Tweekamp
Spasski-
Fischer
SCHAAKDUEL OM
GROOTSTE PRIJS
VAN DE EEUW
ARIE
OTTEN:
VOETBAL IS
IN WEZEN
PRIMITIEF
GEBEUREN
'Dit zijn werkelijk
gangstermethodes
ZATERDAG 1 JULI 1972
LEIDSE COURANT
Boris Spasski staart voor zich uit, de toekomst zal leren of hij in het bezit van zijn wereldtitel blijft
REYKJAVIK Als alles goed
gaat, zal vandaag ln het IJs
landse Reykjavik de schaak
tweekamp tussen de Rusische ti
telhouder Boris Spasski en diens
Amerikaanse uitdager Robert
Fischer officieel worden ge
opend. Morgen begint dan de
eerste partij. Als alles goed gaat
inderdaad. Zelden is de voorbe
reiding van een tweekamp om
de schaaktitel met zoveel chica
nes omgeven geweest. Nimmer
nog hebben de bijkomende as
pecten van financiële aard en
zelfs die van nationale trots een
zo overheersende rol gespeeld.
Nimmer ook heeft een uitdager
gestaan, op wat hij meent dat
zijn rechten zijn, als ditmaal
Robert Fischer.
Zelfs in dit laatste stadium van
de voorbereiding kon men nog
niet gerust zijn. dat Fischer
morgen daadwerkelijk achter
het uit wit-groene IJslandse
steensoorten vervaardigde
schaakbord zal plaatsnemen. Fi
scher is namelijk pas op het
laatste moment in IJsland gesig
naleerd. En dat terwijl hij nog
niet lang geleden verklaarde
veertien dagen van tevoren in
Reykjavik te zullen arriveren,
teneinde zelf te bezien of aan al
zijn wensen ten aanzien van de
accommodatie tegemoet was ge
komen. Het gerucht gaat dat hij
niet tevreden zou zijn met de
verlichting van de speelzaal. Dit
soort geruchten is niet op het
waarheidsgehalte te controleren
om de eenvoudige reden dat Fi
scher buiten de publiciteit blijft.
Eén maand geleden is hij voor
het laatst in het openbaar gesig
naleerd als deelnemer aan een
tennistoernooi in Californië.
Problemen
Spasski bevond zich reeds in
Reykjavik. Hij is in gezelschap
van Geiler, Averbach en Ney.
Het is mogelijk dat trainer Bon-
darewski zich nog bij dit drietal
voegt. Het is duidelijk dat Gei
ler aanwezig is, omdat diens
spel Fischer dikwijls voor grote
problemen heeft geplaatst. Gei
ler heeft een positieve score te
gen de Amerikaan. Averbach is
's werelds beste eindspelspecia
list, hetgeen vooral bij afgebro
ken partijen van belang kan
zijn, terwijl Ney een kenner van
openingen is. Ney won in 1964
met Keres het hoogoventoernooi.
Fischer zal waarschijnlijk zon
der secondant spelen. Voor die
functie had hij een beroep kun
nen doen op de grootmeesters
Larry Evans en Bisquier. Evans
bijvoorbeeld, zal de tweekamp
als reporter bijwonen. Het lijkt
echter onwaarschijnlijk dat Fi
scher van zijn technische capa
citeiten gebruik zal willen ma
ken. De 29-jarige Fischer is een
auto-didact, die er oprecht van
overtuigd is, het zelf het beste
te weten. Hij verliet de middel
bare school op de dag dat hij
niet langer leerplichtig was. „Ik
vond het onverantwoord mijn
tijd nog langer te verknoeien
met al die stomme kinderen en
met leraren, die nog stommer
zijn dan de leerlingen zelf," mo
tiveerde hij destijds die stap.
Opstelling
Recente moeilijkheden met zijn
zakelijke relaties hebben moge
lijk de kritische opstelling van
Fischer ten opzichte van de bui
tenwereld nog verscherpt. Ja
renlang was de voorzitter van
de Amerikaanse Schaakbond
majoor Edmonson Bobby's al
ter ego als het er om ging Fi
scher te beschermen tegen sto
rende invloeden van buitenaf. In
maart j.l. echter kreeg het twee
tal ruzie. Nadien werden de be
langen van Fischer behartigd
door de advocaat Marshall.
Deze heeft ook al weer bedankt.
In IJsland treedt Kramer op na
mens de Amerikaanse schaak
bond en waarschijnlijk ook een
beetje namens Fischer.
Oorzaak van de moeilijkhedeh:
het Amerikaanse genie heeft
ontdekt dat er met schaken geld
is te verdienen. Veel geld zelfs.
