Paus Joannes zou het niet zo bedoeld hebben
Kijkdat weet je natuurlijk nooit
zei men.
Pater dr.
Fidentius
v. d. Borne
scheidt
historie en
legende in
leven van
Franciscus
Over drie jaar moet levens
werk van dertig jaar af zijn
Oecumenische toerusting op
de toekomst in Zoeterwoude
Provincie kan binnen twee
maanden in beroep gaan
Circus Althoff
naar Leiden
,Marga Klompe-roos tweede
op internat, rozenconcours
DONDERDAG 8 JULI 1971
KATWIJK Een kamer op de twee
de verdieping van een bejaardentehuis.
Rustig, diepe fauteuils, ontzettend veel
boeken. Overal. Royaal opgetast tegen
de muur. op aparte tafeltjes, op het bu
reau. Het is warm. Buiten het brakke
water van de Oude Rijn. Aan het bureau
pater Fidentius van den Borne, doc
tor in de kerkhistorie. Klein, vrij gezet,
gemoedelijk. Franciscaan. Toonaange
vend geschiedschrijver en theoloog.
i Schreef talloze artikelen in kerkelijke
tijdschriften.
Gaf les in kerkhistorie aan aankomende
paters. Pater Van den Borne is nu 81
jaar. Zit wel in 'n bejaardentehuis, maar
rust niet. Hij is bezig aan zijn levens
werk. Al dertig jaar lang. Vijf uur per
dag. Hij schrijft een heiligeleven, over
Franciscus van Assisi.
„Ik ben altijd met het leven van Fran-
ciscus bezig geweest. Het was mijn ide
aal een werkelijk verantwoord werk over
hem te schrijven". Hij praat snel en ge
varieerd. Voor hem op het bureau liggen
j zijn rookwaren. Hij stopt een pijp. „Er
is natuurlijk al veel geschreven over
Franciscus, dat weet ik. Hier (hij wijst
achter hem) staat een Italiaans werk. In
vijf delen. Erg goed. Maar ik vind het
specialistisch. Op sommige punten uit
stekend. andere facetten worden te op
pervlakkig behandeld. De moeilijkheid
is. dat de legende en de werkelijkheid
nogal door elkaar lopen. Dat is het breek
punt voor vele werken geweest. Daarom
is het zo'n tijdrovende zaak geworden.
Ik probeer de legende te weren, de his
torie te laten spreken. Daarom splits ik
mijn boek in twee delen. In het eerste
neem ik het gewone verhaal. Daar han
del ik de feiten af. Geboorte, jeugd, etc.
Laten we zeggen dat dat 100 punten
zijn. Het zijn er meer. maar goed. Dat
wordt het verhaal, over die punten zoek
ik alles op. Daarnaast probeer ik via de
punten de psychologische lijn die door
het leven loopt te volgen. Zo krijg je
deel één. In het tweede deel komt de do
cumentatie aan de orde. Het is een be
wijs van het eerste. Ik ga in dat gedeel
te in op de kwesties die er rond de juist
heid van die punten gerezen zijn. Dan
kun je dus nagaan wat de legende ervan
I gemaakt heeft. Vandaar ook de titel van
l het boek: „Franciscus in historie en le
gende".
Over drie jaar klaar
Hij leunt een beetje achterover en
Dr. Fidentius
schrapt zijn pijp leeg. „Tsja, dertig jaar.
Over drie jaar hoop ik de drukproef klaar
te hebben. In het Duits dan. De Neder
landse uitvoering moet volgend jaar klaar
zijn. Het wordt hier niet uitgegeven. Voor
een dergelijke uitgave is het afzetgebied
te klein. Er zou niet zo gemakkelijk een
uitgever voor te vinden zijn. In Duits
land ligt dat anders. Daar kan de opla
ge groter zijn. bereikt het ook gemakke
lijker andere landen".
„Hier is het". Hij schuift een la open
en haalt een zorgvuldig bijgehouden kar-
thoteek te voorschijn. „Dat zijn al de
punten waar ik het net over had. Als
die allemaal uitgewerkt zijn, kun je het
het bejaardentehuis.
de problemen die gerezen zijn na het
concilie. Punten waarover nogal veel te
doen is geweest de laatste jaren. Ik heb
de hele ontwikkeling vrij nauwgezet ge
volgd. Ik heb honderden kranteknipsels
liggen van de laatste tien jaar. Een in
teressante tijd. Er is een gistingsproces
bezig. Een warreling van ideeën, aller
hande redeneringen. Daar zit veel posi
tiefs in. Dat er dingen veranderen is op
zichzelf natuurlijk een goede zaak. Paus
Joannes heeft tenslotte niet voor niets
het concilie bijeen geroepen. Dat is een
historisch feit van de allergrootste waar
de. Hij heeft zich afgevaagd: hoe
staan we tegenover het heden? Een
pas uit gaan typen. Daar ben ik nu
een tijdje mee bezig. Als ik het nu eens
niet af zou kunnen maken".
