Daar komen de schutters
Comedy show met
„echt" lachend publiek
Abbott en Costello met Frankenstein in verkorte film
Hou het scherm in 't oog
TERUGBLIK
DONDERDAG 13 JULI
Vandaag het tweede en laatste deel van de reportage die
een onzer verslaggevers maakte over de Engelse tv-serie
Hier komen de schutters.
De produktie van iedere aflevering van „Dad's army"
neemt verscheidene weken in beslag. Bepaalde sequenties worden
vooraf gefilmd, wat uiteraard steeds het geval is met buitenopna-
men. De rest is studiowerk, 's maandags beginnen de acteurs hun
rol in te studeren. Ze gaan daarmee door tot de donderdagmiddag.
Vrijdags vatten ze al heel vroeg een generale repetitie aan in studio
8 van het television centre van Shepherd's Bush. Die avond wordt
het hele geval opgenomen op videotape, in aanwezigheid van 320 en-
thousiaste toeschouwers.
Pret
„Iedere Comedy Show van de
BBC wordt op de beeldband ge
zet in een volle studio", zegt
Jimmy Perry. „Wij gebruiken
geen ingeblikte lachbuien. Het
publiek maakt de inspanningen
van de akteurs ook zoveel dank-
baarder. Ze brengen een zeker
rapport tot stand met de men
sen in de zaal en akteren veel
levendiger dank zij die extra
prikkel".
Wij vroegen ons die morgen in de
Rehearsal Room wel even af of
de acteurs van „Dad's Army"
een dergelijke extra prikkel no
dig hadden. Het was toen de
derde dag dat ze de zesde afle
vering (de 45ste sinds de aan
vang van deze serie) instudeer
den en het stuk scheen nog
steeds een bron van veel plezier
voor ze te zijn. Ieder grapje uit
de tekst deed hen schaterla
chen. De scenario's van Dad's
Army" zijn humoristisch, maar
als je een bepaalde gekke situa
tie een paar keer doorgenomen
hebt, is het leuke er toch wel
af.
Overigens is zo'n repetitie waarin
de akteurs nog hun gewone kle
ren dragen en geen toneelrekwi
sieten gebruiken, wel een
vreemde belevenis. De 45ste af
levering van „Dad's army" be
vat een scene waarin kapitein
Mainwarring, die thuis een par
ty organiseert voor zijn man
schappen, bier schenkt in cham
pagneglazen en een bord met
minuscule sandwiches presen
teert. In de Rehearsal Room
stond wel een tafel voor de
denkbeeldige party, maar er
waren geen glazen, geen flessen
bier en geen bord met lekkere
hapjes. Toch deden de acteurs
alsof er niets ontbrak op het
feest.
Tijdens deze party wordt de stad
aangevallen door Duitse bom
menwerpers. Iedereen zoekt
dekking onder de enige tafel of
onder ingebeelde meubels. Op
een bepaald ogenblik moeten de
camera's echter overschakelen
naar een andere scene, die zich
afspeelt in de parochiezaal.
Daar zijn de dominee en zijn
koster, respektievelijk gespeeld
door Frank Williams en Edward
Sinclair, onder een bureau ge
kropen.
In de repetitiezaal was dat een ta
feltje, een eind vevwijderd van
de plaats waar de andere ac
teurs „feest" vierden. Frank
Williams en Edward Sinclair za
ten dicht naast elkaar gehurkt
op de grond. Op een teken van
regisseur Croft klaagde de do
minee:
„Onder dit bureau is er niet vol
doende plaats voor ons beiden,
koster dit is het hoekje waar
in ik verstoppertje speel".
„U wil mij toch niet in het vuur
en de storm jagen, eerwaarde?"
„Ik hou er niet van met andere
mensen platgedrukt te worden
in beperkte ruimten. Waar blijft
kapitein Mainwarring? In om
standigheden zoals deze moet
hij hier zijn".
Einde van scene 3. De akteurs
kruipen grinnikend onder het ta
feltje vandaan. Frank Williams
is een struise kerel, half kaal en
met een uilebril. „Hij speelt bij
na niets anders dan satirische
domineesrollen", zegt Jimmy
Perry.
Kapitein Mainwarring alias Arthur Lowe
(foto Milan Konvalinka)
Spaarzaam
Druk aan het repeteren voor de volgende aflevering. V.l.n.r. John Le Mesurier als sergeant Wilson; John
Laurie als Fraser en Arthur Lowe als kapitein Mainwarring, (foto Milan Konvalinka).
