Vergeten politicus uit
glorietijd Britse rijk
Pater Kotte wil eigen
pers en omroep
Regen voor Fries
vuur geen partuur
GARAGE VAN DER PLAS
Lord Avon (Eden) 75 jaar
N.V. Houtweg 7-.1 1 (bij 't Malieveld)
AUTOMOBIELBEDRIJF ENZAB N.V.
AUTOMOBIELBEDRIJF
C. J. VAN DER PIJL
Ï.EIDSE COURANT
MAANDAG 12 JUNI 1972
LONDEN Er is een tijd geweest, waarin iedereen hem kende. Tot
1957 was de naam Anthony Eden een internationaal begrip. Eden,
de grote Engelse politicus, statig, goed gekleed, het type van de
echte gentleman, zoals men de Engelsen voorstelt op het toneel, in
boeken en in films. De naam Eden werd zelfs gegeven aan een vilt-
hoed van het type dat deze beroemde Engelsman altijd droeg. Nu
leeft Anthony Eden, die sinds 't begin van de jaren zestig lord Avon
onlangs de hertog van Windsor stierf, konden de journalisten niet
het nieuws, en laat zich haast nooit meer interviewen. Zelfs toen
is, teruggetrokken en bijna vergeten. Hij komt aog maar zelden in
praten met Anthony Eden, die nochtans minster van buitenlandse
zaken was in 1936, toen koning Edward VIII onder druk van pre
mier Baldwin afstand deed van de troon.
Eden Lord Avon, naar de ri
vier, die vloeit door heel het
kiesdistrict Warwick en Lea
mington, dat hij 34 jaar heeft
vertegenwoordigd in het Lager
huis is vandaag 75 jaar gewor
den.
Een hoge leeftijd voor iemand,
die al sinds 1965 ernstig sukkelt
met rijn gezondheid. Hij is de
belangrijkste gewezen politicus,
die overblijft uit de tijd waarin
Groot-Brittannië nog een we
reldmacht was, een periode die
in 1956 jammerlijk eindigde met
het mislukte Britse militaire
avontuur in Suez, dat onze pla
neet op de rand van een nieuwe
algemene oorlog bracht.
In april 1955 werd Churchill
opgevolgd door Sir Anthony
Eden als premier van Engeland.
Deze benoeming betekende een
beloning voor Edens onverdro
ten ijver en inspanning als mi
nister van buitenlandse zaken.
Droogstoppel
Deze politieke vergissing, die
Eden nog steeds zwaar wordt
aangerekend betekende meteen
het einde van zijn lange en be
wogen carrière. Op 9 januari
1957 nam hij „om gezondheids
redenen", ontslag als premier.
Korte tijd laiter gaf Sir Anthony
zijn Lagerhuiszetel prijs, en
ging hij herstellen in Nieuw-
Zeeland. Sindsdien brengt Lord
Avon ieder jaar geruime tijd
door buiten Groot-Brittanndë.
Sedert Eden zich terugtrok uit de
politiek, zijn 't aanzien en de rol
van zijn land in de wereld aan
merkelijk gedaald. De situatie
zag er helemaal anders uit, toen
hij zijn politieke carrière begon.
In 1914, bij de aanvang van dc
Eerste Wereldoorlog, was Eden
17 jaar. Met andere leerlingen
van de wereldberoemde privé-
kostschooi van Eaton werd hij
vrijwillig soldaat. Hij deed
dienst aan het front in Frankrijk
en Vlaanderen, en bracht het
tot majoor.
Na de oorlog studeerde Eden vlij
tig oosterse talen aan de univer
siteit van Oxford. Ofschoon zijn
belevenissen aan het front deze
rustige jongeman een bredere
kijk gegeven hadden op de din
gen. bleef hij een onopvallende,
maar zeer intelligente droog-
UTRECHT Pater Winand Kotte
heeft zondagavond na een ver
moeiende meetingsdag in de
stadsschouwburg te Utrecht,
zijn auditorium van 500 veront
ruste katholieken heen gezonden
met zijn priesterlijke zegen. En
met de mededeling dat er bin
nenkort een tweede meeting zal
komen, zo mogelijk met nog
meer verontrusten, die zo graag
naar het voorbeeld van de
Evangelische Omroep een ei
gen rooms katholieke „zender"
willen.
