Nederlandse jongeren op
zoek naar het „waarom" van ISRAEL
i
VOOR ONBEPAALDE TIJD OP REIS:
Ideaalbeeld
brokkelt af
maar
werkelijk
heid is
eindeloos
boeiender
ZATERDAG 18 SEPTEMBER 197l!
Annelles van den Houten (21) uit Rijswijk,
schrijfster van bijgaand artikel, is na haar
eindexamen MJVI.S. aan het Lodevvijk Make
blijde College in Rijswijk enige jaren in de
journalistiek werkzaam geweest, zy vertrok
in juni voor onbepaalde tyd met andere Ne
derlandse jongeren naar een kibboets in Is
raël, om daar als vrywlügster te werken en
om te proberen het „hoe ei
staat Israël te ontdekken.
Wonen in de kibboets Jakum ten zuiden van Netanya. Tussen Tel Aviv en Haifa.
De Klaagmuur, waar de Israëliër zijn wanhoop en zijn toekomstverwachting bemediteert-
De „rekketrek'
moet
rage worden
(Van een onzer verslaggevers)
MAASTRICHT In twee ploe
gen van elk dertien man.
werkt de Maastrichtse rub
berfabriek Ceylon N.V. hard
aan de produktie van de
nieuwste rage: de rekketrek,
ofwel in goed Engels de „U-
atretch". Een blauw rubber
band. bijna 2*/t meter lang,
die de rol op de fitheidsmarkt
van het veel omstreden
„wieltje" moet gaan overne-
De Maastrichtse fabriek heeft
van de Dharma Training
Company uit Amsterdam een
order gehad voor de ver
vaardiging van meerdere
honderdduizenden banden.
Per uur rollen aan de Maas
trichtse Sandersweg zo'n 1600
meter „rekketrek" uit de ma
chine, goed voor bijna 700
banden. Wanneer dit eenvou
dige hulpmiddel voor het soe
pel maken en houden van de
spieren inderdaad een rage
wordt, verwacht directielid A.
J. Daniels van de N.V. Ceylon
in totaal zo'n 2miljoen me
ter te moeten vervaardigen.
Genoeg om ruim de helft van
de omtrek der aarde mee in
te pakken! De Dharma in
Amsterdam heeft hooggespan
nen verwachtingen over de
„rekketrek":
Het is een vinding van een En
gelse schoonheidsspecialiste,
Maria Andrews, die de lei
ding heeft over de in Enge
land zeer bekende Town and
Country Health Club, waar
van 18.000 mensen lid zijn. Ze
heeft de U-stretch een half
jaar lang onder haar leden
uitgeprobeerd en die waren
erg enthousiast. Daarna heeft
ze de band in Engeland op de
markt gebracht, waar hij nu
een grote hit is.
.Wij hebben de rechten voor de
rest van de wereld verwor
ven, en we rekenen er vast 9
op toch zeker een paar hon
derdduizend banden te gaan
omzetten", aldus de heer Da
niels. „We hebben de U-stretch
officieel in Nederland willen
introduceren via het pro
gramma „Zie zo zomer" van
de Tros. Willeke van Ammel-
rooy zou de talloze mogelijk
heden van de band demon
streren. Op het laatste mo
ment is dat echter misgelo
pen. Maar dat neemt niet
weg, dat we er zeker van
zijn. dat de U-stretch het
„wieltje" met lengtes gaat
slaan."
De toekomstige gebruiker of ge-
bruikster kan het met de
band (die om de voeten wordt
bevestigd, en dan maar lek
ker uitrekken) in het begin
kalm aan doen. De eerste
paar keren elke oefening 5
keer herhalen, daarna elke
dag twee keer meer, totdat de
oefening zonder moeite twin
tig keer herhaald kan wor
den.
JERUZALEM—TEL AVIV—HAIFA. Men
ontkomt er niet aan na drie maanden Israël;
het land heeft twee gezichten, het leeft in
twee werelden. Aan de ene kant de
eeuwenoude joodse cultuur, de Klaagmuur.
