Hartinfarct
voorkomen
Mgr. H. Ernst:
het pastoraat
heeft toekomst
Korte metten
Ottaviani en de laatste
Spakenburger visser
Pater bekroond
door Evangelische
Maatschappij
Kerk en
Wereld
MEDISCHE RUBRIEK
MARKTEN
BOEK
WIJZER
WOENSDAG 15 DECEMBER 1971
LEIDSE COURANT
Ofschoon MJ rich ten volle be-
wust is van de complexe cri
sissituatie waarin de kerk
momenteel verkeert, riet bis
schop H. Ernst van Breda
nog wel degelijk toekomst
voor het pastoraat. „Voor
waarde voor die toekomst ls
wel, xo verduidelijkte de bis
schop, „dat wij als laatste
generatie in de kerk van
weleer erin slagen een weg
te bereiden die anders ls dan
bet verleden, waaruit we zelf
rijn voortgekomen".
Tijdens een contactmiddag op
de hogeschool van Tilburg
schilderde mgr. Ernst voor de
dekens van de bisdommen
Den Bosch en Breda en de
pastores uit het dekenaat Til
burg het werk en de toe
komst van de pastor, die het
dan zal moeten opnemen
voor de armen, bet onrecht
zal moeten signaleren en be-
str.jden en broederschap zal
moeten brengen.
Mgr. Ernst achtte de grootste
zorg niet het aantrekken van
ambtelijke bedienaren, maar
het scheppen van een nieuwe
levensvorm van de pastor.
Het celibaat en het klooster
leven waren zulke vormen,
maar deze zijn in crisis ge
raakt.
De bisschop voegde er boven
dien aan toe dat de pastorale
arbeid geen zaak van alleen
de clerus mag blijven, ter
wijl hij het ook een schande
zou achten voor het ambt als
het alleen aan ongehuwden
zou worden toegekend. „We
zullen moeten toewerken
naar een kerk met grote ver
scheidenheid van ambten en
bedieningen, een kerk, meer
gezamenlijk gedragen door
de overtuigden, die tot haar
behoren", aldus mgr. Ernst.
Terwijl haar man als een twintigste eeuwse kersfengel door het luchtruim zweeft om met de
wijzen uit het oosten en het westen de vrede te achterhalen zet mevrouw Pat Nixon in het
Witte Huis de kerststal klaar. Het zijn geen herdertjes, die bij nachte liggen met gasmaskers
op en granaten binnen handbereik maar barokke handgesneden houten beeldjes uit de
achttiende eeuw, made in Italy.
Aan pater dr. A. J. van der
Aalst (50) is de eerste prijs
toegekend in de prijsvraag
1969 van de Evangelische
Maatschappij. De prijsvraag
handelde over de invloed van
het Grieks-dualistische den
ken op het christendom en
op de verhouding van bet
Grieks en Hebreeuws denken
in de boeken „Vreemde ver
leiding" en „Tweede refor
matie" van prof. dr. H. Flo-
„De aprichters van de Evange
lische Maatschappij die
zich ten doel stelt vanuit de
grondmotieven der reforma
tie op opbouwende wijze,
waar nodig in kritische zin,
bijdragen te leveren ln een
zinvol gesprek met het
rooms-kathoiicisme alsook
tussen protestanten onderling
zouden zich in hun graf
omdraaien als zij zouden ho
ren dat de eerste prijs van
hun maatschappij is uitge
reikt niet slechts aan een ka
tholiek priester, maar zelfs
aan een pater, een klooster
ling", zo merkte de remon
strantse hoogleraar dr. L.
van Holk op bij het uitreiken
van de prijs.
Het geschrift van dr. Van der
Aalst, lector in de Oosterse
theologie in Nijmegen, „Aan
tekeningen bij de Hellenise
ring van het christendom",
werd door de jury als verre
weg de beste van de vier in
zendingen op de prijsvraag
geprezen.