Hij staart naar buiten. Zwijgt. Dan:
„Het werk zelf zouden ze moeilijk over
kunnen nemen. Al die aantekeningen,
erg moeilijk te volgen. Ik heb overigens
heb nog iets anders bedacht. Een sterk
verkorte Nederlandse uitgave. Dat is
het exemplaar wat over een jaar af
moet zijn. Een gedeelte is al klaar.
Daar heb ik een lezing over gehouden
voor het werkgenootschap van kerkhis
torici. Eq. bovendien, er zijn nog meer
dingen die de aandacht vragen. De kerk
iemand gevonden die het overneemt".
Hij haalt de schouders op. „Maar ik
in deze tijd is ook erg boeiend".
Concilie
Hij reikt mij een periodiekje aan. Er
staat een artikel van hem in „Historicus
in overgangstijd". „Hier, dat gaat over
vraag die altijd gesteld met worden.
Hij heeft de fouten ingezien, het concilie
bijeen geroepen. Hij plaatste het in het
middelpunt, vandaaruit moest er ver
nieuwd worden. Op dat moment kreeg
de volgende paus, Paulus de zesde, de
leiding. Hij volgde de richtlijnen en de
kritiek barstte los. Paus Joannes zou het
zo niet bedoeld hebben, zei men. Kijk,
dat weet je natuurlijk nooit. Ze zeggen
wel eens er zijn drie mensen precies
op tijd gestorven: paus Joannes, presi
dent Kennedy en mgr. Bekkers. Ze heb
ben het karwei voorbereid, maar hoef
den er nooit aan te beginnen. Er zit wel
iets waars in die redenering. Als zij
hadden blijven leven had hun imago bij
verschillende mensen wel eens danig kun
nen veranderen. Volgens mij is het alle
maal een beetje te snel gegaan. De theo
logie is gemeengoed geworden, iedereen
houdt zich er mee bezig.
Dat is prachtig. Maar er kleeft een ge
vaar aan. Kan men het aan, is men er
rijp voor? Men is vooruit gerend. Steeds
vernieuwend. En wat gebeurt er dan? De
cultuur verdiept zich niet, maar nivel
leert. In zekere zin is dat hier gebeurt.
Dat is jammer. Er is nu een brede laag
die mee wil denken en dan moet er
veel van te maken zijn. En dat is nu
het grote verschil met vroeger. Toen
was er veel te veel afstand tussen de
priester en de gewone man. Ze zeggen
dan altijd: de mensen werden vroeger
bedonderd. Ik zie dal niet zo. De pro
blematiek moest wel eenvoudig gebracht
worden. Zo niet, dan kon niemand er
meer een touw aan vast knopen. Nu
trekt iedere stroming voortdurend zelf
aan de bel. Ik lees veel van die boeken
en tijdschriften. Van de Bazuin en Kruis
punt tot Confrontatie. Persoonlijk heb ik
het niet zo erg op die hokjesgeest. Pro
gressief. conservatief, ach. Dat is de ma
nier niet. Voor de kerk is het gewenst
dat de tegenstellingen zich niet toespit
sen. Het Michaellegioen slaat volgens
mij door. Confrontatie soms ook, hoewel
daar ook goede dingen in staan. Aan de
andere kant een man als Van Kilsdonk.
Ik heb hem laatst op televisie gezien.
Hij schudt z'n hood. „Nee. Dat is toch
een bestudeerd man, zegt men dan. Een
uur theologie per dag. heeft hij eens ge
zegd in een interview. Is dat nou voldoen
de om een geleerde te zijn? Belache
lijk. De betweters staan te dringen om
hun visie te geven. We zijn bezig 't ge
loof in de richting van een gewone we
tenschap te stuwen. En dat moet op een
bepaald moment wel spaaklopen. Kijk,
ideaal wordt het nooit. En dan kan er
wel rücksichtlos veranderdworden. maar
er moet een keer rust komen. Anders
hou je niets meer over. En je maakt
mij niet wijs dat er niets goed was in
het verleden".
Reactie
Het blijft even stil. „Nee, daar ben ik
teveel historicus voor. De kloosters ja.
