Britse manoeuvre
kostte Merckx z'n
62ste gele tricot
Russen zeer ontstemd
over chantagepolitiek
van Robert Fischer
Sprinter
Guimard
.vlamde'
MAANDAG 3 JULI 1972 A 1
GEHOORD
Bij marathon:
Berny Alle(e)n
(Van een speciale verslaggever)
SAINT-BRIEUC De grondbeginselen van
het Merckxisme zijn niet veranderd. De
uitvoering van het systeem evenmin.
Merckx wil nog altijd de heerser zijn. Za
terdag tijdens de tijdrit, waarbij nie
mand kon ingrijpen in zijn onbeperkte
kwaliteiten, reed hij op een stukje van
7200 meter, dat voor de besten een tijd
vroeg van iets meer dan negen minuten,
als enige onder die grens en overtrof
daarmee zijn ploeggenoot Roger Swerts
(tweede) met meer dan elf seconden.
In Angers mocht Eddy Merckx zijn 62ste
schone gele trui uit de Ronde van Frank
rijk aantrekken. In Saint-Brieuc, iets
minder dan 23 uur later, werd de trui
hem van de schouders gerukt door Cyrille
Guimard, de pinnige Franse sprinter.
Maar het was in feite niet Guimard,
maar de 31-jarige Brit Michael Wright,
die Merckx het leidershemd ontnam.
In de laatste bocht, toen Merdkx
in kansrijke positie lag om niet
alleen zijn trui te behouden,
maar zelfs de rit te winnen,
stuurde Wright scherp omhoog.
Daardoor werd Merckx niet al
leen gedwongen tot een over
haaste koerscorrectie, maar bo
vendien schiep Wright het gat
dat voor Guimard de weg open
de naar de overwinning en naar
de gele trui.
Een betrekkelijk rustig weekeinde
kreeg daardoor op het kleine
wielerbaantje van Saint-Brieuc
een onverwachte ontknoping. Al
was het maar omdat Eddy
Merckx temidden van meer dan
honderd renners, met alle risi
co's van dien, meestreed om
een handvol seconden te win-
Merdkx, die zijn woede over de
manier waarop werd gesprint
opvallend beheerst uitte aan de
rand van de baan, was eigenlijk'
helemaal niet van plan zich in
het strijdgewoel te begeven: „Ik
was van plan kort voor Saint-
Brieuc weg te gaan. Daar
moest een heilinkje worden be
klommen en ik achtte het niet
onmogelijk op dat punt afstand
te nemen en alleen binnen te
komen. Het leek mij de beste
en de minst gevaarlijke manier
eerste te blijven."
Het plan van Merckx werd getor
pedeerd door de andere sterken
uit het veld. In het spoor van
Zoetemelk volgden Ocana en
Pingeon als eersten in het
groepje dat de solo-aankomst
van Merckx verhinderde. Van
dat moment had het voor
Merckx geen zin meer door te
gaan. Voor de anderen ook ei
genlijk niet. Zoetemelk deed het
toch, daarmee de merkwaardige
toestand scheppend dat hij als
typisch zwakke sprinter het
eerst de baan opstoof, onmiddel
lijk gevolgd door Merckx.
Writht manoeuvreerde zich behen
dig naar voren en kroop tussen
Zoetemelk en Merckx naar de
kop om vervolgens omhoog te
rijden, waarmee hij Merckx in
feite kansloos maakte.
,Als ik minder goed zou kunnen
sturen," onthulde Merckx met
ingehouden woede, ,,zou ik
waarschijnlijk gevallen zijn.
Wat Wright en in mindere
mate ook Karstens deden
was niet fair. Ik wilde eigenlijk
helemaal niet meesprinten,
maar toen ik in zo een goede
positie de baan op kwam, kon
ik niet meer anders." Merckx
achtte het beneden zijn waar
digheid protest tegen de onre
glementaire eindsprint aan te
tekenen. „Iedereen heeft het
kunnen zien en ik vind het al
leen maar onjuist dat de boch
tencommissaris er geen werk
van heeft gemaakt."
