Elvis Presley bestaat
vooral in verbeelding
Derde ronde van
Spel Zonder Grenzen
R
f
Hou het
scherm
in 't oog
Nieuwe
studio voor
geluids
opnamen
hl
Pe
LEIDSE COURANT
DINSDAG 20 JUNI 19^
HpINSD
Van onze showredactie
De mythe, die Elvis Presley heet,
schijnt een lang leven beschoren te
zijn. Nu onlangs een acht platen tel
lend album, gewijd aan dit fenomeen,
op de markt is verschenen, geeft de
Amerikaanse popkenner Geoffrey Can
non zijn visie op deze mythe.
Net als grote filmsterren uit Hollywood
Rudolph Valentino, Clark Gable,
Carry Grant, Marlon Brando is het
fenomeen Elvis Presley ontstaan in de
voorstelling die men zich van hem
maakt.
Het is geen wonder dat Presley de enige
zangster is die het onderwerp van
schilderijen is geweest voor zowel
Andy Warhol als Peter Blake. Pres
ley's muziek en rijn image zijn niet
van elkaar los te denken, sterker nog,
het zijn twee onderdelen van hetzelfde
beeld.
In de grote dagen van Hollywood waren
filmsterren fysiek onaantastbaar. Ze
woonden in enorme huizen, werden
aangegaapt door bezoekers en velen
trachtten een glimpje van hen op te
vangen bij een première. Ook Presley
hield al gauw op met tournees en liet
in Memmphis een ommuurd huis bou
wen dat bewaakt werd door honden.
Bovendien ging hij twee jaar naar het
Amerikaanse leger in Duitsland en
was bijzonder beleefd tijdens de zeld-
Filmsterren nemen ook de plaats van
een geliefde 'n. Een foto van het ge
zicht van een filmster op ware grootte
hing in de bioscoophal en was zo
dichtbij als het gezicht van een gelief
de op het kussen. Bovendien hadden
de filmmakers al snel het effect van
fluisteren in de gaten. Dus maakte
Presley zich een zachte stem eigen.
En net als filmsterren had hij een
masker-achtig gezicht, dat tieners aan
sprak; die hen het gevoel gaf dat hij
een deel van hun leven was. Die ge
zichtsuitdrukking werd nog verhoogd
door de slechte druk van de fan-bla
den, zijn raadselachtige afkomst,
spectaculaire carrière en de uitgedok
terde presentatie van zijn persoon, in
tegenstelling tot de persoonlijkheid die
hij als individu zou kunnen hebben. Altijd Y
Droombeeld
Presley is een droombeeld zou je kun
nen zeggen. Het is wel erg gemakke
lijk om droombeelden en bijkomende
zaken als magie, mythe, symbolen en
denkbeelden af te wijzen. Maar de in
vloed van Hollywood heeft (zijn kracht
bewezen.
Presley is een geëerd zanger met veel
zijdigheid, diepte en tegenwoordigheid,
in staat om zich te laten gelden in
rock, country, gospel, en zelfs in R en
B-muziek heeft hij een buitengewono
stem. Zijn 'beste tijd had hrj in de vijf
tiger jaren. Zijn latere songs, zijn op
treden in films en op de tv zijn
slechts een zwakke afspiegeling van
zijn oorspronkelijke grootheid. Op het
■torreel trok Presley 't publiek door uit
dagende bewegingen van heupen en
knieën. Hij toonde de jongeren de mo
gelijkheden van hun eigen lichaam.
Zonder de onschuld van zijn woorden
was Presley echter nooit zo beroemd
geworden en zeker "niet geaccepteerd
zijn door blanke middelbare scholie
ren uit de betere kringen. Zijn teksten
waren de verpakking van een presen
tatie en optreden dat net zo veelbete
kenend was als dat van welke zwarte
artiest ook. Geen enkele zanger van de
vijftiger jaren kan het opnemen te
gen Presley wat betreft het samen
gaan van woorden, presentatie en op
treden.
