Vergeten politicus uit glorietijd Britse rijk Pater Kotte wil eigen pers en omroep Regen voor Fries vuur geen partuur GARAGE VAN DER PLAS Lord Avon (Eden) 75 jaar N.V. Houtweg 7-.1 1 (bij 't Malieveld) AUTOMOBIELBEDRIJF ENZAB N.V. AUTOMOBIELBEDRIJF C. J. VAN DER PIJL Ï.EIDSE COURANT MAANDAG 12 JUNI 1972 LONDEN Er is een tijd geweest, waarin iedereen hem kende. Tot 1957 was de naam Anthony Eden een internationaal begrip. Eden, de grote Engelse politicus, statig, goed gekleed, het type van de echte gentleman, zoals men de Engelsen voorstelt op het toneel, in boeken en in films. De naam Eden werd zelfs gegeven aan een vilt- hoed van het type dat deze beroemde Engelsman altijd droeg. Nu leeft Anthony Eden, die sinds 't begin van de jaren zestig lord Avon onlangs de hertog van Windsor stierf, konden de journalisten niet het nieuws, en laat zich haast nooit meer interviewen. Zelfs toen is, teruggetrokken en bijna vergeten. Hij komt aog maar zelden in praten met Anthony Eden, die nochtans minster van buitenlandse zaken was in 1936, toen koning Edward VIII onder druk van pre mier Baldwin afstand deed van de troon. Eden Lord Avon, naar de ri vier, die vloeit door heel het kiesdistrict Warwick en Lea mington, dat hij 34 jaar heeft vertegenwoordigd in het Lager huis is vandaag 75 jaar gewor den. Een hoge leeftijd voor iemand, die al sinds 1965 ernstig sukkelt met rijn gezondheid. Hij is de belangrijkste gewezen politicus, die overblijft uit de tijd waarin Groot-Brittannië nog een we reldmacht was, een periode die in 1956 jammerlijk eindigde met het mislukte Britse militaire avontuur in Suez, dat onze pla neet op de rand van een nieuwe algemene oorlog bracht. In april 1955 werd Churchill opgevolgd door Sir Anthony Eden als premier van Engeland. Deze benoeming betekende een beloning voor Edens onverdro ten ijver en inspanning als mi nister van buitenlandse zaken. Droogstoppel Deze politieke vergissing, die Eden nog steeds zwaar wordt aangerekend betekende meteen het einde van zijn lange en be wogen carrière. Op 9 januari 1957 nam hij „om gezondheids redenen", ontslag als premier. Korte tijd laiter gaf Sir Anthony zijn Lagerhuiszetel prijs, en ging hij herstellen in Nieuw- Zeeland. Sindsdien brengt Lord Avon ieder jaar geruime tijd door buiten Groot-Brittanndë. Sedert Eden zich terugtrok uit de politiek, zijn 't aanzien en de rol van zijn land in de wereld aan merkelijk gedaald. De situatie zag er helemaal anders uit, toen hij zijn politieke carrière begon. In 1914, bij de aanvang van dc Eerste Wereldoorlog, was Eden 17 jaar. Met andere leerlingen van de wereldberoemde privé- kostschooi van Eaton werd hij vrijwillig soldaat. Hij deed dienst aan het front in Frankrijk en Vlaanderen, en bracht het tot majoor. Na de oorlog studeerde Eden vlij tig oosterse talen aan de univer siteit van Oxford. Ofschoon zijn belevenissen aan het front deze rustige jongeman een bredere kijk gegeven hadden op de din gen. bleef hij een onopvallende, maar zeer intelligente droog- UTRECHT Pater Winand Kotte heeft zondagavond na een ver moeiende meetingsdag in de stadsschouwburg te Utrecht, zijn auditorium van 500 veront ruste katholieken heen gezonden met zijn priesterlijke zegen. En met de mededeling dat er bin nenkort een tweede meeting zal komen, zo mogelijk met nog meer verontrusten, die