DUIZENDEN
ZIEKEN
GENIETEN
VAN
VAAR
VAKANTIE
EERSTE
FREE
LANCE
DOMINEE
DANK ZIJ DOKTER F. DELHEZ
VOOR
ONTELBAREN
GAAT EINDELIJK
DE WERELD OPEN
êm
IR. TELDER (69)
r"
HENGELO In mei van het jaar 1951 vertrok
vanaf de kade in Deventer het eerste aickcn-
vakantieschip met aan boord 62 chronisch zieke
mensen en een uitgebreide stal van Rode-Kruis-
helpsters en -helpers en verpleegsters. Doel van
de reis een week tang vakantie voor mensen, die
twintig, dertig jaar lang nooit anders hadden ge
zien dan de vier muren van hun ziekenkamer. Het
schip, de „Gelderland" was de voorloper van de
inmiddels beroemd geworden Henri Dunant 1 en
van de nu in aanbouw zunde Henri Dunant 2.
beter, nog groter en nog doelmatiger in
gericht gaat worden.
Nederland is nu langzamerhand ver
trouwd geworden met dit werk van
medemenselijkheid. In 1951 hadden
de sceptici echter nog royaal de over-
van ziekenvervoer, hadden bedenke
lijk het hoofd geschud toen de initia
tiefnemer. tegen heug en meug.
zijn zin had weten door te drijven. En
op wiens schouders daarom in feite de
verantwoordelijkheid drukte van-deze',
in veler ogen hachelijke onderneming.
hez, destijds praktizerend in Hengelo
en nu rustend arts. Een man met een
groot hart. Voor hem stond vast dat
medische hulp verder moei reiken dan
het verzachten van lichamelijke pijn.
Hij zag ook de geestelijke nood. de
vereenzaming, het zich buiten gesloten
voelen. „Het moet mogelijk zijn" hield
hij bij herhaling zijn Overijsselse Ro
de-Kruismannen voor. daarbij appelle
rend aan hun vindingrijkheid waardoor
het onmogelijke mogelijk kon wor-
Het is mogelijk gebleken, nu al twin
tig jaar achtereen Regelmatig tfekl
de Henri Dunant over de Nederlandse
wateren met aan boord zielsblije men
sen. die niet uitgekeken raken op het
voorbij glijdende landschap, het vro
lijke havengedoe. de koeien in de
weiden, de windmolens, de stapelwol
ken en de ontspannen bedrijvigheid
aan boord zelf. Voor honderden zieken
is in de loop van zo'n vakantieweek
de wereld open gegaan. Velen hebben
voor het eerst van hun leven een
muziekkorps zien en
ies die indruk maak-
dat honderden men-
n vrijwillig een week
helpers. Dokter Delhez had gelijk ge
kregen: een week vakantie voor chro
nisch zieken aan boord van een schip
was niet alleen mogelijk gebleken.
was voordien nog niet eerder ver
toond. niet in Nedeiland. maar waar
schijnlijk ook niet elders in de wereld.
De Henri Dunant 1 jarenlang
het schip van vreugdevolle uren
een beetje pijn gedaan, dat zij min of
meer geruisloos wat opzij geschoven
wer 'en toen de zaak goed marcheer
de. In de televisieactie onder leiding
de werkers van het eerste uur nau
welijks gekend. Er zijn Rode-Kruis
mannen die zich daar fel over uitla
ten. hoewel ze enorm blij zijn dat het
door hen begonnen werk zich uit
breidt en dat het de belangstelling
heeft van het hele Nederlandse
de
et gevoel dat
aorden. Na zo'n week kon
hun omgeving niet uitge-
toch wel een hachelijke onderneming
was. De gehuurde „Gelderland" was
slechte improvisorisch tot hospitaal
schip omgetoverd. De zieken zelf
merkten daar weinig van, want de
bedden had men zo gunstig mogelijk
opgesteld. Maar van de helpers en
helpsters werd het bijna onmogelijke
verlangd. Zij moesten zich in de veel
te nauwe gangetjes in allerlei bochten
te kleine keukentje en als besluit van
elke dag slapen op stro in het vooron-
Dokter F. Delhez initiatief
nemer van de varende vakan
tie voor zieken.
der, waaruit ze stinkend van
stookolie na enkele uren slaap
te voorschijn kwamen.