De eerste prijs, bestaande uit
een bedrag van vijftienhon
derd gulden, zal jaarlijks
worden toegekend voor pres
taties die de verduidelijking
van de verschillende stand
punten van protestanten en
katholieken hebben bevor
derd.
Onderzoekingen door kerke
lijke commissies in de we
reld hebben uitgewezen, dat
per jaar dertig miljoen vrou
wen haar toevlucht nemen
tot abortus, legaal of ille
gaal. Dit is meegedeeld door
José Alvarez, lid van de le-
kenraad in Rome en voorzit
ter van de nationale leken-
raad in Mexico. De onder
zoekingen zijn verricht op in-
stlgnatie van de lekenraad in
Rome.
De prior van het protestant
se klooster Taizé, Roger
Schutz, heeft paus Paulus
een brief geschreven waarin
hij zegt het eens te zijn met
de uitspraak van de paus en
synode over het verplichte
celibaat, dat volgens Schutz,
de kerk versterkt in haar
taak „het zout der aarde te
zijn".
Dr. C. A. Rijk uit het bisdom
Haarlem, verbonden aan het
secretariaat voor de eenheid
te Rome, is benoemd in een
commissie die tot opdracht
heeft gekregen publikaties
over de bijbel te onderzoe
ken en voor verspreiding er
van in de wereld zorg te dra
gen, wanneer ze voor het blj-
belapostolaat van betekenis
zijn.
Ds. Yge Schaaf, secretaris
binnenland van het Neder
landse bijbelgenootschap legt
per 1 januari 1972 zijn func
tie neer. Hij zal twee tijdelij
ke opdrachten aanvaarden
van de wereldbond van bij
belgenootschappen. Zo zal hij
ondermeer een audiovisuele
presentatie ontwerpen voor
de eerste algemene assem
blee van de wereldbond die
in september in Ethiopië bij-
In een lezing voor de oud-ka
tholieke synode heeft prof.
dr. H.A.M. Fiolet onlangs ge
sproken over de proeve van
een beginselverklaring van
de Rand van Kerken in Ne
derland. Prof. Fiolet, secre
taris van deze raad, heeft
daarbij volgens „De Oud-Ka
tholiek" enkele concrete aan
bevelingen gedaan in het
zoeken naar nieuwe vormen
om de eenheid te beleven.
Christenen zouden als gast
in eikaars kerken moeten ko
men en daarbij goed opletten
om correcties te aanvaarden
van hun eigen eenzijdighe
den. Ze moeten ervaren hoe
men in andere kerken de bij
bel leest. Ze moeten elkaar
vragen naar hun wijze van
christenzijn. Zo zou men el-
kaars predikanten op de kan
sel moeten halen.
2. Men zou de wederzijdse
dooperkennlng ernstig moe
ten nemen en daarbij uit
gaan van het ambtelijk ka
rakter van de doopbedicning
in andere kerken. Dit heeft
te maken met vragen naar
erkenning van eikaars ambt
en met de doopbelijdenls.
Als men eikaars ambten
echt erkent, zou men ook be
voegdheden aan elkaar kun
nen overdragen en in het
verband van een aantal ver
schillende kerken elkaar bij
voorbeeld in een pastoraal
team helpen. Pas in de prak
tijk van het kerkelijk leven
ontmoet men elkaar echt.
3. Kerkbesturen en parochiera
den zouden samen de verant
woordelijkheid moeten aan
vaarden voor allen, die in
een wijk wonen, ongeacht of
ze nu van huis uit zus of zo
tot een kerk behoren. Dan
zou men kerkelijke organen
kunnen oecutneniseren en
ook kerkelijke financiën.
4. Open communie is veelal
beleefd als een soort oecu-
zmenische magie. Anderzijds
is ze vaak afgewezen tot de
wederkomst des Heren. Men
moet echter zeker niet in het
geloof deelneming aan el-
kaars Avondmaal tussen
hervormden en rooms-katho-
lieken uitstellen tot kardinaal
Ottaviani en de laatste Spa-
kenburgse visser elkaar in
het geloof herkend hebben.
