling wijkt af van
t de „Meiindo", het systeem dat
in Indonesië en de toenmalige Fe-
deratie van Malakka (Maleisië)
den waren overeengekomen. In In-
iten donesië worden meer dan 400
lui- dialecten gesproken. Standaardi-
zijn satie van de spelling en de zins
eer! bouw zou het gebruik van één
ian nationale taal kunnen bevorde-
dat ren.
de
DEN HAAG Wanneer straks bij de verkiezingen al vanaf
18 jaar mag worden gestemd, wordt het voorspellen van
de verkiezingsuitslag een stuk moeilijker. Dat de verla
ging van de kiesgerechtigde leeftijd van 21 naar 18 jaar
door zal gaan, daaraan twijfelt niemand meer.
De grote politieke groeperingen zijn het hierover immers
eens. Maar het zijn nu juist die grote partijen die van de
verlaging waarschijnlijk alleen maar nadeel zullen on
dervinden.
In de Mexicaanse stad Tijuana stoot een stier de Spaanse matador
Marcelino in een been. De stier met de bandarilla's in de rug, zou
Marcelino ook onder een arm verwonden. Na een operatie maakt de
stierevechter het thans redelijk goed.
De ervaring heeft geleerd dat de
jonge kiezers minder traditio
neel stemmen dan de oudere
mensen. Partijen als KVP,
CHU, ARP, SGP. WD, maar
net zo goed de PvdA met een
eveneens relatief „grijs" kie
zerscorps, trekken een kleiner
deel van de jongeren dan van
alle kiezers samen.
Zo kreeg de PvdA bij de Tweede
Kamerverkiezingen vorig jaar
april 24,6 procent van alle stem
men. Maar van de kiezers die
toen voor het eerst hun stem
voor de Tweede Kamer uit
brachten, kreeg de PvdA
slechts 20 procent. D'66 daaren
tegen trok liefst 15 procent van
de nieuwe kiezers aan. tegen
slechts 6,8 procent van alle kie
zers samen. Ook DS'70, de PPR
en vooral de PSP werd sterk
oververtegenwoordigd onder de
jongeren. Onderstaand lijstje
laat dat nog eens zien.
UTRECHT (ANP) „Ons
uitgangspunt is niet, dat er
geen reële loonstijging
mag komen, maar wel dat
er een groot deel van de
nationale groei nodig is om
collectieve voorzieningen
te kunnen financieren. En
dat hoeft niet per se 100
procent van de nationale
groei te zijn, hoewel het
percentage er niet ver van
af zal liggen".
Dit zegt drs. J. Boersma, demis
sionair minister van Sociale Za
ken, in een interview met
„Ruim Zicht", het orgaan van
het NrK.V. In dit interview ont
kent hij naar aanleiding van
uitlatingen van ex-minister De
Brauw en V.V.D.-fractievoorzit-
ter Wiegel ten stelligste, dat
het kabinet al definitieve beslis
singen over het loon- en prijsbe
leid zou hebben genomen of dat
het met loon- en prijsmaatrege
len zou willen dreigen in de ko
mende troonrede voor het geval
het bedrijfsleven ^onwillig zou
zijn. „Ik onderhandel niet met
het mes in de tas", aldus de
heer Boersma, „De regering is
er op uit via goed overleg tot
afspraken met het bedrijfsleven
te komen".
Het kabinet besteedt dit jaar bij
zonder veel aandacht aan de
prijseffecten van zijn eigen
maatregelen. Het streeft vol
gens de heer Boersma naar een
beleid dat de totale prijsstijging
volgend jaar kan beperken tot
ongeveer vijf procent, een per
centage dat ook door werkge
vers en werknemers is ge
noemd.
Het is volgens de heer Boersma
duidelijk, dat dit jaar speciaal
de prijzen uit de hand zijn gelo
pen, terwijl het met de con
tractloonstijging redelijks is
meegevallen. De minister van
Economische Zaken gaat daar
om na, welke mogelijkheden er
zijn om binnen het globale
prijsstramien volgend jaar de
prijsontwikkeling beter in de
hand te houden. Volgens de
heer Boersma denkt het kabinet
aan melding van prijsverhogin
gen en „anderszins". Dat „an
derszins" omschrijft hij niet con
creet, maar wel zinspeelt hij op
de mogelijkheid van een con
structie, waarin alleen bepaalde
externe kosten zouden mogen
worden doorberekend.
