KASSEN SCHOTEN UIT
NU ZIJN ER TE VEEL
DE GROND
BLOEMEN
41
Baden - Wuerttemberg
mogelijk beslissend
voor Willy Brandt
m
RAND-
KRANT
J_97j. VRIJ DAG i4 april ly/z
LEIDSE COURANT
PAGINA 9
V» A-V V"
(Van een onzer
verslaggevers)
LEIDEN Het gaat niet
meer zo best met onze bloe
menteelt. De jaren v/aarin
de bloemkweker vette prij
zen opstreek voor zijn fleu
rige produkten zijn verle
den tijd. De gunstige prij-
zenstorm is gaan liggen en
leeft nu plaats moeten ma
ten voor een zachte kille
tries die voor sommige pro-
lukten lonend telen bijzon-
Ier moeilijk maakt. Een
ilotselinge overgang naar
le magere jaren, die door
ilechts weinigen in het vak
vas voorzien. Er waren zo-
reel factoren aanwezig die
:elfs de grootste pessimist
leden denken, dat onze
doemen er op de markt als
toek zouden blijven ingaan.
)e indruk werd gewekt als
:ou ons afzetgebied onver-
tadigbaar zijn. De poorten
van de EEG wijd open,
Imerika, dat zich dit jaar
Is afzetgebied aanmeldde
{71 het gunstige toekomst-
%arspectief dat nog enkele
landen klaar stonden om in
stroom
^*van bloemen in ontvangst
Ja 0»an npmpn Fpn oojnn.
te gaan nemen. Een gezon
dere basis om er wat de
eelt betreft flink tegenaan
e gaan leek niet aanwezig.
Door het gehele (land ontstond zo'n vijf jaar geleden een rush op de
bloementeelt die men het beste vergelijken kan met de goudkoorts.
Het glas van de kassen schoot opeens uit de grond. Vooral in de bol
lenstreek. Het vlakke land, dat tot dan toe een decor bood van hon
derden bollenschuren en rietschelven werd plotseling overvloedig ge
garneerd met glas. De bloembollenkwekers gooiden het. nu het met
de bloembol bergafwaarts ging, gedeeltelijk over een andere boeg.
In de activiteiten van de werknemers in de bloembollensector kwam
een ingrijpende verandering. De wintermaanden werden niet meer
benut voor geestdodend schilderwerk aan de inventaris en ook het
klaverjassen was opeens voorbij. Inplaats daarvan werden ze nu in
de nieuwe kas gezet om behulpzaam te zijn bij het broeien. Ook het
Westland schreef in voor de grote race. Gestart werd met een fikse
voorsprong, want er hoefde nauwelijks een meter kas te worden
neergezet. De glaspaleizen stonden er al en die werden dan ook snel
gevuld met miljoenen bloemen.
De gang van zaken in de tuinbouw was daaraan ook debet. In de
tomaten en komkommers zat duidelijk de klad, dus, redeneerde
men, dan gaan we maar bloemen telen.
De enorme produktie kwam op gang. Het eerste jaar ging het goed,
£0 ook de daarop volgende jaren. Tot 1971, toen openbaarde zich de
eerste symptomen van de op komst zijnde magere jaren.
In het winternummer van het blad Bloembollencultuur" schreef K.
de Groot, verbonden aan het consulentschap voor de tuinbouw in
Lisse, in zijn artikel „De tulpen en het bloemenassortiment": „Er
lijken nog voldoende mogelijkheden te zijn voor een stijging van de
afzet, maar er zijn toch gevaren verbonden aan de sterke stijging
van de produktie. Vooral bij sterke stijging en uitbreiding van af
zonderlijke produkten blijken de opbrengsten snel beneden kostprijs
niveau te liggen. Een goed voorbeeld hiervan is de teelt van jaar-
rond-chrysanten. Een nadeel van de toenemende vraag is dat dit
steeds een sterke vergroting van het aanbod oproept. Dit aanbod is
niet in de hand te houden doordat grote glasbedrijven zeer eenvou
dig en snel kunnen overschakelen-
Een ander aspect dat nog al eens nadelig werkt, vooral voor de bol-
bloemen, is dat het bloementransport voor 70 procent over de weg
gebeurt. In een lastige winter is de afzet dan ook zeer beperkt".