Presley is een sterke zanger en acteur
en volgt altijd ®fipt de aanwijzingen
van bovenaf op. Zijn gezicht, pruilend
en wat Grieks aandoend rond neus en
lippen, geeft hem op succesvcflle wijze
tegelijkertijd als dromer (tekst), min
naar (presentatie) en als gekooide
(optreden) weer. Iedereen kon hierin
zijn favoriete partner herkennen,
waarbij ieder voor zich dat deel van
zijn wezen kan kiezen dat hem het
meest aanstaat. Elvis Presley is een
groot fenomeen: een der droombeeld-
iilmsterren.
OU
De woorden van zijn songs gaan in een
bepaalde richting: Presley richt zich
voortdurend tot You en die You is de
toehoorder. Omdat hij zich met de we
reld van zijn publiek identificeert door
middel van zijn woorden, lijkt het of
zijn stem van zeer dichtbij komt.
Door de technische experimenten van
Sam Philips in de Sun-Studio's fluis
tert en zucht Presley's stem net zoals
hij zingt. Men kan hem horen adem
halen waardoor het lijkt alsof hij
slechts een paar centimeters van zijn
gehoorder afstaat, net als het effect
van het bijna tastbare gezicht van de
filmster.
Zijn stem spreekt zijn woorden tegen:
.Don't be cruel" heeft de tekst van
een onbeantwoorde liefde, maar toch
maakt hij halverwege een slinks
„Mmmmm", wat de spil is waar de
song om draait. Hij doet of hij on
schuldig is. Elvis' bekende weergave
van het woord „Baby" als ..Bay-beh"
in „Heartbreak Hotel" heeft eenzelfde
effect. Hetzelfde effect wordt ook be
reikt als hij snel inademt en woorden
onderbreekt om een hijg-èffect in de
song te kijgen „Ho-hold me close/
I-I luh-uv You/with all my huh-
huh-huh-huh-huh heart".
„Love me tender", zijn eerste niet-rock-
hit, is een mooi voorbeeld van Presley
als wolf (klank van zijn stem) in
schaapskleren (de tekst). De song Elvis Presley: brutale tekst met fluisterstem
doet bijna heilig aan. Een pop-gospel
koor neuriet op de achtergrond en een
gitaar klinkt zo zacht en langzaam als
een harp. „I'll be yours though all the
years (adem in), till the end of time j
(adem in), Love me tender, love me
true," enzovoorts.
De gevoelens zijn bijzonder zuiver in de 1
stijl van de Ware Liefde. Maar de 1
klank van de stem zo dichtbij maakt j
de song tot een babbeltje en een be-1
drieglijk verleidel-jk babbeltje ook.
Brigadier Dog
na Fabeltjes
krant
HILVERSUM Brigadier
Dog is de Nederlandse ti
tel van de door de Ameri
kaanse tv-maatschappij
CBS vervaardigde en
voor kleuters bestemde
serie tekenfilms Deputy
Dawg, die de N.O.S.-tele
visie In de zomermaanden
gaat uitzenden. Deze
nieuwe kleuterserie loopt
van 2S juni tot en met 30
september.
Brigadier Dog is een aardige
oom agent, die iedereen
met een zacht lijntje op
het rechte pad houdt. De
inwoners van zijn stad
zijn reuze op hem gesteld.
Zij mogen hem graag
voor de grap een poets
bakken en Brigadier Dog
lost dat dan allemaal
steeds op zijn soepele ma
nier op. De serie is in het
Nederlands nagesynchro
niseerd. De Nederlandse
stemmen zijn van Coen
Flink, Aart Staartjes en
Donald de Marcas.
De komst van Brigadier
Dog betekent het einde
van de Fabeltjeskrant,
waarvan de N.O.S.-televi-
sie op 22 juni de laatste
aflevering uitzendt. Voor
het komende wintersei
zoen staat, zoals reeds
gemeld, een door Max
Appelboom te vervaardi
gen nieuwe kleuterserie
op het programma.
Ria Valk in Zomeravond
In Westerland op het Duitse wad
deneiland Sylt, is alles in ge
reedheid gebracht voor de der
de ronde van het internationale
Spel Zonder Grenzen. Voor ons
land treedt het team uit Ridder
kerk aan. De strijd gaat tegen
teams uit Zwitserland, Enge
land, Italië, Duitsland, Frank
rijk en Engeland.