Over de kansen op overeenstem
ming over een sociaal contract
zegt de heer Boersma: „Alles
zal afhangen van de opstelling
van het bedrijfsleven en van de
wijze waarop onze maatregelen
worden ontvangen. Niemand,
ook de regering niet, zal voor
100 procent zijn zin krijgen".
Johnson weer
in ziekenhuis
SAN ANTONIO (AP)- Oud-presi
dent Lyndon B. Johnson, die in
april door de tweede hartaanval
van rijn leven werd getroffen,
is gisteravond met pijn in de
borst en een gevoel van misse
lijkheid in een ziekenhuis te San
Antonio opgenomen.
alle
nieuwe
April '71
kiezers
kiezers
P.v.d.A
24.6 pet.
20 pet.
K.V.P.
21,9 pet.
17 pet.
V.V.D.
10,3 pet.
8 pet.
A.R.P.
8,6 pet.
7 pet.
D'66
6,8 pet.
15 pet.
C.H.U.
6,3 pet.
3 pet.
DS'70
5,3 pet.
8 pet.
C.P.N.
3,9 pet.
4 pet.
S.G.P.
2,4 pet.
P.P.R.
1,8 pet.
4 pet.
G.P.V.
1,6 pet.
P.S.P.
1,4 pet.
8 pet.
De nieuwe kiezers van
vorig jaar
waren 24-
23-, 22- en
21-jarigen
die bij de Kamerverkiezingen
van 1967 nog geen 21 waren.
Bij de komende verkiezingen is de
leeftijd van de nieuwe kiezers
echter nog een stuk jonger. Het
zijn mensen die straks wel 18,
maar vorig jaar maart nog
geen 21 waren. Het zijn dus 22-,
21-, 19- en 18-Jarigen. Zij zullen
vermoedelijk een nog veel radi-
kaler en minder berekenbaar
stemgedrag ontwikkelen dan de
groep nieuwelingen van vorig
jaar. In die richting wijzen en
kele enquêtes die vorig jaar
kort voor de verkiezingen wer
den gehouden onder middelbare
scholieren.
Op een Haagse school bleek dat
40 procent van de ouders van
de leerlingen stemde op KVP.
ARP en CHU, terwijl van de
leerlingen zelf slechts 11 pro
cent op deze partijen zou heb
ben gestemd. Van de ouders
stemde 23 procent progressief
(PvdA. D'66. PPR), van hun
kinderen-leerlingen liefst 36 pro
cent. De kersverse nieuwkomer
DS 70 trok van de ouders 3 pro
cent, van de leerlingen 13 pro
cent. .Maar ook PSP en VVD
deden het bij de enquêtes onder
scholieren heel aardig. Zulke
enquêtes zijn helas onder wer
kende jongeren niet gehouden,
zodat van deze tak van het toe*
12 PCT.
Bij de komende verkiezingen zal
zo goed als zeker de verkie
zingsdag zelf worden gehan
teerd als prikdatum voor wie 18
is en wie niet. Tot nu toe werd
de dag van de kandidaatstelling,
43 dagen vóór de dag van de ver
kiezingen, aangehouden als
prikdatum. Hiermee rekening
houdend zijn er bij verkiezingen
in maart volgend jaar volgens
niet-officiële cijfers 1.109.000
jongeren die voor het eerst naar
de stembus mogen gaan, op een
totaal van 8,928.000 kiesgerech
tigden. De nieuwe kiezers zou
den dan in maart liefst 12,4 pro
cent van het totale kiezerscorps
beslaan, en dus goed zijn voor
18,6 van de 150 Kamerzetels.
Zouden de verkiezingen al begin
november gehouden worden,
dan zulen er ongeveer 1,035.000
nieuwe kiezers zijn op een to
taal van 8,894.000 stemgerech
tigden. Dat is iets minder, na
melijk 11,6 procent, goed voor
17,4 Kamerzetels.
