Twee theologen
op matje bij
geref. synode
it
WIJ, HEREN
VAN ZICHEM (12)
Korte
metten
Kerk en
Wereld
'zaterdag 15 JANUARI 1972
LEIDSE COURANT
PAGINA 11
U 197}
jnze wittekop ligt op zijn buik in het gras. Hij
'probeert te lezen in „Jaakske met zijn fluit
je", maar de letters vervagen en vloeien in
een. Hij wrijft zich de ogen uit. Het helpt niet
meer. Lewie springt op van angst en tracht in
de verte te kijken. Hij ziet het landschap ver
duisteren. Weldra verdwijnt alles in een zwar
te nevel.
Sepke! Ik ben blind", schreeuw de knaap, ter-
wijl hij met de handen vóór zich uitgestrekt,
uit de weide tracht te geraken. Hij struikelt
om de vier stappen, botst tegen de koeien aan
en blijft uiteindelijk liggen, stilletjes jamme
rend: Sepke! Moeder!"
Zo vindt hem Sepke, zijn broer, die hem zijn
boterham komt brengen.
Vier volle wintermaanden blijft de jongen thuis,
zo goed als blind, met een doek voor zijn
brandende ogen. Er wordt verder zalf op ge
streken, hij werd al bij een oude man ge
bracht die hem overlezen heeft, ze zijn op be
devaart geweest, maar een dokter wordt niet
geroepen. Dokters zijn slecht gezien: Ze spre
ken direct van opereren.
De vader van de Witte, Mette, moet ook thuis
blijven, wegens zijn zware hoest. Hij zelf gaat
ook niet naar de dokter. Hij neemt de wonder-
flessen van Tissens.
De hele dag zitten de patiënten samen aan de
haard. Vader Mette vertelt, tussen zijn hoest
buien door, van Genoveva van Brabant en
van het dwaallicht. De jongen ziet in zijn vcr-
Sepke vindt de Witte stilletjes jammerend
om zijn moeder.
Vader Mette vertelt, tuss enzijn hoestbuien
door, van Genoveva van Brabant en van
het dwaallicht.
beelding vreselijke gestalten vóór zich oprij
zen. Dan begint hij hardop te gillen tot zijn
vader hem de hand op het hoofd legt.
Melanie komt de Witte bezoeken en weet, na
lang praten, de vader te overreden toch maar
eens dokter Volders te laten komen. Anders
wordt die jongen blind. En het is beloofd,
de dokter zal alleen eens kijken, zelle.
Dokter Volders komt, kijkt naar de door de zalf
dichtgeplakte, ontstoken ogen en zegt dat het
de hoogste tijd is.
De Witte wordt in een echte automobiel naar de
kliniek gevoerd. Hoe fijn zou dat wezen, uls
hij nu kon zien, hoe zijn schoolkameraden
hem bewonderend en benijdend nakijken in
het dorp.
Ze hebben het gezicht van de Witte gered.
Het is alsof hij uit een nachtmerrie is ontwaakt.
Samen met Melanie gaat hij O.L. Vrouwtje
bedanken. Meteen bidden ze voor vader Met
te. Helaas, korte tijd nadien bezwijkt Lewie's
vader aan zijn longkwaal. Over het huis van
onze knaap valt een waas van droefheid en
rouw. Niemand mag de stem verheffen en
moeder loopt maar te snikken.
De enige opluchting voor de jongen is het „te
proberen gaan" bij pastoor Munte. Alle cere
moniën van zijn schone communiedag wor
den immers in de kerk geprobeerd, gerepe
teerd: handen samenvoegen, ogen neerslaan,
knielen, opstaan, tong uitsteken, enz.
Op de uitgestreken tongetjes duwt pastoor Mun
te zelf een denkbeeldige hostie met zijn duim.
Maar hij neemt dan ook af en toe zijn snuifje
met die duim en vergeet die. uitgerekend dan,
aan zijn toga af te vegen. Zo daalt het „Cor
pus Domini Jesu Christi. vaak op de tong
in de gedaante van een kladje vieze, bittere
snuiftabak. Walgend murmelt dan het slacht
offertje: „Lichaam van Christus, heilig mij".
De kinderen verdenken er pastoor Munte van
dat opzettelijk te doen. Het volstaat de olijke
glimlacht in zijn ogen te zijn, om daarvan
overigens overtuigd te zijn.
Het communiefeest bij de Coene's is niet uitbun
dig. Hoe zou het kunnen, zo vlak na het over
lijden van vader. Moeder Mette weent maar
voortdurend: „Had Mette dat nog mogen bele-
De Witte zit droevig voor zich uit te staren in
zijn nieuwe pakje. Het lekkere eten en de
geurige wijn hebben hem maar half ge
smaakt.
Dat mag niet, denkt pastoor Munte en hij
spreekt troostende woorden: Vader blijft van
daarboven over vrouw en kinderen waken. Hij
is gelukkig in de hemel en wil niet dat zij
hier op aarde in droefheid wegkwijnen. Kinde
ren, gij zult de parels worden aan de kroon
van uw moeder. Heffen wij het glas op uw al
ler toekomst. Jef, zing ons een liedje. Een
deftig deze keer. Van Napoleon de Grote. O,
nee! Dat is te triestig. Van de mosselman. .Tef
zingt en de levenslust krijgt de bovenhand.