Dat komt neer op zoeken
naar een alibi. Christenen
zouden Avondmaal kunnen
vieren als een gave om nog
meer voor elkaar open te
staan; één in het geloof, dat
de Heer aanwezig is.
Justitia nn
ook vrouwelijk
in Vaticaan
Op voorspraak van de voorzit
ter van het pauselijk ge
rechtshof, mgr. Boleslaw Fl-
lipiak, heeft paus Paulus
vier vrouwen toegelaten tot
de opleiding voor kerkelijk
rechter. Het ls voor het
eerst in de geschiedenis van
de kerk, dat dit gebeurt. Tot
nu toe werd de opleiding al
leen door mannen veelal
priesters gevolgd.
"en komt.
De aanblddlngszusters van
Steyl vieren deze maand het
75-jarlg bestaan van de con
gregatie. Van deze door de
Duitser Arnold Janssen ge
stichte congregatie zijn er na
1915 ook gemeenschappen ge
sticht in De Verenigde Sta
ten, in Nederland (Soester-
berg)) en op de Philippljnen.
De evangelische kerk van
Duitsland, die elk jaar in de
advent de hulpactie „Brood
voor de wereld" voert rekent
erop dat de Duitse christe
nen dit jaar dertig miljoen
mark voor hulpprojecten bij
een zullen brengen. Dat zou
ruim 2.7 miljoen mark meer
zijn don vorig jaar.
De bisschop van Cbur, mgr.
J. Vonderach is door paus
Paulus tot lid van de congre
gatie voor de geestelijken
benoemd. Hij neemt de
plaats in van de Zwitser dr.
Anton Hhnggl, die zich ln
mei van dit jaar als lid te
rug heeft getrokken.
De eerste gezant van Daho
mey bij de H. Stoel, Laurent
Cyrille Faboumy heeft on
langs rijn geloofsbrieven aan
de paus aangeboden, waar
mee de diplomatieke betrek
kingen met het Vaticaan offi
cieel zijn bevestigd.
De pest in de Middeleeuwen en de gesel van de tuberculose geduren
de de vorige eeuw spreken nog zeer tot onze verbeelding. Dit neemt
niet weg dat het hartbifarkt momenteel in de geïndustrialiseerde
landen meer slachtoffers maakt dan genoemde besmettelijke ziek
ten op het hoogte pun van hun verspreiding.
Terecht spreekt men in dit verband dan ook van de ergste epidemie
van de laatste decennia.
Vergeten we niet dat het hartinfarkt in het begin van deze eeuw ta
melijk zeldzaam was terwijl het nu één man op vijf van middelbare
leeftijd doodt in de Westerse geïndusrialiseerde landen. De vrou-
De ziekte treft in ons land alle sociale standen zodat er op dit punt
van echte democratie kan gesproken worden. Nochtans worden de
leidende functies en de vrije beroepen erger getroffen dan de ande
ren. Kantoorpersoneel betaalt ook een grotere tol dan de arbeiders
en de mortaliteit bij stedelingen is groter dan bij plattelandsbewo
ners. Uit het grote volume wetenschappelijk werk dat tot nu toe
verricht werd kan men niet komen tot het aanduiden van één enke
le grote oorzaak die het epidemisch karakter van het hartinfarkt
kan verklaren. Wel kent men een lijst van oorzakelijke verbanden
die alle het hunne bijdragen.
wen worden voorlopig nog gespaard, althans vóór de menopauze. Behalve de erfelijke faktor zijn de meesten vatbaar voor preventieve
Een getraind hart klopt per dag 18.000 maal minder dan een onge
traind. Het getrainde hart gaat ekonomischer werken. In kilogram
meter per dag uitgedruktt komt dit neer op 6000 voor een sportman
tegen 14.000 bij een normaal persoon. Ook de tijd die een hart nodig
heeft om terug te komen tot rijn normaal ritme wordt korter. De
bloeddruk heeft de neiging om te dalen onder invloed van regelma
tige sportbeoefening. Nu is het een bewezen feit dat personen met
hoge bloeddruk meer kans lopen een hartinfarkt op te doen. Dit
wordt door iedere grote levensverzekeringmaatschappij bevestigd.