zo graag naar het voorbeeld van de Evangelische Omroep een ei gen rooms katholieke „zender" willen. Hoeveel er zich tot nu toe als lid van die eventuele omroep heb ben opgegeven, duidde hij vage lijk aan mert „veel". En ter na dere informatie voegde hij er aan toe dat er nog „veel" ont breken. Propagandafunctionaris S. van de Valk deelde mee dat men tot nu toe 5000 geregistreerde leden heeft en „dat er nog steeds groei in zit". Pater Kotte had felle verwijten aan het adres van allen die hij verantwoordelijk acht voor de huidige ontwikkeling in Neder land. Niemand werd gespaard. De bis schoppen werd verweten dat zij te tolerant zijn in het op gang houden van een dialoog in plaats van leiding te geven. „Door hun zwijgen verziekt de Kerk in Nederland", aldus pa ter Kotte. Vanuit de zaal kreeg zelfs bisschop Simonis een veeg uit de pan „omdat hij wel wat nadrukkelijker zijn vriend in Roermond had kunnen steu nen". Het applaus in de zaal was niet van de lucht. Zelfs toen de pa ter Griekenland en Indonesië ten voorbeeld stelde voor een juist beleid ten aanzien van de linkse infiltratie, kwam er war me bijval. „Wij zijn in oorlog" Ook de pers moest het ontgelden. En vooral de KVP, die, naar de mening van pater Kotte, onder leiding van de heer De Zeeuw zich volledig door links laat in kapselen. „Wij zijn in oorlog", riep hij pathetisch, „Er had zich een vliegende brigade van priesters moeten melden om daar te zijn waar mn om hulp schreeuwt". Als eerste opdracht om dit alles ten goede te keren noemde pa ter Kotte de noodzaak om een eigen onafhankelijke omroep en een nieuwe roomse pers, even tueel te beginnen als weekblad. Hij deed het voorstel om als eerste ware bron de Osservato- re Romano te vertalen en die in Nederland te verspreiden. Naast pater Kotte was er de heer Karei Beuker uit Hoorn, die dankbaar de gelegenheid te baat nam om voor zo'n zaal vol mensen propaganda te maken voor zijn nieuwe Rooms Katho lieke Partij Nederland. Als te genhanger van de KVP. Nadat tijdens de pauze een groot aan tal schriftelijke vragen was beantwoord, kwam tenslotte nog de heer Henk Blok, een jonge leraar natuurkunde en student aan de T.H. te Delft het woord. Zijn schildering van de deca dentie, vooral onder de jeugd, kreeg ovationeel applaus. ALPHEN AAN DEN RIJN Hoe Alphense scholieren zich de vorming van een gemeente of een stad zich indenken hebben zij in de afgelopen weken in een aantal maquettes tot uitdrukking kunnen brengen. Al deze ontwerpen zijn de afgelopen dagen ingeleverd 'op het gemeentehuis en daar opgesteld in de Maquet tekamer. Het zijn er niet minder dan 25, waarbij enkele bijzonder fraaie. Belangstellenden kunnen de komende twee weken elke middag vanaf maandag tot en met vrijdag van 2 tot 5 uur gratis kennis gaan nemen van de ..Woonwensen" van de Alphense en natuurlijk ook Aarlanderveense en Zwammerdamse scholieren. Het is beslist de moeite waard en de toegang is geheel gratis LEIDEN Friezen uit Den Haag, Rotterdam en Ridderkerk waren zaterdag te gast bij het Selskip „Fryslan" - vereniging van Friezen uit Leiden en om geving. Het Selskip had een „Famylje-dei" uitgeschreven. Een ontmoeting met Friese ge zinnen van elders, rondom veld vier in de Leidse Hor.it, drt het strijdperk zou vormen vcor een fontspartij. De belangstelling bestond voorra- melijk