Daniel
Wayenberg
omstreden middel tot
vernieuwing onderwijs
Toppop met extra-
lange aflevering
ONDERWIJSTELEVISIE
Chopins préludes
hoogtepunt Askenase's
kerstrecital
TERUGBLIK
Hou het
scherm
in 't oog
PAGINA 2
LEIDSE COURANT
MAANDAG 27 DECEMBER
UTRECHT Zeven uur televisie
ten behoeve van het onderwijl
per week. Een begroting van
twee miljoen gulden per jaar.
En toch klaagt het onderwijs,
zeker waar het gaat om de
basisscholen over het feit dat er
te weinig tv-toestellen te krijgen
zijn, die overigens door de ge
meente betaald moeten worden.
Ook wachten vele basisscholen
op een uitzending die voor hun
leerlingen te gebruiken is.
Is schooltelevisie bij deze uitzen
ding misschien te duur en wat
vindt het onderwijzend perso-
nel hiervan? We hebben ons
licht opgestoken bij de Stichting
Nederlandse Onderwijs en Tele
visie in Den Haag.
Drs. van Zon: „Het is onzin dat
een school niet in staat zou zijn
om van de onderwijstelevisie te
profiteren. Er is een koninklijke
besluit uitgevaardigd in decem
ber 1970 waarin duidelijk staat
dat onderwijs en televisie een
onderdeel is van het onderwijs.
Er staat letterlijk in, dat door
de aanschaf van een televisietoe
stel de normale eisen, te stellen
aan het geven van lager onder
wijs en van buitengewoon lager
onderwijs aan debielen, niet
meer worden overschreden.
Elke gemeente, die zich beroept
op dit koninklijk besluit, kan
gelden verkrijgen om de onder
wijstelevisie op de scholen te
verkrijgen.
Per 31 oktober 1971 profiteerden
4273 scholen in het basisonder
wijs van de programma's, die
door de Stichting Onderwijs Te
levisie werden uitgezonden. Dat
is meer dan de helft van het to
tale aantal basisscholen, dat er
in Nederland is. Voor het bui
tengewoon lager onderwijs ging
het om 254 scholen. Het be
roepsonderwijs kwam er met
354 scholen niet eens slecht af
en het MAVO. HAVO en VWO,
dat met 339 scholen deelnam
aan de schooltelevisie, was ze
ker niet slecht vertegenwoor
digd.
Tot nog toe waren de program
ma's van de Nederlandse On-
Stefan Askenase, de Brusselse
Pool die in juli 75 jaar werd, is
al meer dan veertig jaar een ge
regelde gast in dc Haagse con
certzalen. Op Eerste Kerstmid
dag speelde hij In de voor onge
veer een derde gevulde zaal
van het Congresgebouw. Mis
schien zou Diligentia net wat te
klein zijn geweest om deze luis
teraars te bevatten maar, toch
zouden we hem liever daar heb
ben gehoord, niet eens zozeer
omdat zijn spel er akoestisch
beter zou zijn uitgekomen als
wel omdat een volle zaal stimu-
lerender Is en meer sfeer heeft
dan een goeddeels lege ruimte.
Askenase speelde Chopin. Het is
niet waar dat hij dat altijd al
leen heeft gedaan, want vroeger
gold hij ook als een Mozart-spe-
cialist maar Chopin lag hem
wel altijd heel na aan het hart.
De grammofoonplaat die hij
omstreeks 1955 voor DGG
maakte en waarop hij zijn visie
op Chopins preludes vastlegde,
behoort nog altijd tot de heel
bijzondere interpretaties van
deze weliswaar geen samenhan
gende cyclus vormende maar
elk in hun soort heel fijne en
dichterlijke miniaturen met hier
en daar verrassend Wagne
riaanse modulaties.
Op zijn Kerstrecital speelde Aske
nase weer alle preludes, de 24
van opus 28 en de eenzame een
ling van opus 45. Helaas liet hij
de stukken zonder voldoende
adempauze te snel op elkaar
volgen, maar overigens was hij
hier vaak op zijn best. Tech
nisch werd zijn spel begrijpelij
kerwijs voorzichtiger en minder
gaaf. artistiek werd het medi
tatiever en introverter, maar er
waren nog altijd passages van
een indringend uitbeeldingsver
mogen. K-S.
Frits Schiller
overleden
IMSTERDAM (ANP) De be
kende Amsterdamse hotelier en
kunstschilder Frits Schiller Is
vrijdagochtend in een kliniek te
Bussum overleden. Hij is 85
jaar geworden.
