SMERIG
SPELLETJE"
III
f
INDONESIË
Victor
Louis:
VERKIEZINGEN
MET
HET
MES
OP DE
KEEL
1
LEGER
HELPT
DEMOCRATIE
OM
ZEEP
INTIMIDATIE,
AFPERSING
EN
MOORD
971 ZATERDAG 3 JULI 1971 PAGINA 5
11
Indonesië's minister van binnen
iandse zaken, It-gen. Amir Mach-
moed, heeft een „smerig spelle
tje" in de campagne voor de
algemene verkiezingen van zater
dag beloofd, als dit noodzakelijk
zou zijn „om de stabiliteit in het
land te handhaven". Hij is een man
van zijn woord geweest. Om steun
af te dwingen voor zijn politieke
schepping, de Golkargroep van
technocraten en ambtenaren,
heeft het leger zijn tegenstanders
geterroriseerd op een schaal die
zonder weerga is sinds de kolo
niale tijd.
door nog
voor het begin
campagne op 27 april 1.900.000 kiezers
van hun stemrecht te ontheffen omdat
zij op enige wijze betrokken zouden
zijn geweest bij de putsch tegen de
generaals op 30 september 1965. In de
voorafgaande twaalf maanden liepen
de officieel aangekondigde politieke
slachtoffers voegden zich bij de 70.000
die zonder proces sinds de putsch wer
den vastgehouden, onder wie commu-
'reden overheidsperso-
meldden nieuwe arrestaties, waaron
der die van als gematigd bekend
staande figuren uit Djakarta en in de
provincies. Er zijn veel gevallen aan
getoond van marteling en zelfs van
de orde van de dag in de hele archi
pel.
Moorden en martelingen zijn onge
twijfeld individuele sadistische daden.
Maar zegslieden, van de regering ge-
yen in privé-gesprekken toe en laten
in het openbaar doorschemeren, dat
iring rechtvaardigt dit met de
alleen het leger de
stabiliteit kan lev.
i de aankondiging van
het resultaat op 8 augustus.
Terwijl er sinds de stichting van de
republiek in 1945 tal van politieke
onenigheden en opstanden zijn ge
weest. is de voornaamste machtsstrijd
die van het leger tegen alle andere
groepen geworden. En de voornaamste
doelwitten van het leger zijn de isla
mitische partijen en de PNI, de natio
nalistische partij. Deze werden, samen
sident Soekarno onder
Nasakom (nationalis-
immunisme), door Soe-
het vaandi
me, religie
dagen ontworpen als de leidende
kracht in de onafhankelijkheidsbewe
ging.
