George Roy Hill filmt
moderne Elckerlyc
Mensen wegen onder water
Onbekend
meisje
krijgt
hoofdrol
Roman „Slaughterhouse five"
zware opgave voor regisseur
Tsjechisch dorp als
Dresden verwoest
Je
VRIJDAG 9 JUNI 1972
"Ik ben waarschijnlijk de
regisseur, die het grootst
aantal keren werd ontsla
gen", constateert George
Roy Hill nuchter. „Niet dat
ik zo'n moeilijk mens ben,
heen zijn wel eens moeilijk.
Toen ik "Thoroughly Mo
dern Millie" had gemaakt,
was het een plezierig nie
mendalletje van anderhalf
uur. Plotseling wilden ze er
toen een zogenaamde
„roadshow" van maken,
ruim twee uur lang met een
pauze in het midden. Ik heb
mij ertegen verzet, ze wil
den er hele stukken inlas
sen, die ik persoonlijk had
afgekeurd maar ik trok aan
het kortste eind. Ik kon
vertrekken. Bij „Butch Cas-
sidy and the Sundance Kid"
was ik al ontslagen nog
voor de opnamen waren be
gonnen, omdat ik Robert
Redford als de Sundance
Kid wilde hebben. Ik ben
toen verdrietig naar Paul
Newman gestapt. Paul is
een van de aardigste en
meest loyale mensen, die ik
ken, maar hij houdt er niet
van om in ruzies te worden
betrokken. In dit geval ech- Het sterretje Valerie Perrine, dat in Slaughterhouse Five" haar debuut maakt als Billy
ter stapte hij naar de pro- Pilgrim's droomvrouwtje.
ducenten en dreigde weg te
lopen als ik mijn zin niet
Tcreeg. Ik moet ze nageven,
dat ze later toen we een
maal met de opnamen be
zig waren volledig achter
mij stonden."
Met „Butch Cassidy" heeft
regisseur George Roy Hill
een onverwacht groot kas
succes geboekt, maar dat is
hem beslist niet naar het
hoofd gestegen. „Zoiets ge
beurt maar zelden. Je moet
niet verwachten dat je vol
gende film dan ook meteen
zoveel geld zal opbrengen.
We! geeft zo'n plotseling
succes je meer vrijheid
voor je volgende films".
George Roy Hill -verwacht
dan ook niet, dat zijn
„Slaughterhouse five" naar
het gelijknamige boek van
Kurt Vonnegut weer zo'n
goudmijntje zal worden.
„Eerst Wi'Ide ik deze ro
man, die zo moeilijk gecon
strueerd 'is .helemaal niet
verfilmen. Het leek me een
onmogelijkheid. Ik veran
derde van mening toen ik
vier maanden later Stephen
Gellers eerste versie van
Regisseur George Roy Hill, die na het suc
ces van Butch Cassidy" meer de gele
genheid kreeg zijn eigen voorkeur te laten
gelden bij de keuze van zijn onderwerpen.
het filmscenario las. Von- mee doet".
Billy Pilgrim Michael Sacks op middelba
re leeftijd met het filmsterretje Montana
Wildhack (Valerie Perrinein hun futu
ristisch verblijf op de planeet Tralfama-
gehad in het schrijven van
het boek, zei hij. zien jullie
nou maar wat je er verder
de wereld tegen te gaan.
de Een ietwat dromerige fi-
geschiedenis van de goed- guur. die op een gegeven
moedige Billy Pilgrim, een moment heden en verleden
man met afkeer van geweld niet meer kan scheiden en
maar niet bij machte dit in tevens droomt van de pla
neet Tralfamadore, waar
hij met de fraai gevormde
filmster Montana Wildhack
(Valerie Perrine) helemaal
zichzelf kan zijn.
Evenals de roman maakt
de film grote sprongen van
Billy's gezapige burger-
mansbestaan naar Billy's
oorlogservaringen in de
slag om de Ardennen en
zijn krijgsgevangenschap in
het zwaar getroffen Dres
den met daar tussen door
zo nu en dan een uitstapje
naar de fantasie-planeet.
Knap gevonden beeldover
gangen ondersteunen het
sterk geconstrueerde scena
rio en er ontstaat een intel
ligente legpuzzel die als
alle stukjes aan elkaar zijn
gepast een boeiend beeld
geeft van een mensenleven.
