Luchtvaartmaatschappijen haaiden
het koekoeksjong in eigen nest
IN-12computer diagnose
TAPTOE DELFT71
Vlug en veilig naar bestemming
SCHOUDER-
MAANDEN'
KNELPUNT
VOOR
CHARTER
VLUCHTEN
Stieren Ring
COMPUTER
GAAT 'I ud er
MEESPELEN
IN HET
VERKEER
QS SATERDAG 21 AUGUSTUS 1971
LEIDSE COURANT
(Van één onzer verslaggevers)
SCHIPHOL De financiële
ramp die de wereldluchtvaart
boven het hoofd hangt
miljardenverlies op de eens
zo gulden route Europa
Amerika is mede veroor
zaakt door de charterbedrij-
ven. Maar, zeggen deskundi
gen, dat hebben de maat
schappijen die deelnemen aan
het geregelde luchtverkeer
endie verenigd zijn in het
internationale luchtvaartkar
tel lata, dan wel aan zichzelf
te wijten. Want wat is er ge
beurd? Door technologische
ontwikkeling gedwongen tot
de aankoop van steeds mo
dernere vliegtuigen, door
concurrentieangst opgezweept
tot versnelde vlootvernieu-
wing, gooiden ze hun econo
misch verouderde toestellen
voor een appel en een ei op de
markt. En dat niet alleen. Ze
boden aan om de opleiding
van vliegers te verzorgen en
het oderhoud van de verkoch
te machines voor hun reke
ning te blijven nemen- Daar
mee haalden ze het koekoeks-
V>"Z in eigen nest.
Waar op zulke voordelige
vliegtuigen te komen w;
kon het niet uitblijven of de charta
ff pedrijven schoten als paddestoelen
E •'pit de grond. Dat was allemaal best
[olang het goed ging in de lucht
vaart. De grote maatschappijen za
len schouderophalend toe hoe er op
Ie chartermarkt geknokt werd om
iet laagste tarief hun vliegtuigen
cwamen ondanks de veel hogere, on-
lerling afgesproken prijzen toch wel
rol. Maar opeens is de situatie dras-
isch veranderd. De komst van de
Tumbo-jet heeft met name op de
route over de Atlantische Oceaan
roor een aanzienlijke overcapaciteit
•gd. Om toch maar zo veel mo-
gelijk stoelen vol te krijgen zien de
'®ll ata-maatschappijen zich opeens ge
dwongen om hun tarieven te doen
zakken tot het niveau van de char-
lerbedrijven en bij de zelf in in het
iadel geholpen concurrenten passa-
weg te gaan kapen.
jleskundigen twijfelen er overigens
aan of de plannen van de lata voor
rastische prijsverlagingen veel ef-
ect zullen hebben op de charter
aart. De verwachting is dat met
grote, trans-atlantisch
vererende chartermaatschappijen in,
runerika nooit mber uit de markt
®j(e krijgen zullen zijn. De regering
311 Verenigde Staten'wil ze een-
oudig niet kwijt want ze hebben
vewezen van enorme betekenis te
..jij" in tijden van oorlog. Mocht de
rijste^rijzenoorlog een economische drei-
spejjing gaan worden, dan geeft Wash-
:e|>^Jngton de charterbedrijven eenvou-
;en verkapte subsidie in de vorm
bijvoorbeeld militaire opdrach-
zodat ze het kunnen uitzingen
Jot het moment waarop de lucht-
6te. faart weer gezond is geworden en er
plaats onder de zon is voor ieder-
'el ligt het voor de hand dat de
.nkenthartevniaatschappen in de tarieven-
J lorlog een veer zullen moeten laten.
Vliegend op vakantie treft men dikwijls een chartertoestel
Niet in het hoogseizoen dat loopt
van 15 mei tot 15 september. Dan
zullen ze ondanks de concurrentie
.van de Iata-maatschappijen hun
vliegtuigen vol krijgen. Het knel
punt zal liggen in de zogenaamde
„schoudermaanden". Daaronder ver
staat men de zes weken die vporaf
gaan aan het hoogseizoen en de zes
weken die erop volgen. De ervaring
heeft'geleerd dat de bèdrijfsresülta-
ten „in de „schoudermaanden" voor
een charterbedrijf het verschil kun
nen uitmaken tussenr U'msi e'n ver
lies. De verwachting is dat de Iata-
maatschappijen juist in deze twee
perioden met hun verlaagde tarieven
passagiers zullen gaan aanzuigen die
anders per charter zouden hebben
gereisd maar die nu willen profite
ren van de voordelen (vertrekdatum
naar keuze, verblijfsduur vrij etc.).