Nu ongeveer 400.000 communisten en
volgelingen na de putsch zijn ver-
i de
ische partij
Vrees en haat
De reactie van de bevolking op deze
niet bijzonder welwillende tirannie is
vrees vermengd met haat, die zeker
een zware nederlaag voor Golkar tot
gevolg zou hebben als de verkiezingen
betrouwbaar zouden zijn. Maar poli
tieke en religieuze leiders, zowel van
islamitische als van christelijke huize,
hebben hun twijfel geuit of de verkie-
verboden, hebben de islamieten t
nationalisten samengewerkt met het
leger in de Nieuwe Orde, die de Oude
Orde van dr. Soekarno heeft vervan
gen. Maar het is een ongemakkelijk
verbond gebleken. Het leger vreest en
benijdt de moslimmacht in de dorpen,
waar de islamitische cultuur, religie
en maatschappelijke tradities een on
uitwisbaar stempel hebben gedrukt op
het volkskarakter. In talloze dorpen
vurigste leden nog steeds Soekarno's
overtuiging uitdragen dat ontwikke
ling die ten koste gaat van politiek
bewustzijn alleen kan leiden tot neo-
alles in het
1 Het leger van Soeharto: omkoperij, corruptie en geweld.
kondiging van de verkiezingen, de
eerste sinds 1955, bruikbare argumen
ten voor westelijke regeringen tegen
de kritiek dat hun hulp een despoti
sche militaire junta ondersteunde. Te
gelijkertijd stelde de wetgeving van
november 1969 de president in staat
honderd van de 460 leden van het
parlement te benoemen. Dit betekent
dat de regering de steun van slechts
34 procent van de gekozen leden no
dig heeft voor een meerderheid in het
huis. Een dergelijk principe is van
toepassing op het in naam almachtige
volkscongres dat in maart 1973 een
nieuwe president moet kiezen. De 920
leden van het congres bestaan uit de
460 van het parlement, 207 benoemd
door de president, 131 waaronder
de gouverneurs gekozen door de 26
provinciale parlementen, 112 geselec
teerd in verhouding tot de verkie
zingsresultaten van de partijen, en
tenslotte tien zetels die worden toege
kend aan de minst succesvolle partij -
dat het
leger het in deze omstandigheden vei
lig kan klaarspelen controle over bei
en wel dat het volk, en in het bijzon
der de steeds militantere jeugd, de
werkloze afgestudeerden van de uni
versiteiten en andere werklozen, de
ondervoede plattelandsbevolking van
midden-Java, plaatselijke geestelijke
leiders, overtuigde Soekarno-aanhan-
gers en potentiële separatisten in al-
partijleiders in Djakarta.
Dit is kennelijk een van de v
naamste redenen waarom het 1
besloten heeft de verkiezingen te
bruiken om zijn greep op de situ
functionele groeperingen), dat
lt.gen. Soekowati als voorzitter en
dere opperofficieren in het best
538 burgerlijke kandidaten in
strijd heeft geworpen, de groc
groep onder de 3020 kandidaten
door Golkar en de negen polit
partijen zijn aangewezen.
Lt. gen. Machmoed, een van het drie
tal dat op 11 maart 1966, de macht
ontwrong aan Soekarno ten gunste
van generaal Soeharto lanceerde de
aanval met een operatie: een serie
aankondigingen en besluiten om Gol
kar in een winnende positie te bren
gen. De functionele groepen van de
partijen, afgestudeerden, handel,
industrie e.d., werden ontbonden.
Alleen Golkar bleef bestaan, met zijn
slogan „Ontwikkeling, Ja. Politiek,
nee", die een jonge moslimleider het
wijze antwoord ontlokte: „Dit is zelf
een politieke uitspraak".
Burgerambtenaren
den van Golkar, wilden zij niet wor
den ontslagen. Sommigen, waaronder
enkele leraren, betaalden de prijs
voor hun principes en gaven hun baan
op. Met de beschikking over enorme
fondsen lt. gen.-Machmoed bepaal
de het verkiezingsbudget op 50 mil
joen dollar, waarvan het grootste ge-
door het land. Zij deelde gratis fietsen
uit aan gedweeë dorpshoofden, uitte
dreigementen jegens de bevolking van
hele streken, en liet veel mensen ar-
De taktiek varieerde naar gelang de
situatie. In sommige gebieden werden
dorpshoofden voorgehouden dat als zij
hun volgelingen niet achter Golkar
zouden verenigen, zij hun baan zou
den verliezen en zouden worden be-
landeld als gevaar voor de veiligheid.
Golkar. Tegenstribbelende boeren, die
in groepen van 16 bijeen werden ge
bracht, werden bedreigd i
tholiek en een protestant. Men denkt
dat de regering dit aantal zal terug
brengen tot één moslimpartij, één nati
onalistische en één christelijke, die
De macht achter de Golkar-groep is
de alomtegenwoordige Opsus, de Indo
nesische inlichtingendienst die lijkt op
behalve dan dat zij gewoon-
Djakarta stromen over van bewonde
ring voor de manier waarop Opsus
zijn taak heeft volbracht. Zij geloven
dat Opsus op de lange duur erin
zal slagen elke politieke partij van
binnenuit te controleren, inclusief de
oppositionete Nahdatoel Oelama.