Na de lunch in de BBC-kantine
wordt de repetitie voortgezet.
Er komen nu studiotechnici kij
ken, die instaan voor de belich
ting en de positie van de came
ra's. Ze noteren verschillende
punten en bespreken moeilijke
kwesties met David Croft. De
décors voor de 45ste aflevering
en de gefilmde taferelen zijn al
kant en klaar. De film werd tij
dens de lente opgenomen op het
platteland, ver van Londen.
In de filmsequentie, die de zesde
(of 45ste) aflevering van „Dad's
army' afsluit, slaat een paard
op hol. Het trekt een kar met
het geld van kapitein Mainwar-
rings platgebombardeerde bank.
Mainwarring zit op de bok en
klampt radeloos de teugels vast.
De aflevering is afgelopen wan
neer paard plus kar plus Main
warring, per fiets nagezeten
door soldaat Pike, verdwijnen
aan de horizon.
„We moeten onze acteurs spa
ren", zegt Perry, „want op
Ian Lavender na, zijn ze
niet meer van de jon-
sten. Voor taferelen waarin te
veel fysieke inspanning van ze
gevraagd wordt, maken we ge
bruik van jongere plaatsvervan
gers of studenten".
Kathy, de regie-assistente, zelf
nog zeer jong en mooi, verbaast
er zich over, dat in die vijf jaar
nog geen enkele van de acteurs
de geest gegeven heeft. Vooral
John le Mesurier wekt vaak de
indruk dat hij gaat inslapen en
nooit meer wakker zal worden.
Maar dat is zo'n beetje zijn eigen,
persoonlijke stijl. Alle akteurs
van „Dad's army" verwerken
een deel van hun persoonlijk
heid in hun rol. De scenario's
van Perry en Croft zijn kenne
lijk volledig afgestemd op de
karaktertrekken van deze ar
tiesten.
Beide acteurs worden volkomen
vrij gelaten door de BBC. Nie
mand controleert of censureert
hun scripts. Het is allemaal
een kwestie van vertrouwen en
verantwoordelijkheidsgevoel.
Pas wanneer het programma
uitgezonden wordt, zien de grote
bonzen van de BBC het. Als
Jimmy en David er iets in ver
werkt hebben dat niet netjes is,
krijgen ze vanzelfsprekend ge
donder in de glazen. Dat kan
dan meteen het einde betekenen
van hyn kontrakten.
De populariteit van „Dad's
army" wordt zorgvuldig geme
ten aan de hand van opiniepei
lingen onder een groot aantal
kijkers. Tot nu toe gaat het
best. Dit betekent dat er nog
heel wat afleveringen op komst
zijn. De vraag naar toegangs
kaarten om de opname te kun
nen bijwonen is voortdurend
groter dan het aanbod.
Opwarmen
Vrijdagavond omstreeks kwart
voor acht loopt de studio vol
kijkers, die diep onder de in
druk zijn van hun bezoek aan
de ontspanningsfabriek van de
BBC. De laatste repetities zijn
om half tien begonnen. Om half
vijf ruilt iedereen zijn burger
pak voor een uniform van 1940
voor de generale die een uur la
ter afgelopen is.
Om acht uur wordt het publiek in
studio's welkom geheten door
Bill Pertwee, die niet alleen een
knappe akteur, maar ook een
uitstekende conferencier is. Hij
brengt de toeschouwers handig
op de gewenste temperatuur.
Daarna introduceert Pertwee de
scenarioschrijvers en de voor
naamst® akteurs. Vooral Lowe
en Dun oogsten een warm ap
plaus. Clive, die weer doet alsof
hij een heel oud mannetje is,
tapt een paar mopjes en ver
dwijnt met kleine dribbelpasjes.
Overdoen
Arthur Lowe heeft vandaag geen
geluk. In scene 1 zit hij achter
zijn schrijftafel in de bank te
telefoneren met zijn vrouw. Al
les gaat best tot een van de
studiotechnici toevallig voorbij
het raam van het „kantoor"
loopt in de regiekamer heeft
David Croft nog net een flits
van zijn hoofd gezien. „Stom
meling", mort hij. „Nu moeten
we het even overdoen".
De mensen in de zaal, die niets
hoeven te betalen voor hun toe
gangskaarten, krijgen dus wel
waar voor hun moeite. In de
scène tijdens de party bij kapi
tein Mainwarring wordt de op
name even verknoeid door Ar
thur Lowe zelf. Hij begint te la
chen wanneer door de luidspre
kers zware voetstappen weer
klinken die verbeelden dat zijn
vrouw de trap afdaalt.