De heer De Groot wees toen vooral op het gevaar van een te grote
produktie van Apeldoorns. Uit de aanvoercijfers van de bloemenvei
ling Flora in Rijnsburg bleek. d3t in de maanden december en ja
nuari de aanvoer van tulpen vooi ruim 50 procent bestond uit Apel
doorn en Lustige Witwe.
Over deze ontwikkeling schreef b»j toen: „Het is twijfelachtig of de
afzetmogelijkheid voor snijtulpen hiermee gediend is. Ondanks dat
er nog weinig onderzoek naar de koopgewoonten van de consument
is gedaan staat het vast, dat de consument afwisseling en een ruime
keuze verlangt. Ook de houdbaarheid speelt een belangrijke rol bij
de afzetmogelijkheid. Dit laatste laat nog al eens te wensen over bij
ons huidige assortiment".
Een waarschuwing kwam dan ook van de zijde van ir. Stadhouders,
inspecteur van het tuinbouwkundig onderzoek. De conclusies die hij
trok uit een door hem ingesteld onderzoek naar de produktieverho-
ging leverde een aantal niet weg te cijferen aanbevelingen op die
zouden kunnen resulteren in een wat „happiger" consument.
Die aanbevelingen werden toen onder meer „zorg voor een breder
assortiment en houdbaarheid die optimaal is en de bereidheid om
tegen kostprijs te prodüfceren".
Alle aanbevelingen ten spijt is het misgegaan. Zeer zeker voor wat
mitsmïJaÉ
GERHARD SCHRöDER:
„veiliger zonder verdragen"
Van onze correspondent
BONN Het bittere de
bat in West-Duitsland over
de Ostpolitiek concen
treert zich meer op de
vraag wat de gevolgen
voor Duitse en Europese
ontwikkelingen zullen zijn,
als de Bondsdag volgende
maand de verdragen van
Moskou en Warschau niet
ondertekent. Dit thema
beheerst de verkiezings
campagne in Baden-Wuer-
temberg: de verkiezingen
die in deze bondsstaat op
23 april worden gehouden,
zouden het lot van deze
verdragen wel eens kun
nen bepalen.
Eind februari zei de voormali
ge minister van buitenlandse
zaken, de Christen-democraat
dr. Gerhard Schröder, wiens
opinie nog altijd veel respect
afdwingt, dat het alleen een
ramp zou zijn voor de regering
die de verdragen sloot, als
deze het in de bondsdag niet
zouden halen. Hij was ervan
overtuigd dat de belangen van
Duitsland zonder de verdragen
zelfs beter worden gewaar
borgd. Deze opvatting staat in
schrille tegenstelling met die
van kanselier Brandt en diens
ministers. De regering schil
dert een zo zwart mogelijk
beeld van de consequenties die
het verwerpen van de verdra
gen zou hebben. Mogelijk
schuilt in beide opvattingen
een flinke dosis overdrijving.
De Christen-democraten lopen
in het donker te fluiten om
zichzelf moed te geven zij
het een tikkeltje minder uitda
gend nu het uur van de beslis
sing nadert. De regering pro
beert in Baden-Würtemberg
schien hoopt ze ook een paar
weifelaars in de oppositiegele
deren voor zich te winnen om
voor de verdragen te stemmen
of zich althans van stemming
te onthouden.
Regeringsfunctionarissen wil
len doen geloven dat de ijse-
lijkste consequentie van de
verwerping van de verdragen
een terugkeer naar de koude
oorlog zou zijn. Het zou bevrie
zing van de internationale be
trekkingen met zich meebren
gen en ook de zekerheid van
voortdurende spanning inzake
Berlijn. De Viermogendheden-
overeenkomst over Berlijn zou
niet van kracht worden, er zou
geen Europese veiligheidscon
ferentie worden gehouden, de
SALT-besprekingen zouden
worden losgelaten en er zou
den geen serieuze ontwape
ningsbesprekingen plaatsvin
den.