De stemming aan boord maakte
ter alles goed Ondanks alles were
een fantastische vakantie, niet a
voor de zieken, maar ook vooi
volop, zeker met de „zingende zusters'
andere evenementen.
i specialisatie.
Weer was dokter Delhez de initiatief
nemer voor het oprichten van een
speciale „raad voor invalidenzore".
Het waren in hoofdzaak mensen uit
Twente en oostelijk Nederland die in
die raad zitting kregen met als verte
genwoordiger van het Nederlandse
Rode Kruis jhr. Verspijck en baron
Van Tuyll van Zutphen.
Voor het gemak fungeerde dit gezel
schap ook maar als landelijk bestuur,
waardoor er meteen een veel breder ar
beidsveld ontstond. Na het tweede
jaar kwam er een grotere boot. de
bleef echter
Eigen boot
als grote ideaal voor ogen stond was
HACHELIJKE
ONDERNEMING
BLEEK
LEVENS
VATBAARHEID
TE HEBBEN,
NU AL
TWINTIG JAAR
LANG
het bouwen van een speciaal voor dit
doel ingerichte eigen boot. Wie het
versierd heeft is niet bekend, maar er
werd contact gelegd met het „Nationa
le Rampenfonds" en het bestuur daar
van bleek bereid een belangrijk deel
van de financiering voor zijn rekening
dat de boot bij onvoorziene rampen in
Nederland onmiddellijk als drijvend
hospitaalschip naar een eventueel ge
troffen gebied gedirigeerd zou moeten
worden.
Daar was geen enkel bezwaar tegen.
In mei 1958 werd in Millingen bij
Nijmegen de kiel gelegd voor de
Henri Dunant" en in maart 1959
vond de officiële tewaterlating plaats.
met als eregaste koningin Juliana
aan boord en met verder tal van
autoriteiten en genodigden.
De Henri Dunant beantwoordde aan
hankelijk geheel aan de gestelde ei
sen. Vergeleken bij de twee vorige
schepen was het een enorme vooruit
gang. Nu stelt de verpleging hogere
voorzieningen, waar revalidatie nu
ook aan boord voortgang kan vinden.
Het heeft de Twentse initiatiefnemers
Bescheiden
En de geestelijke vader van boottoch-
Grontngen ten voor ziekèh, dokter Delhez? Hij
?n genw'-i heeft deze ontwikkeling wel zien aan-
m het Rorle komen en in zijn hart verheugt hij
belangstel- zich daarover. De felle vechter van
twintig jaar gelegen schuwt publici-
het werk tcit rond zijn eigen persoon. Toen hij
dat het werk doorgang vond. trok
zich langzamerhand terug van de
organisatorische rompslomp. En als hij
..Och me-
van weten dan ik. Tk heb me al jaren
geleden teruggetrokken, omdat het
werk in combinatie met mijn huisart
senpraktijk te veel werd."
Delhez uil Hengelo.
het
Meer verlangt hij
VOERENDAAL Onder de nok
van het prachtige kasteel Corten-
bach in Voerendaal woont Lim
burgs eerste free lanccrdominee: ir.
P. Telder, 69 jaar, geboren in Mep-
Ir. P. Telder, een bejaarde maar
zeer vitale vrijgezel, zal voortaan
in de kleine Zuidlimburgse her
vormde gemeenten die 's winters
een handjevol mensen trekken
maar in het toeristenseizoen stamp
vol zijn, de diensten voorgaan.