»e heer Schiller was tot medio
november 1970 directeur en
mede-eigenaar van het hotel-res
taurant Schiller aan het Rem-
brandtsplein. In zijn leven heeft
de heer Schiller veel stillevens,
portretten en landschappen ge
schilderd. die onder meer wer
den geëxposeerd in het Stedelijk
Museum. De hotelier werd pas
donderdag in de Bussumse kli
niek opgenomen. Hij woonde
sinds oktober van dit jaar in het
Rosa Spierhuis te Laren.
Kerstmis is het feest van de goe
de wil. Het past daarom juist in
deze tijd dat we ons extra en
praktisch bezig houden met
mensen aan wie wij onze goede
wil kunnen bewijzen. Op t.v. ge
beurde dat o.m. in twee uitzen
dingen die de zorg betroffen
voor het „menselijk wrakhout"
uit onze samenleving.
Het treffendst sprak dat element
in Ad Langebents Interview, ge
sprek met twee zusters Augusti-
nessen. Die beoefenen onbaat
zuchtige liefde op nuchtere, on
sentimentele manier. Een hart
verwarmend gesprek, vooral
door het element van vanzelf
sprekendheid dat er door beide
nonnen in werd gelegd.
Koos Postema sprak in „Een
groot uur U" gisteren met
zamen en met een tweetal des
kundigen over de wijze waarop
zij praktisch geholpen kunnen
worden. Een „gerichte" uitzen
ding, maar voor de groep tot
wie ze gericht was erg nuttig.
Het kerstspel „Zij hielden getrou
we de wachte", de eerste
kerstdag bij de KRO, viel ons
niet mee. Kerstspelen doen dat
meestal niet, omdat ze bijna al
tijd voor de gelegenheid in me
kaar gestoken zijn, maar hier
werd ook de opvoering teleur
stellend.
We kregen de Indruk dat er door
regie en spelers niet erg hard
op was gewerkt. Alle clichés
bleven clichés. Vakman Van
Hemert, de man van sfeer
precisie, leek er zo'n beetje met
de pet naar te hebben gegooid,
zijn spelers schenen het als een
gemakkelijke schnabbel te heb
ben opgevat.
Als enige vrouw in een dor man-
nengezelschap was het voor
Thérèse Steinmetz overigens
vrij gemakkelijk om met kop en
schouders boven het middelma
tige niveau uit te steken.
Plezier hadden we om Oebele
(doodjammer dat het afgelopen
is!). Daar werd een speelse
kerstsfeer gehanteerd die ons,
en ook de kinderen nemen we
aan, wel aansprak. Wel heel
iets anders dan het enge
lichte bomenfeest" uit De Fa
beltjeskrant, de dagelijkse ver
valsing van een kleuterpro-
grnmma dat alleen vor volwas
senen echt-leuk wil zijn.
Een paar regels over vrijdag: De
Kleine Waarheid lijkt span
kracht te gaan missen. Hopelijk
een voorbijgaand verschijnsel.
Rudi Carrell bracht een leuke
show. maar die was eigenlijk te
sterk afgestemd op Duits bin
nenlands verbruik om ons goed
te kunnen aanspreken.
Vg.
derwijs Televisie voornamelijk
gericht op het buitengewoon la
ger onderwijs en voortgezet on
derwijs. In het komende cursus
jaar gaat hier iets aan verande
ren. De middelbare scholen zul
len wat uren tv-onderwijs moe
ten laten vallen ten gunste van
het basisonderwijs Was de
verhouding eerst 2:1, in het ko
mende cursusjaar is het zelfs
denkbaar dat de verhouding
omgedraaid wordt 1:2. De re
den: het basisonderwijs heeft
uit hoofde van de constellatie
waarmee het onderwijs is inge
richt meer mogelijkheden om
de televisie bij het onderwijs in
te schakelen.
Lastpost
Drs. van Zon: „Bij het voortgezet
onderwijs hebben wij te maken
met vakleraren. Zij maken zelf
uit of ze televisie al dan niet
willen gebruiken als onderdeel
van hun onderwijsprogramma.
Tot nog toe is gebleken, dat
deze vakleraren de tv meer een
lastpost vinden dan een hulp
middel. Daar moeten we in de
toekomst Iets aan gaan doen.
Dat lukt ons niet door vermin
dering van lesuren, maar moge
lijkerwijs wel door verandering
van programma's".