Aan de andere kant Tel Aviv met zijn
souvenirwinkels, zijn bars, zijn moderne
instelling. Enerzijds de verbitterde zwerf
tocht naar een eigen zelfstandig bestaan,
anderzijds de onrust, de demonstraties, de
protesten, de stakingen, ook in dit land, in
dit Israël. Na drie maanden Israël staat men
voor vele vraagtekens, voor allerlei
problemen, voor ontelbare raadsels. Plomp
verloren op een zomerse dag met een vlieg
tuig overgezet van Amsterdam naar Tel Aviv
vraagt men zich telkens weer af, welk ge
zicht, welke van de twee Israëlische we
relden de toekomst van dit ongekend-
boeiende land zal bepalen. En men denkt:
stelt het buitenland, stelt Nederland dit
prachtige land, dit volk niet te idealistisch
voor- Maar dan staat men voor de Klaag
muur: de tot steen vergroeide wanhoop van
de joden uit de gehele wereld. En men her
innert zich de boeken van professor Presser
over „De Ondergang" van dit volk. Men her
innert zich als jongere uit de geschiedenis
lessen op de m.m.s., wat deze joden, dit
Israël heeft doorstaan aan vernederingen,
aan vervolging, aan martelingen, aan dood en
verderf. En dan ineens slaapt men in
Jeruzalem op een veranda met boven zich de
volle, rijpe druiventrossen. Of men zit aan
het meer van Tiberias, men wandelt in
Nazareth en met verwonderde ogen sla
je als jonge Nederlandse dit alles hier gade:
letterlijk de struggle for live, het levens
gevecht van een heel volk om eindelijk een
werkelijk tehuis na eeuwenlange zwerf
tochten over de aarde
Willeke van Ammelrooy demonstreert de rekketrek
ofwel de „U-stretch".
Drie maanden Israël betekenen
nauwelijks iets. Het is alsof je
drie maanden lang gekeken
hebt naar een film: soms in
prachtige kleuren, soms in
zwart-wit van de uiterste te
genstellingen. Aan de Klaag
muur bidt de Israëliër zijn
verlangen uit. In het moderne
Jeruzalem, Tel Aviv, Haifa en
wat daartussen allemaal nog
ligt, leven de jongeren hun ei
gen leven. Zoals wij jongeren
in Nederland geleefd hebben
en nog leven. Zij verlangen
naar zekerheden, naar vrijheid
in denken en doen, naar vrede.
Zij vragen zich af. of hun le
ven altijd maar moet bestaan
uit vechten, uit oorlog voeren,
uit het bewaken van de gren
zen, van de veiligheid. En zij
demonstreren en protesteren.
Maar in het werkelijke Israël,
dat na de Exodus gegroeid is
tot wat het thans is geworden,
zoeken de Israëli met harts
tocht, met verbetenheid, soms
met oorlog maar altijd met
zeer gespannen waakzaamheid
naar hun eigen leven, hun
eigen toekomst in deze wereld.
Twee gezichten, twee werel-
Wanneer je een paar jaar al
vanaf de middelbare school
naar dit land verlangd hebt,
sta je ineens in de werkelijk
heid. Het vliegtuig wordt in
Amsterdam volgestouwd met
jonge Nederlanders, die als
vrijwilliger een poosje, of voor
onbepaalde tijd in dit land
gaan werken Je komt terecht
in de kibboets Jakum met zijn
katoenplantage, zijn sinaasap
pelboomgaard en zijn kleine
(dat
Directeur Daniels werkt met zesentwintig man aan de nieuwste rage.
internationale wereld, en Israël
is dan onder je bereik.
Je pakt alles aan: als meisje sta
je uren in de keuken, je boent
en schrobt en daartussendoor
wied je het onkruid tussen de
katoenstruiken weg, of je kijkt
iedere dag hoeveel groei er
vandaag weer in de sinaasap
pel zit. Intussen sta je 's mor
gens om half vijf op, om ten
minste de allergrootste hitte
van de dag te ontlopen. En
letter voor letter worden je al
lerlei verhalen uit de bijbel
waarover je een paar jaar ge
leden eindeloos lang hebt moe
ten studeren wat duidelij
ker. Je ligt tegen de avond lui
op de rotsen langs de Middel
landse Zee en denkt aan het
IJsselmeer, de Noordzee, ver
weg in Nederland. .Je verge
lijkt iedere dag weer. totdat je
eindelijk tot de conclusie komt,
dat iedere vergelijking mank
gaat. Dat vergelijken in feite
een aanslag betekent op de
historie van dit Israël, het land
waaraan wij christenen onze
eigen religie te danken heb-
an dit klimaat, dit leven
eindeloos-veel verschilt
is leven in Nederland)
word je bevorderd tot koeien-
meisje. Je verzorgt de kalveren
en helpt bij het melken van de
koeien. Je maakt de stallen
schoon en desondanks voel je
je hier gewoon thuis. Een paar
jaar geleden, als je in de va
kantie ging tomatenplukken in
het Westland, of bollen pellen
ergens in West-Friesland,
kwam je 's avonds gebroken
thuis. Hoe lang is dit allemaal
eigenlijk al geleden met tussen
Nederland en Israël niet een
afstand van enkele uren vlie
gen, maar van eeuwenlang an
ders denken, anders leven.