De mensen uit Ridderkerk hebben
hetzelfde gevoel als Ajax, toen
het voor de finale moest aantre
den tegen Inter. Zij zullen alles
op alios zetten om de buit bin
nen te halen, maar zullen niet
pruilen als alleen maar een eer
volle plaats wordt bereikt.
Ned. II. 21.05 uur.
Zomeravond
Het marionettentheater Mumford
Puppets, Ria Valk en Wint Bos
boom met Watermerk, maken
ditmaal hun opwaohting bij Let-
ty Kosterman en Herman Stok.
Ook de foto van de week komt
aan de orde in wat Zomaar een
zomeravond heet.
Med. I, 20.21 uur.
MeCloud
)e secretaresse van een man, die
bij een vliegongeval om het le
ven kwam, wordt daaraan
voortdurend op hinderlijke wijze
herinnerd. MeCloud gaat daar
iets aan doen.
>Jed. I. 21.00 uur.
F ollyfloot
MeCloud komt op zijn eigen ongepolijste wijze weer wat problemen oplossen
)ora en Steve krijgen te maken
met Ron Stryker, die een paard
wil spannen voor het karretje
van zijn boze plannen.
-led. II, 19.05 uur.
Dier en vriend
{en ziek kalf komt bij de dokter
terecht. Verder wordt een groot
aantal vogels onder de loep ge-
ten zijn ontstaan. Comedie rond
Olympiade.
Ned. II, 20.21 uur.
i)lympicomediade
Ie Noorse tv zond een show naar
Montreux, waarin op geestige
wijze uit de doeken wordt ge
daan hoe de verschillende spor-
Ander nieuivs
In deze rubriek komt ditmaal de
vraag aan de orde hoe men met
anderen, buitenstaanders voor4
al, praat over zijn geloqf. Dat is
niet altijd eenvoudig.
Ned. II. 22.20 uur.
Voor de kinderen
De wind in de wilgen, Het dieren
rijk en Zes kinderen op een kot-
Henk Terlingen naar Tour
HILVERSUM De Ned. tv-equi-
pe, die voor een dagelijks beeld-
verslag mee zou gaan met de
Tour de France, kampt met
nogal wat moeilijkheden. Reden
waarom Henk Terlingen Is Inge
schakeld voor Tour-reportages.
Theo Koomen, die eerst op de
lijst stond, heeft van zijn arts
geen toestemming gekregen om
dit zware karwei te verrichten.
Hij schijnt nog steeds niet hon
derd pet. hersteld van een vroe
gere overwerktheid, die samen
viel met een auto-ongeluk dat
hem in Zwitserland overkwam.
Bovendien is het nog niet zeker
of Fred Racké de Tour zal vol
gen. Momenteel moet hij het
bed houden met verwondingen
als gevolg van een auto-onge
luk.
Met de Tour gaat ook mee Jean
Nelissen. Theo Koomen wordt
waarschijnlijk wel ingezet voor
Sudio-begeleiding.
TERUGBLIK
Other voices (Andere stemmen)
dat de KRO op „II" program
meerde was lang geen gemak
kelijk programma. Een Ameri
kaanse t.v.-ploeg heeft er ander
half jaar voor gewerkt in een
kleine psychiatrische kliniek
waar een unieke therapie werd
toegepast die een grote persoon
lijke inzet vraagt van behande
lende artsen en verplegend per
soneel.
In het bijna twee uur durende
programma werd voor wie er
zich in vast wilde bijten een
goed inzicht gegeven in de me
thode, de resultaten en ook het
mogeliike falen.
Belangrijker nog vonden we de
intense wijze waarmee de ma
kers van de documentaire aan
dacht opeisten voor de geeste
lijk beschadigde mens en lieten
zien hoe deze heel dicht bij de
„gewone" mens staat, bijvoor
beeld in het vaak hebben van
de mogelijkheid om zich volko
men correct in te leven in de
noden van medepatiënten.
Nadeel was da' slechts terloops
werd duidelijk gemaakt dat
deze geneeswijze ook voor de
Ver. Staten een unicum is. Over
het geheel genomen loopt Ame
rika bepaald niet voorop.wat de
houding tegenover geestesge-
stoorden betreft, menen we te
In dit opzicht was het eigenlijk
niet zo relevant dat de twee Ne
derlandse psychiaters die com
mentaar leverden vol bewonde
ringen waren over wat Dr. Al-
bert Honing in Pennsylvania
doet, maar dat er nadrukkelijk
op gewezen werd dat dit in ons
land niet mogelijk zou zijn o.m.
vanwege de enorme kosten per
patiënt. In Amerika is dit als
regel nl. even onmogelijk.
