I*
Van stille Papengracht
tiaar drukke verkeersader
Halve Leidse society
ging onder het mes
bij kapper De Bruijn
Krant
in\
ander
pand
iENSDAG 24 NOVEMBER 1971
LEIDSE COURANT
)ude Singel 54
eerste vestiging van onze krant. Op 1 oktober 1909
fvordt hier de eerste Leidsche Courant gedeeltelijk
rervaardigd. De kort tevoren opgerichte N.V. is hier nog
niet helemaal onder de pannen, want het drukkken van de
krant moet men overlaten aan het toenmalige „Futura"
&p de Steenstraat. Eerste directeur is de heer Klompé en
le heer Aleven de eerste journalist die als hoofdredacteur
prantwoordeliik is voor de inhoud van de krant.
'teenschuur 15
he familie De Bruijn heeft nog
altijd de fooienpot in haar be-
zit. De in de scheerstoel en
°°k anderszins gezeten
Leidenaars werden m het
Frans uitgenodigd hun bene
fice te storten voor het perso
neel.
Ons nieuwe „krantenpand"
heeft al vele bewoners en
verschillende vormen van
bedrijf binnen zijn muren ge
had. Kapper Eduard de
Bruijn, van geboorte een
Sassenheimer, was de eerste
met zijn gezin. Hij was het
ook, die het gebouw liet
neerzetten. Te oordelen naar
de omvang en de „weldoor
timmerdheid" van het ge
bouw moet kapper De Bruijn
inderdaad een geweldige
zaak hebben gehad. Oudere
Leidenaars weten te vertel
len, dat hij mét Hoppezak
(hoc!; B reestraat-Papen
gracht) dé kapper van de
stad was.
In de grote achterkamer nam
hij met twee bedienden man-
LEIDEN Het door de Leidse architect Jesse ontworpen
„kasteeltje" (die indruk blijkt het op velen maken), dat
oprijst uit de Rijn is het vijfde onderkomen van de thans
63-jarige Leidse Courant. De Papengracht, waar ons blad
vanaf 1929 gevestigd is geweest, is niet veel meer dan een
steenworp afstand verwijderd van de Bostelbrug en het
pand Kort Rapenburg 2 waar we voortaan het journalistie
ke hoofd- en handwerk gaan bedrijven. Maar ondanks de
kleine verhuizing zijn we er toch compleet anders bij
komen te zitten: Van de stille parkeerstraat de Papen
gracht naar Leiden's drukste verkeersader van Gijselaars-
bank naar Blauwpoortsbrug. De redactie op haar eertte
verdieping zit als het ware bovenop de Leidse verkeers
problematiek. Aan het opstijgend lawaai zullen we spoedig
gewend zijn hopen we maar...
Nu we het toch over het verkeer
hebben: autorijdende bezoekers
aan ons blad gaan er door de
verhuizing beslist op vooruit. In
tegenstelling tot de Papengracht
waar ieder plaatsje doorgaans
bezet is ligt het nieuwe gebouw
rondom uitstekend in de kort-
parkeergelegenheid. Direct ach
ter het gebouw is een pleintje
ingericht voor kortparkeerders
en verder kan men op de hele
Apothekersdijk zijn auto kwijt.
Terug nog even naar de journalis
tieke „werkplaats"' op de eerste
verdieping enkele meters boven
het wroetende Leidse verkeer.
De veelheid van ramen, voor,
achter en aan de zijkant, bieden
een riant uitzicht aan het redac
tionele team, dat dagelijks het
nieuws uit stad en streek met
medewerkers en corresponden
ten vergaart, bewerkt en zet-
klaar afstuurt naar ons technisch
bedrijf in Den Haag. Een
prachtig uitzicht op het leven en
de bedrijvigheid waar de journa
list op zijn beurt de nodige prik
kels aan kan ontlenen.
Uit de ramen op de hoogste ver
dieping is het mogelijk de halve
stad te overzien, de vliegtuigen
op Valkenburg bijna tot op de
grond te volgen en de duinenrij
achter Wassenaar te zien. De
De voorloper van Kort Rapenburg
2. In de negentiger jaren van de
vorige eeuw werd het scheef-
trekkende pand tegen de grond
gehaald waarna ons huidige ge
bouw werd neergezet.
fotojournalistieke mogelijkheden
van het pand zullen we in de
toekomst nog met menige pano
ramische prent aantonen...
Onder de redactieverdieping is op
de begane grond de boekshop
ingericht met tevens een balie
voor advertenties in de LC en
abonnementen, De boekshop
wordt bevoorraad door de Sijt-
hoff Pers, het concern waarvan
Westerpers N.V. enkele maanden
geleden een onderdeel is gewor
den. Van de Sijthoff-persen in
het gloednieuwe gebouw in de
Rijswijkse Plaspoelpolder komt
sinds september ook de Leidse
Courant. Eerst het samengaan
met het dagblad „Het Binnen
hof" in Den Haag in Westerpers
N.V. en onlangs de gezamenlij
ke toetreding tot de Sijthoff
Pers N.V. zijn de oorzaken ge
weest van de verhuizing van
vandaag. Het technisch bedrijf
van de Leidse Courant werd na
melijk bij de fusie in Wester
pers samengevoegd met het
Haagse bedrijf, zodat we aan de
Papengracht te ruim binnen de
muren kwamen te zitten met re
dactie en administratie en ruim
telijke aanpassing noodzakelijk
was geworden.