Waarmee de geregelde luchtvaart
kan adverteren en de aan zijn vlieg-
programma gebonden chartervaart
niet.
Vooral voor de Amerikaanse char
terbedrijven is het een zaak van le
vensbehoud om in de „schouder
maanden" een go
bod te hebben. Het ziet
dat dit als gevolg van de voorgeno
men tariefsverlagingen bij de Iata-
maatschappijen voor een belangrijk
deel weg zal gaan vallen. Dat bete
kent verlies. Dit jaar wordt een de
ficit in de orde van grootte van en
kele miljoenen dollars verwacht voor
elk der zes grote Amerikaanse char
termaatschappijen en voor 1972 en
1973 zijn de vooruitzichten al even
ongunstig. Maar dank zij regerings
steun zullen ze op de been kunnen
blijven en sterk terug kunnen ko
men als de wereldluchtvaart van
zijn huidige crisis is hersteld.
Voor de Europese charterbedrijven
liggen de zaken anders. Het zijn er
een vijftal in Engeland, een in Duits
land en twee (Martin-Air en Trans-
avia) in Nederland. Daarmee heeft
men het wat het trans-atlantische
verkeer betreft gehad. Ook zij vre
zen dat ze het passagiersvervoer in
de „schoudermaanden" voor een
groot deel zullen kwijt raken, maar
ze heben een uitgebreide Ité-markt.
Ze beschikken over uitwijkmogelijk
heden zodat de klap op de trans
atlantische route minder hard aan
komt. In 1970 hebben ze nog een
beetje winst gemaakt. Dit jaar zal
slechter zijn en voor 1972 en 1973
worden verliezen verwacht. Moge
lijk zullen er enkele afvallen dat
hangt af van de financiële basis en
de opgebouwde
Daartegenover staat dat de charter
vaart anders dan de geregelde lucht
vaart alternatieven kan zoekeji als
het slecht gaat, andere markten kan
gaan aanboren, zich kan aanpassen
aan nieuwe ontwikkelingen. Als de
bedrijven dat op een attente, agres
sieve manier doen, kunnen ze het
ondanks de crisis een heel eind red
den.
Uitgekiend
Een voorbeeld op dit stuk is Martin
air dat aan de hand van een uitge
kiende, degelijke prognose meent
zelfs in de komende crisisjaren een
kleine winst te kunnen maken of er
althans zonder kleerscheuren af te
kunnen komen. Men heeft zich ge
realiseerd dat men opereert in een
klein land met een gering passa-
gierspotentieel dat per sé in een
weekend op reis wil en liefst in de
bouwvakvakantie. Dat geeft een
enorme piek in de zomer met diepe
gaten ervoor en erna. Martinair kan
die vullen dank zij cTe flexibiliteit
van zijn vloot die van het ene mo
ment op het andere van passagiers
vervoer kan worden overgeschakeld
op vrachtvervoer. Voorts is het de
politiek van Martinair om waar no
dig in opdracht van andere lucht-
vaartmaatschapijen te vliegen.
Zelfs in het hoogseizoen worden er
bewust, leemten in het programma
gelaten om een luchtvaartmaat
Vorige week hebben wij uit
voerig aandacht besteed aan
de miljardencrisis die de
grote nationale luchtvaart
maatschappijen, waaronder
ook de KLM boven het hoofd
hangt. Als één van de oorza
ken kwam de concurrentie
verhouding tot de charter-
vaart boven drijven. Maar
ook daar dreigen fikse klap
pen. In dit artikel wordt in
gegaan op de positie van de
chartermaatschappijen en hun
toekomstverwachting.
MARTINAIR: proberen financieel evenwicht te bereiken.
Transavia: veel problemen
vliegen gaat dp or.
schappij te kunnen gerieven warn
neer die plotseling een vliegtuig no
dig heeft om „ja" te kunnen ver
kopen. Uiteraard in de hoop dat de
betroken maatschapij geen „nee" zal
zeggen wanneer Martainair op zijn
beurt komt aanklopen. Het bedrijf
rust op een breed draagvlak dank
zij de verschillende deelmarkten
waarop het zich beweegt en niet in
het minst ook dank zij hun positieve
opstelling tegenover de Iata-maat-
schapijen waarmee voortdurend rug
gespraak wordt gehouden.
