„Als men iemand nog niet kent,
niet te gauw over ramp spreken'
Protestanten
houden weer
optochten
MGR. GIJSEN:
STERKE
UITBREIDING
VLOOT
NOORD-IERLAND
Nieuwe
bisschop
studieus man"
Volgende fasen
in EEG eisen
helder denken
MAZZARAZZIA
IN ISTANBOEI,
Carbolramp
in Deens
dorp
Britse premier Heath:
Zahala in
vrijheid
MAANDAG 24 JANUARI 1972
LEIDSE COURANT
NUNHEM (KNP/ANP) - „Het woord
Gods verkondigen, opdat de mensen,
die daarvoor open staan, worden ge
bracht tot eerbetoon aan God. Vandaar-
uit moeten zij de mogelijkheid en de
kracht hebben om onze maatschappij te
bevruchten met de opvattingen en be
doelingen van het evangelie".
Aldus schetste de nieuwe bisschop van
Roermond, dr. J. M. Gijsen zijn opvat
ting over zijn taak als bisschop. Hij
deed dit tijdens een persconferentie za
terdag, direct na het bekend worden
van zijn benoeming.
Een benoeming, waarvoor hij naar zijn
zeggen eerst dinsdag was benaderd
door de pronuntius in Nederland, mgr.
A. Felici. Na een vrij langdurig ge
sprek, waarin alle facetten waren be
licht had hij meteen zijn beslissing ge
nomen en de benoeming geaccepteerd.
Hij ontkende, dat zijn vakantiereis naar
Rome met mgr. Simonis, bisschop van
Rotterdam - met wie hij al jaren be
vriend is - afgelopen zomer met deze
benoeming te maken had gehad.
Profiel
Op de vraag of hij zichzelf herkende in
het profiel van de bisschop, zoals dat in
de enquête van het bisdom naar voren
was gekomen, antwoordde mgr. Gijsen,
dat er meer dan een enquête was ge
weest, de een meer gericht op de prak
tische taken van de bisschop, de andere
meer spiritueel getint.
Mgr. Gijsen meende, dat uit alles was ge
bleken dat men allereerst een gelovig
bisschop verwacht, die tracht te leven
uit het evangelie en die de mensen
daarin kan voorgaan. In die zin, aldus
dr. Gijsen, meen ik dat men niet zonder
meer kan en mag zeggen, dat ik niet
aan welke profieltekening ook zou
beantwoqrden.
Hij toonde zich geen voorstander van de
ontkoppeling priesterschap-celibaat. Hij
was dan ook gelukkig met de resultaten
van de jongste bisschoppensynode, die
de celibataire levenswijze had beves
tigd.
Aan het feit, dat hij weinig praktische er
varing heeft in de zielzorg tilde de nieu
we bisschop niet zo zwaar. Zijdelings
heeft hij, zoals hij zei, de laatste jaren
met veel pastorale problemen te maken
gehad.
Een van de punten, die bij de profielteke
ning naar voren waren gekomen, was
dat de bisschop een bruggenbouwer zou
zijn binqen de huidige verwarring.
Mgr. Gijsen zei hierover: „Als er echt
duidelijkheid komt en de zaken positief
Vorming priesters
voornaamste taak
voor toekomst
worden benaderd met tact, voorzichtig
heid, begrip en overtuiging, dan zal ie
der, die bereid is de brug op te gaan de
weg wel vinden". Zelf zegt hij tot geen
enkele groepering te behoren. „Ik be
hoor tot de roomskatholieke kerk en
binnen deze kerk zal ik het evangelie
verkondigen."
Laten betijen
Aan de mogelijkheid van een tweede of-
faire als die rondom de benoeming van
mgr. Simonis, gaat hij voorbij met de
opmerking: „Rustig laten betijen. Men
moet niet te gauw over een ramp spre
ken, zeker als het iemand betreft, die
men nog niet kent en van wie men ze
ker niet weet, wat hij gaat doen".
Over het feit, dat hij niet voorkwam op
de voordracht aan Rome van het kapit
tel, zei mgr. Gijsen: „Ik weet niet of ik
er wel of niet op voorkwam. Er is vaak
te veel nadruk gelegd op de beslissende
factor van het kapittel. De paus beslist
na een uiterst zorgvuldig onderzoek
langs diverse kanalen. Er is in de histo
rie al zo vaak afgeweken van een kapit
telvoordracht."