Wel relevant was het door dr. J. i
C. Marlet genoemde feit dat de
geestelijke gezondheidszorg er
in ons land minder goed voor
staat als die voor lichamelijk
zieken. Zou dat voor een deel
niet komen omdat de geestelijke
gezondheidszorg minder aan de
weg timmert? We geloven nl.
dat er ook op dit vlak spectacu
laire genezingen voorkomen,
maar door een niet onverklaar
bare géne weet het grote pu
bliek daar weinig van, heeft er
dus ook minder belangstelling
voor.
Dr. Marlet was vooralsnog huive
rig voor t.v.-publiciteit in zijn
inrichting. Hij voelde daar pas
voor als de patiënten daar zelf
om zouden vragen. Maar dat
gebeurt pas als erkend wordt
dat geestesziekte evenmin be
schamend is als bijvoorbeeld
diabetes. Erkenning die pas
komt bij een grotere openheid,
die dan op de eerste plaats van
de medische kant moet komen.
Die openheid zou een medisch be
lang kunnen dienen. Reden wel
licht om van de géne af te stap
pen.
Vg.
(Van onze radio- en tv-redac-
tie)
HILVERSUM De NOS is
sinds kort in staat muziekop
namen voor radio en teletti-
sie te produceren volgens ei
gentijdse techndeken met het
doel een betere geluidskwali
teit te bereiken. Hiertoe is de
controlekamer van VARA-
studio 2 aan de Heuvellaan
in Hilversum ingericht met
nieuwe apparatuur. De be
staande regeltafel met 24 mi
crofoonkanalen werd uitge
breid met een acht-sporen-
magnetofoon, ruisonderdruk-
kenöe systemen, compresso
ren, begrenzers en een selek-
tief hoofdtclefooncircuit voor
de studio, waarop iedere so
list of instrumentengroep een
individuele balansinstelling
kan horen.
Hoewel deze technieken op
zichzelf niet nieuw zijn, is dit
wel het geval voor radiopro-
dukties, omdat raclio-opna-
men onder andere voorwaar
den en omstandigheden tot
stand komen dan bijvoor
beeld opnamen in commer
ciële produktiestudio's.
In VARA-studio 2 kunnen ui
teraard de orkesten in zijn
geheel worden opgenomen,
m?ar men is nu ook in staat
bepaalde orkestgroepen of
solisten later met een eerder
Opgenomen gedeelte syn
chroon te laten inspelen. Wan
neer alle opnamen zijn vol
tooid, kan de klanktechnicus
in alle rust tot een precieze
filtering, begalming en ba
lancering van de opnamen
overgaan, zodat een perfecter
resultaat wordt bereikt zon
der de musici daartoe extra
te belasten.
In de (moderne) lichte mu-
ziek zijn de arrangementen
zo geconcipieerd, dat men de
klanktechnische benadering
en vooral de afwerking als
een afronding van dat arran
gement kan zien. Deze af
werking kan pas optimaal
door middel van acht-spo-
ren-techniek geschieden.
VARA-studio 2 was de eerste
radiostudio, die speciaal als
zodanig werd ontworpen en
gebouwd. De studio werd in
1932 in gebruik genomen. Bij
de uitbreiding van het VA-
RA-complex in 1969 werd
studio 2 gehandhaagd en ver
nieuwd. Daarna werd de stu
dio akoestisch volgens de
nieuwe inzichten aangepast
en werd de nagalmtijd aan
zienlijk teruggebracht om
akoestische overspraak tus
sen de verschillende instru
mentengroepen te verminde
ren.
In de studio is een speciale
spot-verlichting met diverse
kleuren aangebracht om bij
bepaalde Muziekopnamen
voor de uitvoerenden de ge
wenste sfeer te scheppen.