Sommige vrijwilligers krijgen
heimwee naar de Nederlandse
regen, naar de typische Hol
landse luchten. Anderen begin
nen langzamerhand weer te
denken aan de welvaart, die zc
thuis achtergelaten hebben:
hun autootje, hun stereo, hun
gezellige avonden, hnn bio-
scoopje, him vrienden en vrien
dinnen. Ze bevinden zich op de
bekende gevaarlijke helling,
die iedereen bekruipt, wanneer
hij na de eerste sensationele
weken in een ander land in de
dagelijkse routine terecht-
Weer andere vrijwilligers hebben
zich duidelijk ingesteld, om er
alles uit te halen wat maar
mogelijk is. Zij praten met ie
dereen, discussiëren over het
voor en tegen van dit wonder
lijke Israël, zwerven op hun
vrije dagen door het prachtige
land en bereiden zich voor op
een langer verblijf, dan zij
eerst gepland hadden. Zij heb
ben voor onbepaalde tijd hun
vroegere wereld achter zich
gelaten, om nu eens eindelijk
aan den lijve mee te maken,
wat het zeggen wil een nieuw
land, een nieuwe wereld, een
nieuwe toekomst te helpen op
bouwen.
Het is bij dit alles onontkoom
baar: aan je vroegere ideaal
beeld over Israël wordt telkens
weer geknabbeld. Telkens weer
valt er een scherfje af. Maar
daardoor juist besef je, dat de
werkelijkheid veel boeiender is,
dat dit land met hartstocht op
zwerftocht gegaan is naar een
toekomst in de wereld, die ten
slotte dit Israël zal moeten
kennen, zoals het geworden
Drie maanden lang heb je nu
jonge Nederlandse de film
Oud en nieuw bij de poort in Oost-Jeruzalem. De eeuwe 1
worden hier via kameel en moderne stationcar verbondei
dit land voor je ogen zien af
draaien. Beelden, die opdoemen
tussen de Libanese grens en de
Dode Zee, beelden in de strook
van Gaza, langs de Jordaanse
en Syrische grens, beelden van
verwoeste voorposten, die tel
kens weer opgebouwd wer
den. beelden van de oude bij-
bijbelse plaatsen als 't Meer van
Tiberias, Bethlehem, Nazareth,
Jericho, het oude Jeruzalem.
Beelden ook van woestijnoorlo-
gen, en van een verbeten her
stel, telkens weer. Je ervaart
het voor en tegen van het le
ven in een kibboets, waar de
ouderen onzegbaar-veel gele
den en gewerkt hebben en
waar de jongeren zich al veel
minder thuisvoelen. Althans to
taal andere idealen hebben,
dan de oudere generatie.
Iet is eigenlijk ongelooflijk, dat
er in dit land zoveel moeilijk
heden zijn. Alles is zo rustig en
vredig, denk je, zittend aan het
Meer van Tiberias. Maar dan
zie je de vele soldatenmeisjes
en jongens, en realiseer je je
weer de harde werkelijkheid.
Het kost je als buitenlander
als buitenstaander enorm,
veel moeite iets van de Israëli's
te begrijpen. Ze komen je kei
hard voor zelfs bij de jonge
ren staan de gezichten hard
..Maar dan weet je ook dat je
dit land veel te veel met je
westerse ogen bekijkt. Ook dit
is echter niet vreemd, want
Israël doet in allerlei opzichten
erg westers aan.
Totdat je ineens ontdekt, dat je
je voor de zoveelste keer weer
eens vergist hebt. De Israëli's
blijken hard. materialistisch en
dikwijls ook egoïstisch, totd
je begrijpt, dat hier iedereu
wel een familielid heeft v
ren, soms nog veel erger: i
Tweede Wereldoorlog, bij
grote Exodus, bij de jarenlan
grensschermutselingen en
dens de oorlogen in Israël
Hun optreden, hun uiterlij
gedrag, hun karakter i
sef je dan ineens gevorr
in een hard verbeten gevec
om het bestaan, om het lev
zelf.
Langzamerhand dringt
door, wat de oudere general
hier heeft moeten doorst
om het land te brengen tot
het nu al geworden is.
land, dat in onze ogen
een paradys iykt.
Vraag echter niet wat de mt
hier doorstaan hebben, geledf
hebben om het zover te kri
gen. Ook al heeft het
de buitenlander, de buitel
staander, de schijn var
land twee gezichten heeft,
twee werelden leeft.
Op een aantal plaatsen gaat l
struggle for life de stryd 0
het leven zelf dag en nad
doorOp sommige plaats)
denk je in een paradijs te I
Het ideaalbeeld brokkelt af
werkelijkheid is echter eindf
loos boeiender
ANNELIES V.D. HOUTEN
