NIEUWE PROFESSOR
WIL SNOEPBELASTING
Echtscheidingskwestie
beheerst Italiaanse
presidentsverkiezingen
REUMATISCHE-
EN SPIERPIJNEN
LEIDSE COURANT
Rassenberaad
hervormden
in Zuid-Afrika
NAIROBI Zes van de acht
Zuidafrikaanse kerken, die lid
zijn van de Wereldbond van
hervormde kerken, zijn voor
stander van een regionaal ras
senberaad, zoals dat is voorge
steld op de hervormde wereld-
assemblee in Nairobi.
De assemblee van Nairobi beval
de regionale rassenconferentie
aan om de Zuidafrikaanse ker
ken de gelegenheid te geven sa
men de consequenties van het
evangelie voor het rassenvraag
stuk onder ogen te zien en sa
men te zoeken naar middelen
ter verbetering.
De Nederduitse gereformeerde
synode, onder voorzitterschap
van moderator dr. J. Vorster,
achtte het beraad aanvankelijk
.nutteloos, doordat naar haar
zeggen de Nederduitse kerk
reeds bij voorbaat veroordeeld is
door de assemblee. Thans ech
ter schijnt de kerk wel bereid te
zijn om eventueel een wat
mer naar het beraad te sturen
en officieelte reageren op de
conclusies van het beraad.
De kleinere Nederduitse hervorm
de kerk voelt meer voor een
wisseling van memorandums
als noodzakelijke voorwaarde
vóór het starten van een dialoog
over de rassenkwestie. De ker
ken die vóór het beraad zijn, zul-
len spoedig uitgenodigd worden
om leden te benoemen voor
comité van voorbereiding. Het
ligt in de bedoeling, aldus de se-
cretaris-generaal van de her
vormde wereldbond, ds. E. Per-
ret, dat de Zuidafrikaanse ker
ken zelf agenda, plaats en tijd
vaststellen. Naast de leden van
het comité zal ook de staf van
de hervormde wereldbond aan
het rassenberaad deelnemen.
De Journalistieke tekeningen van
Ton Hoogendoorn worden ten
toon gesteld in de Vlack-zaal
van perscentrum Nieuwspoort
te Den Haag tot en met 24 de
cember.
Gljs Hording, kunstcriticus van de
Nieuwe Haagse Courant zal op
zaterdag 11 december te 16.00
uur een beschouwing geven
over het werk van de kunst
schilders J. H. Grauenkamp
en J. G. M. Delfgaauw dat t/m
de 19de te bezichtigen zal zijn
in Museum Rijswijk.
AMSTERDAM De Vrije
Universiteit heeft als eer
ste een hoogleraar die zich
volledig bezig zal houden
met de sociale en preven
tieve tandheelkunde. Prof.
dr. B. Houwink, 41 jaar en
tot voor kort hoofd van de
TNO-werkgroep voor tand
en mondziekten, heeft op
dracht gekregen aan de
VU onderwijs en onder
zoek te organiseren in een
richting waarvan volgens
hem zelfs veel tandartsen
nog niet weten waar het ei
genlijk om gaat.
In zijn inaugurele rede verduide
lijkt de nieuwe hoogleraar 't
eerste deel van zijn leerop
dracht met een definitie uit
1903. Sociale tandheelkunde is
volgens deze beschrijving een
vak dat zich bezikhoudt met de
algemene gezondheidstoestand
van de gebitten, het bekend ma
ken van de gebreken, het aan
geven van de weg om die ge
breken te verhelpen en het met
kracht aandringen om verbete
ringen te realiseren.
Preventieve tandheelkunde is vol
gens prof. Houwink en onge
lukkig anglicisme, dat beter
vervangen kan worden door bij
voorbeeld mondhygiëne. Het sa
mengaan van deze twee specia
lismen illustreert hij met "de
unieke werking van fluor". De
preventieve tandheelkunde heeft
volgens de Amsterdamse hoog
leraar aangetoond dat fluoride
ring van het drinkwater helpt
om gebitten gaaf te houden; de
sociale tandheelkunde moet nu
zorgen dat deze fluoridering
overal wordt doorgevoerd.