KIESDELER.
Bij de Kamerverkiezingen vorig
jaar april was de opkomst 78,5
procent. Nemen we gemakshal
ve aan, dat bij verkiezingen in
maart aanstaande de opkomst
80 procent zal zijn, dan zuilen
er 7,142.400 stemmen worden
uitgebracht. Voor ieder van de
150 Kamerzetels zijn dan 47,616
Wanneer het parlement het initia
tiefwetje van drie KVP-kamer-
leden om een kiesdrempel van
drie zetels In te stellen, zou
aannemen, zou een partij drie
maal de kiesdeler moeten halen
om in de groene banken aan het
Binnenhof te mogen plaatsne
men. De Tweede Kamer denkt
echter nogal verdeeld over het
wetsontwerp; en zelfs al zou het
wetje door het parlement heen
komen, dan is het nog de vraag
of het kabinet zich geroepen zou
achten aan uitvoering van het
wetje mee te werken. De VVD
is namelijk fervent tegenstander
van een kiesdrempel hoger dan
één zetel.
Een model van de Concorde
wordt hier door president-
directeur Ziegler van Ae
rospatiale" aangeboden aan
Wang Hia Tsiang, nadat
deze liet voorlopig contract
had getekend.
Hart-
overplantingen:
resultaten
niet goed
RIO DE JANEIRO (AP) De
Amerikaanse hartchirurg Mi
chael de Bakey heeft gisteren
verklaard geen hartoverplantin-
gen meer te verrichten omdat
de resultaten van dit soort chi
rurgie niet goed waren.
PARUS (AP/ANP) Communistisch China heeft twee supersonische
passagiersvliegtuigen van type Concorde besteld. Na twee maanden
onderhandelen werd het voorlopig koopcontract gisteren in Parijs
ondertekend door Wang Hia Tsjiang namens de Chinese maatschap
pij voor in- en uitvoer van machines en door Henri Ziegler, presi
dent van de Franse vliegtuigfabriek Aerospatiale die samen met
British Aircraft Corporation de Concorde bouwt.
De Concorde kost zo'n 180 miljoen gulden. De afstand Pnrijs-Peking
zal het toestel in acht uur kunnen afleggen. De Concordes kunnen
China eerst in 1976 of 1977 geleverd worden. De beide vliegtuigfa
brieken zijn nog bezig met een uitvoerig testprogramma van de
Concorde. In totaal hebben nu vijftien luchtvaarmaatschappijen op
tie genomen op bijna zeventig Concordes.
Verwacht wordt, dat over enige maanden het definitieve koopcontract
met China gesloten zal worden.
ad-""~
Deze zomermaanden buigen
vele kerkelijke leiders van
Latijns-Amerika zich koorts-
sachtig over-de theologie van
de geweldloze revolutie en
de toekomst van de kerk.
Opvallend is dat deze ge
sprekken, die tot nu toe veel
al door kleine groepen en
bijna tegen de wil van de of
ficiële kerk werden gevoerd,
nu de hoogste hiërarchie
steeds meer ter harte gaan.
Vele bisschoppen-conferen
ties aarzelen nog, maar de
hogere oversten van orden
e ncongregaties kiezen vaak
duidelijk partij voor een ra-
dikale aanpak.
Zo zijn de afgelopen weken on
geveer tweehonderd verte
genwoordigers van de grote
Latijns-Amerikaanse organi
satie van religieuzen, de
CLAR, in Europa geweest.
In Leuven, Rome en Parijs
hebben zij besprekingen ge
voerd met Europese theolo
gen. Hun trip werd besloten
met een bijeenkomst nabij
Madrid, welke in Spanje ver
dacht werd gemaakt als ,se
mi-clandestien'. Ook de
Spaanse bisschoppen stonden
argwanend tegenover dit be
raad over het nieuwe kerk
beeld in Latijns-Amerika en
weigerden de bijeenkomst
aan te bevelen, ondanks de
aanwezigheid van enkele
vertrouwenwekkende deelne
mers, zoals een vertegen
woordiger van Pater Arrupe,
algemeen overste van de je
zuïeten en een vertegenwoor
diger van kardinaal Konig,
president van het sekreta-
riaat voor de niet-gelovigen.