Maar ligt de gevolgde procedure bij deze
benoeming dan wel in de lijn van de
collegialiteitsgedachte in de geest van
het tweede Vaticaans concilie? Mgr.
Gijsen meent van wel. Naar hij veron
derstelt heeft Rome vele adviezen ge
vraagd, zowel van het kapittel als van
het episcopaat, als van priesters en le
ken in het bisdom. Die zijn, naar hij
aannam, ingepast in de algemene richt
lijnen, die men van alle zijden in Ne
derland kreeg. Hij gelooft, dat op die
manier de grootst mogelijke mate van
advies inwinnen en dus ook van mee
spreken van het volk, inderdaad gevon
den is.
Groeperingen
Op de vraag hoe hij staat tegenover de
diverse groeperingen binnen de kerk
van Nederland, zei mgr. Gijsen te gelo
ven, dat elke groepering op eigen wijze
probeert de geest van het evangelie te
volgen, volgens de lijnen van het conci
lie. Hij meende, dat zij recht van be
staan hebben, maar geloofde echter
ook, dat er groeperingen zijn, die mis
schien langzaam maar zeker en mis
schien zonder het zelf te weten, althans
wat een aantal van hun aanhangers be
treft, zich ietwat buiten de kerk hebben
gemanoeuvreerd.
„Ik denk dan met name aan Septuagint.
Ik wil niet zeggen dat dit voor alle le
den van Septuagint bewust geldt maar
ik geloof, dat met name de wijze waar
op Septuagint zich tijdens de bisschop
pensynode vorig jaar heeft opgesteld,
zodanig is geweest, dat men van een
loyaal staan binnen de rooms-katholieke
kerk niet meer kan spreken."
Over de extreem-rechtse groep rondom
pater Kotte gaf hij als mening te ken
nen, dat zij zich in het gevaar begeeft
buiten de kerk terecht te komen. „Aan
beide kanten", aldus mgr. Gijsen, „is
er een groot gebrek aan kennis van za
ken. Als dat verandert, komt er meer
eenheid. Eerst moeten wij ruzies en
verdachtmakingen stoppen".
Met politiek zal de nieuwe bisschop zich
niet inlaten. Politieke geëngageerdheid
vindt hij voor priesters minder wense
lijk. De priester moet volgens hem al
gemeen maatschappelijk geëngageerd
zijn.
„Het zich uitdrukkelijk met politiek inla
ten is op basis van de noga! vervelende
ervaringen in de kerkgeschiedenis een
zeer gewaagde zaak. Dit wil niet zeg
gen, dat de kerk geen invloed op de po
litiek mag hebben, maar die zal in feite
ieder christen hebben door zijn houding,
door zijn opstelling en denken vanuit
het evangelie."
Als voornaamste taak voor de toekomst
ziet mgr. Gijsen de recrutering en vor
ming van priesters. Grote aandacht zal
moeten worden besteed aan de spiritua
liteit in de vorming.
Episcopaat
De vraag of hij samen met mgr. Simonis
binnen het Nederlands episcopaat een
aparte groep zal gaan vormen, beant
woordt hij met de opmerking, dat hij
dat niet zo wil zien. „Ik kan mij dat
moeilijk voorstellen, gezien het feit, dat
mgr. Simonis con amore samenwerkt
met de andere bisschoppen". Over het
bisschoppelijk beleid in Nederland, zei
hij geen oordeel te kunnen vellen: „Ik
ken de bisschoppen en hun achtergron
den niet."
Over zijn gezondheid - hij is de laatste ja
ren nogal eens ziek geweest en daarom
ook als rector in een zusterhuis be
noemd - verklaarde hij, dat hij zich op
het ogenblik prima voelt, maar dat hij
het wel wat kalmer aan is gaan doen.
Koningin Juliana is gisteravond naar Kopenhagen vertrokken voor bijwonen van de begrafenis van koning
Frederik die vanmiddag heeft plaatsgevonden. Op de luchthaven Kastrup werd zij begroet door konin
gin Ingrid van Denemarken.