Dat zijn in de filosofie van Martin
air de twee elementen die de char
tervaart door de crisis heen kunnen
helpen en die haar een goede sa
menwerking kunnen garanderen;
spreiding van activiteiten en een
goede samenwerking met de gere
gelde luchtvaart in het besef dat de
een niet buiten de ander kan maar
dat zij elkaar aanvullen. Tot nu toe
heeft in de charterwereld de menta
liteit overheerst van „leve ikke en
de rest kan stikke". Alleen het eigen
profijt telde de vlieg die men
een ander af kon vangen.
Daarin schuilt een deel van de oor
zaken die de wereldluchtvaart aan
de rand van de catastrofe hebben
gebracht. Er zal gepraat moeten
Worden.' Er-'ialK -goede wil moeten
worden getoond. Er zal bereidheid
moeten zijn om een stap terug te
doen om niet te blijven azen op
wat de Amerikanen een „quick dol
lar" noemen een makkelijk ver
diende gulden. Dan lijkt er alle re
den te zijn om aan te nemen dat de
weredluchtvaart zich na de crisis zal
herstellen en dat geregeld en onge
regeld luchtverkeer naast elkaar
kunnen bestaan ten profijte van de
aandeelhouders en de passagiers. De
een noch de ander kunnen meer uit
de moderne maatschappij worden
weggedacht.
Piet Snoeren
een nieuwe modellen voor het ko-
Detrolf'Cnde ^aar k'J wel een
,p ^aantal vernieuwingen en verbeterin-
ikensfccn, maar vooral de invoering van de
iomputerdiagnose, die de sinds 1969
lopi®«!ebruikte diagnose gaat opvolgen. Het
■oornaamste uiterlijke gevolg van de-
i 28-polige stek-
;erdoos die in alle modellen van het
uwe modeljaar in de motorruimte
aangebracht. Via die stekkerdoos
de Iwordt de verbinding gelegd tussen al
le controlepunten in de auto en de
imputer in de werkplaats. Alle vitale
•nderdelen van de auto staan met de
itekkerdoos in verbinding, en geen
in de 88 controlepunten kan meer
orden overgeslagen.
Aan het nieuwe controlesysteem zijn
duidelijke voordelen verbon
den. Op de eerste plaats wordt, on-
lanks de uitbreiding van het aantal
rontrolepunten (van 60 tot 88) een
Ijdsbesparing bereikt tot 30 procent.
De wachttijden zullen hierdoor wor-
len ingekort. Daarnaast zal het rap
port, dus ook het reparatie-advies, be
trouwbaarder worden. Want wel be-
'n °P dient een testmonteur de apparatuur,
'maar een groot deel van de werk-
saamheden wordt door de computer
gedaan. Waarnemings- en beoorde-
ingsfouten zullen in ieder geval prak-
isluit
;fnen tisch tot het verleden behoren.
ii li or
De 28-jarige stekkerdoos waarop de
stekker van de computer kan worden
aangesloten.
Aan een aantal afzonderlijke punten
/es is het voordeel direct af te lezen. Zo
de controle van de voorwielstand
een precies en tijdrovend werkje. Nu
hoeft de testmonteur slechts het stuur
heen en weer te draaien, zodat de
wielen de zogenaamde meetstand pas
seren, waarbij de computer, met be
hulp van een foto-elektrische cel in de
leetschermen alle ter zake doende
gegevens beoordeelt en noteert in
'twintig seconden.
De controle van accu, ontsteking en
compressie vergde tot nu toe afzon
derlijke testen en beoordelingen. Nu,
met behulp van de computer, behoeft
slechts de motor te worden gestart,
eenmaal gas te worden gegeven, en de
computer doet de rest in minder dan
twee minuten.
Bezitters van oude modellen worden
overigens van de nieuwe controleme
thode niet uitgesloten. Met behulp van
een adapter kan ook het grootste ge
deelte van de oudere modellen in de
greep van de computer komen.
De overige vernieuwingen van het
Volkswagenprogramma 1972 bestaan
uit detailwijzigingen. De nieuwe mo
dellen winnen aan veiligheid door een
nieuw vierspakig stuurwiel, met een
ruitewisser-sproeierschakelaar direct
aan de stuurkolom gemonteerd (niet
voor de 1200-modellen), aan comfort
door een betere luchtverversing in
verschillende modellen, aan economi
sche waarde door een nieuw carbüra-
tie- en inlaatsysteem.