De Europese besprekingen vor
men de voorbereiding op een
groot aantal bijeenkomsten
welke de komende maanden
in Latijns-Amerika worden
gehouden over onderwerpen
als opvoeding en katechese,
sociale communicatie en li
turgie. In Guatemala La An-
tiqua gaan de bisschoppen
van Panama en Guatemala
een volle maand in retraite
om na te denken over de ei
gen behoeften van de kerk in
Panama. Guatemala en heel
Centraal Amerika.
Intussen heeft het de aandacht
van heel de wereld getrok
ken, dat de bisschoppen van
Columbia, bij hun .herscho
ling' een vertegenwoordiger
van de paus hebben aange
hoord, namelijk kardinaal
Daniélou. die al bij voorbaat
gewaarschuwd heeft tegen
het gevaar van socialistische
ideeën in de Zuidamerikaan-
se kerk. De bisschoppen van
Chili, die de studie van het
socialisme eveneens in een
lange retraite geheel onder
de loupe willen nemen, heb
ben zo dicht bij huis de
waarschuwende stem van
het Vatikaan in de persoon
van kardinaal Daniélou aan
gehoord. Men vermoedt, dat
de paus zelf, die in 1968 in
Medellin de nieuwe aanpak
in Zuir-Amerika met zijn ini
tiatief heeft willen steunen,
nu tot afremmen maant.
Daarmede geeft hij gehoor
aan de vele Zuidamerikaanse
bisschoppen, die geweigerd
hebben hun medewerking te
geven aan beraadslagingen
van de CLAR (zoals die in
Madrid gehouden zijn). Deze
bijeenkomsten en beraadsla
gingen waren volgens de me
ning van vele Zuidameri
kaanse episkopaten ,te pro
gressief.
Vijfentwintig jaar geleden
werd het kerkje in de Friese
plaats Janum als kerkmu-
seum ingericht. Het kerkje,
nu eigendom van de her
vormde kerkvoogdij, wordt
misschien verkocht aan het
Fries Museum Genootschap.
Blikvangers in het kerkmu-
seum zijn enkele sarcofagen,
enkele belangwekkende graf
stenen, een altaar, altaar
stenen en enkele beelden
groepen. De Janumer kerk.
vroeger een soort uithof van
het Claerkamper klooster, is
De bisschoppen in Chili en
Columbia willen de nieuwe
Vaticaanse richtlijnen over
het boetesacrament zo snel
mogelijk in hun diocesen in
praktijk brengen. In verband
met het grote priestertekort
zal men zoveel mogelijk
overgaan tot de algemene
groepsabsolutie, zo heeft de
Chileense en Columbiaanse
bisschoppenconferentie laten
weten. De beslissing of de
absolute noodzaak van een
dergelijke praktijk aanwe
zig Is, wordt in de nieuwe
Vaticaanse richtlijnen aan de
bisschoppen zelf overgelaten.
dom Hajdndorog van de ge
ünieerde kerk, dr. Miklós
Duras, gevraagd om zijn ont
slagaanvraag in te willen
trekken en voorlopig nog aan
te blijven. De bisschop, die
reeds lange tijd zwaar ziek
is, had de paus schriftelijk
gevraagd om uit rijn functie
ontheven te worden. In een
herderlijk schrijven heeft de
bisschop zijn gelovigen op de
hoogte gebracht van het pau
selijk besluit.
De regiemgetrouwe „Spaan
se priesterbroederschap" is
voornemens van 26 tot 28
september van dit Jaar in
Saragossa een internationaal
priestercongres te houden.
Het congres zal zich bezig
houden met het priesterambt,
zoals dat aan de hand van
een document op de laatst
gehouden bisschoppensynode
in Rome is besproken.