Op de eerste dag van deze maand
werd de natuurkundeleraar (wa
terbouwkundig ingenieur) in Utrecht
door een door de synode van
de Nedeiiands Hervormde Kerk
ingestelde commissie onder
leiding van de bekende theo
loog prof. Berkhof samen met 7
andere kandidaten geëxamineerd.
Van de 8 kandidaten werden er 3
afgewezen.
Hobby
Ir. Telder hierover: „Ach. eigenlijk
niets bijzonders. Theologie is altijd
mijn hobby geweest. Al tijdens
mijn studentenperiode had ik grote
belangstelling voor de theologie.
Na het beëindigén van mijn studie
wilde ik aanvankelijk verder gaan
in de theologie. Het overlijden van
mijn vader noodzaakte me echter
een baantje als leraar te zoeken.
Toch heeft de theologie me niet
losgelaten. Voor de oorlog al leidde
ik speciale jeugddiensten. Na de
oorlog, in Indonesië ik was daar
pers- en radiomedewerker
breidde ik mijn activiteiten uit tot
het wekelijks leiden van diensten
voor de autochtone bevolking".
Tijdens de politionele acties in In-
nesië werd ir. Telder gevraagd
diensten voor soldaten te leiden.
In 1950 keerde hij terug naar
Nederland en werd opnieuw le
raar. Nu aan het Grotiuscollege
in Heerlen. In de volgende 4 jaren
ging ir. Telder herhaalde malen
voor in de kleine kerkjes van de
Nederlandse hervormde gemeente
in Zuid-Limburg. In 1961 trok de
vrijgezel Telder opnieuw weg;
HOBBY
NA
VEERTIG JAAR
BEKROOND
MET
BEVESTIGING
naar Suriname en werd leraar aan
het lyceum in Paramaribo. Ook
hier weer sprak hij bijna weke
lijks in de kerkjes.
„Groen"
„Prachtig vind ik het weer terug
te zijn in Zuid-Limburg, een der
mooiste streken die er waar ook te
vinden zijn", zegt de fervente
„strijder" voor het behoud van
„groen" in Limburg en lid van het
Comité Herbeplanting Zuid-Lim-
een vurig naluurlief-
e zondag wandelt hij
door Zuid-Limburg.
Telder i
hebber,
enkele
Vaak gaat hij zelfs te voet naar
een kerkje toe om daar in de
dienst voor te gaan. Het kappen
van bomen en het uittrekken van
hagen doen hem pijn aan het hart.
„We zijn in Limburg hard op weg
de tak waarop we zitten door te
zagen", zegt hij met weemoed. Zijn
kamer (hij spreekt van „mijn kas
teelflat") is rijk aan planten en
bloemen. Voor het raam staat een
luie stoel. Vanuit die stoel heeft hij
'n prachtig gezicht op de boomrijke
omgeving van het kasteel. „Hier zit
ik dagelijks uren, afwisselend te le
zen en te kijken".
Prachtjongens2!
En over zijn leraarschap: „Ik ben
een oude man zult u wel zeggen,
maar zolang ik leef hoop ik aan
het Veldecollege in Maastricht
natuurkunde te kunnen bliiven do-
cerërt. Prathtschool, meneerffcracht-
1 jongen- ook! Volgend juarffcl'ijg ik
alle eindexamenklasse. Fijn werk".
Verder: „Kijk de weienschap gaat
snel en dat kost dagelijks studie.
Je moet bijblijven. Wij leraren
niet alleen, ook de jongens! Van
ochtend schreef ik nog een som op
het bord; Met welke snelheid moet
je een lichaam van de aarde weg
schieten zodat hij de maan haalt?
Ir. F Telder. natuurkundeleraar,
vrijgezel. 69 jaar is blij een hobby
van bijna veertig jaar met zijB
bevestiging te kunnen afsluitea.
Hij voelt zich jong genoeg om de
protestanten in Zuid-Limburg nog
jaren van dienst te kunnen zijn.
Ir. P. Telderjong onder zijn leerlingen..