Waa
tellen
Op-
hun goederen op d
In ieder geval vertoont de Golkar-
campagne Amerikaanse trekken. Vro
lijke leiders, een „Golkar Safari-team"
an langharige gitaarspelers, en een
Ma;
dat
og meer druk van bov<
ft. Machmoed heeft bekend gemaa
rkiezingen de negen pa
ijen die zaterdag de Golkar-groi
nogen bestrijden, zullen worden t
uggebracht tot vijf, misschien t
Irie. Van de negen zijn vier Moslin
artijen, drie nationalistisch, een ka
•an Opsi
moesten betalen, c
club die eigendom
den in de Verenigde Stal
plaatst zijn. Maar dit alles hei
veel Indonesiërs tegen de hare
Maai
delijk mogelijk is. Dit moet immers
gunstig zijn voor de stabiliteit in een
gebied dat in beider visie wordt be
dreigd door een door China geïnspi
reerd communisme. Maar men ziet
kennelijk over het hoofd dat op lan
gere termijn de veronderstelde stabili
teit die door onderdrukking wordt be
reikt, mogelijk explosiever zou kun
nen zijn dan de relatief geringere
ongemakken van een normale politie
ke situatie.
Tenslotte vragen de partijen momen
teel niet veel meer dan medezeggen
schap in de wijze waarop de nationale
inkomsten, d.w.z. de hulp van buiten
af, worden besteed en parlementaire
controle om misbruik te voorkomen
In een door armoede getroffen maat
schappij van 114 miljoen mensen is
het onvoorstelbaar dat voldoende ka
pitaal wordt gevonden om het lot van
de meerderheid duidelijk te verbete-
Het is duidelijk dat geen enkele eco
nomische vooruitgang voldoende zal
zijn om op niet al te lange termijn de
kan nooit gelijk zijn aan de i
haat en frustratie.
De Golkar-operatie heeft een gevaar
geschapen door de band tussen het
leger en de huidige leiding van de
Nahdatoel Oelama te verbreken. De
voorzitter van deze partij, Soebkhan
Zainoeri Ekhsan, tevens vice-voorzit-
ter van het volkscongres, is de bitter
ste tegenstander van de regering ge
worden. Terwijl hij Golkar en zijn
militaire volgelingen beschuldigt van
moord en verkrachting van de rechten
van de mens, beloofde hij namen van
17 moslims te zullen onthullen die
stierven onder de hand van hun folte
raars in West-Java, indien een open
baar onderzoek zou worden ingesteld
met garanties voor de veiligheid van
de getuigen. Ondertussen, verklaarde
hij, waren de familieleden van de
vermoorden gevlucht, en waren zij
bang om de autoriteiten inlichtingen
te geven.
De volkswoede vlamde op door een
krantefoto van een 70-jarig.moslim
met een kogelwond in zijn borst. De
man was in Oost-Java doodgeschoten
omdat hij zich zou hebben verzet te
gen Golkar.
In een onheilspellende verklaring zei
president Soeharto vorige maand dat
het leger terug zou slaan tegen iedere
groep die de resultaten van de verkie
zingen zou verwerpen en een djihad,
een heilige oorlog, zou ontketenen. Dit
lijkt niet erg op de taal van stabilise
ring, noch op lange termijn, noch op
REIZEN
IS MIJN
HOBBY
MOSKOU Victor Louis pleegt te zegg
„Reizen is mijn hobby. Waarom zou ik i
reizen?" In zijn comfortabele dacha in
Moskouse voorstad Peredilkino laat L<
graag de wereldkaart zien waarop
heeft aangetekend welke landen hij in
loop der jaren heeft bezocht. Bij elkaar bl
hy indrukwekkend veel gereisd te h
ben, zeker voor een burger van de Sov.
En hoe Louis ook zijn best doet het privé
karakter van zijn reizen te benadrukken,
elke keer dat hij opduikt in een land dat
geen diplomatieke betrekkingen met de Sov
jet-Unie onderhoudt, trekt dat sterk de aan
dacht. De oorzaak hiervan is dat Russi
sche burgers nu eenmaal niet voor parti
culiere bezoeken naar zulke landen gaan.
