Q9P
U vraagt en Frans
Nienhuys blijft draaien
Grillige
Bette Davis
bij
Dick Cavett
SAPP0R072
IKOR-
serie
over
rassen
Sapporo
op tv en
radio
Hou het scherm in 't oog
TERUGBLIK
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
DONDERDAG 3 FEBRUARI 1972:
(Van onze radio- en
t.v.-redactie)
HILVERSUM „Bestrijdt
eerst het racisme in je
eigen hart en omgeving en
help dan de onderdrukten
in andere landen" is één
van de uitgangspunten
van het Nederlands anti-
racisme-comité, dat in
ons land het anti-racis-
me-programraa van de
Wereldraad van Kerken
vertegenwoordigt.
IKOR/CVK-t.v. hebben in
nauwe samenwerking met
de Wereldraad veel pro
gramma's uitgezonden
over kerkewerk in de Mis-
natie overal ter wereld,
zowel over de vrijheids
strijd in Mozambique als
omer kerkwerk in de Mis
sissippi-delta. Met een se
rie van 7 programma's,
elk van 45 minuten," zul
len IKORBCVK, te begin
nen op donderdag 2
maart, deze materie be
handelen.
Een etnische minderheid is
een categorie mensen met
afwijkende raskenmerken
en een eigen cultuur bin
nen een grotere samenle
ving. Om zulke groepen
als minderheden te be
schouwen kan het accent
verschillend liggen. Suri-
namers zijn vreemdelin
gen om hun huidskleur
(een raskenmerk), gast
arbeiders zijn vreemde
lingen om hun taal, gods
dienst etc. dus om hun
cultuur.
De overeenkomst is dat wij
als Nederlanders hen al
len als vreemdelingen er
varen.
Vanavond: 9.05 uur Ned. II Ope
ningsceremonie.
Morgen: 6.30 uur Ned. II Samen
vatting, 12.30 uur Ned. I Samen
vatting, 17.30 uur Ned. I Samen
vatting. 7.50 uut Hilversum 1
Samenvatting.
Vrij kijken
gevraagd voor
meer AOW'ers
Den Haag (ANP) Twee PvdA-
Kamerleden hebben de regering
gevraagd een wijziging aan te
brengen in de normen voor de
vrijstelling van de omroepbij
drage voor AOW-trekkers. Het
zijn de heren Voogd en Egas,
die schriftelijk hebben gevraagd
of het waar is, dat iemand niet
meer voor vrijstelling in aan
merking komt, zodra hij een
uitkering krachtens de bij
standswet ontvangt. AOW-
AWW-ontvangers voelen dit als
een onbillijkheid, aldus deze Ka
merleden, die er met name op
wijzen, dat bejaarden in een te
huis ongeveer één maand zak
geld moeten neertellen voor de
omroepbijdrage.
U mag het van mij wel weten, maar ik voelde
een steek in mijn hart, toen op een dag in
1953 die hotelhouder in Veeridam met de
plaatselijke krant naar mij toekwam. „Houdt
u ermee op", vroeg hij. „Dat mag u ons niet
aandoen". Ik wist eerst niet waar het over
ging, maar inderdaad daar stond het: De
VARA had besloten om de populaire rubriek U
vraagt en wij draaien van Frans Nienhuys te
stoppen. Dit was gebeurd zonder enig overleg
met mii. Ik had heel de avond publiek vrolijk
bezig gehouden op de huishoudbeurs in Veen-
dam. Thuis heb ik het uitgehuild", vertelt
Frans Nienhuys.
Zijn vrouw Lily beaamt dat. Zeker van de
VARA had hij zoiets nooit verwacht. Iets der
gelijks was hem al eerder overkomen. In de
jaren '30, toen Willem van Capellen hem de
hoorspelkern uitwerkte, omdat Frans met zijn
voordrachten een grotere populariteit kreeg
dan chef Willem zelf. Dat heeft veel kwaad
bloed gezet bij Frans, die 66 jaar geleden in
Utrecht geboren voor het koksvak werd be
stemd, maar van zijn vader-de-rederijker de
liefde voor het toneel erfde. Dit leidde op zijn
18de jaar tot een volontairschap bij het Ned.
Toneel van Willem Royaards en in 1925 tot
het Nieuw Ned. Toneel met figuren als Saal-
born en Van Dalsum. Via de hoorspelkern van
Kommer Kleyn van de AVRO kwam hij van
wege zijn uitgesproken microfoonstem kort
nadien bij de VARA, waar Willem hem voor
noemde loer draaide. Frans Nienhuys ging
daarna met een eigen cabaretduo met ene
Jannie van Oogen de boer op, een geldbelust
dametje, waar hij weinig wijzer en veel ar
mer van werd. Intussen was er een storm van
protest opgestoken door het land over de ver
dwijning voor de micro van Frans Nienhuys.