Sociale tandheelkunde impliceert
een samenhang tussen de tand
heelkunde en de sociale weten
schappen (o.a. sociologie en
psychologie). Geeft dit geen
communicatieproblemen? Prof.
Houwink: „We hebben nog maar
weinig ervaring met sociologen.
De socioloog die hier aan de af
deling sociale geneeskunde is
verbonden, geeft nuvoor onze
studenten college sociologie. La
ter hopen we zelf een andra-
goog aan te kunnen stellen. Na
tuurlijk moeten we ons aan el
kaar aanpassen. Je hoort nu on
der de tandartsen nog wel eens
het grapje: praatjes vullen geen
gaatjes, maar dat gaat wel
voorbij. We merken op onze af- Prof. dr. B. Houwink acht het on-
deling voornamelijk met jonge juist om in dit „schrikbarende
mensen, die bovendien veel met tekort aan curatieve hulp" het
patiënten om moeten gaan. hoofdprobleem te zien. Dat zou
Daarom verwacht ik dat de een denkfout zijn. Een veel be-
meer psychologische aspecten
van de sociale tandheelkunde
vrij gemakkelijk in de opleiding
verwerkt zullen kunnen worden.
Op het ogenblik moeten we nog
veel improviseren, waardoor er
welens roofbouw op de kleine
groep medewerkers gedaan
wordt. We moeten zelf nog leren
om de niet-tandheelkundige as
pecten van dit vak onder de
knie te krijgen. Er bestond tot
nu toe in Nederland geen oplei
ding in de sociale tandheelkun
de". Op het bureau van profes
sor Houwink ligt een van de
basisstudieboeken in de sociolo
gie.
Het opzetten van een nieuwe stu-
dièrichting impliceert niet al
leen dat er studenten opgeleid
moeten worden, maar dat bete
kent ook dat er wetenschappe
lijk onderzoek moet worden ver
richt.
Ook op' dit terrein moet er vol
gens prof. Houwink voorlopig
worden geïmproviseerd, want er
is in Nederland nog nauwelijks
systematisch onderzoek verricht
naar de meer sociale aspecten
van de tandheelkunde. Er zijn
wel enkele enthousiaste mensen
geweest die wat gegevens heb
ben verzameld, maar eigenlijk
staat deze nieuwe richting toch
nog voor een onontgonnen ter-
Om maar ergens te beginnen is
een van de medewerkers van
prof. Houwink gestart met een
analyse van de behandelingsbe
hoefte onder het VU-personeel.
Verder is men begonnen met
een onderzoek naar de invloed P WPr 'n° van ot
zwangerschap op het ont-
langrijker aspect van de tand
heelkunde is volgens hem de
preventie (het voorkomen) van
tandbederf. Daarmee zijn we dan
aangeland op 't stokpaardje van
prof. Houwink. Hij is veertien
jaar werkzaam geweest in het
onderzoek naar de fluoridering
van drinkwater.
Tijdens zijn TNO-tjjd heeft prof.
Houwink meegewerkt aan het
fluoriderii^sonderzoek in Tiel
en Culemborg en de erveringen
die hij daar heeft opgedaan vor
men een hechte basis waarop
toekomstig onderzoek kan
bouwen. Hij praat graag en en
thousiast over het werk dat in
deze Betuwse gemeenten is ver
richt. De tegenstanders van
fluoridering voeren vaak aan
dat men meer zal gaan snoepen
als het water gefluorideerd is;
omdat dan toch alles geoorloofd
in Tiel 'niet'waar ^oleens1 ofof Een goede tandverzorging vereist regelmatig borstelen
i Tiel niet waar. Volgens prof.
Houwink gaat men juist minder
snoepeD als het water gefluori
deerd is, om een goed gebit
goed te houden. Een ander inte
ressant resultaat van het werk
in Tiel is volgens hem de ont
dekking, dat nog steeds slechts
60% van de moeders in dit stad
je weet wat fluoridering is. Het
landelijk gemiddelde is onge
veer 53%. Daaruit blijkt volgens
prof. Houwink dat men kenne
lijk geen last heeft van deze
toevoeging van fluoride
drinkwater. Dat men zich ken
nelijk ook niet interesseert
dit fel omstreden procédé acht
hij geen bezwaar.
staan de
het voorkomen van „valse tan
den en kiezen".