Hoeveel er zich tot nu toe als lid
van die eventuele omroep heb
ben opgegeven, duidde hij vage
lijk aan mert „veel". En ter na
dere informatie voegde hij er
aan toe dat er nog „veel" ont
breken.
Propagandafunctionaris S. van
de Valk deelde mee dat men tot
nu toe 5000 geregistreerde leden
heeft en „dat er nog steeds
groei in zit".
Pater Kotte had felle verwijten
aan het adres van allen die hij
verantwoordelijk acht voor de
huidige ontwikkeling in Neder
land.
Niemand werd gespaard. De bis
schoppen werd verweten dat zij
te tolerant zijn in het op gang
houden van een dialoog in
plaats van leiding te geven.
„Door hun zwijgen verziekt de
Kerk in Nederland", aldus pa
ter Kotte. Vanuit de zaal kreeg
zelfs bisschop Simonis een veeg
uit de pan „omdat hij wel wat
nadrukkelijker zijn vriend in
Roermond had kunnen steu
nen".
Het applaus in de zaal was niet
van de lucht. Zelfs toen de pa
ter Griekenland en Indonesië
ten voorbeeld stelde voor een
juist beleid ten aanzien van de
linkse infiltratie, kwam er war
me bijval.
„Wij zijn in oorlog"
Ook de pers moest het ontgelden.
En vooral de KVP, die, naar de
mening van pater Kotte, onder
leiding van de heer De Zeeuw
zich volledig door links laat in
kapselen. „Wij zijn in oorlog",
riep hij pathetisch, „Er had
zich een vliegende brigade van
priesters moeten melden om
daar te zijn waar mn om hulp
schreeuwt".
Als eerste opdracht om dit alles
ten goede te keren noemde pa
ter Kotte de noodzaak om een
eigen onafhankelijke omroep en
een nieuwe roomse pers, even
tueel te beginnen als weekblad.
Hij deed het voorstel om als
eerste ware bron de Osservato-
re Romano te vertalen en die in
Nederland te verspreiden.
Naast pater Kotte was er de heer
Karei Beuker uit Hoorn, die
dankbaar de gelegenheid te
baat nam om voor zo'n zaal vol
mensen propaganda te maken
voor zijn nieuwe Rooms Katho
lieke Partij Nederland. Als te
genhanger van de KVP. Nadat
tijdens de pauze een groot aan
tal schriftelijke vragen was
beantwoord, kwam tenslotte nog
de heer Henk Blok, een jonge
leraar natuurkunde en student
aan de T.H. te Delft het woord.
Zijn schildering van de deca
dentie, vooral onder de jeugd,
kreeg ovationeel applaus.
ALPHEN AAN DEN RIJN Hoe Alphense scholieren zich de vorming van een gemeente of een stad zich
indenken hebben zij in de afgelopen weken in een aantal maquettes tot uitdrukking kunnen brengen. Al
deze ontwerpen zijn de afgelopen dagen ingeleverd 'op het gemeentehuis en daar opgesteld in de Maquet
tekamer. Het zijn er niet minder dan 25, waarbij enkele bijzonder fraaie. Belangstellenden kunnen de
komende twee weken elke middag vanaf maandag tot en met vrijdag van 2 tot 5 uur gratis kennis gaan
nemen van de ..Woonwensen" van de Alphense en natuurlijk ook Aarlanderveense en Zwammerdamse
scholieren. Het is beslist de moeite waard en de toegang is geheel gratis
LEIDEN Friezen uit Den
Haag, Rotterdam en Ridderkerk
waren zaterdag te gast bij het
Selskip „Fryslan" - vereniging
van Friezen uit Leiden en om
geving. Het Selskip had een
„Famylje-dei" uitgeschreven.
Een ontmoeting met Friese ge
zinnen van elders, rondom veld
vier in de Leidse Hor.it, drt het
strijdperk zou vormen vcor een
fontspartij.
De belangstelling bestond voorra-
melijk uit de achterban van
21 kaatsers. Steeds weerkerende
regenbuien zorgden ervoor, dat
de eigenlijke „famylje-dei" zich
verplaatste naar de huiskamers
van de Leidse gastvrouwen.