In 1968 bezocht Louis Formosa, en direct
begonnen de geruchten. Deze maand was hij
een week in Israël en in Tel Aviv werd
direct gezegd dat hij op een geheime diplo
matieke missie was en moest peilen hoe de
Israëlische autoriteiten stonden tegenover
herstel van de diplomatieke betrekkingen
met de Sovjet-Unie.
Louis, 43, is geboren in de Sovjet-Unie.
Zijn vader was een Belgische communist die
zich in de Sovjet-Unie vestigde en daar met
een Russin trouwde. De ouders van Louis
zouden volgens berichten beiden na de
tweede wereldoorlog in arbeidskampen zijn
Louis zelf heeft r
arbeidskamp gezeten op beschuldiging var
spionage. Na de destalinisatie kwam hij ir
1956 vrij.
Sindsdien is het hem bijzonder goed ge
in groot appartement ir
Moskou, de dacha
de
'tennisbaan en zwembad. Hij trouwde
een Britse. Zij hebben drie zonen en
buitenlandse auto's.
Louis is een gezette man van gemiddelde
lengte, met scherpe ogen. Er hangt
mysterieus om hem. Zijn ontspanner
open contacten met personen uit niet
munistische landen, de bezittingen die hij
heeft verworven, de privileges die hij blijkt
te genieten, het zijn unieke zaken voo:
burger van de Sovjet-Unie.
Hij is de enige Sovjetburger die in
kou is geaccrediteerd als correspondent
een westers, niet-communistisch dagblad, de,
Londense Evening News. Als journalist ves
tigde hij zijn naam door als eerste de val
van Nikita Kroetsjev te melden in 1964.
Louis heeft ook voor andere bladen en
tijdschriften dan de Evening News geschre
ven. Hij vertaalde „My Fair Lady" in het
Russisch: de musical loopt nog steeds in
Moskou en waarschijnlijk ontvangt Louis
nog altijd royalties. Louis heeft verder boe
ver sport en toerisme in de Sovjet-
geschreven. Al deze activiteiten, zo
zegt hij, stellen hem in staat een comforta
bel l
Maar hij heeft ook een rol gespeeld bij ander,
gebeurtenissen. En over die rol is het fijn.
bekend. In 1965 en 1966 heeft hij vooi
zeldzame foto's en een televisiefilm over hei
en van Kroetsjev na zijn val gezorgd,
gneens in 1966 was hij korte tijd in Lon-
waar hij als tolk en gids diende voor
omstreden schrijver Valery Tarsis, die
der dat jaar toestemming had gekregen
emigreren. In 1967 bood Louis aan wes-
se uitgeverijen en bladen een versie van
memoires van Stalins dochter Svetlana
alsmede exclusieve foto's uit haar privé
um. Louis zei dat hij in opdracht van de
ailie handelde, maar volgens waarnemers
Moskou handelde hij in opdracht of in
iedei
toestemmir
De autoriteiten zouden de „v<
van Svetlana's memoires eerder
ten op de markt hebben willen brengen dan
Svetlana's eigen versie.
Als er geheimzinnige transacties waarbij de
Sovjet-Unie is betrokken plaatsvinden, duikt
steeds opnieuw, terecht of ten onrechte, de
naam Louis op.
Of de reizen van Louis werkelijk belangrijk
zijn voor het beleid van de Sovjet-Unie valt
moeilijk na te gaan. Na zijn bezoek aan
Formosa, drie jaar geleden, is er officieel
niets veranderd in de verhouding tussen
Moskou en Taipei. De Sovjet diplomatie is
effenen voor officiële
officiële doel kunnen dienen andere naties
'oelige delen van de wereld eraan te
beleid van de Sovjet-
jegens hen gewijzigd
1 Bajonet op de keel tijdens de afgelopen verkiezingscampagni