Onbekend
Voor de rol van Billy Pil
grim koos George Roy Hill
de onbekende acteur Mi
chael Sacks, die de zware
opgave nu eens 25 jaar ou
der te worden, dan weer
een kwart eeuw te „verjon
gen" prachtig volbrengt.
,,rk kon voor deze rol geen
he-man als Burt Lancaster
of zo gebruiken. Bovendien
gaf ik de voorkeur aan
„een onbekend gezicht"
voor deze moderne Elcker
lyc", zegt George Roy Hill,
die zich persoonlijk aange
trokken voelt tot deze Billy
Pilgrim-figuur. In de twee
de wereldoorlog en ook in
Korea was de regisseur zelf
oorlogsvlieger. „Wij dach
ten voor een goede zaak te
vechten. Daarna is het met
het geweld in de wereld een
beetje uit de hand gelopen.
In Amerika heersten aan
vankelijk grote weerstan
den, men wilde niet in de
tweede wereldoorlog betrok
ken worden. Toen onze eco
nomie eenmaal op oorlogs
voering was ingesteld rol
den we van de ene oorlog
in de andere."
Wat betreft het bombarde
ment van de "open stad"
Dresden, dat zo'n belangrij
ke rol in de film speelt,
zegt George Roy Hill nuch
ter: "Het leek toen gemoti
veerd. De Duitsers, die met
hun bombardementen op
Rotterdam en Londen, tel
kens weer de „oorlogsspel
regels" overtraden moesten
maar eens aan den lijve on
dervinden. wat dergelijke
acties aan menselijk leed
inhielden. Het resultaat was
echter nihil, want door de
strenge censuur in Nazl-
Duitsland lekte het gebeu
ren in Dresden pas veel la
ter uit. Hitier was e gen 'jk
de laatste échte schurk in
de politiek. We praten nu
.Slaughterhouse Five",
over het gevaar van het
communisme, maar het
heeft geen eigen gezicht."
Geen sneeuw
Voor de opnamen in Dres
den moest George Roy Hill
naar Tsjecho-Slowakije.
„Wat de cameraman Miros-
lav Ondricek daar presteer
de grenst aan het ongeloof
lijke. Hij is geboren en ge
togen in Praag en kende
alle fijne plekjes. De mede
werking van de bevolking
was ook geweldig. Alleen
de sneeuw wilde maar niet
komen. Het was een van de
mildste winters sedert ja
ren. Voor de Ardennen-se-
kwentie aan het begin van
de film moesten we daarom
naar Karlovy Vary. Voor
de opnamen in het verwoes
te Dresden gingen we naar
het stadje Most. Daar was
net steenkool ontdekt en
men wilde juist het stadje
met de grond gelijk maken.
Op ons verzoek gebeurde
dat op een manier, die aan
de verwoesting van Dres
den deed denken. Sommige
beelden zien er precies zo
uit als de foto's, die vlak na
het bombardement werden
genomen."
Wat George Roy Hills ver
dere filmplanner» betreft:
hij speelt met het Idee een
film over stuntvliegers te
maken, waarvan nu al vijf
tig bladzijden op papier
staan. „Die kerels, die voor
een paar dollars hun leven
waagden, door met oude.
met touwtjes aan elkaar ge
bonden vliegtuigjes de lucht
in te gaan, waren voor mij
echte helden. De luchtge
vechten. die zij voor de ca
mera leverden in film als
"Wings", "Hell's angels"
en "Dawn patrol" vormden
stuntwerk van de bovenste
plank. Vrijwel niemand
heeft deze waaghalzerij
overleefd. Vroeg of laat
gingen zij er allemaal
aan." Het is duidelijk dat
zo'n onderwerp Hill meer
aantrekt, dan bijvoorbeeld
Mitchners "Hawaii", een
Zuidzee-melodroma, waar
van George Roy Hill alleen
nog maar weet, dat hij tij
dens de opnamen twee keer
werd ontslagen en eenmaal
uit zichzelf wegliep.