De administratie, die voor het di
recte contact met het publiek
mede gebruik maakt van de
boekshop, heeft bovendien nog
de beschikking over het souter
rain. Of over de begane grond.
Het ligt er maar aan hoe men het
bekijkt, want in het gebouw zit
een merkwaardig hoogtever
schil. De ruimte onder de
boekshop is souterrain als men
op het Kort Rapenburg staat,
maar het is begane grond voor
de bezoeker, die via het par-
keerpleintje langs de Boom-
markt de achterzijde binnen
komt. Binnen het gebouw wordt
het verschil ondervangen met
een brede trap. De bovenste
verdiepingen zijn tenslotte inge
ruimd voor de archieven van
administratie en redactie. Ook
het zgn. „legger-archief", enke
le honderden banden waarin
alle uitgaven van de 63 jarige
krant per kwartaal zijn gebun
deld is weer meeverhuisd.
Vanzelfsprekend, want dat
beschouwen we als een dier
baar stuk erfgoed, dat we
op onze nieuwe plaats in
een nieuwe tijd nog een
flinke uitbreiding willen la
ten ondergaan.
Rapenburg 10
De nog altijd piepjonge krant krijgt in 1920 een prachtige kans geboden door de aan het
Rapenburg zetelende katholieke Volksbond. De grote vergaderzaal heeft men niet meer
nodig. De krant trekt erin met de hele technische uitrusting, de administratieve en redac
tionele staf. Dat is 11 mei 1920. In de vroege uren van de kortste dag in 1927 (21 decem
ber) slaat het noodlot echter toe. Het pand brandt praktisch geheel uit nadat er de
avond tevoren waarschijnlijk onvoorzichtig met vuur is omgesprongen in de boven de
de krant gevestigde tekenschool. De krant blijft echter verschijnen. De pers van het
Leidsch Dagblad biedt uitkomst. In de krant op de rampdag wordt burgemeester Van
der Sande Bakhuyzen bedankt voor zijn eigenhandige assistentie bij het redden van het
archief uit de vlammenzee.
vijfde verjaardag wordt 1 oktober 1914 gevierd in een
ieuw gebouw, waar men ruimer zit en waar men tech-
isch beter uit de voeten kan. De jonge krant heeft hier al
en rotatiepersje. Er blijkt ruimte 'in dit gebouw te zijn
im een huisbewaarder en zijn gezin te huisvesten. Ook
en vergaderkamer is er ingericht voor de commissaris-
en, die regelmatig de vinger aan de pols houden van het
ledrijf. Overtuigd van de gezonde ontwikkeling besluit
tien in 1920 weer een ruimere behuizing te zoeken.
Van pruiken,
sigaren,
banket
en wol
naar boeken
en krant
De stichter van het pand:
Eduard de Bruijn. In 1927 is
hij overleden.
nelijk Leiden, voornamelijk
de sociëty onder het mes. De
professoren en autoriteiten
van Leiden waren zo'n beet
je gelijk verdeeld over De
Bruijn en Hoppezak. Fr -Ue-
maal hadden ze een n
laatje met hun eigen hand
doek en scheerspullen, zo
vertelt men ons.
Eduard de Bruijn was ook een
bekend haarwerker. In het
souterrain had hij een hele
werkplaats ingericht waar
hij zijn toupets („toepees"
zeiden ze toen) fabriceerde
haartje voor haartje in
tule. Eduard de Bruijn,
wiens vijfjarige zoontje Jo
hannes op 1 augustus 1895 de
eerste steen legde, verkocht
in 1918 het huis aan de heer
Zierikzee, die er een sigaren
zaak in vestigde en er ging
wonen.
De zoon van de heer De
Bruijn, die ook kapper was,
verkoos het zich te vestigen
in de Oegstgeestse Gevers
straat. De activiteiten van
Zierikzee aan het Kort Ra
penburg strekken zich uit
over tien jaren.
Mevrouw Anna de Bruijn-
Stroebel, de eerste bewoonster
van het pand.
In 1929 in dezelfde maand,
waarin het Leidse stadhuis
in vlammen opgaat, wordt
de heer E. R. Beulink, die
reeds een brood- en banket
bakkerij op de Lange Mare
had, eigenaar. Tot hij het
om gezondheidsredenen in
1937 kalmer aan moet gaan
doen bewoont hij met zijn
gezin het pand en wordt op
de begane grond de winkel
gedreven.
Voordat Westerpers N.V. het
pand in eigendom verwerft
is tenslotte mevrouw Se-
gaar-van Appel eigenaresse.
Vanaf 1945 heeft zij aan het
Kort Rapenburg „Het Wol
huis" gehad, een gespeciali
seerde winkel voor handwer
ken.
lengracht 32
Na ruim een jaar een noodlokaliteit gebruikt te hebben aan de Hogewoerd is de 26e maart
1929 een gloriedag voor het bedrijf. In de onwaarschijnlijk korte tijd van 1 jaar en 3
maanden zijn er panden verworven aan de Papengracht, is er een hal gezet voor het
technisch bedrijf, zijn er machines en een pers gekocht. Kortom, een jaar waarin
enorm hard gewerkt is onder leiding van directeur B. Lans en hoofdredacteur Th. Wil-
mer en waarin gedurfde beslissingen zijn genomen door het bestuur.
Bisschop Aengenent van Haarlem, tevens bestuurder van de N.V., wijdt het nieuwe com
plex in. Meer dan veertig jaar voorziet de LC van daaruit de stad en de streek van nieuws.