Geldprijzen
Over het algemeen is er in het
verleden om bescheiden geld
prijzen gespeeld. De match Fl-
scher-Petrosjan had een prijzen-
fonds van 12.000 dollar, hetgeen
reeds als recordbedrag gold. Als
grap deed toen de mare de ron
de, dat iemand 50.000 dollar wil
de neertellen. Evenwel, vooral
door het gedragspatroon van uit
dager Fischer, bleken vele bon
den bereid hoge bedragen op ta
fel te leggen.
De stad Belgrado bood zelfs een
prljzenfonds aan van 152.000 dol
lar: Nederland dong eveneens
mee, met een prijzenfonds van
rond de 80.000 dollar. Ofschoon
reglementair reeds in januari
een besluit genomen had dienen
te worden, duurde het maanden
alvorens president Euwe beslis
te, dat in Reykjavik zou worden
gespeeld. De inzet werd daarbij
bepaald op 125.000 dollar, het oor
spronkelijke IJslandse aanbod.
De tweekamp wordt\ aldus pro
fessor Euwe, gehouden onder de
voorwaarden van het zogenaam
de akkoord van Amsterdam, dat
20 maart tot stand is gekomen.
Aan de besprekingen namen
toen de schaakbonden van Ame
rika, Joegoslavië, Rusland en
IJsland deel; een en ander on
der leiding van de wereld
schaakbond. Fischer heeft toen
nog in maart telegrafisch laten
weten die akkoorden niet te er
kennen. Enkele maanden later,
toen professor Euwe hem dreig
de van het uitdagerschap ver
vallen te zullen verklaren, legde
Fischer zich bij de akkoorden én
het IJslandse prijzenfonds neer.
t zijn afspraken te regelen. Die tijd is voorbij, nu zal hij
De match die thans voor de
deur staat, wordt geheel gehou
den onder organisatorische ver
antwoordelijkheid van de IJs
landse Schaakbond. De FIDE
speelt nog slechts een represen
tatieve rol. Er worden maxi
maal 24 partijen gespeeld. Bij
een eindstand van 12-»2 blijft
Spasski wereldkampioen, doch
wordt het prijzenfonds van
125.000 dollar verdeeld op fifty
fifty-basis. Indien één van de
deelnemers 12 1/2 pnt heeft ver
gaard voor de 24 krachtmetin
gen ten einde zijn, wordt de
tweekamp gestaakt. Als hoofdar
biter is aangewezen de Westduit-
se grootmeester Lothar Schmid,
die ook de match Petrosjan-Fi-
scher, herfst 1971 leidde, de fi
nale-ontmoeting van de kandida
tenmatches. In deze kandidaten
matches imponeerde Fischer
door achtereenvolgens Taima-
now en Larsen met 6-0 te ver
slaan en tegen Petrosjan met 6
i eten.
1/2—2 1/2 ondubbelzinnig
nen. Verrassend daarbij v
oud-wereldkampioen Petrosjan
aanvankelijk gelijke tred wist te
houden 2-1/2-2 1/2), doch daar
na fysiek ineenstortte.
Boris Spasski veroverde de titel
op Petrosjan. De tegenwoordige
wereldkampioen verwierf het
recht tot uitdaging reeds in 1966,
doch werd toen door Petrosjan
verslagen, met de niet geheel
overtuigende score 12 1/2 11
1/2. Spasski won in 1909 nadat
hij voordien, evenals Fischer
deze keer, drie kandidatenmat
ches had gewonnen, met de cij
fers 12 1/2 10 1/2.
President
De titel wereldkampioen is in
handen van de wereldschaak
bond (FIDE), waarvan onze
landgenoot professor dr. Max
Euwe president is. Het verwer
ven van het recht op uildaging
van de titelhouder vergt 3 juar.
De wereld is verdeeld in zones.
Er worden 10 zone-toernooien
gespeeld, waarna één interzo
naal toernooi wordt gehouden.
De 6 hoogstgeplaatsten van het
interzonale toernooi worden toe
gelaten tot het kandidatentoer
nooi. Daarin komen, zondeV
voorwedstrijden, ook uit de ver
liezer van de finule-match van
het laatste kandidatentoernooi
en de verliezer van do twee
kamp om de wereldtitel. Deze 8
grootmeesters spelen knock-out
matches. Enerzijds komen zij
dus zeer voorbereid en gehurd
aan de start in het duel met de
wereldkampioen, anderzijds leeft
bij velen het bezwaar tegen de
geweldige inspanning, die een
uitdager reeds achter de rug
heeft op het ogenblik, dat het
zwaarste examen voor de deur
(Van onze sportredactie)
GOOR Arie Otten is er helemaal kapot va.i. Hij wordt geen trai
ner van Vitesse. En dat, terwijl hij enige weken geleden al hele
maal rond was met de nieuwe manager van Vitesse, Wim Beltman.