Om 9 uur staat het hele geval
op de beeldband. Nog een beet
je montage en dan is de 45-ste
aflevering klaar om uitgezonden
te worden. Volgende week komt
de 46ste aan de beurt. Daarna
neemt iedereen vakantie tot in
de herfst. Dan worden de over
blijvende zes afleveringen inge
studeerd en opgenomen. Als het
cijfer 13 bereikt is, heeft de
hele ploeg er weer voor een
heel jaar genoeg van. Behalve
Jimmy Perry en David Croft,
die hun hersens blijven pijni
gen om nieuwe dolle situaties
te bedenken, waarin „Dad's
army" in grote staat van pa
raatheid gebracht wordt voor
het geval „Mister Hitler" met
zijn invasieleger naar Engeland
- komt.
ROGER SIMONS
TELEVISIE
HEDEN
18.25 uur Tour de France
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
19.05 uur Democratische
Conventie in Miara
VPRO: jidE
19.30 uur Abott en Costello Ze
ontmoeten Lach
Frankenstein (tv-ijeie
20.00 uur Journaal pjSte
20.21 uur Abbott en CostelloLsh
(vervolg) Ug
21.00 uur West (doc.-film) ^ent
21.35 uur De hulpverlener®. V;
(rep.) Jffjci
22.30 uur Journaal js
NEDERLAND II C
tros;rei
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
19.05 uur Calimero
19.10 uur Zorro
19.35 uur Het stokpaard
(hobby's)
20.00 uur Journaal
20.21 uur De Spotvogels (filA
22.35 uur Van Boedapest
New York (muziek
22.40 uur Journaal
MORGEN
NEDERLAND I
NOS:
12.30 uur Democratische
Conventie in
17.55 uur Tour de France
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal
AVRO:
19.05 uur Ethiopië (rep.)
20.00 uur Journaal
20.21 uur Weekendfilm:
huis dat niet
sterven
21.35 uur Imperial Palace
22.20 uur Journaal
NEDERLAND II
18.00 Nieuws, om 18.11 Radinjni.
19.00 (S) Licht ensemble met i
soliste. 19.25 De gesproken I licc,
IKOR19.30 Kleur: vragen m
schrift en samenleving. AVRO: t
Nieuws. 20.05 (S) Orkestm trial
(opn.) 21.55 (S) Dichter bil <-
ziek: liedjes, chansons of
22.15 (NOS) De Ronde van
rijk. 22.20 Partners In Europa.
Mededelingen. 23.00 Nieuws. ,.j,
Radiojournaal. 23.20 Essay: lit ef"'
programma gewijd aan
gedichten. 23.55—24.00 Nieuws, fog s
MORGEN U
2.30 Nieuws: 12.41-12.50 Echo:
13.05 Raden maar...). 14.00 D
schermengel, hoorspel. 14.30 (S)
day - Interlokaal: muzikaal \i
tieprogramma. (15.30-15.32 NU
16.00—17.00 Vraaggesprek).
Zonder grenzen: rubriek over n
en zending. 17.10 (S) Metropo
kest met zangsolist. 17.25 Voet
kinderen. 17.30 Nieuws. 17.32
HILVERSUM
AVRO: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtend
nasUek. 7.20 (S) Dag i
Je. (8.00 Nieuws; 8.11 Radii
naai: 8.30 De Groer'
Roemeense muziek (gr.) 9.35
standen. 9.40 (S) Speelmuzlek i
18e eeuw (gr.) 10.00 Voor
ters. 10.10 Arbeldsvltamln
lalr verzoekplatenprogran
om 11.00 Nieuws). 11.30 (S) Vlj0^
vlug: klassieke en moderni
muziek. 11.55 Beursbericht»
12.00 Blik op de wereld:
gramma over ontwikkel'
12.30 Overheidsvoorlichting: Ujfefbi
ding voor de landbouw. 12.-10 (S.