De 'VARA wilde er toch een mouw aan passen
en haalde hem in september 1935 in huis om
een geheel nieuw programma te verzorgen,
waarvoor Frans Nienhuys zelf in één nacht de
nu nog gehanteerde titel bedacht: u vraagt en
wij draaien, dat met een onderbreking in de
oorlog tot 1953 stand hield en elf jaar geleden
weer bij radio Veronica opdook. Elke zondag
ochtend van 9 tot 10 uur beurt hij de benar
den op, zalft hij zieken, lenigt hij leed en fruit
bij de vreugde op van jarigen en jubilanten.
dit alles in welgekozen bewoordingen met een
intonatie, die velen tot in de pit van de ziel
treft.
Frans Nienhuys: „In het begin bij de VARA
screef S. de Vries jr. de bgeeleidende tekst
en mocht ik de namen niet voluit noemen. Ik
had het over de heer L. te Z. en mevr. K. te
H. Dit onpersoonlijke lag me niet. ik trad met
mijn eigen cabaret op in ziekenhuizen en in
richtingen en trof daar al die mensen die ver
langden naar een opbeurend woord, van ie
mand die warm kon meeleven en dat ook op
recht meende zonder er zelf beter van te wor
den. Ik heb daar dikwijls met tranen in de
ogen langs de bedden en de wagentjes gelo
pen. Ik schijn er slag van te hebben, niet om
die mensen beter te maken, dat kan niet,
maar wel om ze een hartelijk opkikkertje te
bezorgen. Ik kreeg van die mensen brieven, die
ik huilend las. In die jaren ben ik ook ge
trouwd met Lily Rost, een cabaratière en re
vuedanseres, die twaalf jaar jonger is dan ik
en met wie ik een act ben gaan doen. Ik zocht
toen een meisje voor een schetsje en dat gaat
nu nog steeds voort, maar het heeft jaren ge
duurd voor we trouwden, omdat ik vond dat
je eerst respect voor elkaar moest leren heb
ben en niet zoals nu meteen maar intiem we
zen. Ik nam toen gelijk de zaak van mijn
schoonouders over. een kleine Bijenkarf voor
tabak, glas- en aardewerk, galanterieën en zo
meer. Die heb ik verleden jaar verkocht,
want het werd me te druk overdag in de zaak
en 's avonds op de planken of snel naar de
studio voor verzoekplaatjes. In 1961 bereikte
mij een wonderbaarlijk telefoontje. Mijnheer
Slootmans was aan de lijn, één van de groot
ste aandeelhouders van Veronica. Die zegt: „Ik
lig vannacht wakker te woelen, omdat ik een
populaire trekker in het Veronica-programma
wil hebben. Ik lig te peinzen, te peinzen, en
kom plotseling op de naam Frans Nienhuys.
En of je u vraagt en wij draaien maar weer
wil gaan doen". U begrijpt, mijn hart sprong
op van vreugde, na zoveel jaren dacht men
nog aan mij. Ik heb onmiddellijk ja gezegd en
kreeg na de eerste oproep 20.000 tot 25.000
aanvragen binnen, waarmee ik gelijk een heel
jaar vooruit kon. Mijn grote kracht is dat ik de
geestelijke en lichamelijke moeilijkheden van
de mensen begrijp.