Kardinaal Maximiliaan de
Furstenberg, geboren in
Heerlen, maar behorend tot
de Belgische clerus is door
paus Paulus benoemd tot
groot-meester van de ridder
orde van het H. Graf van
Jeruzalem. In deze functie
volgt bij de overleden kardi
naal Tisserant op. Hij hoeft
inmiddels de vericiering van
het nieuwe Nederlandse ka
pittel van het H. Graf be
krachtigd. Landscommandore
is mr. J. A. Geukers uit Hel
mond.
I Aan de theologische hoge
school in Kampen zullen in
het collegejaar '72-'73 in het
kader van het post-acade-
miaal onderwijs weer theolo
gische werkgroepen worden
gevormd. Er zal ook een aan
tal overzichtscolleges worden
gegeven, onder meer door
prof. dr. H. Berkhof uit Lei
den, prof. dr. G. Lammens
en mgr. dr. A. Simonis. bis
schop van Rotterdam.
De in de Evangelische Kerk in Duitsland verenigde West-Duitse
regionale protestantse kerken hebben een commissie Ingesteld,
die moet gaan onderzoeken of het verdedigen van een „extre
me ideologie" kan samengaan met het werkzaam zijn in kerke
lijke dienst. Aanleiding tot deze stap is de openbare discussie
die in Duitsland is ontstaan over dc vraag of een dominee lid
mag zijn of niet van de Duitse communistische partij.
Een soortgelijk probleem -«peelde enige tijd geleden in Noorwe
gen. Daar ging de discussie over de vraag of de roeping van
studenten van het seminarie van het rechtzinnige Noorse Zen
dingsgenootschap te verenigen valt met het lidmaatschap van
een socialistische kiesvereniging in Stavanger, inclusief plaat
sing van hun naam op de lijst van te kiezen kandidaat-gemeen
teraadsleden. De studenten hielden zoveel mogelijk voet bij
stuk en weigerden hun socialistische overtuiging prijs te geven.
Tijdens hun opleiding dienen zij zich overigens voortaan wel
van politieke activiteiten te onthouden, op straffe van verwijde
ring van het seminarie.
Episcopaat
beveelt krant aan
van Wereldraad
In verband met de vergade
ring van het centraal comité
van de Wereldraad van Ker
ken, die van 13 augustus tot
23 augustus van dit jaar in
Utrecht wordt gehouden, zal
tussen 6 en 12 augustus on
der de titel ..De Wereldraad
in Nederland" een zoge
naamde Wereldraadkrant
verschijnen. Het blad wordt
uitgegeven door de Raad van
Kerken in Nederland.
la de krant wordt uiteengezet
wat het programma van het
Centraal comité in Utrecht
zal zijn, wat de Raad van
Kerken in Nederland is en
doet en welke de historische
banden tussen Nederland en
de Wereldraad zijn.
De Nederlandse bisschoppen
hebben de parochiebesturen
van de r.-k. kerk in Neder
land reeds op de hoogte ge
steld van de uitgave van de
krant.
Tsjechisch partijblad
„God zou, als hij bestond, de internationale en kwaadwillige leu
gen, dat in Tsjechoslowaklje de kerken blootstaan aan vervol
ging, rechtvaardig moet straffen", aldus het partijblad Rude
Fravo in een hoofdartikel. Het blad beweert dat de kerken in
Tsjechoslowakije net zo vrij zijn bij het prediken van hun leer
als bijvoorbeeld atheïsten of beoefenaren van de natuurweten
schappen dat zijn.
In een reactie op dc kritiek in het buitenland op het beleid van
Praag tegenover de kerk, verklaarde Rude Pravo dat het ap
paraat van de kerk - de geestelijkheid - groter is dan dat van dc
communistische partij cn uitsluitend is gewijd aan ideologische
arbeid.-
Over de katholieke kerk zei het blad dat als deze kerk zijn zin
zou hebben gekregen „wij nog steeds in het feodale tijdperk
zouden leven en tienden zouden betalen". Volgens het blad
heeft de katholieke kerk zich nooit verzoend met de proletari
sche socialistische revolutie. ,.De overgrote meerderheid van
dc vertegenwoordigers van deze ideologie heeft altijd aan de
kant gestaan van de contra-revolutie, het fascisme en het na
zisme", aldus het partijblad.