De moderne maatschappij vermindert voortdurend de lichamelijke in
spanning die van de werknemer gevraagd wordt. Vele personen ge
bruiken nog slechts twee organen, de ogen en het zitvlak. Personen
met een zittend beroep hebben een groter sterftecijfer door bartin-
farktus dan anderen.
Vier faktoren dienen hier in het oog gehouden te worden:
1. Zwaarlijvigheid als gevolg van te overvloedig eten. De kurve van
het overgewicht en die van de verhoogde sterftekans door hartin-
"farkt zijn gelijklopend vanaf de middelbare leeftijd. Wat men er
ook van moge beweren, praktisch alle gevallen van zwanrlijvigheid
kunnen en moeten behandeld worden door minder eten. Wilskracht
van de patiënt, vakkundige begeleiding en morele steun van de be
handelende geneesheer zijn hier van kapitaal belang. Ook de fami
lieleden moeten hun steun toezeggen.
2. Minder gebruik van verzadigde en meer gebruik van onverzadigde
vetten. Ook dit begint stilaan tot de massa door te dringen. Ver
scheidene firma's brengen reeds zeer goede dieetmargarines op de
markt. Ook gewone maisolie doet het goed voor keukenproblemen
zoals frituren, bakken en mayonnaise maken.
3. Minder zout gebruiken. Overvloedig zoutgebruik doet. althans statis
tisch gesproken, de bloeddruk stijgen. Het verband tussen hartin
farkt en bloeddruk werd reeds vermeld.
4. Minder gebruik van suiker: De laatste wetenschappelijke onderzoe
kingen beginnen de invloed te bestuderen van de verschillende soor
ten suikers op het ontstaan van aderverkalking. In afwachting dat
er meer klaarheid ln deze zaak komt. is het goed het suikergehalte
te beperken ten voordele van koolhydraten (brood en aardappelen).
Bisschoppen
bezorgd om
discriminatie
UTRECHT (KNP) - De bis-
schoppen van Nederland hebben
aan het comité tot steun aan Jo
den in Arabische en Oosteurope-
se landen een telegram ge
stuurd, waarin ze zeggen dat
..de toestand van hen. die op
grond van ras, geloofsovertui
ging en wetenschappelijke stel-
lingname gediscrimineerd wor
den, een reden is tot grote zorg
voor allen die vrede en gerech
tigheid ter harte gaan."
In hun telegram aan het comité,
dat gisteravond in het Amster
damse Rai-gebouw een protest
vergadering heeft gehouden,
schrijven de Nederlandse bis
schoppen verder: ..Wij menen
tekort te doen aan de boodschap
van het evangelie als wij niet
blijven getuigen van ons mede
leven en niet aanhoudend een
beroep deden op de publieke op-
nie om solidariteit te tonen met
de onderdrukte minderheid.
LEIDEN
l*« 315-366, AnOJvtS !37—V,. 76
-008. Krrrtuti 3*. Kmnen. gcfavéa 60.
rv^rweooat 18-30. 9pn.lton A 47-
58. Spruiwn B «6—40. KomtovnnMrt
36—4$. Tamaw») A 800. T./nwaton C
300. Ulsti mlddetgrof 8-dtt. WMM
•<0-0«4. Knotoolrtertj U—38. SU A
23-81. Sta B 14—17,
Luns
Luns
Luns Is een soort nationaal
symbool. Hij is bezit van ie
dereen en toch slaagt hi/ er
steeds in te laten merken dat
we niets over hem te vertel
len hadden. Luns Is negen
tien Jaar lang onze minister
van Buitenlandse Zaken ge
weest. Dat is een formidabel
lange liid en nog nooit Is ie
mand in de staatsrechtelijke
historie van ons land erin
geslaagd het zo lang op een
post uit te houden. Laat
staan, dat de politieke partij
en het iemand gunden er zo
lang te bli/ven zitten.