Cyrille Guimard steekt in triomf zijn arm omhoog. Zijn ritzege is binnen. De Fransman veroverde tevens de gele trui. Derde
Eddy Merckx die in protest zijn arm eveneens opsteekt. Hij zou in de massasprint zijn gehinderd, maar diende geen protest in.
naar rechts verder: Marino Basso, Gerben Karstens (derde) en naast Merckx de Brit Wright die tweede werd.
mee. Door de f 11e jachten in
het laatste gedeelte van de ove
rigens saaie rit, was hij wat
achterop geraakt bij de aan
komst op de baan. Karstens, in
de wintermaanden herschoold in
de stuurkunst op kleine sportpa
leisbaantjes, kende geen vrees.
Flitsend schoof hij langs hele
groepen renners naar de positie
waar om de aantrekkelijkste
dagprijzen zou worden gevoch
ten. „Ik kwam vlak bij Gui
mard en toen zag ik het wel zit
ten. Guimard kan ik aan. Maar
doordat Wright plotseling van
zijn lijn afweek, werd de hele
eindsprint ineens anders. Gui
mard kon binnendoorvliegen. Ik
haalde het net niet en Merckx,
die misschien ook wel zou heb
ben kunnen winnen, viel daar
door buiten de bonificaties. Met
zoveel sprinters in de slag moet
Succes
Cyrille Guimard wilde zijn succes
echter bepaald geen geluk noe
men. Ik zou altijd hebben ge
wonnen, ook als er niemand van
zijn lijn was afgeweken. Van
Guimard was het geen bluf,
veel meer zekerheid en geloof
in eigen kracht: „Mijn vorm
van dit moment heb ik zaterdag
in de tijdrit bewezen." Guimard
werd toen achtste. Bovendien
won hij gisteren de eerste pre
miesprint, die hem zes seconden
tijdwinst opleverde, vóór Kar
stens en Ocana.
Hij demonstreerde zijn geweldige
sprintkracht ook nog op de twee
hellin'kjes, die in de strijd om
de bergprijs gerubriceerd waren
in de vierde categorie. Op de
eerste van de twee, was hij win
naar van de sprint, bij de twee
de moest hij alleen de ontsnapte
Eddy Verstraeten laten voor
gaan. Hij is daardoor niet al
leen leider van het algemeen
klassement, maar ook van het
puntenklassement, het bergklas-
sement en het combinatieklasse
ment.
Een positie in de belangrijkste
rangschikkingen die gewoonlijk
in de Ronde van Frankrijk
slechts aan Eddy Merckx is
voorbehouden. Guimard zal ech
ter in deze ronde zonder be
zwaar een aantal topplaatsen
laten schieten. Zijn doel is de
groene trui en daarvoor heeft
hij zich op de eerste dag eon
uitzonderlijk goede uitgangsposi
tie verworven.
REYKJAVIK In een laatste
wanhopige poging om de
tweekamp om het wereld
kampioenschap schaken tus
sen titelhouder Boris Spasski
en uitdager Robert Fischer te
redden heeft de internationa
le schaakfederatie gister
avond besloten de eerste
partij twee dagen uit te stel
len: van zondag naar mor
gen.
Dit uitstel biedt de 29-jarige
Amerikaan een laatste kans
om naar Reykjavik te komen
voor het spelen van de 24
partijen omvattende match.
Bij de aankondiging van het
besluit vertelde FIDE-voor-
zitter dr. Max Ejuwe, dat een
IJslandse vriend van Fi
scher, Freystein Thorbergs-
son, 's avonds naar New
York zou vliegen om „Fi
scher over te halen naar IJs
land te komen en de twee
kamp te spelen.
Met deze laatste toevoeging
liet dr. Euwe de fictie los,
als zou hij volgens het FI-
DE-reglement handelen. Dit
staat namelijk alleen uitstel
toe in geval een door een be
voegde arts geconstateerde
ziekte. Eerder reeds had dr.