Braad Banc.
slecht. praatje. 13.00 NI
VARA: 13.11 Aktualjtclten.^
JJ ttde
Toen in 1948 de ideeën voor nieuwe avonturen van het duo Abbott en
Costello opraakten, kwam iemand in de Universal studios, die het
tweetal onder contract had, op het lumineuze idee de heren in aan
raking te brengen met de monster-collectie, die deze filmmaat
schappij op het publiek had losgelaten. Nog datzelfde jaar ontstond
„Abbott en Costello ontmoeten Frankenstein", vanavond vóór en nè
het journaal op uw scherm, waarin de twee komieken niet alleen
het monster dit keer niet gespeeld door Boris Karloff, maar door
Glenn Strange, schurk uit talloze B-westems maar ook de échte,
bloeddorstige Dracula Bela Lugosi afgezakt van griezel- tot
kluchtwerk in een kist thuisgezonden krijgen.
RADIO
HEDEN
HILVERSUM I
18.00 Country and Western rubi
IS.24 Op de man af. 18.30 Nla
18.41 Wereldpanorama. 18.50 i
Tijd vrij voor muziek In vrije I
Gregory Peck als Atticus Finch, een bedachtzaam advocaat.
Met de VPRO is het nu niet „De zenuwen gieren, maar lachen, brul
len en gillen door mijn keel". Afgezien van het betreurenswaardige
feit, dat na een half uur een film onderbroken wordt om twintig mi
nuten later te worden hervat, móet er in geknipt zijn. De officiële
speelduur is 83 minuten. Aangezien de televisie 25 beeldjes per se
conde uitzendt, terwijl in de bioscoop 24 beelden per seconde wor
den vertoond, wijst een eenvoudig rekensommetje uit, dat de speel
duur op de buis bijna 78 minuten zou moeten bedragen. Net als des
tijds in de door de VPRO uitgezonden griezelfilms is dus weer ruim
tien procent spoorloos verdwenen. Nu is ,,A en C. ontmoeten Fran
kenstein" wel geen meesterwerk, maar de kijkers hebben recht op
een volledige film, tenzij anders aangekondigd. Als het slot er niet
is uitgeknipt „ziet" u vanavond ook nog even „de onzichtbare man.
Ned. I, 19.30 uur.
KRO:
18.45 uur Brigadier Dog
18.55 uur Journaal tK
19.05 uur Voor een briefkaan
de eerste rang 5
20.00 uur Journaal
20.21 uur Brandpunt
21.20 uur Songfestival Knok»
NOS:
22.50 uur Uit de kunst
23.20 uur Journaal
Jngeacht of Nixon dan wel McGo-
vern de strijd wint om het Ame
rikaanse presidentschap lijkt
het een uitgemaakte zaak dat
de oorlog in Vietnam zich in
een eindstadium bevindt. Het is
een afschuwelijke oorlog met
van weerzijden weerzinwekken
de methoden geweest.
In het huidige stadium vonden we
de Kenmerk-uitzending van gis
teravond, De kerken en Viet
nam, iets huichelachtigs heb
ben. Er werd te duidelijk het
standpunt ingenomen van de
waarschijnlijke winnaar. Im
mers: bij ee>n oorlog heeft de
winnaar altijd gelijk.
Ve vonden het programma boven
dien teveel sentimentsgeladen.
We kregen afschuwelijke beel
den te zien van slachtoffers van
de strijd die hun verwondingen
opliepen door acties tegen de
Vietcong.
Jat diezelfde Vietcong stelselma
tig de intelligentia in Vietnam
uitmoordde als die niet op hun
hand was werd niet in aanmer
king genomen.
tie partij valt bij de slachtoffers
in Biafra, Soedan, Bangla Desj
en zoveel andere verliezers
Geen requiem voor de verlie
zers. Wel een aan de kaak stellen
van de partij die achteraf zo on
verstandig was om niet te win
nen.
We vonden de Kenmerlk-uitzen-
ding cp dit tijdstip even onsym
pathiek als we deze stellingname
pakweg acht jaar geleden moe
dig zouden hebben gevonden.
Nu werd slechts geconformeerd
aan de feitelijke toestand en dat
is achteraf-praten, derhalve kin
derwerk.
De AVRO verdient een verve-
lingsprijs. Met het programma
van Alphonse Daudet, Franse
Jacob van Lennep, die voorna
melijk befaamd bleef omdat Bi-
zet op zijn „Arlesienne" fijne
muziek maakte.
De Franse t.v. maakte van zijn
„Lettres de mon moulin" een
t.v.-collage die even vervelend
uitviel als een t.v.-collage van
Vain I.ennep waarschijnlijk zou
uitvallen.
De AVRO had als concurrent op
het andere net een kleurrijke
speelfilm. In het besef dat „II"
toch voor heel weinig kijkers
draalde koos men waarschijn
lijk voor iets heel goedkoops.
