Spotgoedkoop psychiatrisch
centrum in Strandhotel van
Zandvoort
LEIDSE COURANT
Het Strandhotel in Zandvoort, nu ingericht als centrum van de J ua Biererstichting.
ZANDVOORT Het streven van de Engelse sociaal-psychiater Jos
hua Bierer heeft sinds kort navolging gevonden in ons land. Bierer
stichtte vlak na de oorlog in een buitenwijk van Londen een dagzie
kenhuisje voor geestelijk onevenwichtige en zwakke personen. Hij
ging uit van het idee, oat men de psychisch labiele mens zo weinig
mogelijk in inrichtingen of ziekenhuizen moet opnemen, aangezien
zij dan direct 'n stempel opgedrukt krijgen, dat zij hun leven lang
niet meer kwijeraken. Hij vroeg zich af, waarom deze mensen niet
in de maatschappij zouden kunnen worden behandeld. In dit opzicht
heeft Bierer baanbrekend werk verricht. De Haarlemse zenuwarts
dr. P. H. Esser raakte zozeer onder de indruk van zijn Britse colle
ga, dat hij in Nederland een stichting in het leven heeft geroepen,
die de naam van Bierer draagt. De eerste activiteit van de stichting
was het inrichten van een centrum voor de nazorg van psychiatri
sche patiënten. Dr. Esser staat met ingang van 1 november als ge
neesheer-directeur aan het hoofd van deze revalidatie-instelling, die
ruimte heeft gevonden in het leegstaande Strandhotel in Zandvoort.
In verband hiermee heeft hij zijn werkzaamheden als hoofd van de
sociaal-psychiatrische dienst van de GG en GD te Haarlem inmid
dels beëindigd.
Het Strandhotel was voorheen een
der toeristenpaleizen, die eigen
dom zijn van Caransa. De stich
ting huurt het hotel, waarvan de
exploitatie voor de hotelmagnaat
steeds minder rendabel werd,
van Caransa en heeft er 108 pa
tiënten in ondergebracht. Alle
kamers zijn typisch als hotelka-
kamers ingericht. Ze beschikken
over ee ningebouwd toilet .stro
mend koud en warm water, een
douchecel of bad en elke kamer
heeft een eigen balkon en ziet
uit op zee.
In het hotel worden mensen opge
vangen, die jarenlang verbleven
in psychiatrische inrichtingen.
Sommigen van hen zijn in deze
tehuizen eenvoudigweg tot de in
ventaris gaan behoren, nadat zij
er een jaar of tien, enkelen
zelfs twintig jaar of meer zijn
blijven „rondhangen".
Diverse van deze patiënten kun
nen nauwelijks meer aansluiting
vinden bij de zich veranderende
maatschappij. „Een deel van hen
is ook niet meer in staat in het
eigen levensonderhoud te voor
zien. Er zijn erbij, die huis en
haard verloren hebben. Met
name deze mensen trachten wij
in het centrum een arbeidstrai-
ning te geven", aldus licht dr.
Esser toe. „Zij genieten er ver
der een volkomen vrij verblijf,
aangezien het gebouw in de eer
ste plaats een hotel is en geen
ziekenhuis of inrichting. De gas
ten betrekken in het hotel een
kamer. Voordat zij zich laten
inschrijven, verschijnen zij aan
de receptie, waar hun de sleu
tel wordt overhandigd. Zij mo
gen hun appartement bezichti
gen en als het niet aanstaat,
vertrekken ze weer."
Het verschijnsel doet zich voor
zo is dr. Esser reeds gebleken,
dat een aantal van de bewoners
van het Joshua Bierer-centrum
het als uitermate vreemd - er
vaart, dat zij geheel vrij zijn in
hun dagelijks doen en laten.
„Zij vinden het gek, dat men
geen toestemming hoeft te vra
gen, indien men boodschappen
wil doen in het dorp, gasten wil
ontvangen enzovoort."