(ADVERTENTIE)
..EEN KLEURRIJK FEEST VAN MUZIEK EN SHOW!
Van 27aug.t/m 4 sept.a.s. behalve zondag 29 aug.)
aanvang 21.00 u. - einde ca. 22.45 u.
Kaartverkoop bij de V.V.V.'s van Delft, Den Haag,
Rotterdam, Schiedam, Utrecht en Vlaardingen.
Bestelkaarten/theatercheques bij alle V.V.V.-kantoren
Prijzen der plaatsen:
f 12.50,f lO.-.f 7.-,f 5-,f 4.SÖ enf 4-
KOM OOK 'NS EEN AVONDJE UITBLAZEN IN DELFT!
De computer, het manusje van alles
dat ons leven bestuurt en controleert,
doet zijn intrede in het stadsverkeer.
Dat gebeurt als volgt: tijdig voor het
kruispunt lichten op een paneel boven
het dashboard van de auto een pijl en
een getal op. Die pijl geeft de te
kiezèn richting aan, het getal de aan
bevolen snelheid om te blijven rijden
in de groene golf. De chauffeur weet
misschien niet de weg in dit stadsdeel,
maar hij is er zeker van dat hij via
de snelste en veiligste route komt
waar hij wezen wil. Hij hoeft slechts
op te volgen wat de computer hem
wijst: rechtsaf, linksaf, rechtdoor, die
en die snelheid.
Het lijkt een utopisch vergezicht, goed
voor e^n tijdperk waarin allerlei fic
ties werkelijkheid worden, maar dat
nog veraf is. Toch zijn er nu al auto's
die door een verkeerscomputer indivi
dueel naar de plaats van bestemming
worden geleid, al gebeurt dit nog
slechts op een testterrein in München,
waar ingenieurs en technici van Sie
mens dit systeem op hun bruikbaar
heid voor het moderne verkeer be
proeven. Volgens de fabriek is „gepro
grammeerd rijden" dè oplossing voor
de als lawines groeiende verkeerspro
blemen die vele steden dreigen te
verstikken.
Uitgangspunt van het gehele plan is
de begeleiding van een auto via de
beste route naar zijn plaats van be
stemming. Die beste route hoeft niet
de kortste te zijn, maar wel die waar
langs men het beste opschiet, dus zon
der files en gedwongen stops, die een
aanslag doen op zenuwen en brand
stoftank. De centrale verkeerscompu
ter zoekt steeds de meest gunstige
routes uit, registreert alle auto's bin
nen zijn werkgebieden de bestemmin
gen welke door de automobilisten via
een cijfercode tevoren worden aange
geven. Zo kan de computer het hele
Het autorijden
verkeersverloop overzien, 1
tot moment de belasting van elk weg
gedeelte, de plaatsen waar de situatie
kritiek wordt en waar goede doorstro
ming mogelijk blijft. Op die basis
wordt de route voor elke afzonderlijke
auto gekozen.
In de praktijk gaat het heel simpel
toe. De automobilist kiest het nummer
van zijn bestemming uit het genum
merde stratenplan van de stad, en
stelt een klein apparaat op zijn dash
board in. Dit getal wordt ijdens zijn
rit voortdurend uitgezonden door een
minatuurzender in de auto, en via het
wegdek verzonken draadspiralen
doorgegeven naar over het hele we
gennet verspreide zend- en ontvanst-
stations, die de melding doorgeven
aan de computer. Die trekt zijn con
clusies uit de voortdurend verander
ende situaties en geeft die weer terug
naar de auto. De ontvanger in de auto
zorgt ervoor dat een richtingpijl en
een snelheidsadvies gaan oplichten,
hetgeen geldig blijft tot het volgende
weggedeelte.
Opvallend dis dat het voor de automo
bilist geen onbetaalbare luxe wordt.
Inbouw van schakel- en lichtpaneel
en het zender-ontvangertoeste] is zon
der grote kosten te verwezenlijken.
En de toekomstmogelijkheden zijn on
beperkt. Het systeem laat in principe
toe dat de automobilist zich geheel
automatisch ook naar bestemmingen
buiten de stad laat loodsen. Vlug, vei
lig en voordelig.