Je zegt het nu. Ze verdwijnen, althans
daar lijkt het op. Ik zou het doodjam
mer vinden. Maar ik ben niet zonder
hoop. Of dit proces zich door zal zet
ten is een open vraag. De mogelijkheid
bestaat dat er een sterke reactie komt.
Feit is echter dat er weinig nieuwe pa
ters komen. Er zijn op het ogenblik
nog zo'n 1100 Franciscanen in Neder
land. Daar komen dan nog de Kapucijnen
bij en ruim de helft van de Konventue-
len. Er zijn er de laatste jaren ruim
veertig uitgetreden. DEr heerst 'n ideeën-
verwarring. Ze zoeken het in commu
nes. Helemaal zo gek nog niet. In prin
cipe zelfs erg aardig. Maar, er is een
maar. Als je met een man of tien bij
elkaar zit, zonder leiding, dan vereist
dat veel zelfdicipline. De eerste tijd
gaat dat goed. Daarna komen er onge
twijfeld wrijvingen. En dan? Dan is
er niets om op terug te vallen. En dat
had je nu juist in de kloosters wel".
Er komt een kraakheldere zuster
binnen in een bruine, gesteven pij.
Hij glimlacht. „Ik heb het hier best
naar m'n zin. Lekker rustig. Of ik
bang ben voor de dood? Nee. Een
paar jaar geleden ben ik bediend ge
weest. En toen dacht ik: och. ik heb
m'n best gedaan voor het geloof en
voor de wetenschap, dus Hij
haalt de schouders op. „Ik was niet
bang". Het blijft even stil. „Nu zou
het me wel tegenvallen. Ik zou het
graag afmaken".
Laatste bedrijf a
Pinksterpuzzel
LEIDEN Na een pauze door het
op vakantie-zijn geweest van enkele
winnaars heeft deze weck het laatste
bedrijf gespeeld in de Pinksterpuzzel.
De laatste van de 10 hoofdprijzen wer
den door de deelnemende zakenmensen
ter hand gesteld aan de gelukkigen.
Mevrouw Ruygrok-van Doorn uit Was
senaar haalde bij Van der Goes en Zn.
in het rustieke plaatsje Nootdorp een
waardebon weg van f 100,Op ieder
gewenst moment kan zij haar prijs in
natura omzetten bij Van der Goes, die
een bijzonder uitgebreid assortiment
vloerbedekking heeft. Mevrouw Van
Diemen, een van de vele honderden die
de puzzel goed oplosten, en uiteindelijk
bij de 10 hoofdprijswinnaars kwam, werd
ontvangen door de heer Van Heukelom
van Radio Plein 16. Een portable radio
ter waarde van f 179,werd zij daar
rijker (foto boven). Mevrouw Watrin
tenslotte (foto links) was de gelukkige
winnares van een polyether matras
(waarde f 135,die EDEK Matrassen-
fabriek beschikbaar had gesteld. De
heer De Klerk droeg de prijs aan haar
Burgerlijke stand
Gehuwd: L. J. C. M. ten Holder en C.
M. van der Tuin, Th. Arends en J. Zand\
J. van Es en D. J. E.
Niekjan van Resteren.
LEIDSCHENDAM Enige tijd gele
den sprak wethouder Van Dongen
zijn spüt uit over het verdwijnen van
het sluizencomplex in zijn gemeente.
Nu lijken er echter zich ontwikkelin
gen voor te doen waardoor de sluizen
behouden moeten worden. Op de de
finitief goedgekeurde lijst van Monu
mentenzorg is dit oude complex ge
plaatst, waardoor de Provinciale Sta
ten van Zuid-Holland in hun plannen
voor een doorgaande scheepvaartver
binding via De Vliet gedwarsboomd
kunnen worden. Binnen twee maan
den na de goedkeuring door de mi
nister van CRM (dat gebeurde op 21
juni, moet door de Provinciale Staten
beroep zijn aangetekend bij de Kroon,
die hierin een beslissing moet nemen.
Het oude sluizencomplex bij Leid-
schendam vormt volgens de Provin
ciale Waterstaat een niet geringe hin
dernis voor een goede waterverbin
ding. De bedoeling was daarom meer
in de richting van Voorburg in de
Vliet een aantal sluizen te plaatsen
van een dergelijke grootte, dat zelfs
schepen tot 1000 ton hier konden pas
seren en tegelijk de sluizen te Leid-
schendam te slopen. Deze plannen
hebben in de gemeenteraad van Leid-
sehendam enige tijd geleden wel wat
stof doen opwaaien, maar gezien het
belang van een goede scheepvaartweg
stemde men in met de zienswijze van
de Provinciale Staten. Hoewel destijds
de sluizen wel op de voorlopige lijst
van Monumentenzorg waren geplaatst
heeft men bij de provincie niet stil
gestaan bij een definitieve plaatsing.