Maar voorlopig moesten de fa-
myljes het wel zonder heit en
bemtsjes doen want als Friezen
kaatsen willen, dan laten ze zich
door een buit niet van de kook
brengen. Kaatsen is mannen
werk: de heren bleven dus
doorspelen. Keihard en oerspor-
t.ef van elf uur 's morgens tot
over vieren in de middag: wer
pen, rennen, vangen en terug
werpen. Er waren zeven partu
ren:.ar.i van cine spe.ers) sa
il ..gesteld uit kaatsers van de
gse vereniging „In lyts be-
gji.i" (een k'.ein beginf, de kaats-
vergniging „Jan Bijisma" uit
Rotterdam, de Ridderkerkse
kaatsers die hun vaste „plak"
hebben in het sportpark „Boe
len" te Bolnes en de Leidse ver
eniging „Wes wis" (Weest ze
ker). De uitslag van de kracht
meting - die bedoeld was om
het kaatsen meer bekendheid te
geven - luidde:
Klasse A. Partuur 1: D. Kootstra,
Ridderkerk: R. de Jong. Den
Haag; J-H. Zuidema, Leiden.
Partuur; 2: S. Haarsma, Ridder
kerk; F. van der Veer, Leiden
en J. Drenth, Leiden. Partuur
3: J. Liszt, Den Haag; J. Bijis
ma en B. Fader, Ridderkerk.
Klasse B. Partuur 1: F. van Sin-
deren, Ridderkerk: B. v.d. Meu-
len, No irdwijk en W. Kiemel,
Leiden. Partuur 2: H. Kamstra,
Rotterdam en G. v.d. Meulen en
H. Veldstra, beiden uit Noord-
wijk.
stoppel. Niemand, die met Eden
aan de universiteit was, schijnt
zich uit die tijd nog iets te her
inneren van hem.
In het begin van de jaren twintig
besloot Eden een politieke loop
baan te kiezen. De Lagerhuisze
tel van Warwick en Leamington
veroverde hij voor de eerste
maal in 1923 na een verkie
zingscampagne waarin zijn toe
spraken uitmuntten door hun
hoogdravendheid en een over
vloedig gebruik van cliché's.
Eden zelf maakte een nerveuze
indruk. Niemand zag in hem
een veelbelovende afgevaardig
de. die het nog ver zou schop
pen. Later vonden zijn vrouwelij
ke k.ezers, dat hij er veel aan
trekkelijker uitzag dan talrijke
filmsterren.
De ambitieuze Eden maakte bij
zonder snel carrière. Hij bracht
het vlug tot PPS (Parlementair
Privé Secretaris) van een mi
nister van het departement van
Binnenlandse Zaken. In deze
functie trok Eden de aandacht
van srr Austin Chamberlain, die
toen minister van buitenlandse
zaken was. Chamberlain be
noemde hem tot PPS of the fo
reign office. Eden oefende dit
ambt drie jaar lang uit en
werkte met Chamberlain in de
volkerenbond.
Erfgenaam
Edens eerste ministeriële benoe
ming kwam in 1931. Dat jaar
werd hij parlementair onder
staatssecretaris van buitenlandse
zaken. In het Lagerhuis ver
baasde hij zijn oudere collega's
met zijn grote kennis van de
meest ingewikkelde problemen
van de buitenlandse politiek.
Daarna verwonderde het nie
mand meer, dat Eden in 1935
minister van Buitenlandse Za
ken werd, de belangrijkste func
tie in het Britse kabinet na die
van de premier.
Eden was toen de jongste „fo-
reigr secretary" van Groot-Brit-
tanmë, sinds bijna negentig
jaar. Toen hij in april 1955 Sir
Winston Churchill opvolgde als
premier, was Eden zeventien
jaar minister van buitenlandse
zaken geweest. Zijn politieke er
varing en vakmanschap waren
bijna even groot als die van
Churchill.