Niet iedereen is zo gelukkig met
de onderwijstelevisie. Enquêtes
door de stichting Nederlandse
onderwijs televisie mogen dan
uitwijzen, dat 1,40 van de aan
geschreven scholen enthousiast
is voor het medium, er zijn te-
vee! andere die bezwaar tegen
maken tegen de stijl waarin de
programma's gebracht worden
en tegen de inhoud van de pro
gramma's. Leggen we ons oor
teluisteren bij de leerlingen, zo
wel bij het basisonderwijs als
bij het voortgezet onderwijs dan
is daar ook een zekere diversi
teit. Het valt op dat veel leerlin
gen van het basisonderwijs per
tinent enthousiast zijn voor de
schooltelevisie. De wat ouderen,
die in het voortgezet onderwijs
thuishoren hebben kritiek. Kri
tiek berustte meestal op het ge
bied van de wijze van program
ma brengen. Het is niet de in
houd van het programma, die
een rol gaat spelen, maar de
wat „kinderachtige" manier
waarop het onderwerp naar vo
ren gebracht wordt.
Als we drs. van Zon, voorlichter
van de Nederlands Onderwijs
Televisie nog een keer aan het
woord mogen laten: „Hierbij
komen nog veel andere faktoren
aan de orde. Als het gaat om
het middelbaar onderwijs, dan
gaat het om de vakleerkrach
ten, die heel vaak menen dat ze
het zelf allemaal wel weten. Bij
het basisonderwijs is dat alle
maal veel gemakkelijker".
Sinds de jaren, dat de Nederland
se Onderwijs Televisie een onder
deel van het lesprogramma van
zowel de basisscholen als de
voortgezette opleiding is, is het
een niet meer weg te denken
object. Een in zoverre niet
meer weg te denken object dat
het financieel gezien voor de
scholen weinig meer uitmaakt
of zij wel of niet aan het project
bij koninklijk besluit moeten
betalen.
GERARD CRONé
Middle of the Road maakte e
i jaar en komt vanavond in Toppop
NEDERLAND I
NOS
18.45 uur:
Fabeltjeskrant
18.55 uur:
Journaal
KRO
19.05 uur
Lippy de leeuw
19.10 uur:
Pebbles en Ban
Bamm
19,30 uur:
Op blote voeten
park, t.v.-serie
20.00 uur
Journaal
20.20 uur
Gamma
21.10 uur
Smith and Jont
t.v.-serie
22.00 uur:
André v. d. Hei
liedjes
22.35 uur:
Gesprek met ka
Alfrink
23.25 uur
Journaal
NEDERLAND II
NOS
18.45 uur
Fabeltjeskrant
18.55 uur
Journaal
AVRO
19.05 uur
Toppop
20.00 uur
Journaal
20.20 uur
Peyton Place
21.10 uur
Artiestengala
22.00 uur
Televizier
22.50 uur:
Journaal
TELEVISIE
MORGEN
NEDERLAND I
In het door Ad Visser te presente
ren A.V.R.O.'s Super King Size
Toppop-programma van van
avond komen de meest gekozen
artiesten van het (bijna) afgelo
pen jaar, uiteraard met de
nummers waarmee zij hoog op
de hitlijsten zijn verschenen,
nog eens op het scherm. Het
zijn de Golden Earring met She
flies on strange wings, Rod
McKuen met Soldiers who want
to be heroes. Les Poppys met
Non, non rien n'a changé, Midd
le of the Road met Soley, Soley,
Redbone met The witch queen
of New Orleans, Mouth en
McNeal met How do you do,
Pop Tops met Mamy Blue,
Earth and Fire met Storm and
Thunder, Rod Stewart met Mag
gy May en Shocking Blue met
Blossom Lady. De produktie en
regie zijn in handen van Rien
van Wiik en Egbert van Hees.
Ned II 19.05 uur.
Gamma
De KRO-televisierubriek Gamma
wijdt een aflevering aan leven
en werken van dr. W. C. Rönt
gen, die ruim 75 jaar geleden
zijn ontdekking van de z.g.
Röntgen-stralen deed. Dr. Rönt
gen was op dat moment in
1895 50 jaar oud. Hij werd op
27 maart 1845 in het Duitse
plaatsje Lennep geboren en stu
deerde aan de Universiteit van
Straatsburg. Hij woonde vele
jaren in de universiteitsstad
WUrzburg, waar inmiddels zijn
huis werd gerestaureerd. In zijn
geboorteplaats Lennep werd een
museum aan hem gewijd. Hoe
dr. Röntgen ontdekt heeft, dat
de toen nog door hem genoemde
X-stralen het onzichtbare zicht
baar maken, is niet bekend om
dat hij de daarop betrekking
i breed repertoire aan liedjes
hebbende papieren eigenhandig André V d Heuvel
heeft verbrand. Ned. I 20.21 De KRO-teievisie zendt een pro-
uur- gramma uit, waarin de acteur
zanger André van den Heuvel
ernstige en vrolijke liedjes
zingt. De teksten en muziek van
deze liedjes zijn afkomstig van
René Louis Lafforgue. Jan
Theelen, Jacques Denbronc-
kart, Tom Paxton, Henk van
der Molen. Henk van Dijk en
Jean Ferrat. Originele liedjes
werden geschreven door Ernst
van Altena, die ook de buiten
landse liedjes vertaalde. André
van den Heuvel zingt in dit pro
gramma: De grote Manitou,
Ballade van een nog niet ver
wekte dochter. Natuurlijk hou
ik van je. Jimmy Newman,
Zeeuws bruidje, Ik heb 't goed.