Is een belangrijk onderdeel van
de sociale tandheelkunde ziet de
nieuwe hoogleraar de organisa-
heeft begrip Voor de be
de werking van het fluoride de
belangrijkste vinding op het ge
bied van de preventieve tand
heelkunde en in de toekomst
blikkend ziet hij de fluoridering
van het drinkwater in het hele
land als een van de voorwaar
den van een goede tandverzor-
bepleit bijvoorbeeld de opleiding
van school tandverzorgers die
onder toezicht van een tandarts
eenvoudige gaatjes bij kinderen
kunnen vullen. De buitenlandse
ervaringen met dit soort hulp
krachten schijnen uitstekend te
zijn. Op den duur zouden deze
van schooltandverzorgsters die
van het werk van de schooltand-
arts kunnen overnemen, waar
mee dan een belangrijk pro
bleem van de Nederlandse tand
heelkunde - het tandartsentekort
- een heel eind bestreden zou
i die men aanvoert tegen
de gebruiksdrang („het enige
goede argument tégen")
daar staan zoveel argumenten
tegenover dat dit argument zijns
inziens wegvalt. Fluortabletten,
gefluorideerde tandpasta, tafel-
zoutfluoridering e.d. vormen
volgens hem geen reëel alterna
tief, omdat de mate van be
scherming door deze middelen
slechts een fractie zou zijn van
die van gefluorideerd drinkwa
ter.
Gekoppeld aan deze fluoridering
zou prof. Houwink
snoepbelasting zien als logisch
vervolg van de accijnzen op ta
bak en alcoholhoudende dran-
(Van onze correspondent)
ROURT Italië is een paar
moeilijke weken Ingegaan: de
verkiezing van een nieuwe
president van de republiek.
Het 7-jarig mandaat van Sara-
gat (socialist) gekozen in de
cember 1964, loopt einde van
deze maand af. Over zijn op
volging beslist niet zoals in
Frankrijk het volk zelf, maar
een gecombineerde vergade
ring van kamer (630), senaat
(320) en gedelegeerden van de
provinciale staten (58 leden).
Deze vergadering van in to
taal 1008 leden is voor 9 de
cember bijeengeroepen.
Het is hoogst onwaarschijnlijk
dat de nieuwe president al op
de eerste dag bij de eerste
stemming zal worden aange
wezen. Saragat werd in 1964
pas na dertien dagen en 21
stemmingen gekozen. Zouden
D.C. (katholieke partij) en
communisten het eens kunnen
worden over een gemeen
schappelijke kandidaat dan
was de nieuwe president al op
9 december gekozen. Want sa
men beschikken zij over 682
van de 1008 leden. Maar die
mogelijkheid moet althans in
de praktijk uitgesloten worden
president is dit keer daarom
zo moeilijk omdat de verkie
zing nauw verband houdt met
het komende referendum over
afschaffing van de echtschei
ding. Echtscheiding is in een
zo katholiek land als Italië een
gecompliceerde zaak. Een
jaar geleden heeft het parle
ment een echtscheidingswet
goedgekeurd die in bepaalde
beperkte gevallen scheiding
toestaat. De kerk acht deze wet
In strijd met het tussen kerk
en staat gesloten concordaat
dat het kerkelijk huwelijk (ook
zonder civiel huwelijk) als
wettig erkent. En aangezien ie
der kerkelijk gesloten huwelijk
onontbindbaar is. bleef de
kerk in Italië haar principieel
verzet tegen de scheidingswet
volhouden. Eén van de midde
len om deze wet ongedaan te
maken was het aanvragen van
een volksstemming, waartoe
de grondwet het recht geeft.
Minstens 300.000 kiezers moes-
Niet
ten daarvoor op lijsten tekenen.