Voor de patiënten die in staat zijn
arbeid te verrichten, wordt
werk gezocht. Voor wie geen
aanpassing kan vinden in een
normale werkkring wordt ar-
beidstraining gegeven, waardoor
men zich weer geschikt ,_an ma
ken voor opname in het norma
le sociale proces. Er bestaat
over het experiment nagenoeg
louter enthousiasme. Slechts één
van de 108 patiënten die mo
menteel in het centrum verblij
ven, werd door de familie terug
genomen, aangezien zij er in
Zandvoort geen typisch katho
liek milieu vond.
De persoonlijke vrijheid van de
De zenuwarts dr. P. ESSER
patiënten is een der belangrikk-
se waarden, waaraan men in
het Bierer-centrum hecht.
Dr. Esser: „Iedereen mag hier
eerst zes weken komen logeren,
om de sfeer en de omgeving te
verkennen. Indien het leefkli
maat hier om welke reden dan
ook niet zou bevallen, kan men
na die periode onmiddellijk te
rugkeren naar de inrichting van
waaruit men is gekomen.
Bij wijze van uitzondering neemt
men in het hotel mensen op, die
in hun eigen omgeving te zwaar
belast worden en geeste
lijk dreigen te ontsporen. Als
voorbeeld noemt de nieuwe ge
neesheer-directeur een moeder
met een groot gezin, die op
nieuw pas een baby heeft gekre
gen; problemen heeft met bij
haar inwonende personen, be
trokken raakt in conflicten etc.
„Zo'n moeder kan bij ons ko
men uitrusten en volkomen tot
zichzelf komen. Dan is er mis
schien de vraag: en de baby
dan? Geen enkele moeilijkheid
hoor. Die mag ze meenemen."
Dr. Esser gelooft stellig dat de
Joshua Bierer-stichting in de
vorm van dit eerste hotel een
voor Nederland uniek project
exploiteert. ,Er bestaan natuur
lijk al „sluis-internaten", ver
bond, n aan of samenwerkend
met bestaande psychiatrische
ziekenhuizen. Deze zijn meestal
op of in ieder geval vlakbij het
terrein van een inrichting ge
bouwd.
Het unieke in Zandvoort is nu, dat
het totaal los staat van een psy
chiatrische inrichting, ook' niet
van de overheid uitgaat, doch
van een stichting, die bovendien
het complex geprojecteerd heeft
iin een hotel-vorm. eHt aardige
daarbij is, dat het een bestaand
hotel is, dat iedereen in de wij
de omgeving al kent, en dat bo
vendien geen extra-kosten heeft
te maken om het project tot
stand te brengen.
Het is nu in drie maanden opge
zet. Als je met bouwplannen
gaat komen, kan dat soms mil
joenen kosten, met bovendien
het gevaar, dat het misschien
nooit gerealiseerd wordt.
Slechts uit de samenstelling van
de staf valt op te maken, dat
men hier toch te doen heeft met
een vorm van verpleegtehuis.
Ondanks dr. Essers titel van ge
neesheer-directeur zal hij er
geen geesteszieken behandelen
woord: „Er is sprake
centrum voor nazorg;
overbrugging van het
het andere. Toch zullen
meent de heer Esser,
ten zijn dit er behoefte
ben met je te spreken
psychische problemen,
kan mij uiteraard on
vragen ook zij, die in
met hun voorzorg hier
ven. En in dat opzicht
dus in zekere zin wè
als medicus.
Indien het experiment
king tot het Zandvoortse
hotel volledig geslaagd
den genoemd, is de Jos
rer-stichting voornemen
in het land soortgelijk
op te zetten. Dr. Esser:
ogenblik nemen we mt p(
uit het hele land. Daai
ik opmaken, dat er dui
hoefte bestaat aan eer
als dit.
Bovendien staan overall)
land hotels leeg, die als
niet meer te exploiter!
Deze zijn dan bij uitfc
schikt voor het doel datfc
gen."
HENK
MAANDAG 8 NOVEMBER