uit de achterban van 21 kaatsers. Steeds weerkerende regenbuien zorgden ervoor, dat de eigenlijke „famylje-dei" zich verplaatste naar de huiskamers van de Leidse gastvrouwen. Maar voorlopig moesten de fa- myljes het wel zonder heit en bemtsjes doen want als Friezen kaatsen willen, dan laten ze zich door een buit niet van de kook brengen. Kaatsen is mannen werk: de heren bleven dus doorspelen. Keihard en oerspor- t.ef van elf uur 's morgens tot over vieren in de middag: wer pen, rennen, vangen en terug werpen. Er waren zeven partu ren:.ar.i van cine spe.ers) sa il ..gesteld uit kaatsers van de gse vereniging „In lyts be- gji.i" (een k'.ein beginf, de kaats- vergniging „Jan Bijisma" uit Rotterdam, de Ridderkerkse kaatsers die hun vaste „plak" hebben in het sportpark „Boe len" te Bolnes en de Leidse ver eniging „Wes wis" (Weest ze ker). De uitslag van de kracht meting - die bedoeld was om het kaatsen meer bekendheid te geven - luidde: Klasse A. Partuur 1: D. Kootstra, Ridderkerk: R. de Jong. Den Haag; J-H. Zuidema, Leiden. Partuur; 2: S. Haarsma, Ridder kerk; F. van der Veer, Leiden en J. Drenth, Leiden. Partuur 3: J. Liszt, Den Haag; J. Bijis ma en B. Fader, Ridderkerk. Klasse B. Partuur 1: F. van Sin- deren, Ridderkerk: B. v.d. Meu- len, No irdwijk en W. Kiemel, Leiden. Partuur 2: H. Kamstra, Rotterdam en G. v.d. Meulen en H. Veldstra, beiden uit Noord- wijk. stoppel. Niemand, die met Eden aan de universiteit was, schijnt zich uit die tijd nog iets te her inneren van hem. In het begin van de jaren twintig besloot Eden een politieke loop baan te kiezen. De Lagerhuisze tel van Warwick en Leamington veroverde hij voor de eerste maal in 1923 na een verkie zingscampagne waarin zijn toe spraken uitmuntten door hun hoogdravendheid en een over vloedig gebruik van cliché's. Eden zelf maakte een nerveuze indruk. Niemand zag in hem een veelbelovende afgevaardig de. die het nog ver zou schop pen. Later vonden zijn vrouwelij ke k.ezers, dat hij er veel aan trekkelijker uitzag dan talrijke filmsterren. De ambitieuze Eden maakte bij zonder snel carrière. Hij bracht het vlug tot PPS (Parlementair Privé Secretaris) van een mi nister van het departement van Binnenlandse Zaken. In deze functie trok Eden de aandacht van srr Austin Chamberlain, die toen minister van buitenlandse zaken was. Chamberlain be noemde hem tot PPS of the fo reign office. Eden oefende dit ambt drie jaar lang uit en werkte met Chamberlain in de volkerenbond. Erfgenaam Edens eerste ministeriële benoe ming kwam in 1931. Dat jaar werd hij parlementair onder staatssecretaris van buitenlandse zaken. In het Lagerhuis ver baasde hij zijn oudere collega's met zijn grote kennis van de meest ingewikkelde problemen van de buitenlandse politiek. Daarna verwonderde het nie mand meer, dat Eden in 1935 minister van Buitenlandse Za ken werd, de belangrijkste func tie in het Britse kabinet na die van de premier. Eden was toen de jongste „fo- reigr secretary" van Groot-Brit- tanmë, sinds bijna negentig jaar. Toen hij in april 1955 Sir Winston Churchill opvolgde als premier, was Eden zeventien jaar minister van buitenlandse zaken geweest. Zijn politieke er varing en vakmanschap waren bijna even groot als die van Churchill. Gedurende zijn eerste jaren als regeringsleider viel Sir Anthony nochtans tegen. Industriële, fi