De rt'l van het pin-up-ster-
retje Montana Wildhack in
„Slaughterhouse Five" be
tekent het debuut van Vale
rie Perrine, een voormalige
showgirl uit Las Vegas, die
Amerika de rug toekeerde,
wat door Europa zwierf en
eigenlijk door een toeval
haar eerste filmrol kreeg.
Hill was al aan de opnamen
begonnen, maar zocht nog
steeds naar een meisje, dat
B'illy Pilgrims „dream-
girl" zou kunnen spelen.
Een kennis van Valerie
zorgde ervoor, dat zij op
de set werd toegelaten.
„George mocht mij in het
begin niet erg" herinnert zij
„Hij. was juist bezig aan
een opname met luid zin
gende mannen in een vlieg
tuig. Iedereen moest erg
stil zijn en ik had juist al
lerlei verschrikkelijk rinke
lende dingen aan. Ik kreeg
het er zo benauwd van, dat,
toen ik eindelijk aan hem
werd voorgesteld, ik alleen
nog maar kon fluisteren,"
Toch kreeg Valerie de rol
en Hill was tevreden met
haar prestaties. „Het was
een geweldige ervaring
voor me." zegt Valerie. „Ik
speelde Montana zoals ik
dacht dat ikzelf onder die
omstandigheden zou hebben
gereageerd. Het spannend
ste moment was toen ik een
baby moest vasthouden. Ik
had zoiets nog nooit gedaan
en transpireerde van angst,
dat ik het kindje zou laten
vallen. Later wilde ik het
gewoon niet meer loslaten.
Het was mijn baby gewor
den. Al mijn verborgen
moedercomplexen waren
ontwaakt." Otto Milo.
I KAMPEN Elke dag doet zich
op talloze plaatsen de situatie
voor, dat iemand met berouw in
zijn ogen op de weegschaal en
voor de spiegel staat en zich he-
,_vig voorneemt zijn zware lijf
wat af te slanken. In huiska-
mers, op kantoren krijgen men
sen t te horen: „Jij hebt ook al
een aardig buikje zeg", of nog
erger: „Toen ik je trouwde, was
je zo'n lekker slank mannetje".
Het belang van een juist ge
wicht weet iedereen. Maar hoe
**\vordt dit bepaald? De Kampen-
se huisarts dr. H.K. Muller heeft
de oorlog aangebonden met een
1 tot dusver universele methode -
i de gewichtstabel. Men kent de
gang van zaken. Bij die- e i die
lengte hoort dat gewicht. „En
deze methode is volstrekt onbe-
i trouwbaar", zegt dr. Muller die
onlangs promoveerde aan de
Leidse universiteit op een proef
schrift, waarin hij aantoonde dat
de lengte nauwelijks bepalend is
voor een juist gewicht. Niet al
leen de lichaamsbouw maar ook
de lichaamssamenstelling speelt
een rol.
Dr. Muller verrichtte in 1967-
1970 onderzoekingen naar zowel
de bouw als de samenstelling
van de lichamen van een aantal
mensen tussen 30 en 70 jaar.
Daarbij maakte hij gebruik van
een zelf ontworpen constructie,
waarbij mensen onder water
werden gewogen. En uit deze
onderzoekingen die overigens
ook al in het buitenland zijn ge-
i o r.-.er.sen van dezelfde lengte
t;«nd ideaal gewicht
kunnen hebben.
rampen hen kon overkomen als
ze niet vermagerden. Ik wilde
daarom goede argumenten ver
zamelen in de stille hoop dat ze
gehoor zouden geven aan mijn
dringende wens. Ik ging naar
Leiden, naar het instituut voor
Sociale Geneeskunde en daar
vroegen ze mij hoe ik hel ideale
gewicht wilde bepa'.en. „Met ge-
wichtstabellen", zei ik, „ha ha",
7«i-Jer. ze daar, „die deugen
niet". We zaten kortom voor het
prob eem, da: we niet wis.en
\/a: ru wel 1ip! juiste gewicht
was. Ik ging grasduinen in de
literatuur en toen opende zich
Dr. Muller vroeg de medewer
king van zijn patiënten en colle-
i.e.st verzamelde hij bij een
groep bewoners van Kampen cn
IJsscimuiden gegevens o\jr de
lichaamsbouw (lengte, afmetin
gen etc.), en uit deze groep se-
iecreerde h'j 84 mann n en vrou
wen tussen 30 en 70 jaar die hij
onderwierp aan een tweede on
derzoek: bepaling van de li
chaamsstelling.