Luns heeft eens verti ld dit hU
memoires zou kunnen schrij
ven met als titel: grote man
nen. die mij gekend hebben.
We!, dat is er nog lang met
van gekomen, want Luns
heeft een andere taak op rijn
brede schouders genomen.
Maar als minister van Bui
tenlandse Zaken wilde hij
wel veel kwijt aan Michel
van der Plas, die als onderti
tel voor een nieuw boek koos
„vrijmoedige herinnerin
gen"..
Een paar dingen uit dit boek
worden duidelijk: Luns is
een heel geestige man voor
zover we dat nog niet wisten.
Hij heeft geweldig veel oog
voor het detail, is zeer va
derlandslievend, kent over de
hele wereld zo langzamer
hand jan en alleman en
weet, In diplomatieke zin,
waar Abraham de mosterd
haalt. Al heeft hij zich blij
kens de ervaringen wel eens
Een hele serie fraaie foto's
vertellen ook Iets van de his
torie van Luns. Alles bij el
kaar toch wel een aardig
boek.
Het verhaal
in strips
De ook bij onze zuiderburen
herleefde belangstelling voor
strips en het contact met de
in Breda wonende verzame
laar Cees Coenders hebben
geleld tot het ontstaan van
het volwassen tijdschrift
voor stripoflelen CISO. Tot
nu toe ls het tijdschrift voor
namelijk op België en Zuid-
Nederlands gericht geweest,
maar het is de bedoeling dat
binnenkort ook Noord-Neder
land bij betrokken wordt.
„CISO besteedt voornamelijk
aandacht aan zaken die het
Stripschrift om commerciële
redenen laat liggen en waar
voor Het Stripschap tot op
heden weinig belangstelling
aan de dag heeft gelegd,
zegt Cees Coender*. Volgens
hem is CISO vooral gericht
op de echte ■tripllefhehber
en de dikwijls ongrijpbare
verzamelaar waarvan Coen
ders schat dat er in België
zo'n 5000 en in Nederland
zo'n 8000 zullen rondlopen.
Belangstelling blijkt er In le
der geval genoeg te bestaan.
De eerste 5000 exemplaren
van het laatstverschenen
Vondersteen-nummer (CISO
7) zijn allemaal verkocht.
Het blad bestaat voorname
lijk uit een complete herdruk
van het Suske en Wiske-ver-
haal „Het Vliegende Hart,"
dat nooit eerder In boekvorm
verscheen en In de oorspron
kelijke niet vernederlandste
tekst is gelaten. Het l« één
van de oudste verhalen en
die waren het beste. !n deze
CISO 7 verder artikelen over
de Vlaamse strip in het alge
meen en het werk van Von
dersteen (de geestelilke va
der vnn Suske en Wlske) in
het bijzonder en een blbilio-
grafle van de verhalen van
Suske en Wlske en van Bes
sy, de Schotse herder. Be
loofd wordt, dat in een vol
gend nummer de Science
Fiction In de Nederlondse
strip wat meer thematisch
wordt behandeld. Andere
nummers die In het verschiet
liggen zijn een ..Special"
over de historische strip en
een Bob da Moor-nummer.
CISO Is een goede aanwinst
voor stripminnend Neder
land.
Lucky
Luke
,20ste
Cavalerie
\vwizBflmmtf
WD, m irnsr/mUK
m/w? n voa? asr
POOSJE. Z€JfP Jó