Euwe een reglementair nau
welijks te rechtvaardigen
stap genomen: hij vroeg aan
Spasski of deze akkoord wil
de gaan met een eventueel
uitstel. De wereldkampioen
vroeg enkele uren bedenk
tijd. Naar aanleiding van dit
verzoek deed het Russische
persbureau Tass een heftige
aanval op de voorzitter van
de wereld-schaakbond: „Max
Euwe doet alsof hij een
schaakpartij speelt. Inplaats
van zelf de beslissing te ne
men om Fischer te diskwali
ficeren, schuift hij de verant
woordelijkheid op de schou
ders van de wereldkam-
Uit het feit dat dr. Euwe in
het begin van de avond aan
kondigde, dat het begin van
de tweekamp metterdaad
twee dagen zou worden uit
gesteld, mag men afleiden
dat Spasski akkooord is ge
gaan.
Het is aan u
Dat bleek naderhand toch niet
het geval te zijn. Spasski
speelde de zaak terug. „Het
is aan u om te beslissen, wat
er moet worden gedaan".
Euwe kondigde daaron aan
dat hij Fischer 48 uur uitstel
had verleend.
„Niet", zoals hij zei om Fi
scher ter wille te zijn. Maar
in het belang van de IJsland
se organisatoren". De FI-
DE-president verklaarde dat
de Amerikaan gediskwalifi-
Een somber kijkende Boris Spasski ziet het niet r
Fischer heeft geopend rond de schaakmatch van
erg zitten. Hij is het grootste slachtoffer \>an de koude oorlog die Robert
ceerd zou worden als hij
morgenmiddag om 12 uur
niet bij de loting aanwezig
is. Eerder had dr. Euwe ge
zegd het niet waarschijnlijk
te achten dat de tempera
mentvolle Amerikaan alsnog
zou opdagen ook als de eer
ste partij zou worden uitge
steld. „Naar mijn mening is
daar niet veel hoop op, maar
er is een kans", zo verklaar
de hij.
De eerste partij had zondag
middag om 17.00 uur moeten
beginnen. De meer dan twee
duizend IJslandse en buiten
landse schaakfans, die toe
gangskaartjes hadden ge
kocht, werden door de IJs
landse radio ervan op de
hoogte gesteld dat de partij
was uitgesteld, omdat Fi
scher niet was komen opda
gen.
Onvindbaar
In de consternatie, die gisteren
heerste, bleef Fischer zelf
ontvindbaar. Zowel op IJs
land, waar de vier uit New
York komende vliegtuigen
werden uitgekamd, als in
New York zelf. Er gingen
zelfs onbevestigde geruchten
dat Fischer in Londen zou
zijn gesignaleerd.
Hoogstwaarschijnlijk is de
Amerikaan in New York ge
bleven en heeft hij van daar
uit de organisatoren van de
tweekamp telefonisch onder
druk gezet om tot een gunsti
ger financiële regeling te ge
raken. Dat valt althans op te
maken uit enkele terloopse
mededelingen van het orga
nisatiecomité. Fischer zou
biet name 30 procent van de
entree-gelden hebben geëist.
Temidden van de verwar
ring, die in Reykjavik heers
te. kwam dr. Euwe met de
mededeling dat Fischer 30
procent van de televisie
rechten zou krijgen (een be
drag van rond 70.000 dollar).
Men dacht in eerste instantie
aan een nieuwe concessie
van de zijde van de wereld
schaakbond of de IJslandse
organisatoren. Later bleek
dat het hier een niet open
baar gemaakt onderdeel van
het „akkoord van Amster
dam" betrof. Deze overeen
stemming werd in maart be
reikt door de vertegenwoor
digers van de schaakbonden
van Amerika, Joegoslavië,
Rusland en IJsland. Fischer
heeft dat akkoord later aan
gevochten.
Acceptabel
Intussen waren Fischer's
schaakvrienden en advoca
ten, die al in Reykjavik wa
ren gearriveerd, druk doende
een acceptabele reden voor
zijn nog steeds voortdurende
afwezigheid te construeren.