nanciële en internationale pro blemen stapelden zich op en hij hield zich uit gewoonte en bij voorkeur bezig met de buiten landse kwesties. In de rangen van zijn eigen partij begonnen zich tekenen voor te doen van een beweging, op touw gezet door bepaalde afgevaardigden, die zijn ontslag wensten. Toen kwam de Suez-crisis van 1956. Egypte nationaliseerde het Suez-kanaal. De betrekkingen tussen de Arabische staten en Israël werden zienderogen slechter. In oktober rukten Is raëlische troepen Sinai binnen. Groot-Brittannië en Frankrijk gingen eveneens tot de aanval over in Egypte, dat politiek ge steund werd door de Russen, die tevens wapens leverden aan Nasser. Er dreigde een nieuwe wereldoor log er. de internationale gram schap, aangewakkerd .door Amerika en Rusland, richtte zich tegen Groot-Brittannië en Frankrijk. In zijn eigen natie werd Eden zelfs niet gesteund door alle conservatieven. De Suez-crisis, die sindsdien onop gelost bleef, leidde uiteindelijk tot zijn val. Voor het oog van de wereld werd Edens vertrek gecamoufleerd met zijn slechte gezondheidstoestand. In het licht van de huidige gebeurte nissen in het Midden-Oosten is Lord Avon echter vandaag de dag nog steeds van oordeel, dat hij het in 1956 bij het rechte Lord Avon met echtgenote Clarissa, nicht eind had. Churchill; teruggetrokken en bijna vergeten. /ijlen Sir Winston BMW rijders worden een beetje boos als u achteloos over hun auto praat. Wie een BMW bezit, is een automobilist die plezier in het rijden heeft. En daar ook voor durft uit te komen. Hij zegt niet dat de binnenkant hem niet interesseert. De techniek van zijn BMW heeft wel degelijk zijn belangstelling. Weet u waarom? Luister naar de motor. Potentie om in 9.2 seconden te accelereren van 0-100 km. Kracht om ononderbroken 160 km te rijden. Toch zo rustig draaiend, dat bestuurder en materiaal geen vermoeidheid voelen. De BMW rijder kent de technische formule van het onderstel van zijn auto: onafhankelijke wielophanging, schroefveerelementen voor, schuinstaande langsdraagarmen achter, stabilisatoren. Die wetenschap geeft hem rust in gevaarlijke situaties, bij snelle wisseling van rijbaan. De bestuurder van een BMW blijft meester van de situatie. Zijn uitzicht is onbelemmerd. Hij zit ontspannen achte'r het stuur. U moet het zelf maar eens ondervinden. Bel onze dealer voor een proefrit. In een BMW rijdt u weer met genoegen. Imp. ALIMPO N.V. Hoofdkantoor: Parkstraat 91a, 's-Gravenhage, tel. 070 -184840. Showroom: Tournooiveld 1, 's-Gravenhage, tel. 070 -184840. Distributiecentrum ALIMPO N.V.: Stationssingel 10, Ravenstein, tel. 08867 -1957. Automobielbedrijf dealerxó.oh.den.haag en.om.sjr; 182143 LEIDEN (ROB GORRIS) HOGE RIJNDIJK 278 TELEFOON 01710-40697-40698 KATWIJK AAN ZEE TELEFOON 01718-12482-16È48 VARKEVISSERSTRAAT 64 VLIETWEG 8 LEIDEN - NA 18 UUR 01715-1665 TELEFOON 01761-3916 Camping lel. 01710-42945. De grootste sortering •>g. strljkl|zers. kachels. Te koop aangeb. Nieuwe dlopvrieskiston, licht bescha 990 Indion algchaald 5<N Weber Koeltechniek. Bernha L'dorp. Tel. 01710-31726. Th. A Hydra, Langeraar. Tel. 0 rü n'ï' f°Elma, Te koop aangeboden een zo goed ai prijs 150.- en 21 langspeelplater Woninglnr. Mare 98. n 20 tegels Smits

Historische Kranten, Erfgoed Leiden en Omstreken

Leidse Courant | 1972 | | pagina 4