Wat zijn wij ontzettend rijk met onze gezond
heid, dat je kunt lopen, zien en horen. Soms
zegt er wel eens iemand tegen me: Meent u
dat nou allemaal of neemt u een loopje met
die mensen. Dan word ik ziedend. Dan zit ik
te grienen. Mijn vrouw weet dat. Daar
schaam ik me niet voor. De mensen weten
dat het mij recht uit het hart komt. Ik ben nu
eenmaal gemakkelijk sociaal bewogen en had
eigenlijk best maatschappelijk werker kunnen
worden. Door dit programma heb ik mezelf
leren kennen. Het liefst zou ik bij al die men
sen persoonlijk op bezoek gaan. Dat is onbe
gonnen werk. Voor enkelen maak ik een uit
zondering, bijv. een vrouwtje, dat geopereerd
is en al 20 jaar ziek. Daar moet ik heen met
een bloemetje of een bonbonnetje. Die mensen
willen hun hart uitstorten. Bij mij. Hele ver
halen. Het allerintiemste, met soms erbij dat I
ik het maar niet aan hun man of vrouw moet
vertellen, want aan die hebben ze het soms j
nog niet eens durven vertellen. Echt waar, ik j
zit met mijn hele hart vast aan dit werk. Ve- j
ronica mag het mij niet afnemen. Het is het j
enige wat ik nog heb. Als Veronica het niet
meer kan betalen, ga ik gratis verder. De
mensen kunnen mij niet missen. Zij vragen
om oom Frans. Maar ik zet me ook in voor
zeehondenbaby's die levend gevild worden en
voor zangvogels die in netten worden gevan
gen, omdat elk vogeltje moet kunnen zingen
zoals het gebekt is. En dan kom ik ook op te
gen watervervuiling en het overmatig gebruik
van insecticiden. Het is onvoorstelbaar hoe de
mensen reageren.Een invalide vroeg om puz
zels. Hij werd eronder bedolven. Een zieke
die postzegels verzamelde kreeg er na mijn
oproep miljoenen over de post. U kunt me ge
loven. Ik heb de brieven ter inzage. Daar zit
ik bij te huilen. Ik heb een brief van een moe
der van jaren terug. Zij had een plaatje ge
vraagd op de verjaardag van haar zoon, die
toen in Ned. Indië bij de politiële acties was
betrokken. Kort voor de uitzenddatum kreeg
ik weer een briefje van haar. Daar stond in:
„Ik heb bericht gekregen dat mijn zoon ge
sneuveld is. Wilt u toch dat plaatje draaien,
dan zal ik voor het Mariabeeld vragen of hij
boven goed bezorgd is". Ik heb een andere
brief van een jonge weduwe met kinderen, die
om een plaatje had gevraagd voor haar man
die jarig geweest zou zijn. Zij schreef: „Wat
ben ik u dankbaar dat u dat plaatje hebt ge
draaid. De kinderen geloven dat vader boven
mee kon luisteren. Zij hebben de balkondeu
ren wagenwijd opengezet om hem de muziek
maar goed te laten horen daarboven."
TON OLIEMULLER
Frans Nienhuys: De r
i vragen om ome Frans
Bette Davis in de film „What ever Happened to Baby Jane?
In de Dick Cavett Show wordt
deze avond de schijnwerper ge
richt op de thans 64-jarige actri
ce Bette Davis. Daarbij zouden
wel eens heel pittige dingen
naar voren kunnen komen, want
Bette, in de jaren dertig een
van de paradepaardjes van
Warner Brothers stond nu niet
bepaald bekend als de gemak
kelijkste. Dat wordt misschien
het beste geïllustreerd door een
voorval dat wijlen Errol Flynn
in zijn autobiografie „My wic
ked, wicked ways" beschrijft.
Voor de opnamen van de film
„Elizabeth arrd Essex" moest
Bette als koningin Elizabeth
van Engeland Flynn een klap in
het gelaat geven. Tijdens de re
petities, die aan de opname
vooraf gingen, kreeg Flynn zo'n
daverende dreun te incasseren
met een hand waaraan boven
dien nog een knots van een ring
zat, dat hij stond te suizebollen.
Op zijn vraag of het niet wat
minder kon, antwoordde Bette
dat zij als actrice haar hele we
zen in haar rol moest gooien.
Pas nadat Flynn gedreigd had
bij een herhaling haar een
dreun terug te verkopen, hield
Bette zich een beetje in.
Na aanvankelijk het lieve meisje
te hebben gespeeld in tal van
onbeduidende Warner-producten,
maakte Bette pas naam als de
fatale vrouw in „Dangerous"
voor welk rol zij in 1934-1935
een Oscar kreeg. Van dat mo
ment af was Bette „de" fatale
vrouw van het witte doek. In
1937-1938 veroverde zij haar
tweede Oscar voor de titelrol in
Jezebel".
Met het klimmen der jaren koos
zij haar rollen wat voorzichtiger
uit, zo speelde zij met veel suc
ces de ouder wordende actrice
in „All about Eve" en een stok
oude appelverkoopster in ,,A
pocketful of miracles" een re
make van Frank Capra's,, Lady
for a day". Met Robert Al-
drich's „Whatever happened to
Baby Jane" luidde Bette Davis
een nieuw stadium van haar
lange carrière in. Tegenwoordig
is zij meestal te zien als een
drakerige vrouw op leeftijd.
Ned. 2 21.25 uur.
Calimero
Het kleine kuikentje komt weer in
een hachelijke situatie terecht.
Hij moet drie ratten uit zijn
huisje verjagen.
Ned. 1 9.05 uur.