Zomerse malaise? Eigenlijk wel.
Er was gisteren bitter weinig
eigen werk. Wel een film van
het ministerie van Defensie
over een vredelievende taak
van „Marine". Wonderlijk hoe
uitgerekend over een marine-on
derwerp zo'n „droog" verslag
kon worden gedaan.
Vg.
Kunst en
Kunstenaars
Het Roemeens Orkest van Radu
Simion, dat door het slechte
weer zondag j.l. niet kon optre
den in het Openluchttheater Zui-
derpark, heeft dit optreden uit
gesteld tot zondagmiddag 16 juli
a.s. Het orkest bestaat uit o.a.
leider cn pansfluitist Radu Si
mion: Beone Damian, viool en
accordeon: Stinga Panthelimon,
cimbaal: Mahai Gheorghe, bas
en Ion Mihaiescu. fluier. caval,
cimpoi, taragot, klarinet en oc-
De tentoonstelling in het COSA-
centrum, Oude Delft 183 b te
Delft, van werk van FeHx van
Beek en Wout Maters, die oor
spronkelijk zou duren tot 16 juli,
is verlengd tot 30 juli.
West
Hoe wild het er in het Westen aan
toe kon gaan laat de VPRO zien
in een nieuwe programmaserie
van vijf delen die werden sa
mengesteld door Jan Blokker en
waarvan vanavond het eerste
deel op de buis komt. Deze eer
ste aflevering laat zien hoe de
kolonisten in de jaren veertig
van de vorige eeuw in lange rij
en met huifkarren naar het wes
ten trokken.
Ned. I, 21.00 uur.
Hulpverleners
Een programma van Netty Rosen-
feld en Charles Leeuwenkamp
over alternatieve hulpverlening.
Uit een onderzoek is gebleken
dat vele hulpverlenende instan
ties niet of slecht functioneren.
Door onvrede met deze situatie
zijn er nieuwe vormen van
hulpverlening gekomen
Ned. I, 21.35 uur.
Zorro
Juan Ortega besluit de mooie Ro-
sarita Cortez te vermoorden
omdat ze hem kent en rijn on
gure praktijken zou kunnen ver
klappen. Don Diego weet de
aanslag op het leven van Rosa-
rita te voorkomen.
Ned. II, 19.10 uur.
To kill a mockingbird
In het stadje Maycomb in de
staat Alabama woont in het be-
De komiek Lou Costello is niet zo erg gecharmeerd van de lach van het monster van Frankenstein,
deze griezelklucht gespeeld door de western „heavy" Glenn Strange.
gin van de jaren dertig de
rechtschapen advocaat Atticus
Finch, een weduwnaar die zijn
twee kinderen zo goed en zo
kwaad mogelijk met wijze le
venslessen volstopt, zonder
daarbij rekening te houden met
hun bevattingsvermogen. Als de
neger Tom Robinson er ten on
rechte van wordt beschuldigd
een blank meisje te hebben aan
gerand, laait de rassenhaat fel
op in het stadje en keert zich
óók tegen de verdediger Atticus,
die onverstoorbaar en onbewo
gen doet wat hij zijn plicht
acht. Ziin kinderen worden er
bijna het slachtoffer van.
it is in grote lijnen het gegeven
van de film van vanavond „To
kill a mockingbird", een van de
drie die in 1932 onderling de Os
cars verdeelden. Gingen de
Academy Awards voor de beste
vrouwelijke rollen naar „The
miracle worker" en sleepte Da
vid Lean er met zijn „Lawrence
of Arabia" ook de nodige in de
wacht, Gregory Peck zag voor
„To kill a mockingbird" zijn
twintigjarige acteurscarrière
eveneens bekroond met een Os
car. Ook het scenario van Hor
ton Foote en de art-direction
werden onderscheiden. Regis
seur Robert Mulligan had er ei
genlijk ook wel een verdiend
voor de subtiele wijze waarop hij
de kinderen Mary Badham
Phillip Alford in hun moeilijke
rollen terzijde stond. Want To
kill a mockingbird" is niet al
leen een sfeervol beeld van
leven in de zuidelijke staten
Amerika gedurende de crisisja
ren, maar groeit via een knap
opgebouwde rechtszaalscène uit
tot een regelrechte thriller vol
geweld en spookachtige geheim
zinnigheid. Na een gemoedelijk
begin neemt de spanning
de meter toe.
Ned. II, 20.21 uur.