Wat
moet
met
zo'n
gewichts
tabel?
DR. H. K. MULLER
Dr. Mul'er: „Een lichaam be
staat uit vetvrije massa (de or
ganen, bo ren, spieren) en de
vetmassa. Die vetmassa mag bij
een man niet meer zijn dan 20%
van zijn totaal gewicht en bij
een vrouw 30". Een ruwe vuist
regel is, dat je tot je 70ste
r.... meer mag wegen can teen
je tw intig was. Om te bepalen
hoe groot de vetmassa is.moest
ik de mensen onder water we-
gi We s uurden ze een uitnodi-
ng er. z- 'rvmen bij ons naar
een filmpje kijken. Daar zagen ze
de instc, u ie en ook hoe zes
woger. De b?doe .ng was na
tuurlijk om de vrees weg te ne-
De cons'.ructie was heel simpel.
Fen stellage van een meccano-
docs voor grote mensen, een
weegschaal ais in een groente
winkel, een „bad" van spanten
en eer. plastic lap. De mensen
gingen op een soort brancard
onder water en kregen gewich
ten aan de armen om niet te
zweven. Ze kregen een narcose-
kap om de mond en konden zo
ademen. U moet niet vergeten,
een groot aantal mensen kon niet
zwemmen en ze moesten natuur
lij niet in paniek raken. Na een
paar maal oefenen werden ze
den gewogen. We visten het ge
wicht boven water, het gewicht
De door dr. Muller gebruikte weeg-techniek heeft als voordeel dat ook zeventigjarigen zich er zonder vrees aan onderwerpen kunnen
onjer water en zo ook het volu
me er het soortelijk gewicht van
lie: 1 chaam.
Dr. Muher ging vervolgens na
of er verband bestond tussen
vetvrije massa en een aantal
sketet- en omtrekmaten. Toen
bleek dat het verband tussen
lengte en gewicht zo slecht was.
dat het onverantwoord was om
op grond van iemands lengte te
bepalen dat hij of zij maar zo-
vee! mocht wegen.
Dr. Muller: „Wordt naast de
lengte ook rekening gehouden
met de omtrek van het boven
been, dan wordt de nauwkeurig
heid aanzienlijk groter". De be-
zijn onderzoek
Dr. Muller In zijn proefschrift:
„Iemand met een relatief zware
vetvrije maesa (zware bo ten en
spieren) zal ten onrechte als vet-
7uchtig aangemerkt worden.
Deze situatie heeft zich voorge
daan bij leden van onze Olympi
sche hockeyploeg, die tijdens de
training voor de Olympische
Spelen in Tokio ten onrechte een
vermageringskuur moesten
volgen hetgeeen tot ondervoeding
leidde. Wellicht een bijdrage tot
hun onverwacht minder gunstige
Daarentegen zal iemand met
als vetzuchtig
een ondergc-
ii aanleg zeer
isa zal ten on-
krijgen, wat
herkend worden
en iemand met
llch c vetvrije mt
rechte het advie
ui komen".
Maar ook op andere gebieden is
het belangrijk om te weten wat
iemands juiste gewicht is. De
oude methode op basis van leng
tetabellen kan vergaande
maatschappelijke c.q. economi
sche consequenties hebben.
Dr. Muller: „Neem de veelvul
dig voorkomende keuringssitua-
tie. waarbij voor de betrokkene
veelal grov belangen op het
spel staan. Het zijn de keurin
gen voor levensverzekeringen en
verz keringen tegen arbeidson-
ge - h ktlic.d waarbij een onjuis
te beoordeling van de lichaamssa-
rnensic,.ing van de gekeurde
kan leiden tot premie-verhoging,
Jltslultuig van bepaalde risico's
e.d. die de betrokkene levenslang
kunnen achtervolgen".
Dr. Muller wil overigens zijn on
derzoek nier verheven zien tot
statistische zekerheden omdat hij
daarvoor veel te weinig mensen
heeft „gemeten". Hij is niet van
plan om zich verder met re
search bezig te houden.