Wat kunt ge anders doen?
De toekomst is echter een probleem voor de
Witte. In het geheim koestert hij immers al
lang de hoop verder te mogen gaan Ieren.
Zoals Herman Coene. Maar nu vader gestor-
Samen met Herman werkt de jongen, daags na
zijn communie al, op de akker van de boer.
„Herman! Moet ge rijk zijn om te studeren?"
vraagt hij plots.
,.'t Kost geld je. Waarom?"
Voordat de Witte kan antwoorden komt daar de
De Witte wordt in
echte automobiel
de kliniek vervoerd.
automobiel van de nieuwe kasteelheer aange
reden.
„Die zijn zeker wel rijk?" vraagt Lewie.
„Ja. Ze zijn in de Kongo geweest."
,,'k Zou nu hun kasteel eens van dichtbij willen
gaan bezien. Durft gij?"
„Ja," pocht Herman, „de dienstboden kennen
mij goed. Mijn vader was zelf bijna eigenaar
van het Wazinghuis".
Als Herman en zijn jonge vriend behoed
zaam het plein voor Wazinghuis betreden,
zien zij plotseling vóór zich een ver
rukkelijke verschijning een mooi jong
meisje op een prachtig rijpaard. Zij leert
blijkbaar rijden want Pover loopt naast haar,
de teugels in de hand. De oude knecht steekt
dreigend de vuist uit naar de twee indringers
en Zelia komt op Herman toegelopen. Zij
vraagt hem, waarvoor hij komt. Dat de kas
teelheer niet thuis is.
De Witte is al weggevlucht, maar Herman blijft
als versteend staan. Hij kan zijn blik niet af
wenden van de heldere ogen die van boven «p
het paard op hem neerzien. Een ogenblik
weet hij niet meer waar hij is. Met moeite
rukt hij zich los uit de betovering en loopt het
kasteelhek weer uit. Zijn hart bonst in zijn
keel. Hij wacht tot zij buiten komt.
„Wie is dat, Zelia?" vraagt het meisje op het
paard.
,,De zoon van boer Coene van de Donkelhoeve,
juffrouw Elza", antwoordt Zelia. Met duidelijk
merkbare afkeer spreekt ze de naam Coene
uit.
„O! Van die boer. Zelia knikt.
De dochter van de pas teruggekeerde kasteel
heer van Wazinghuis klemt de lippen opeen.
Ze rukt aan de teugels. Het paard stapt voort.
„Laat maar eens los, Pover", gebiedt het meisje
en Elza van Berckelaer rijdt alleen het hek
uit. Herman kijkt har vol bewondering na.
Als hij bij de Witte komt, die verder op hem te
wachten staat, vraagt de knaap hem bezorgd:
„Zijt ge nu gepakt, Herman?"
Herman antwoordt niet. De Witte bevroedt niet
hoe toepasselijk die vraag is. Herman schijnt
wel degelijk gepakt.
Nieuwe
methode
t v-onderwijs
(Van onze radio- en tv-redacteur)
DELFT - De T.H. te Delft gaat
binnenkort experimenteren met
'n geheel nieuwe methode van tv-
onderwijs. In 't Delftse laborato
rium voor transmissie van in
formatie is een systeem ontwik
keld. waarbij zowel spraak als
schrift via een fm-zender of te
lefoonkabel door een gewoon
tv-toestel kunnen worden ont
vangen.
Daarvoor Is een tableau, een te-
le-srhoolbord gebouwd, waarop
met een speciale pen de toelich
ting van het betoog wordt ge
schreven. Over twee maanden
begint hiermee vanuit het labo
ratorium een proef met de
christelijke nationale lagere
school te Zevenhuizen.
De ontvanger heeft volgens de
Delftse onderzoekers nog een
aantal neventoepassingen in het
bijzonder voor gelndustraliseer-
de landen 7.o is het bijvoor
beeld mogelijk een schrijftele-
foon te bouwen om allerlei ge
schreven informatie zoals hand
tekeningen, recepten of cijfer-
materiaal over te brengen. Deze
techniek is veel goedkoper dan
beeldtelefoon waarmee thans al
wordt geëxperimenteerd.
IKQR -serie
theologen
fV-m onradio- en tv-redactie)
DEN HAAG Onder de titel
„zoals gezegd doorgaat
IKOU-CVK maandelijks in dra-
r»Vls"F" s-*-»-», on de televisie
een reeks portretten schilderen
van mensen, die nationaal of In-
1,0" 7"n eewor-
den door hun uitzonderlijke be
trokkenheid bij of Invloed op ge
loof, kerk en christendom.
In de eerste aflevering, op 16 ja
nuari, wordt S<">re Kierkegaard,
de vader van de existentiefiloso
fie en de Dsvchologle, voorge
steld. De tekst is van Karei
Eykman. Kierkegaard wordt ge
speeld door Frits Vogels onder
regie van does Odufré uitge
bracht met in de hoofdrol Ber
nard Drong.