Wat nu door de Provinciale Staten
zal worden gedaan, is nog niet duide
lijk. Binnen twee maanden, dus voor
21 augustus, zal men in beroep kun
nen gaan bij de Kroon. Ondanks de
plaatsing van de sluizen op de lijst
van beschermde monumenten, kan
een vergunning aan de minister van
CRM worden gevraagd, waarbij de
noodzakelijkheid van een eventuele
afbraak moet worden aangetoond. Na
kennisgeving van ontvangst aan Ge
deputeerde Staten (in dit geval een
belanghebbende) en aan het college
van B. en W. van Leidschendam zal
binnen res maanden na ontvangst een
uitspraak over de verlening van de
vergunning dienen te worden gedaan.
Als dit niet binnen deze wettelijke
termijn geschiedt kan de verzoeker
zijn aanvraag om een vergunning be
schouwen als zijnde verleend. Wel kan
de minister de termijn van zes maan
den met eenzelfde periode verlengen.
Voorwaarden
Bij het verlenen van een vergunning
tot sloop of verplaatsing van een
onder Monumentenzorg vallend object
kan door de minister een aantal voor
waarden bedongen worden. Indien
echter dit laatste het geval is of indien
de vergunning is geweigerd en de be
langhebbende schade daardoor zou
lijden, die redelijkerwijze niet of niet
geheel te zijnen laste behoort te blij
ven heeft de minister de vrijheid om
een schadevergoeding toe te kennen.
Wanneer het in dit geval zover zou
komen i« dat een uniek geval in Ne
derland, aangezien tot nu toe men
steeds tot een overeenstemming kon
komen. Een woordvoerder van Monu
mentenzorg deelde desgevraagd mee,
dat er in de praktijk zelden een ver
gunning wordt geweigerd en men
onderling de zaak wel kon regelen.
Provinciale Staten zouden bij een wei
gering kunnen aanvoeren, dat de rea
lisering van de plannen voor een
goede scheepvaartverbinding opge
houden wordt met alle financiële ge
volgen van dien. Daarnaast is het niet
ondenkbaar dat de Staten een nieuw
of gewijzigd plan moeten opstellen,
wal een groot geldelijk nadeel bete
kent. Zou het ministerie de vergun
ning weigeren dan komt het provin
ciale plan op losse schroeven te staan.
Want blijven de oude sluizen gehand
haafd, dan is dit struikelblok voor hel
scheepvaartverkeer niet te omzeilen,
tenzij men via een parallelkanaal de
sluizen links of rechts kan laten lig-
ïiü s.--?:», w Tit'"-" ■-
'r -1
In Noordwijk
praktisch man. Toen hij enige tijd
geleden een huis liet bouwen, op
enkele tientallen meters van de weg.
gaf hij opdracht het huisnummer
enkele malen te vergroten .Handig
voor de postbode, moet de man
gedacht hebben.
KPJ Zoeterwoude
roeit zondag in
pekelbakken
ZOETERWOUDE De Katholieke
I Plattelands Jongeren gaan a.s. zondag
het zomerprogramma vervolgen met 'n
roeiwedstrijd op de Noor Aa welke om
half twee aanvangt.
Vormde andere jaren een kaastobbe
het vaartuig waarmede geroeid moest
worden, nu zal dit geschieden met z.g.
pekelbakken. Dat deze bijzonder labiel
zijn kan de pret bij dit waterfestijn al
leen maar verhogen Aan het ook voor
het publiek zo aantrekkelijke spektakel
stuk zal tevens worden deelgenomen door
leden van de K.P.J.-afdelingen Alphen
a d. Rijn en Hazerswoude die door hun
Zoeterwoudse collega's zijn uitgenodigd.
ZOETERWOUDE Op initiatief van
de pastores van de Nederlands Hervorm
de en Rooms-Katholieke Kerk en met
instemming van de kerkeraad en de pa
rochieraad is voor het komende winter
seizoen een serie avonden gepland on
der het motto „Toerusting." De bedoe
ling hiervan is christenen toe te rusten
voor de toekomst door samen te denken
en te spreken over het christen-zijn in
deze en de komende tijd, om daardoor
de persoonlijke verantwoordelijkheid be
ter te ontdekken en te wekken.
De begeleidingscommissie meent dat
men als christenen van helaas nog ge-
scheiden Kerken niettemin dezelfde ver
antwoordelijkheid draagt voor de we
reld en de problematiek dezelfde is zo
dat deze Toerusting niet anders kan ge
beuren dan samen d.w.z. oecumenisch.