Men besefte terdege dat Fi
schers chantage-taktiek tot
diens diskwalificatie zou lei
den.
Fred Cramer, sinds kort op
tredend als vertegenwoordi
ger van Fischer, vertelde de
organisatoren, dat er twee
telegrammen vanuit de Ver
enigde Staten zouden zijn
verzonden raar Reykjavik:
een van Fischer's huisarts
en e e n van de Amerikaanse
schaakfederatie. In beide te
legrammen, die zoek zouden
zijn geraakt, zou zijn aange
drongen op uitstel in ver
band met Fischer's minder
goede gezondheid.
Mochten deze telegrammen
alsnog boven water komen
en blijkt Fischer inderdaad
niet tot spelen in staat, dan
kan hij volgens het regle
ment aanspraak maken op
een uitstel van ten hoogste
zes maanden. In het regle
ment is ook sprake van het
recht dat elk van de spelers
heeft om op drie toernooi-da-
gen verstek te laten gaan,
mits daar volgens het oor
deel van een bevoegde arts
aanleiding toe is. Dit slaat
echter duidelijk op een geval
van ziekte tijdens de twee
kamp en niet op een, dat
aan het toernooi voorafgaat.
Voor de IJslandse organisato
ren is het van het grootste
belang dat de tweekamp als
nog doorgang vindt. Niet al
leen dat er grote kosten ge
paard zijn gegaan met de
voorbereiding, het is ook
waarschijnlijk dat ingeval
Fischer niet opkomt, men
toch Spasski's deel van het
priizenbedrag (in dit geval
vijfachtste van 125.000 dol
lar) zal moeten uitbetalen.
Dit werd althans zo gesteld
door grootmeester Lothar
Schmidt, die als wedstrijdlei
der zou optreden.
Zaterdagavond werd de officië
le opening verricht van de
tweekamp zonder Robert Fi
scher. In ziin openingswoord
zei dr. Max F.uwe dat Fi
scher als hij komt opda
gen een 55 tegen 45 pro
cent kans heeft om wereld
kampioen Spasski te ver
slaan.
SAINT BRIEUC - De zestien Ne
derlanders in dc 59ste Ronde
van Frankrijk hebben zich in
het eerste weekeinde goed ge
weerd, ook al vielen zij op
Gerben Karstens na die gisteren
derde werd niet in de prij
zen. De beste prestaties werden
geboekt in de als vanzelfspre
kend door Eddy Merckx gewon
nen openingstijdrit. De vierde
plaats in deze tijdrit voor Joop
Zoetemelk verbaasde ook hem
zelf.
Maar ook Leo Duyndam, die zich
al vaker een goed tijdrijder
toonde, kwam tot een uitsteken
de klassering, de vijfde plaats.
Ook Gerben Karstens klasseer
de zich met zijn veertiende
plaats in de voorste gelederen.
In de eerste etappe hielden de
Nederlanders zich, net als de
meeste overige renners,- erg
rustig. De strijd brandde pas
los bij het naderen van Saint-
Brieuc. In de 235 kilometer lan
ge aanloop hadden diverse cou
reurs getracht alleen weg te ko
men Verstraeten, Guimard,
Perin, Letort, Pustjens, Riotte,
Huysmans maar zij kwamen
geen van allen verder dan enke
le honderden meters.
Pas in de straten van het Breton
se kustplaatsje, waar de eind
streep was gelegen, lieten de
pupillen van Pellenaars hun
passiviteit varen. Leo Duyndam
z tte vijf kilometer voor de
meet de aanval in en die aanval
leek nog te gaan slagen ook. Hij
nam snel een paar honderd me
ter voorsprong, maar in de ge
staag neervallende druilregen
dook h t peloton op h m neer,
toen hij een helling voor zich
zag opdoemen. „Die helling
duurde te lang," aldus Duyn
dam, „ik heb mijn kansen ver
gokt, toch niet goed in het rou-
t boek gekeken."