Van hel tot hemel, Ik heb voor
jou een meer, en Nacht und Ne-
bel. Choreografie: Douglas Squi
res met assistentie van Barry
Stevens. Ned. I 22.00 uur.
Op blote voeten
Met Scoey Mitchell en Tracy
Reed komen we vandaag in de
rechtszaal terecht. Ned. I 19.30
Smith en Jones
Postkoets zeven staat centraal in
deze aflevering van de serie.
Ned. I 21.10 uur.
Kard. Alfrink
Prof. Joos Florquin, hoogleraar te
Leuven, voert een gesprek met
kard. Alfrink. Ned. I 22.35 uur.
Peyton Place
Jack Chandler blijft Elliot Carson
intrigeren. Uit een rapport van
een detective komt men meer te
weten over Betty. Chandler
wordt in het nauw gedreven,
omdat men zich door hem be
dreigd voelt. Ned. II 20.20 uur.
Artiestengala
Diverse artiesten laten ongewone
dingen zien. Een tijger wordt
getemd door Juliette Gréco,
Gert Froebe oefent met stoelen
en Vittorio de Sica toont zijn
paard, om maar een en ander
te noemen. Ned. II 21.10 uur.
Voor de kinderen
Voor de kinderen met kerstvakan
tie is er ook morgenmiddag een
speciaal tv-program:
Om 15.30 uur Glamador, een kor
te film over wilde paarden van
het eiland Glamador.
Om 16.05 uur Tale of the mail,
een tekenfilm die laat zien hoe
in de loop der eeuwen de Cana
dese post werd verzorgd.
Om 16.20 uur De Jaargetijden,
een korte Russische film die in
gestyleerde tableaus, op muziek
van Peter I Tsjaikowski, het
verglijden van de jaargetijden
verbeeldt
Om 16.30 uur Koeboe de Koe: be
levenissen van het trouwe die-
rentrio Koeboe de Koe, Hammie
het varken en Mekkie de geit,
dat de circusdirecteur Salto
Mortale een loer draait.
Om 17.00 uur Kijkkast. De Kijk-
kastman heeft ditmaal behalve
Babar, de Fluitertjes, Gompie
en zijn vriendjes ook een sil-
houettenfilm van Lotte Reiniger
in zijn kast zitten.
Pianist van formaat
Juliette Gréco zingt nu eens
tijgertemster.
Met stijgende belangstelling heb
ben wij, en met ons een groot
aantal belangstellenden, die gis
termiddag Diligentia tot op het
podium bezet hielden, gevolgd,
wat Daniel Wayenberg (42) in
zijn pianorecital had mede te
delen.
Dat bleek heel veel te zijn en heel
belangrijk. Beginnend met Mo-
zarts Sonate in a K.V. 310, door
hem in het voorjaar 1778 in en
voor Parijs geschreven, waarin
het raffinement van het rococo
verrassend tot zijn recht kwam,
vervolgde hij met Schumanns
Kinderszenen (op. 15) van 1839
daterend. Bleek wellicht de
hierin levende intimiteit soms
een weinig afwezig, feit is. dat
hij deze dertien schetsen bracht
als één geheel: het was zo, dat
ze één boek vormden, waar
mets in gewijzigd of verplaatst
kon of mocht worden.
Maar na de pauze legde hij zijn
sterkste troeven op tafel. Aller-
niet op het scherm, maar verschijnt in Artiestengala als eerst in de door chopin in 1842
gecomponeerde Fantasie in f
(op.49), opeenvolging van stor
men en stilten, waar de stilten,
waarschijnlijk door de kontrast-
werking, het sterkst tot onze
verbeelding spraken, tenslotte
in Ravels „Gaspard de la Nuit"
(1908), het drieluik, dat de pro
zagedichten van een Aloysius
Bertrand op een soms adembe
nemende wijze verklankte.