De begeleidingscommissie is door de
pastores en de niet-pastores van beide
Kerken in het leven geroepen.
Het is de bedoeling zoveel mogelijk
mensen uit het dorp voor de Toerusting
te interesseren en erbij te betrekken. Al
le mensen zullen dan ook persoonlijk
uitgenodigd worden om deel te nemen.
De Toerusting zal in het komende sei
zoen bestaan uit een serie van 6 avon
den te weten de donderdagavonden, 14
oktober, 18 november, 9 december, 13
januari, 10 februari en 9 maart. Daar
zeer veel belang wordt gehecht aan een
zo groot mogelijke deelname heeft de
begeleidingscommissie reeds nu aan al
le besturen van instellingen en vereni
gingen verzocht bij de samenstelling van
de winterprogramma's deze avonden
vrij te houden, van vergaderingen, gezel
ligheidsbijeenkomsten en dergelijke.
LEIDEN Het grootste roofdieren-
I circus van de wereld, het circus Carl
I Althoff, komt in de derde weck van Juli
naar Leiden. In een grote tent, die ge
plaatst wordt bij de Groenoordhal,
wordt een aantal voor Nederland nieu
we attracties en sensaties gepresen
teerd onder het motto „Manegenmelo-
die in Farbe 1971".
Het programma duurt drie uur. De
De hele onstuimige circusshow omvat
vierentwintig nummers, waaronder
waaghalzerige acrobatiek van „Les
Saltas" in de hok van de tent, en af
wisselend op het toneel en in de piste-
uitstekende dressuren van 22 olifanten
twintig ijsberen, tachtig paarden, het
optreden van een krokcdillenmens en
vier roofdiernummers. Er treden ar
tiesten van twaalf nationaliteiten op in
deze show, die muzikaal begeleid wordt
door het orkest Josef Jurczyk, dat de
directeuren Margarete en Carl Althoff
van Radio Warschau engageerden.
Het circus Carl Althoff rekt met on
geveer 300 mensen en 300 dieren in 56
vrachtwagens door de wereld. Een we
reldje op zichzelf, dat zich eind juni
enkele dagen aan Leiden presenteert.
Groot succes voor Hazerswoudse kweker
DEN HAAG-IIAZERSWOUDE
Ex-minister Marga Klompé van URM
dijkt enkele weken geleden niet te zijn
afgescheept met een naar haar ge
noemde roos van slechte kwaliteit!
Kwekerij „Rosa Polyantha" C.V. van
le Hazerswoudse Voorweg 62 heeft na
melijk met deze Marga-Klompé-roos
een hoog puntentotaal gescoord op 'l
internationale rozenconcours in het
Haagse Westbroekpark.
Gisteren had daar voor de elfde
maal de jurering van dit ieder jaar te
houden concours plaats en in eerste in
stantie eindigde „Marga Klompé" in
het nieuwe gele concours samen met
een naamloze roos van de Westduitser
Kordes op de eerste plaats. Pas na een
;rd de
Ha:
gekweekte roos naar de tweede plaats
verwezen. Voor de kwekerij „Rosa
Polyantha" C.V. was daardoor een
certificaat weggelegd. Een certificaat
met aanbeveling voor park en tuin
werd door de jury, bestaande uil een
internationaal gezelschap van rozen
liefhebbers en -deskundigen, ook toe
gekend aan „Fresco eveneens een
produkt van het bedrijf van de firma
G. de Ruiter Deze roos werd voor hel
derde jaar aan een keuring onder
worpen. De deelnemers aan het inter
nationale rozenconcours in het Haagse
Westbroekpark kwamen, behalve uit
Nederland, uit België, Frankrijk, En
geland, Duitsland. Noord-Ierland en
de Verenigde Stalen De Hazerswoud
se kwekerij „Rosa Polyantha" was
op deze rozen-strijd met tien soorten
vertegenwoordigd. Dit bedrijf kweek
te, zoals boven gesteld, ook de roos
..Marga Klompé". Deze zou enkele
weken geleden tijdens een tv.-uitzen
ding „Dag minister" aan de ex-minis-
ter zijn aangeboden bij gelegenheid
van haar afscheid als- bewindsvrouwe
van CRM. Omdat dit programma toen
niet doorging (de kabinetsformatie
duurde erg lang en op dat moment kon
er van afscheid nemen nog geen spra
ke zijn), werd de roos in Den Haag
aangeboden aan dr. Klompé. Behalve
het echtpaar De Ruiter waren hierbij
onder meer NOS „big boss" Carel En
kelaar en Erik de Vries present.