Binnen een paar weken na de
scheidingswet waren 1.500.000
handtekeningen bij elkaar,
niet alleen van geestelijken,
monniken, nonnen en praktize-
rende gelovigen, maar volgens
ruwe schattingen ook van 200
tot 300.000 communisten.
het beginsel, maar
wel over de uitvoering van het
referendum is de DC sterk
verdeeld. Van de propaganda
voor het referendum maakte
zich aanstonds de conservatie
ve vleugel met monarchisten
en neo-fascisten meester. Dat
beloofde, als het referendum
werkelijk gehouden werd, een
fanatieke strijd te zullen wor
den tussen rechts en links.vor-
men aannemend van een gods
dienstoorlog. En zou het refe
rendum tot resultaat hebben
dat de scheidingswet ongedaan
were gemaakt, dan zouden de
bestaande regeringspartijsn
onmiddellijk uit elkaar vallen.
De vorming van een nieuwe
centrum-links regering zou de
eerste maantjen uitgesloten
zijn. Italië, dat toch al lijdt
onder een ernstige economis
crisis met stagnerende pro-
duktie, zou onbestuurbaar wor
den. Alleen het neo-fascisme
zou ervan profiteren.
Vandaar een streven bij de ka
tholieke partij en de commu
nisten om van het referendum
af te komen. Tussen beide
partijen is dat achter de
schermen een zaak geworden
van loven en bieden. Zijn de
communisten bereid hun stem
te geven aan een progressieve
katholiek als president van de
republiek, dan is de katholieke
partij van haar kant bereid het
referendum te laten lopen. In
hoeverre de communistten
kunnen rekenen op zulk een
belofte van een in zichzelf
sterk verdeelde katholieke
partij is de vraag. Zij kunnen
ook anders. Stemmen zij voor
een socialistische kandidaat
als president van de repubiek,
dan kan bij een moeilijke
langdurige regeringscrisis de
nieuwe president het parle
ment ontbinden en nieuwe
kiezingen uitschrijven. In dat
geval is het referendum v
lopig van de baan.
Maar nieuwe verkiezingen zijn
in deze tijd voor Italië
groot risico. Men wrijft zich
de ogen uit als men leest wat
in deze dagen gaande is in
labrië ln Zuid-Italië. Het oude
kader van de partijen, niet
één uitgezonderd, is verdwe
nen door emigratie naar
noorden of naar overzee. Wat
ervoor in de plaats is geko
men zijn tweede- of derderangs
krachten, die door onbe
kwaamheid de deur wijd open
zetten voor het neo-fascisme.
Dit nieuwe fascisme schrikt
evenals in de dagen
Musolini voor geen geweld te
rug. Men gooit met zelf
maakte cocktailbommen,
muren worden volgeplakt met
biljetten, tienduizenden vlug
schriften beschimpen de politi
ci van alle partijen in een taal
waar politici en justitie niets
tegen doen. Het hoofdkantoor
van de socialisten in Reggio
Calabrië is tweemaal in brand
gestoken, viermaal het gebouw
van de communisten, bommen
tegen eigendommen of particu
liere woningen van de D.C.,
auto's van tegenstanders v
den door brand vernield, poli
tici op straat afgeranseld, t
vindt in de brievenbussen
dreigbrieven of gedreigd wordt
per telefoon. Er heersen toe
standen waar men in Turijn of
Milaan geen flauw benul
heeft. De kreet van de neo-
zi's is: op van het zuiden n
het noorden en wie niet n
doet zal sterven.
Wie onder deze omstandigheden
voor de komende zeven jaar
president van de Italiaanse i
publiek wordt, is van niet ge
ringe betekenis.
Onmiddellijke verlichting van
"Doorstraalt" verlichtend weefsels
en spieren tot in de gewrichten
Deumatische pijnen, spit, zenuwplj-
"pn, verstuikingen, stijve nek
pijn dan Algesal-balsem. Onmiddellijk
In de huid doordringend, werkt Alge-
sal diep op de weefsels ln tot aan de
haard van de pijn (zonder opper
vlakkige warmtesensatic of Irritatie
van dc huid te veroorzaken) en
«•doorstraalt" verlichtend weefsels
en spieren tut in de gewrichten. Beu-
matische pijnen en stijfheid maken
spoedig plaats vooreen durend gevoel
van verlichting en welbehagen.
Wacht niet lot de pijn uitbreekt I