De regering wijst erop dat ook
in het Kremlin nooit een una
niem standpunt heeft bestaan
over de" politiek die jegens
Bonn moest worden gevolgd.
Sommige mensen uit "de Sow-
jet-leiding zouden de voorkeur
hebben gegeven aan een har
dere aanpak, en zij zouden er
bijv. tegen zijn geweest om
druk op Oost-Duitsland uit te
oefenen concessies te doen in
zake de pasjesregeling en
transportregelingen tussen
West-Duitsland en Berlijn. Ei
genlijk was Brezjnev de archi
tect van het huidige Russische
beleid jegens Bonn. Als de ver
dragen niet worden geratifi
ceerd, zouden zijn tegenstan
ders wel eens de overhand
kunnen krijgen.
Een andere mogelijke conse
quentie zou zijn. nog steeds
volgens regeringskringen, dat
de westelijke bondgenoten hun
eigen Ostpolitik, maar dan
zonder Bonn, zullen voortzet
ten. De lopende onderhandelin
gen tussen beide Duitslanden
zouden vastlopen, de interna
tionale status van Oost-Duits
land zou een feit worden en
vele landen, waaronder ook
westerse, zouden ambassa
deurs in Oost-Berlijn benoe
men.
De oppositie stelt daar tegen
over dat verwerping van de
verdragen geen effect zal heb
ben op de uitvoering van de
Berlijn-overeenkomst. Zeker.
Moskou heeft verklaard dat de
overeenkomst pas na de ratifi
catie van de verdragen zal
worden getekend. Maar het
hoofddoel van de Russen ts
een Europese veiligheidsconfe
rentie tot stand te brengen, en
het westen staat erop dat zo'n
veiligheidsconferentie pas
wordt voorbereid als de Ber
lijn-overeenkomst is getekend.
De veiligheidsconferentie,
waardoor Moskou zijn handen
vrij kan maken voor de drin
gender problemen in Azië. is
voor de Russen zo belangrijk
dat ze zich mogehjk niet door
West-Duitslands koppigheid
zullen laten frustreren.
In Duitsland mogen de verdra
gen dan het belangrijkste poli
tieke onderwerp zijn, er zijn
aanwijzingen dat Moskou en
Washington grotere prioriteit
hebben. Brezjnev besteedde
onlangs het grootste gedeelte
van een rede aan de betrekkin
gen tussen de supermachten,
zoals het bezoek van Nixon
aan China, en op dezelfde ma
nier, zo menen Christen-demo
craten, moet Nixon zijn voor
naamste aandacht besteden
aan Vietnam.
Vooralsnog voorspelt de rege-
ing in B onneenkler-reimaean
ring in Bonn een kleine meer
derheid voor de verdragen.
Maar voor een wat meer be
trouwbare voorspelling moeten
we wachten op de resultaten
van de verkiezingen in Baden-
Würtemberg.
betreft de tulpen. De misère rond dit bolbloemprodukt bereikt
deze week bij de bloemenveiling E.M.M. te Roelofarends-
veen zijn dieptepunt. De wijzers op de veilingklokken bleven, in te
genstelling tot vorig jaar toen nog gouden prijzen uit de bus rolden,
nu steken op getallen die het beste kunnen worden aangeduid met
een „habbekrats". In Rijnsburg op de veiling Flora kwam men ook
al tot mindere noteringen. Op onze vraag hoe het er daar na de eer.
ste drie maanden van het jaar voorstaat in vergelijking met het vo
rige jaar kregen we als antwoord: „De anjers brengen minder op.
De jaar-rond-chrysanten brengen zelfs 45 cent per bos minder op
en ook de trosanjers halen de prijs van vorig jaar niet".
Centraal in deze prijsstellingen staat de overheidsproduktie en
steeds grotere aanvoer terwijl de afzet niet meegroeit.
Deskundigen verwachten in de komende jaren een nog grotere aan-
voerstijging. De heer De Groot van het consumentschup van de tuin
bouw in Lisse zegt er over: „De 30 a 40 procent aanvoerstijging van
het afgelopen jaar heeft men niet kunnen opvangen. Ik verwacht
dat deze uitbreiding nog wel een paar jaar op deze manier door
gaat. Een uitbreiding dus ondanks de slechte prijzen".