Arrestaties na
grote diefstal
Zwanenburg (ANP) In het af
gelopen weekeinde heeft de ge
meentepolitie van Haarlemmer
meer twee broers uit Zwanen-,
burg gearresteerd op verdenking
van het plegen van acht tien
inbraken. Zij worden verdacht
van de inbraak bij een juwelier
in Zwanenburg, waar ruim een
week geleden voor 100.000 gul
den werd buitgemaakt. Een
aanstaande zwager van beide
broers werd gearresteerd op
verdenking van heling.
WASHINGTON (AFP/UPI) Bij
de 83,4 miljard dollar omvatten
de begroting die het Amerikaan
se ministerie van defensie van
daag bij het Congres heeft inge
diend, is de nadruk vooral ge-
o enkele Utrechtse straten zijn gisteravond enige honderden pillen op
het wegdek gevonden. De gemeentereiniging heeft de pillen opge
veegd en opgzzcgen. Hst waren, zo bleek uit een onderzoek, overja
rige sulfatabletten, afkomstig van een Amsterdamse cininefabriek.
Hoe de tabletten op straat zijn terechtgekomen is nog een raadsel.
De politie zag er op toe, dat geen pillen werden meegenomen, hoe
wel ze vrij onschuldig waren.
legd op verdere ontwikkeling van
de zeemacht als tegenwicht
voor de zich nog steeds uitbrei
dende Sowjet-vloot, de ontwikke
ling van de nieuwe B-l strategi
sche bommenwerper en een
vliegend waarschuwings- en
controlesysteem.
De begroting is 6,3 miljard dollar
hoger dan die voor het huidige
financiële jaar, maar volgens
het Pentagon gaat tweederde
daarvan op aan salarisverhogin
gen. De feitelijke kosten in het
jaar 1 juli 1972—30 juni 1973 zul
len 76,5 miljard dollar bedra
gen. Voor het overige bedrag
zal het Congres vooraf toestem
ming moeten geven voor de ont
wikkeling van wapens, schepen,
vliegtuigen en onderzeeboten
waarvoor nog slechts plannen
op tafel liggen of die in het eer
ste ontwikkelingsstadium zijn.
Hiertoe behoren oen nieuwe kern-
onderzeeboot die zal worden
uitgerust met lange-afstandsra-
ketten met een bereik van bijna
10.000 kilometer, de strategische
B-l-bommenwerper waarvan
men twee prototypes wil bou
wen en het vliegend controlesy
steem voor opsporing en volging
van naderende raketten en bom-1
menwerpers. Voorts wil het
Pentagon een nieuw vliegdek-1
schip van ongeveer 80.000 ton
bouwen. Hiervoor is een miljard
dollar in de begroting opgeno
men.
Volgens functionarissen van het
Pentagon is de nieuwe defensie
begroting 30 procent van de to
tale begroting en lager dan die
voor sociale zaken, gezondheids
zorg en onderwijs. Op het hoog-1
tepunt van de oorlog in Vietnam
in 1968 maakte defensie 39 pro
cent uit van de totale begroting.
BELFAST (AFP-AP-UPI) De
protestantse organisaties in
Noord-Ierland hebben meege
deeld dat ze hun traditionele op
tochten dit jaar door laten gaan
ondanks bet demonstratiever
bod. Dit betekent een openlijke
tarting van de unionistische en
zelf ook protestantse regering.
Het besluit, dat ernstige conse
quenties kan hebben, werd be
kend gemaakt door een over
koepelend comité van de voor
naamste protestantse organisa
ties zoals de Oranje-orde, de
zwart orde en ..de leerjongens
van Londonderry".
Functionarissen van het IRA heb
ben verklaard dat de guerrilla
organisatie de telefoons heeft
afgeluisterd van ministers van
de Ierse republiek en Noord-Ier-
land.
Zij verklaarden dat het afluiste
ren na twee jaar is gestaakt
omdat de veiligheidpolitie in de
republiek had ontdekt wat er
gaande was.
,In de naaste toekomst zijn wij
van plan bandopnamen van de
gesprekken te publiceren zodat
het Ierse volk kan zien hoe zijn
toekomst in handen is van een
troep ambitieuze zakenlieden
die alleen belangstelling hebben
voor hun eigen portemonnee".
ROERMOND Kruispunt
Beugen, gemeente Oeffeit
(N.B.) is de geboorteplaats
van de nieuwe bisschop van
Roermond, dr. Joannes Ma-
thias Gijsen. Op 7 oktober
1932 werd hij geboren in
deze plaats, die zijn naam
ontleent aan de kruising van
de spoorlijnen Venlo-Nijme-
gen en Gennep-Boxtel.