De oud-Iegerkapitein had echter bindende vakantieafspraken ge
maakt en daardoor ontbrak de tijd om alles tot in de puntjes te rege
len. Dat was, zo redeneerde Arie Otten, niet erg want er waren im
mers afspraken gemaakt. Vorige week kwam Beltman terug van
vakantie. Arie Otten ging opgetogen naar Arnhem, dolblij dat hij
toch weer een club had gekregen.
Maar andermaal bleek dat er aan de sociale zekerheid van de Ne
derlandse trainer alles mankeert. Want dezelfde avond kwam het
bestuur van Vitesse op de proppen met een andere trainer, Frans
de Munck, een man die de Arnhemmers als eerder trainde. Alle af
spraken tussen Otten en Beltman werden genegeerd.
Arie Otten: ,,Ik ben naar Arnhem geweest. De pers was er. Maar
ze hebben me laten wachten negen uur, tien uur. Toen werd gezegd
dat Beltman te vermoeid was van de reis en dat de vergadering niet
doorging. Maar Beltman en een gedeelte van het bestuur zaten in
het motel Arnhem met leden van de spelersraad. Toen is De Munck
aangesteld als trainer. Dit zijn gangstermethodes, dit is te gek", al
dus de zeer geëmotioneerde Arie Otten de volgende morgen.
Vierentwintig uur eerde was de Goorse trainer nog heel wat opti
mistischer. Arie Otten was er voor de volle honderd procent van
overtuigd dat hij de nieuwe trainer van Vitesse zou worden. De af
spraken waren er immers!
Beschikbaar
Arie Otten: „Beltman heeft me gebeld. Hij was er kapot van. Hij
heeft me gezegd „Ik kan er ook niets aan doen". Beltman denkt er
r-ver om zijn functie als manager ter beschikking te stellen". Arie
Itten onderzoekt momentee' of er een mogelijkheid is via gerechte-
ijke weg recht te krijgen. Hij heeft een getuige. Vitesse-voorzitter
Van der Louw is inmiddels ijlings naar zijn vakantieadres vertrok
ken.
i'oor Otten betekent dit de tweede grote teleursteling binnen een
nar. Vorig jaar november werd hij namelijk op zeer onelegante
l/ijze door SC Cambuur de laan uitgestuurd. Wim Beltman over de
Iffaire: „Op de dag dat ik met vakantie ging. kreeg ik te horen dat
for Brom wegging als trainer bij Vitesse. Ik had verschillende oe-
fenmeesters op het oog, onder wie Arie Otten. Ik ben dezelfde dag
len.
naar Otten toegegaan en we zijn tot een akkoord gekomen. Ik heb
tegen Otten gezegd dat ik er veel voor voelde met hem in zee te
gaan. Ik wilde graag m>?t hem werken".
Sollicitanten
Arie Otten had daarna een gesprek met het bestuur dat hem vertel
de dat er meer sollicitanten waren. „Tijdens de bespreking in Motel
Velp heb ik het volledig voor Otten opgenomen. Ik heb gezegd dat
ik met Otten ook bereiken kon. wat ik met De Munck kan bereiken.
Maar ik ben wel tot de conclusie gekomen dat het voor Otten on
prettig werken zou worden, want een paar oudere spelers, die al
eerder onder De Munck hadden getraind, wilden deze graag terug. Opmerkelijk
Op mijn vakantieadres heb ik toen gelezen, dat De Munck inderdaad
solliciteerde. Tijdens mijn vakantie is er gesproken. Aan deze kwes
tie is niets meer te doen".
Wim Beltman beaamde dat hij overweegt zijn functie bij Vitesse be
schikbaar te stellen. Beltman: „Ik heb gezegd dat ze nog wel meer
van me zullen horen".
de andere op straat. Werkloos. Met 10.000,. en een schop na. En
dat allemaal om een kleinigheidje. Otten had namelijk na de wedstrijd
tegen Heerenveen, die na een voorsprong van 10 tenslotte met 2I
werd verloren, een paar opmerkingen gemaakt over de prestaticmo-
gelijkheden van de sDelers van Cambuur. Voor het bestuur van
Cambuur was dat aanleiding lar.gs gerechtelijke weg zijn trainer de
laan u"' te sturen. Arie Otten heef' die klap verwerkt. Hij zegt: ,.De
sociale positie van de Nederlandse trainer is erg slecht. Een con
tract geeft geen zekerheid. Dat heb ik zelf ervaren. Als er geen
prestaties komen moet de trainer weg. Maar als een bestuur een
fout maakt, gebeurt er niets, die blijft zitten.