De heer De Grcvi ziet naast de onbeheerste teeltexplosie nog een aan
tal belangrijke factoren die deze situatie in de bloemteelt teweeg
heeft gebracht. De ontwikkelingen in het buitenlnnd spelen daarbij
een grote rol. De lage prijzen in de boemensector, voor een deel
veroorzaakt door de grote invoer vanuit Israël, Frankrijk, Italië en
Marokko. Een situatie die moeilijk is af te stoppen omdat de teelt
omstandigheden in deze landen dikwijls een stuk goedkoper produkt
opleveren.
Frankrijk bijvoorbeeld ligt op klimatologisch gebied een straatlengte
voor op Nederland, dat met veel kunst en vliegwerk zijn produkten
in dit „koude kikkerland" kan bewerken. Ook economische factoren
spelen een rol. Italië is al zover, dat de overheid de bloementeelt
animeert in de vorm van renteloze voorschotten.
Het is inmiddels wel duidelijk geworden, dat de EEG voor wat be
treft het bloembollenvak. niet datgene heeft opgeleverd wat werd
verwacht. Omdat ook andere lidstaten ongelimiteerd bloemen kwc.
ken is een oplossing in de vorm van een teeltbeperking onmogelijk
geworden. AL we de bloemen zelf niet kweken dun worden we door
anderen er onder bedolven.
De heer De Groot zegt daarover: „Teeltbeperking loopt uit op een
afvalslag, die ook zijn terugslag heelt op de bollen, een slechte bloei
houdt dan tevens in, dat de hollenprijzen zakken".
Over de afzetperspectieven bij een eventuele toetreding van Enge
land tot de EEG: „Engeland is vooi ons een geheel onbekende fac
tor. De verwachtingen zijn echter, dat de binnenlandverkoop enorm
omhoog moet kunnen".
In de EEG-kandidaatlanden Denemarken en Noorwegen ziet hij
feen toekomstige grote afnemers, temeer omdat in deze landen de
evolking nogal verspreid woont en juiat landen met veel verstede
lijking gunstige afnemers zijn
Amerika ais afzetgebied is duidelijk een tegenvaller geworden. De
huidige afzet wordt in bloemenkrlngen omschreven als een handvol.
Een tegenvaller die, hoewel d« reclameacties aardig uit de verf
kwamen, hoofdzakelijk te wijten is aan een gebrekkig distributieap
paraat. Bovendien verbruikt de Amerikaan weinig bloemen. Als hij
wel een bloemetje mee haar huis neemt dan is de supermarkt over
het algemeen de enige plaats waar hij koopt. Het blijkt een hele
toer „flowers from Holland" aan de man te brengen.
De depressie boven de Nederlandse bloementeelt zal ongetwijfeld
van tijdelijke aard zijn, al onderschat men het probleem van de
overproduktie beslist niet. Zeer recent nog hebben zier belangrijke
producenten in de siergewassenbranche de weg ingeslagen naar
een mogelijk hogedrukgebied. Zij gaan zich voortaan geheel con
centreren op hun produkt de Jaar-rond-lelie, iris, chrysant en anjer.
Zij nemen liet standpunt in. dat de stijgende vraag naar het jaur-
rond-produkt de Nederlandse bloemenkweker een goede gelegenheid
geeft de kostenfactor aan te pakken en zijn rendement op te voeren.
Met het zorgenkind de tulp blijven we dan nog zitten.
(ADVERTENTIE)
Hoe jc jc voelt als ze dr achter!
dat je nog nooit Campari hebt gei
tampari moetje gedronken hebben. Al istmaarccns in jc leven.
De duivel
In de in de buurt van Rome
gelegen stad Frosinone
kwam vannacht een naakte
man de slaapkamer van het
echtpaar Giuliani binnen,
met in de ene hand een ge-
zangenboek en in de andere
een palmtak. Hij sprak;
„Wat hent u een aardig ge
zin. Uw zeven kinderen zijn
een geschenk des Heren".
„Wie ben je" vroeg Luigi Giu
liani. cn de man antwoord
de: ..Ik ben de duivel" en
ineens was hij verdwenen.