't Stokpaard
In het programma over hobby's
wordt uitgebreid aandacht be
steed aan de hobby's van twee
zeer bekende akteurs.
Uit Nederland is dat Ton Lensink,
terwijl de TROS in Engeland de
hobby filmde van Deryck Guy-
ler, die grote bekendheid kreeg
door de vertolking van de rol
van conciërge Potter in de serie
„Please Sir!".
Ned. 1 9.35 uur.
De rechter in het wit
Brigitta schiet haar echtgenoot
dood omdat ze zich door zijn
vriendinnen bedreigd voelde.
Commissaris Paul Trimmel ge
looft echter niet veel van dit
verhaal.
Ned. 1 20.21 uur.
Rally van Monte Carlo
In een extra uitzending van We
reld op Wielen een gefilmde im
pressie van de vorige week ge
reden Rally van Monte Carlo.
Om de zeven Nederlandse deelne
mende rally-teams (waarvan
drie „Wereld op Wielen"-wa-
gens), beelden van de aanloop
route, de aankomst te Monte
Carlo en de verrichtingen van
de rijders gedurende de gehele
rally op de beeldbuis te kunnen
vertonen, zijn diverse camera
ploegen waarvan de enige
training een slipcursus was
acht dagen en nachten in touw
geweest om de ervaren cou
reurs te filmen.
Ned. 1 22.50 uur.
Laurel en Hardy
Stan en Laurel hebben een dag
vrij genomen om met twee
meisjes op stap te gaan. Het
drukke verkeer speelt hen ech
ter parten.
Ned. II 20.35 uur.
Namens
Het verhaal van een geschoolde
technicus Ted Williams, die vo
rig jaar in Wales werd ontsla
gen wegens fabriekssluiting.
Ned. II 20.55 uur.
Is Hilversum in handen van
Nieuw Links? Het Is gesugge
reerd door mr. Hiltermann, het
is terzake de anti-Ameri
kaanse versie beschuldigend
uitgesproken door de hoofdre
dacteur van het Amerikaanse
blad TV-Guide. VARA's Achter
het Nieuws Internationaal was
eraan gewijd.
In het forumgesprek werd niet
aangeknoopt bij specifieke uit
zendingen, de diskussie bewoog
zich om hoofdpunten en oorza
ken. Die diskussie liet wel een
duidelijke konklusie toe:
nieuws, is ook in Hilversum,
.datgene wat ongewoon is. De
dingen die in Amerika gebeuren
komen in het nieuws in zoverre
zij ongewoon zijn. Meestal zijn
dat de dingen die Amerika niet
op zijn best voorstellen.
Terzake de opstelling van de
nieuwsmedia ten opzichte van
wat gebeurt in de USA en de
USSR was Hans Gruyters' me
ning erg verduidelijkend: men
taal Is de Sovjet-Unie zo ver, de
V.S. zo dichtbij. Kritiek op
Amerika is kritiek op een golfje
bekende derhalve, kritiek op de
Sovjet-Unie is kritiek op een
nauwelijks gekende vreemde
ling.
Hans had natuurlijk gelijk. Het is
alleen de vraag of de veelge
noemde „gemiddelde kijker"
dat nuance-verschil ook kan op
brengen bij zijn dagelijkse por
tie voorlichting via de tv.
Regeert Nieuw Links? In de twee
de Kamer vond gisteren het de
fensie-debat plaats. Den Haag
Vandaag gaf daar bij monde
van NOS-kommentatoren Van
Hoorn en Verplanken verslag
van. Die NOS behoort uit hoofde
van zijn ontmoetings-status
strikt neutraal te zijn. Het kom-
mentaar van de beide NOS-jon-
gens was dat allesbehalve.
De reden? Nieuws is niet wat een
regering voorstelt, maar vooral
wat de oppositie verwerpelijk
vindt. De NOS-jongens waren
wat de nieuwswaarde betreft
volkomen in het gelijk wat hun
weergaven betreft. Maar dat de
Nederlandse kiezer objektief
wordt voorgelicht over politieke
Regeert Nieuw Links in Hilver
sum? Natuurlijk niet. In Hilver
sum regeert datgene wat nieuws
oplevert. En dat is het anti-zijn.
Antie-regering, welke regering
dan ook. Anti-maatschappelijk
stelsel, welk stelsel dan ook.
Anti de grootste macht In de
wereld, toevallig Amerika.