Na zijn priesterwijding op 6
april 1957 werd de neomist
Gijsen kapelaan in de paro
chie van Altijddurende Bij
stand in Valkenburg. In 1959
werd hij benoemd tot leraar
godsdienst in Rolduc.
In die periode begon hij aan
de universiteit van Bonn aan
een studie theologie, met
hoofdvak kerkgeschiedenis.
In juni 1963 promoveerde hij
in het laatste vak tot doctor
op het proefschrift „Nikolaus
Heyendal, abt von Rolduc
und eine stel lung zum Jan-
senismus".
Na zijn promotie gaf hij tijde
lijk lessen in de kerkgeschie-
denis aan het Roermondse
grootseminarie en begon aan
een wetenschappelijk histo
risch werk over mgr. Pare-
dis, de eerste bisschop van
Roermond na het herstel van
de hiërarchie in Nederland
in 1853.
In 1967 volgde zijn benoeming
tot rector van het tehuis
voor geestelijk en lichame
lijk gehandicapte kinderen in
Schinnen. Tevens was hij
staflid van het retraitehuis in
Spaubeek, later godsdienstle
raar aan de kweekschool en
leraar aan het bisschoppelijk
college te Echt. In 1969 werd
hij benoemd tot rector van
het rusthuis St. Elisabeth te
Nunhem.
Mgr. Gijsen wordt door zijn
omgeving gekenschetst als
een studieus man met grote
belangstelling voor de weten
schap.
KOPENHAGEN (AFP) Als ge
volg van het verongelukken van
een tankauto met cnrbolzuur in
het Deense dorp Simmersted
zijn twintig mensen met vergif
tigingsverschijnselen In het zie
kenhuis opgenomen.
De tankwagen was donderdag
avond op een besneeuwde weg
geslipt en omgeslagen. Door het
ontstane lek vloeide twintig ton
carbolzuur weg, voor een deel
in sloten en rivieren. De giftige
stof heeft al vele vissen en vo
gels het leven gekost.
Ondanks de hevige protesten wordt de Koninginnekerk in Rotterdam
toch gesloopt. Demonstraties, bezettingen en andere vormen van pro
test hebben niet kunnen voorkomen dat het achterste gedeelte van de
kerk al behoorlijk geleden heeft onder de slopershamers.
Nazi-verleden
hoofd Duitse
veiligheid
HAMBURG (AFP/DPA) De di
recteur van het Wostduitse
„centrale bureau voor de be
scherming van de grondwet"
(de veiligheidsdienst), Hubert
Schrtibbcrs, is onder het nazi
bewind als officier van justitie
opgetreden in politieke proces
sen.
Deze onthulling van het tijdschrift
„Der Spiegel" is door de be
trokkene zelf bevestigd. In zijn
toenmalige houding zag hij ech
ter „niets immoreels". Wel gaat
hij maandag minister van bin
nenlandse znken Genscher een
toelichting verstrekken op het
artikel.
Ginsburg in
Moskou terug
MOSKOU (AP) Van zegslieden
in Moskou is vernomen dat de
Russische schrijver Alexander
Ginsburg, die een vrijheidsstraf
van vijf jaar had gekregen voor
het schrijven van een „wit
boek" over het proces tegen
zijn dissidente collega Andreji
Sinjavski, uit gevangenschap is
ontslagen en in Moskou terugge
keerd.
Evacuatie van
Bihari's uit
iutefabriek
NARAYANGANJ (AP) Onder
bescherming van de politie van
Bangladesi en Indiase legereen
heden is dit weekeinde een begin
gemaakt met de evacuatie van
30.000 Bihari's uit de jutefehriek
te Narayanganj, de grootste ter
wereld.
De Bihari's. een door de Bengali's
gehate minderheid in Bangla
desi, omdat zij met de Pakista
ni's hadden gesympatiseerd,
vormden het merendeel van de
arbeiders van de fabriek. Zij
worden thans vervangen door
Bengaalse arbeidskrachten.
De Bihari's worden overgebracht
naar een militair kampement
aan de rand van de luchthaven
van Dacca, waar de Pakistaan
se krijgsgevangenen waren on
dergebracht tot dezen naar In
dia werden geëvacueerd.