Naderhand heeft de politie ..de
duivel" kunnen grijpen. Het
was de 27-jarige Antonio Pig-
natielli. Hij was gisteravond
in een taxi gaan zitten en
had de chauffeur opdracht
gegeven hem van Bologna
naar zijn woonplaats in het
zuiden van het land te bren
gen. Hij had vlot betaald,
ruim 400 gulden. Maar in dp
huurt van Rome was de man
zich geheel gaan uitkleden
en ineens liet hij de taxi
stoppen, stapte uit en ging
heen. In Frosinone had „de
duivel" op straat tal van
mensen gezegend en aardige
dingen tegen hen gezegd.
Klokken
Doordat er water was komen
te staan in de kelder van de
Laurenskerk in Rotterdam
gingen 's nachts om kwart
over een de klokken van de
toren luiden. De toegesnelde
koster kon weinig uitrichten
en waarschuwde de brand
weer. Deze pompte de keldet
leeg....en het luiden hield op.
Bloemen
Een 13-jarige jongedame uit
San Fransico heeft een aan
tal sleutelbloemen geruime
tijd blootgesteld aan diverse
soorten muziek, weergegeven
door de grammofoon. Hier is
het resultaat: de bloemen
trokken zich weinig aan van
klassieke muziek en deden
het best; door country en
westernmuziek en jazz wer
den zij enigszins in de groei
belemmerd, maar zagen er
overigens wel tierig uit
maar rockmuziek deed hen
de kleurige das om. ze wer
den ernstig in hun wasdom
gestemd en de bloemen pie-
rerden al vrij snel weg. IJ
bent gewaarschuwd.
Gevangenen
De „hond van gevangenen" In
<lc gevangenis van Green
Haven, in de staat New
York. eist loonsverhoging
voor hun bewakers. Dij de -
niet erkende- hond zijn 1.100
van de 1.700 gevangenen in
Green Haven aangesloten. In
een communiqué stellen de
gevangenen zich achter de
salariseisen van de bewakers,
die met staking hebben ge
dreigd als de eisen niet wor
den ingewilligd. „Wij zijn op
de hoogte van de omstandig
heden waarin de bewakers
werken, want dat zijn de om
standigheden waarin wij le
ven. Gevangenen, bewakers
en do hele gemeenschap zou
den er hij gehaat zijn wan
neer de looneisen worden in
gewilligd". zo schrijft de
bond in het communiqué.
Fluor
De fluoridering van het drink
water gaat verder, tot heil
van kindergebitten, die door
al te veel zoetigheden wor
den aangetast. Hoopvolle
vraag van ren oudere colle
ga: „Zou het ook goed zijn
voor oude snoepers Ho
peloos antwoord: nee.
Vondelpark
De Amsterdamse raad
houdt straks een oogje open
als het slapersvolk beperkt
in 't Vondelpark mag lopen.
Voor het voorbeeld van de
jeugd
is dus de raad gezwicht:
ook zij slaapt straks beperkt,
met 't andere oogje dicht.
Hart (1)
Enkele actuele uitspraken, die
in het kader van de hart
week wel eens gedaan zou
den kunnen zijn:
„Dat is een pak van mijn
hart" Kovacs bij het op toe
ren komen van de Ajax-doel-
puntenmachine).
„Nu moet ik van mijn hart
toch een moordkuil maken"
(Nixon bij het hervatten van
de bombardementen op
Noord-V i'etnam).
„En nu ben ik (och nog 's
lands hartelap" (Mies Bouw
man bij het winnen van da
Televizierring).
Praten
In Santiago is de derde wereld
handelsconferentie (Unctad)
begonnen, waarop 3.000 afge
vaardigde van 112 landen
moeten proberen de kloof
tussen de rifke cn arme lan
den te versmallen. Lr zlfh
mensen die vrezen, dat daar.
waar 3000 mensen praten,
men zelfs zi/n eigen woorden
niet meer kan verstaan n
dat de meeste afgevaardig
den tenslotte niet meer we
ten, waar het over gaat.
Hart (2)
Heef het raderwerk staat stil
ook als uw hart het net nij
wtt.