Gaat ons land aan dit negativis
me ten onder? Geen sprake
van. De Nederlander hoort, wikt
en kiest. Kiest blijkens het
NOS-journaal ondanks de linkse
Subsidie voor
Brandpunt
Den Haag (ANP) De nationale
commissie ontwikkelingsstrate
gie 1970-1980 heeft besloten voor
bijna 90.000 gulden aan subsi
dies toe te kennen aan diverse
projecten. Onder meer gaan
25.000 naar de KRO (Brand
punt) voor een tv-reportage
in Latijns-Amerika en 9500
naar het Angola-comité voor
een bewustmakingsaetie onder
de Nederlandse bevolking over
Angolese koffie.
TELEVISIE
HEDEN
NEDERLAND I
NOS
18.45 uur
Fabeltjeskrant
18.55 uur
Journaal
TROS
19.05 uur
Calimero
19.10 uur
Wat een familie
19.35 uur
Het stokpaard
20.00 uur
Journaal
20.21 uur
De rechter in het wil
22,20 uur
Rallye van Monte
Carlo
IKOR
22.50 uur
Leerhuis
23.20 uur
Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 uur
Fabeltjeskrant
18.55 uur
Journaal
19.05 uur
Elfde Olympische
Winterspelen
20.00 uur
Journaal
VPRO
20.21 uur
Berichten uit de
samenleving
20.35 uur:
Laurel en Hardy
20.55 uur
Namens een
werkloze Engelsman
21.25 uur
Dick Cavett-show
NOS
22.15 uur
Ter visie
22.40 uur
Journaal
kleur
MORGEN
NOS
10.45 uur
Schooltelevisie
12.30 uur
Olympische Spelen
18.45 uur
Fabeltjeskrant
18.55 uur
Journaal
EO
19.05 uur
Leeuwarden zingt
19.30 uur:
The Jesus revolution
20.00 uur
Journaal
VARA
20.21 uur
Achter het nieuws
20.50 uur
Twee voor twaalf
21.50 uur
Hadimassa
22.10 uur
Een klein uur U
22.50 uur
Journaal
NEDERLAND II
NOS
6.30 uur
Olympische Spelen
18.45 uur
Fabeltjeskrant
18.55 uur
Journaal
NCRV
19.05 uur
De Roger Whittaker-
show
20.00 uur
Journaal
20.50 uur
Waar of niet
20.21 uur
Farce Majeure
21.30 uur
Tunesië
22.05 uur
Ander nieuws
NOS
22.20 uur
Uit de kunst
22.50 uur
Journaal
22.55 uur:
Den Haag vandaag
kleur
RADIO
HEDEN
HILVERSUM I
af. praatje. 18.9
20.30 (S) Radio Actief:
van DS'70. 13.00 (S) Jeugd e
13,25 De Respr.iken brief. IKOR:
19.30 Kleur: vragen rondom schrift
en samenleving AVRO: 20.0(
Nieuws 20.05 (S) Residentie Orkes'
en solistenOude en moderne mu
ziek. In de pauze: gesprekken. 22.01
Mededelingen. 23.01
MORGEN
HILVERSUM I
NOS: 00.00-7.00 Sapporo '72: Reporta
ges Olympische Wlnterspelen^er
uitzendingen van de nieuwsdienst ei
om 5.45 en 6.50 Weerberichten
KRO: 7.00 Nieuws. 7.02 Het levend»
woord; 7.07 (S) Bndlnerle: klassle
Olympisch Journaal). S.24
110.30-10.32 Nieuws): 11.00 Voor d<
zieken; 11.55 Mededelingen; lO.f»
tuinbouw: 12.30 Nieuws; 12.41
iO Actualiteiten: 13.00-13.05 Radei
ar13.50-14.00 Sapporo
14.30 (S) Interlokaal o)
Iddagm.iR.-'/u-.e
17.00 Zondet
7.10 fS) Metropole Orkest
HL.solist: Klas
sieke muziek 9.35 Waterstanden
9.40 'Si Dameskoor: 10.00 Voor dl
(XTT volksmuziek van Taiwan
11.55 Beursberichten NOS: 12.0
programma. 12.30 Overheldsvoorocfi
ting: Uitzending voor de landbouw
...9PHHInformatie irll
binnen- en buitenland: 13.50 (S) Pr4
monade orkest. 14 25 Spiegel yaf
Duitsland: Informatie en muziek ul
r.dsrepublick. EO: 14.55 Ruim
de zieken. VPRO: 16.00 VPRO-VrlJ
dag: lichte grnmmofoonimuzlek. N
ortages. In
7.02 Zing. zfeij
.03 De Vincent van EnR«
VPRO: 12 00 Nleuwl
Joe Blow Show. 13.1
«1 Fel lx Meurder* Shn\1