De Griekse componist tekst
dichter en zanger Mikis
Theodorakls heeft gister
avond in het concertgebouw
in Amsterdam zijn eerste
van vijf concerten in ons land
gegeven. De Griek is in Ne
derland als onderdeel van
zijn een half jaar durende
wereldtournee, die hem naar
zeker 15 landen zal voe
ren. In Amsterdam was de
volgepakte grote zaal van
het Concertgebouw niet eer
der tevreden dan nadat door
allerlei toegiften het ruim
twee uur durende program
ma was uitgelopen tot bijna
drie uur. Herhaalde malen
waren er staande ovaties.
(van onze correspondent)
MADRID De Spaanse indus-
strieel, die vorige week door
Baskische nationalistische extre
misten werd ontvoerd, is zater
dagavond vrijgelaten. De ont
voerde, Lorenzo Zabala, werd
achtergelaten op een stille land
weg in het roerige Baskenland
in Noord-Spanje. Gistermorgen
vroeg was hij herenigd met zijn
gezin.
Hij zei niet bezorgd te zijn ge
weest voor zijn leven, ondanks
het feit. dat zijn ontvoerders
hadden gedreigd hem vanmor
gen te „executeren" indien hun
eisen niet zouden worden inge
willigd. Hij was redelijk goed
behandeld.
INSTANBOF.L (AP) Ruim
80.000 Turkse militairen en poli
tieagenten hebben Instanbocl af
gezocht naar linkse guerrilla
strijders.
De stad was vijftien uur lang vol
ledig van de buitenwereld afge
sloten. Dc drie milijoen inwo
ners was voor de duur van de
operatie „Tornado een" een
gaansverbod opgelegd, dat ook
voor alle buitenlanders gold.
De leiders van de actie hebben
meegedeeld dat enige arresta
ties zijn verricht en dat een
aantal wapens is buitgemaakt.
Herdenking
febrnarislaking
m
Am
AMSTERDAM (ANP) In Am
sterdam wor-lt op 2*> februari
werr de februaristaking 1941
her-lach: me', un défilé langs
het monument de dokwerker op
het J. D. Meijerplein. De her
denking begint om vijf uur 's
middags met een kranslegging
door het gemeentebestuur.
(Van onze correspondent)
Brussel Groot-Brlttannlë, Ier
land, Noorwegen en Denemar
ken hebben zaterdag in het Eg-
montpalels in Brussel het ver
drag ondertekend voor de toe
treding tot de EEG. De onderte
kening was een uitgebreide mul
tilaterale operatie. Eerst dc zes
lidstaten in alfabetische volgor
de en toen de kandidaat landen.
Elk der drie vertegenwoordigers
van ieder land moest minstens
tweemaal tekenen.
Op de ondertekeningsceremonie
zei de Britse premier dat de
volgende fasen in de opbouw
van Europa helder denken zul
len vereisen. Het zal nodig zijn
om te erkennen dat een ieder
binnen de gemeenschap trots
verbonden zal blijven met zijn
nationale identiteit.
De Noorse premier verwees naar
de achterdocht die in zijn land
vooral in de visserijsector
tegen de EEG bestaat: „Het zal
vrij zinloos zijn om In Brussel
oplossingen te vinden voor onze
gemeenschappelijke problemen,
als we onze volkeren er niet
van kunnen overtuigen dat onze
gemeenschappelijke objoctleven
ook de hunne zijn en dat dc op
lossingen die zijn bereikt rede
lijk en billijk zijn".
De Deense premier Krag wees op
dc noodzank van een herverde
ling der rijkdom en dc nood
zaak van regelingen met de an
dere Evalanden die ook deel
hebben gehad in de Europese
samenwerking sinds de oorlog.
Het verdrag wordt op 1 januurl
1973 vun kracht. Als een van de
kandidaatlanden cr niet lil
slaagt op tijd te ratificeren dai
zal het verdrag toch gelden
voor landen die wel getekend
hebben.
Oud-minister
overleden
TII.B'.RG (ANP) Op 72 jarigl
leeftijd is zaterdagmorgen ia
Golrle overleden mr. M. P. L
S'cenberghe, oud-minister val
economische zaken in de kabr
netton-Colijn en -De Geer, resp
in de jaren 1934-1935 en 1937-
1942.