We wisten niet, wat hier het
meest te bewonderen: de ee
ge mobiliteit van het water in
„Ondine", de obsessie van
eeuwige Bes-toon in „Gibet"
met de soms pijnlijk daarom
heen rond zwevende harmo
nieën. het optreden van
dwerg „Scnrbo" in het derde
deel, die. hoe verrassend tel
kens opnieuw, ons overtuigde
van de ondoorgrondelijke ironie
van zijn schepper: meester
Maurice Ravel.
Eén konklusie: we wisten ons ge-
konfronteerd met een Neder
lands pianist van een waarlijk
internationaal formaat
B.R.
NCRV
15.30 uur:
16.05 uur:
16.20 uur:
16.30 uur:
17.00 uur:
NOS
18.45 uur:
18.55 uur:
NCRV
19.05 uur:
19.30 uur:
20.00 uur:
20.20 uur:
20.50 uur:
22.15 uur:
22.50 uur:
23.00 uur:
23.05 uur:
Glamador
Tale of the mi
De jaargetijden
Koeboe de koe
Kijkkast
Dier en vriend
Little women
Journaal
Kijk mij eens
Pickwick (film)
Hier en nu
Ander nieuws
Journaal
School-tv
NEDERLAND II
NOS
18.45 uur: Fabeltjeskrant
18.55 uur: Journaal
VARA
19.05 uur: De zwarte tulp
19.30 uur: Tik Tak Tor
20.00 uur: Journaal
20.20 uur: Klatergoud
20.50 uur: Achter het ni
21.15 uur: 2 voor 12 (quiz)
22.00 uur: Gilbert Bécaud
22.40 uur: Zendtijd Humai
tisch verbond
23.10 uur: Journaal
23.15 uur: Den Haag vai
RADIO
HEDEN
Hilversum I
18.00 <S) Hert CM) 69. Politieke
en: 18.19 Uitzending van A~
partij toot Vrijheid en D<
NCRV: 1630 Nieuws. 18.41
tin* bij het nieuws. 18.47 <S>
stand: G.U.S. (footwear)
JE.O.19.00 Wij hebben een
8.00 Nieuws. 18.111 RadU
18.36 (S) Operetteconeert:
de ortcestradtoknor en
NVSH: 19.10 Sextant: radio
van de NVSH. RVU: 19.3
titernnnrr ln Betgjë. Spreker,
de Wispetaerc NOS: 20.00 N
30.06 (S) Kippen, document**
gramma. 31.00 (S) Werre V
een samenspel, in Je f-4
RADIO
MORGEN
muziek (gr)- <7 30 Nieuw»; li
Actualiteiten). 8.3» Overweg.n»
Nieuws. 8.40 Voor de huif»
10.00 (S) Aubade: fesö'
Vlaanderen 1971: I. Pi»'
klassieke muzlvk, IINCRV-'
Ensemble: "ude liederen.
10 33 Nieuws). 11.00 Voor de
13.30 Bejaardenr rogram ma.
Mededelingen. 13 00 (S) Van
tot tweegevarieerd progl
in.32 WVJ van het land: 12.36
delingen tb.v. land-
13.30 Nieuws; 1241-13.»
ten: 13.0043.06 Raden m
Svh Irndk> 14 30 (Sl InterV*
dVrrsdavmuzikaal mlddagm»
(15.30-15.32 Nieuw»), OvertM»
lichting: 17 00 Nieuws uit de
landse Antillen. Spreker: rnr.
Braam. KRO: 17.10 <S> M*
Orkest. 17 25 Voor de tónden-a
Nieuws 17 33 (S) ActuaUtrtteaK
naai. 630 (Si Da* r
(vervrtg). (Om 8.306
man). 650 Morgenwijding. 9<
Plano en harmonium: klnsdrtt
Ilek 9 35 Waterstanden. 9 40 i»
dkdooor. 10.00 Voor dc kleutet*
Art., ids vitaminen populair
platenprogramma. jfg
12.30
ig r.'7 ending vrt*
12 40 Knipperlicht J
MWrazJne 13 00 N
3.11 Radtojournaal. 13.30 |S>
Titmoetksten met Jonge N«
e kunstenaar» 14.06 <S> J
grammofoonplaten
NOS 15.00 Zoc-Wil
5
16 50 Progrt
r.vV'O
ÏSA
v% 7 tc Da*
oOnderwt*^
nvs 9 03 .•■'es
Een opval vr - Jke
visite. <12.00 Nieuwst. 13.00 N
U"i De Eddy Beleer Show-
Nieuws). 15 00 Nieuws. l6.®—
druil; 16.00 Nieuw»; l8.03-tf-<®
(17.00 Nieuws).
TELEVISIE
HEDEN