TELEVISIE
HEDEN
NEDERLAND I
VARA
18-45 uur Fabeltjeskrant
18.55 uur Journaal
19.05 uur Zo maar een zonu
avond
20.00 uur Journaal
20.21 uur Zomaar een
zomeravond
21.00 uur Mc Cloud
22.15 uur Achter het Nieuw»
22.55 uur Journaal
NEDERLAND II
NCRV: -\IT
18.45 uur Fabeltjeskrant |TJ.I
18.55 uur Journaal
19.05 uur Follyfoot rl^ll
19.30 uur Dier en Vriend UW
20.00 uur Journaal
20.21 uur Olympicomediade, Vqi
show aJ
21.05 uur Spel zonder grenze: i
(tv-wedstrijd)
22.20 uur Ander nieuws
22.40 uur Journaal Van
22.45 uur Den Haag vandaag^^EN
MORGEN
NEDERLAND
peringi
VARA:
17.00 uur De wind in de wilg yeei
17.13 uur Ontdekkingstocht <k stuurdi
het dierenrijk benard
17.25 uur Zes kinderen op e njsterii
kotter (9) „aan
NOS: *oor
18.45 uur Fabeltjeskrant „en- p
18.55 uur Journaal een' de
19.05 uur Van gewest tot gewfgen» r
19.30 uur Agrarisch nieuws istera
19.50 uur Toeristische tips he,e ra
20.00 uur Journaal
algeva
20.30 uur Socutera
20.35 uur Ellery Queen en
Hydra-mysterie
(speelfilm)
22.05 uur Kalakshetra (dans)
22.35 uur Dagsluiting *an'
22.45 uur Journaal aanva-
j 22.50 uur Den Haag vandaag aaJJv^J:
NEDERLAND II
- schepe:
18.45 uur Fabeltjeskrant
18.55 uur Journaal tathoiKli
19.05 uur Coronation Street Harms
20.00 uur Journaal nog ee
20.21 uur Baratzeartea (show) righeid
20.50 uur J. B. Broeksz-prijs gel vei
voor Ria Janse gering;
21.15 uur Het kind met het raad d
scheermes (speelfil( met w
21.50 uur Van onderen gemeei
(actieprogramma) het col
IKOR/RKK: geen ,a
22.10 uur Kenmerk raad j,
22.35 uur Journaal pond v
22.40 uur Filosofie (13 - her{.on(jerh
ting in
j Van A
willen
I heeft
RADIO
HEDEN
licht i
ia's- iavj'v
Si:
Gert en Hermien
boos om
boycot door dfs
Van onze showredactie
ENSCHEDE Gert Timmerman
en zijn Hermien worden geboy
cot door de Hilversumse disc-
jockevs en daarom wil het echt
paar absoluut niet naar het wes
ten van ons land verhuizen. Hij
blijft in Twente wonen.
Gert onderhandelt op het ogenblik
over het kopen van een pand in
de omgeving van de Boulevard
1940-1945 in Enschede. Hij wil
daarin een restaurant/bistro en
theaterzaal vestigen.
Samen met Hermien gaat Gert
drie keer in de week een show
in die nieuwe zaak verzorgen.
„Hollands tuin" gaat het amu
sementsbedrijf heten.
Het lag eerst in de bedoeling dat
het zingende echtpaar zich in
Huizen (NH) zou vestigen. Daar
wilde Gert als producer gaan
werken. Dat gaat nou allemaal
niet door.
Hilversum
I en II
in reparatie
DEN HAAG (ANP) Van
af 20 juni zullen in ver
band met onderhouds
werkzaamheden de pro
gramma's van de zenders
Hilversum 1 en 2 via de
middengolf met vermin
derd vermogen worden
uitgezonden. Dit heeft tot
gevolg dat de kwaliteit
van de uitzendingen min
der zal zijn dan gebruike
lijk. De werkzaamheden
zullen ongeveer 2 maan
den duren.
n ,,k
gramma. Politieke Partijen: 181 het CP0|
Uitzendingvan de Christelijk His>"et 101
rlsche Unie. KRO: 18.30 Nieuwe, v0
IS. 41 Echo. 18.50 Voorbesch
over de KRO-programma's.