Kleinigheidje
Cambuur stuurde vorig jaar november Arie Otten de laan uit om
een kleinigheidje. Arie Otten zegt nu: „Bij Cambuur deden ze alles
achter mijn rug om. Voor dat ik er erg in had, zonder dat er met
me gepraat was. werd ik op de straat gezet. Dat zo iets in de sport
mogelijk is. Cambuur gooide de zaak voor de rechter. Die heeft me
volledig gelijk gegeven maar omdat de werksfeer bedorven was, ben
ik vertrokken."
Arie Otten, de man die het jaar dararvoor zijn team op de drempel
van de eredivisie had gebracht en bovendien het B-team met zeven
punten voorsprong kampioen had gemaakt, stond van de ene dag op
Het is overigens wel opmerkelijk dat het met de SC Cambuur hele
maal de verkeerde kant is opgegaan sinds het vertrek van Arie ot
ten. Hadden de Friezen in de vorige competitie nog gemiddeld 5400
toeschouwers, nu is dat aantal al gedaald met bijna 2000 toeschou
wers. Dat betekent zo'n inkomstendaling van een ton. Bovendien
speelt Cambuur dit jaar niet voor de beker.
In de competitie daarvoor leverde de wedsirijd tegen Feyenoord een
recordrecette op. Cambuur heeft nu dan financieel ook erg weinig
armslag, wat blijkt dat men geen geld op de transfermarkt kon leg
gen.
Ruim een half jaar is Arie Otten voetbal-werkloos geweest en het
ziet er naar uit dat die periode nog langer zal worden maar hij is
er niet verbitterd door geworden. „Want", zegt hij. „ik ben er gek
op". Arie Otten kan niet buiten voetballen. Hij vertelt: „Laatst kwa
men ze van de voetbalvereniging Enter naar me toe. Ze zeiden nu
bestaan we vijftig jaar en we staan helemaal onderaan, kun je ons
helpen Ik heb meteen gezegd dat doe ik. We trainden drie keer in
de week en we hebben het gered. Kijk, dan ben je dankbaar, dan ben
Otten wil het hart meer laten spreken in het voetbal. Hij zegt:
„Voetbal is emotie. Het is in wezen een primitief gebeuren. Een
prestatie komt van binnenuit, het hart maakt de prestatie. Een
kampioenschap kun je niet kopen ,ul denken sommige bestuursleden
van wel. Er zijn er die denken dat je automatisch kampioen wordt
door een bepaalde trainer aun te trekken, maar dat is natuurlijk
niet zo. Die mensen hebben er gewoon geen verstand van".
Volgens Arie Otten lopen er in ons betaalde voetbal teveel mensen
rond die niet (voclbal)kundig zijn. Hij noemt een voorbeeld. „Die
sanering is gebeurd door mensen die er geen verstand van hadden.
De KNVB is eerst gaan saneren en toen hebben ze gedacht: Hé, wc
hebben ook nog een paar trainers, wat moeten we daarmee doen".
Een paar trainers zitten nu nog met de naweeën van die sanering.
Evert Mur, Wim Blokland, Jaap van der Lek. Ko stijger. Ben lap
en Bas Pauwen lopen nog steeds in de W.W. Zij krijgen van do
KNVB een voorschot van 1000, per miand bruto. Arie Otten hoort
nu ook weer bij dat rijtje.
Ziek
Ons betaalde voetbal is ziek. De sanering heeft maar gedeelte
lijk genezing gebracivt. Om de patiënt weer op de been te krijgen moet
volgens Arie Otten 't competitie-element (de spanning) tot het einde
van de competitie gehandhaafd blijven en moeten clubbestuurders
hun gezonde verstund gebruiken. We moeten af van die gekken trans
ferer" ragen van anderhalve of twee ton voor een middelmatige spe
ler. Arie Otten heeft nog geen club. Hij en nog zo'n 160 „soortgeno
ten" trainen een te laag spelende club of trainen helemaal niet. Een
elementaire economische wet zegt dat dat niet gezond Is. Er zijn ook
teveel trainers. Er zal ook een rem moeten komen op de opleiding
voor A-trainers.
Ondanks alle narigheid door fijn ontslag bij Cambuur en de teleur
stel!) ig bij Vitesse, blijft Arie Otten gek op voetballen. Hij weet dat
die narigheid een consequentie van het trainerschap Is. Hij is er
mentaal legen opgewassen. Ilij zegt: een trainer die geen ellende heeft
gekend, kan geen goede trainer ziin. Je moet opdonders hebben ge
had. Datzelfde geldt voor bestuursleden, die moeten verstand heb
ben van voetbal.