In de serie worden ook voorge
steld dr. Abraham Kuyper met
Ko van Dijk als Kuyper onder
regie van Ton Lensink op tekst
van Ben van Kaam, de tragi-
Haverschmidt (Piet Paaltjens),
de door de Nazi's ter dood ge
brachte Duitse theoloog Dietrich
B i <V>"or en Franse schrijf
ster Simone Weil.
De generale synode van de gereformeerde kerken heeft donder
dag uitvoerig gesproken over bezwaarschriften die waren inge
bracht tegen twee theologen van deze kerken, drs. T. Baarda,
lector aan de vrije universiteit te Amsterdam en dr. G. P.
Hartvelt, hoogleraar te Kampen.
De klachten over dr. Hartvelt kwamen van de kerkeraad van
Urk en Nijkerkerveen en van vijf gemeenteleden uit Ede. De
bezwaren tegen drs. Baarda waren afkomstig van ds. H. J.
Hegger directeur van het opvangcentrum voor ex-rooms-katho-
lieke priesters „De Wartburg" te Velp. De laatste sprak in zijn
bezwaarschrift van knoeierij met bijbelteksten waaraan drs.
Baarda zich zou schuldig maken in zijn bijbelonderzoek.
In het bezwaarschrift tegen prof. Hartvelt werd gezegd, dat deze
in zijn publicatie „Goed voor Gods woord" een levensgevaarlij
ke snee geeft in de zenuw van het geloof. Hierbij werd gedoeld
op de omschrijving van de menselijke factoren in de Heilige
Schrift, die dr. Hartvelt in zijn publicatie geeft.
De beschuldigingen tegen drs. Baarda hadden dezelfde achter
grond. Hier ging het om de tegenstrijdigheden, oneffenheden en
verschillen die men in de vier evangeliën tegenkomt en die de
genoemde theoloog beschrijft.
In beide gevallen oordeelde de synode dat de betrokken theolo
gen zich om de omstreden punten niet buiten het belijden der
kerk hebben begeven. Wel wilde de synode een verder gesprek
met drs. Baarda over de achtergronden van de kwesties, die
hij aan de orde heeft gesteld.
In samenwerking met de
volksrepubliek van Bangla
desh heeft Caritas Dacca een
hulpverleningsprogramma op
gesteld voor ruim 200."00
gezinnen. Ter ondersteuning
van dit program (het ver
strekken van voeding, kle
ding, huisraad e.d.) heeft de
stichting Mensen in Nood
(Caritas Neerlandica) vijftig
duizend gulden toegezegd.
Voor deze actie staat giro
1111222 van de stichting
t.n.v. „Bangladesh" in Den
Bosch open.
In de reeks GG-pamfletten
heeft de protestantse stich
ting voor Verantwoorde Ge
zinsvorming (Duinweg 23,
Den Haag) thans de brochu
re „Sex van 12 tot 20" uitge
geven. De brochure behan
delt de voornaamste knel
punten die jongeren tegenko-
men in hun ontwikkeling vnn
kind-thuls tot zelfstandig
mens.
De Salesianen hebben hun
generaal kapittel, dat bijna
zeven maanden heeft ge
duurd, afgesloten. Er waren
202 deelnemers uit negenen
dertig landen, die zich vooral
hebben bezig gehouden met
de aanpassing van de con
gregatie aan de richtlijnen
van het tweede Vaticaans
concilie en de trouw aan de
geest van de stichter Don
Giovanni Bosco. De resulta
ten zijn samengevat in twin-
I Aan de Technische Hoge
School te Delft zullen op 1H,
19 en 20 januari „theologi
sche studiedagen" worden
gehouden. Thema is „Evan
gelie en techniek". Men kan
zich voor deze studiedagen
opgeven bij het convent van
studentenpnstores, Ruys de
Beerenbrouckplein «te Delft.
Rond Pasen van dit jaar or
ganiseert het vormingscen
trum Den Alordinck te
Laug-Zuthem (bij Zwolle)
twee bijeenkomsten voor
verplegenden, artsen, wer
kers in de bejaardenzorg,
pastores en maatschappelijk
werkers. Op 30 maart wordt
een dagbijeenkomst gehou
den over medische macht en
medische ethiek. Op 4 en 5
april is er een tweedaagse
oriëntatiecursus over medi
sche ethiek en de begeleiding
van stervenden.
In Rouaan zal een ultra-mo
derne kerk worden gebouwd
ter ere van Jeanne d'Arc op
de plaats waar zij meer dan
vijf eeuwen geleden op de
brandstapel stierf. De burge
meester van Rouaan hoopt
dat Engeland aan de bouw
zal willen deelnemen. Tij
dens de tweede wereldoorlog
verwoestten Britse vliegtui
gen de vljftlend-eeeuwse St.
Vlncentiuskerk op de markt
In de Franse plnats Rouaan,
waar Jeanne d'Arc stierf.
Opium-
Chinees