(S) Musicerende dilettanten:
zang. 19.30 De zingende kerk:
were liturgische gezangen. 20.00 ZtPen
me wat ge draalt:interview en kla..
sieke grammofoonmuz.lok. 21.00 V!P-v'a[: na
te (Die GBste). hoorspel. 21.45 (inat
Klassieke orkestwerken (gr.). 22.ïmo«;t i
Overweging. 22.30 Nieuws. 21.3S D?f
Haag vandaag. 22.50 Echo. 23.13 mfcier
Voer voor vogels: licht prognmmi daarmi
met muziek. 23.55-34.00 Nlêuwt
.vergac-
AVRO 18.00 Nieuws: 18.11 RadloJoJ heimhc
naai. 19.00 (S) Big Band Beat:
Skymasters. 19.25 Paris vous p-
19 30 Vanavond: gevarieerd
Nieuws). 22.00 Trpicttern.;
jbondge
zaken. 22.00 (S) Vana\~.._
licht programma met aktualitelti w32i
(22.55 .Mededelingen: 23.00 Nle
23.10 Radiojournaal). 23.55-21
MORGEN
(Soos)
övergei
door V
veel 1
fractie:
i Bi.
inciër
ziek, reportages_ en berichten. besu i
(fide Lei
10.00 (S) Voor de vrouwVTlÓ'^ÏOpet tal
Nieuws». 11.55 Mededelingen. KR'
(S) Van twaalf tot twee: g
programma. (12.26 Med
t.b.v. land-
Nieuws: 12
13.00-13.05 Raden
14.10 Van Ta-ta tot totale taal: pegging
brlek over het leven ln de
14.20 (S) Aspekten van
muziek: seml-klassleke l
muziek. 14.50 Onder de groene
de: oude liedjes. 15.lü Meer_ f
minder: De 6tem van d
minderheid. (15 30-15.3!
NCRV: 16 45 Kom met Je boek:
ral re Jeugduitzending. 17.00
NCI
'Ti
alle markten thd
Radinweekblndgevarie t-IDEN
igramma met om 9.15 Kon meijer
SchoolVndfof 1045 ^'noVadeekleutelyragen
ll.nn Nieuws en 11.03 Op de
12.00 (Si Licht orkest met zangso niet -D
ten. 12.25 Amsterdamse Politie
nel. 13.00 Nieuws. 13.11 Aktuall öand
ten. 13.25 Muziek van gisteren: 1! toewijzi
te platen. 14.00 (S) Speelruimte: eenta
varlcerd programma met aktuall
ten en muziek. (16.00-16.02 Nieuw Smidsie
17.00 (S) Geef me de vijf: vera een
.'gramm, 17.55 Mea.d. ge„dom
paar ia>
bedrijfs
HILVERSUM II
VARA: 7.00 Nieuws. 7.11 Ochtendgv
nastiek. 7.20 (S) Dag_
muziek en Informatie.
voorpagina). VPRO: 7.54 Deze d
VARA: 8.00 Nieuws. 8.11 Aktu
teilen. 8.23 (S) Dag woensdag -
volg. (8." -----
per
HILVERSUM III.
AVRO
vg- 8.02-8.0.'. Knatow..
Nieuws. 9.03 De ne(
.:how. 10.00 Nieuws. 10.03 geven,
beldsvltamlnen. (11 00 Nieuws). 1 „ee
Nieuws. 12.03 Radiojournaal.
op (13.00 Nieuws). 1 "Oningl
Nieuws. 14.03 Superclean Drearr
chine. 15.UO Nieuws. 15.03 Licht
anima (16.00 Nieuws). 1 \J
17.03 Radiojournaal, l.
18.00 Postbus 700: verzoekplaten^
mededelingen en S He
Mt
lütlDEN
14.30 Jeugdprogd w
(15.00 Nieuws"' "l5.15° Klnden een voo
Tleuws en bcuriTlopige
mS"™ J ^P1"
-„. 17.55 Weegsch:'Straal.
18.05 Voor de sol Van .1 25
ten. 18.16 Leker
18.45 Sportmagazlne,
ken. 18.57 Lichte
18.55 Taal»
actualiteiten. Aan; het annl
licht- nauzick. 19.40 Kt' h
els. 19.42 Orkestmuziek I
sleklankbccld. 20.00 Conc voor
l Kamermuziek. 22.00 Nieuws drukkno