Rini Wagtmans, het zorgenkind
uit de ploeg van Pellenaars,
kwam uit het vrijwel complete
veld als twaalfde ie voorschijn.
„Daar had ik niet op gerekend.
D" eerste dag is mij meegeval
len. Ik heb de tijd gehad te
wennen en dat heeft mijn v r-
trouwen Parijs te halen weer
vergroot," zei een tevreden
Wagtmans aan de streep.
Welles»
nietes
J£et NOC heeft met het
aanwijzen van Sjef
Hensgens voor de Olym
pische Spelen een prece
dent geschapen, waar
van de KNAU zich dit
jaar eens wenste te dis
tantiëren. De atletiek-
unie stelde voor Miinchen
limieten vast die aller
wegen scherpe protesten
opriepen. De KNAU
deelde mede dat gega
digden de eisen twee
keer zouden moeten ha
len om voor uitzending
in aanmerking te ko
men. Tot dusver is er al
een atleet die de limiet
slechts een keer heeft
gehaald, maar toch al
zeker is van Mtinchen.
Een uitzondering vormt
Sjef Hensgens die de
eis nog niet een keer
haalde. Zijn inderdaad
sterk stijgende presta
tiecurve was eohter voor
het NOC aanleiding deze
atleet af te vaardigen.
Hiermee zet het NOC de
deur voor andere sport
lieden open, die ook net
niet aan de eis voldeden.
Er ontstaan opnieuw
discussies in de wel-
les-nietes-sfeer.
Juist nu
J}e Italiaanse honkbalbond
heeft zich vorige week 't
misnogen van de Ne
derlandse bond en voor
al het organisatiecomi
té van de Haarlemse
honkbalweek op de hals
gehaald. Pas enkele da
gen voor het begin van
het evenement zorgde
Italië voor de onaange
name verrassing door af
te zeggen. „Haarlem"
koos als noodoplossing
voor het voorstel om Ita
lië om Nettuno te accep
teren. Het vermoeden
lijkt gewettigd dat Italië
wegbleef om een nieuwe
nederlaag tegen Neder
land te vermijden. Zoals
het nationale negental
zich echter tegen de An
tillen presenteerde lijkt
het geen gewaagde spe
culatie juist nu een zeer
goede kans gehad zou
hebben om aartsrivaal
Nederland te verslaan.
Eigenzinnig
Kobf irt Fischer is ar van
jongsaf aan eigenzinnig.
Weglopen van toer
nooien was voor hem de
gewoonste zaak van do
wereld. Maar ach, men
nam wat van het Ameri
kaanse wonderkind. Fi
scher is nu volwassen
geworden. Maar zijn
grillen raakt hij kenne
lijk niet kwijt. Strijden
om de wereldtitel bij
het schaken is geen sine
cure. Toch presteert de
Amerikaan het om tegen
alle gemaakte afspraken
in meer geld te eisen.
En wat erger is: weg te
blijven. Zodoende de in
ternationale schaakbond
in een moeilijk parket
brengend. Het lijkt lo
gisch dat de FIDE nu
niet langer meer met
zich zal laten sollen. Als
Fischer morgen nog niet
in Reykjavik is gearri
veerd, dan behoort
maar één beslissing
genomen te worden:
Uitsluiting van de
tweekamp.
Steun
Qerben Karstens ook al
zo'n eigenzinnige sport
man, ondernam een ac
tie in de Tour om het
prijzenbedrag te verho
gen. De steun van Eddie
Merckx, de wielerkeizer,
bleef echter uit en zijn
poging liep op niets uit.
Het feit, dat Gerben
Karstens echter zonodig
de kat de bel aan moest
binden, was erg irritant.
Waarom hij juist(?), ter
wijl de anderen zijn on
tevredenheid geenszins
deelden. Laat hij eerst
zijn prestatiecurve
maar eens opschroeven
dan heeft hij meer re
den om zo hoog van de
toren te blazen.