Gedurende zijn eerste jaren als
regeringsleider viel Sir Anthony
nochtans tegen. Industriële, fi
nanciële en internationale pro
blemen stapelden zich op en hij
hield zich uit gewoonte en bij
voorkeur bezig met de buiten
landse kwesties. In de rangen
van zijn eigen partij begonnen
zich tekenen voor te doen van
een beweging, op touw gezet
door bepaalde afgevaardigden,
die zijn ontslag wensten.
Toen kwam de Suez-crisis van
1956. Egypte nationaliseerde het
Suez-kanaal. De betrekkingen
tussen de Arabische staten en
Israël werden zienderogen
slechter. In oktober rukten Is
raëlische troepen Sinai binnen.
Groot-Brittannië en Frankrijk
gingen eveneens tot de aanval
over in Egypte, dat politiek ge
steund werd door de Russen, die
tevens wapens leverden aan
Nasser.
Er dreigde een nieuwe wereldoor
log er. de internationale gram
schap, aangewakkerd .door
Amerika en Rusland, richtte
zich tegen Groot-Brittannië en
Frankrijk. In zijn eigen natie
werd Eden zelfs niet gesteund
door alle conservatieven. De
Suez-crisis, die sindsdien onop
gelost bleef, leidde uiteindelijk
tot zijn val. Voor het oog van
de wereld werd Edens vertrek
gecamoufleerd met zijn slechte
gezondheidstoestand. In het
licht van de huidige gebeurte
nissen in het Midden-Oosten is
Lord Avon echter vandaag de
dag nog steeds van oordeel, dat
hij het in 1956 bij het rechte Lord Avon met echtgenote Clarissa, nicht
eind had. Churchill; teruggetrokken en bijna vergeten.
/ijlen Sir Winston
BMW rijders
worden een
beetje boos als
u achteloos
over hun auto
praat.
Wie een BMW bezit, is een
automobilist die plezier in het
rijden heeft. En daar ook voor
durft uit te komen. Hij zegt niet
dat de binnenkant hem niet
interesseert. De techniek van zijn
BMW heeft wel degelijk zijn
belangstelling.
Weet u waarom? Luister naar de
motor. Potentie om in
9.2 seconden te accelereren van
0-100 km. Kracht om
ononderbroken 160 km te rijden.
Toch zo rustig draaiend, dat
bestuurder en materiaal geen
vermoeidheid voelen.
De BMW rijder kent de
technische formule van het
onderstel van zijn auto:
onafhankelijke wielophanging,
schroefveerelementen voor,
schuinstaande langsdraagarmen
achter, stabilisatoren.
Die wetenschap geeft hem rust
in gevaarlijke situaties, bij snelle
wisseling van rijbaan.
De bestuurder van een BMW
blijft meester van de situatie.
Zijn uitzicht is onbelemmerd.
Hij zit ontspannen achte'r het
stuur.
U moet het zelf maar eens
ondervinden. Bel onze dealer
voor een proefrit. In een BMW
rijdt u weer met genoegen.
Imp. ALIMPO N.V.
Hoofdkantoor: Parkstraat 91a,
's-Gravenhage, tel. 070 -184840.
Showroom: Tournooiveld 1,
's-Gravenhage, tel. 070 -184840.
Distributiecentrum ALIMPO N.V.:
Stationssingel 10, Ravenstein,
tel. 08867 -1957.
Automobielbedrijf
dealerxó.oh.den.haag en.om.sjr; 182143
LEIDEN
(ROB GORRIS)
HOGE RIJNDIJK 278 TELEFOON 01710-40697-40698
KATWIJK AAN ZEE
TELEFOON 01718-12482-16È48
VARKEVISSERSTRAAT 64
VLIETWEG 8
LEIDEN -
NA 18 UUR 01715-1665
TELEFOON 01761-3916
Camping
lel. 01710-42945.
De grootste sortering
•>g. strljkl|zers. kachels.
Te koop aangeb.
Nieuwe dlopvrieskiston, licht bescha
990 Indion algchaald 5<N
Weber Koeltechniek. Bernha
L'dorp. Tel. 01710-31726.
Th. A Hydra, Langeraar. Tel. 0
rü n'ï'
f°Elma,
Te koop aangeboden een zo goed ai
prijs 150.- en 21 langspeelplater
Woninglnr. Mare 98.
n 20 tegels Smits