TENNESSEE WILLIAMS:
Ceiclae Qowuvnt
Ik geloof dat alle artiesten
onder de oppervlakte abnormaal zijn
JAN BORKUS MET VRIENDELIJKE GROETEN
„Mijn programma vraagt meer
dan praten en plaatjes zoeken"
Tele-archief
Het was toch zinvol
Arts als drummer
op de televisie
Knokkefestival
VAGINA 2
LEIDSE COURANT
Gemeenten nemen
handschoen op
tegen het rijk
IN processen die tegen de staat waren
aangegaan hebben de vertegenwoor
digers van die staat de laatste weken
nogal eens veren moeten laten. Ministers
en staatssecretarissen mogen zich wel
gaan bedenken alvorens ze een onderdeel
van hun beleid nog eens door de rechter
laten toetsen.
Een Damocleszwaard boven hun hoofd
weten met name de ministers die in het
nieuwe kabinet de portefeuilles van
Financiën en Binnenlandse Zaken moe
ten beheren. Want via hun eigen organi
satie de Vereniging van Nederlandse
Gemeenten hebben enige gemeente
besturen laten doorschemeren dat ze
tegen de staat een civiele procedure
overwegen wegens „een onrechtmatige
De betreffende gemeentebesturen erge
ren zich over de manier waarop het rijk
de uitkeringen voor buitengewoon onder
wijs afwikkelt, juister gezegd: niet af
wikkelt. Er zijn gemeenten die al tien
jaar op hun geld wachten omdat men
in Den Haag het niet eens kan worden
over het verschil tussen „kosten van
onderwijs" en „kosten van de school'
Waaraan de lagere bestuursorganen
zich ergeren is, dat het rijk langs wette
lijke wegen de gemeenten verplicht om
voor het buitengewoon onderwijs uit
gaven te doen en dan later overgaat
tot een potje touwtrekken om „wie wat
betalen" moet.,
/AVER de aanwezigheid van een goede
controle op de uitgaven van lagere
bestuursorganen, behoort niet te worden
geklaagd. Plaatselijk wordt over de ur
gentie, doelmatigheid en billijkheid van
bepaalde uitgaven soms geoordeeld op
een manier die strijdt met wat nationaal
wenselijk, noodzakelijk en mogelijk is.
Wanneer de gemeenten en provincies
dan, direct of indirect, proberen de reke
ning van hun bestellingen door de minis
ter van Financiën te laten betalen, lok
ken ze vraagtekens uit. Het is deze ma
nier van optreden die de lagere organen
kwetsbaar maakt in hun kritiek op het
rijk. omdat ministers meermalen beleids
maatregelen nemen waarvoor provincie
en gemeenten kunnen opdraaien. Iets
meer zelfkritiek en de gemeenten zouden
oersterk staan bij hun klacht dat. wan
neer voor de staat het sein op zuinigheid
wordt gezet. Den Haag liever de lagere
publiekrechtelijke organen dan zichzelf
op een droogje zet.
Het zal helemaal spannend worden,
nu Nederland op de drempel staat van
een regeringsbeleid dat om macro-eco
nomische redenen de remmen al stevig
moet aantrekken, maar dat bovendien
nog eens super-kritisch dient te zijn
geld vrij te maken voor taken die bij
de verkiezingen door een ruime n
derheid van de burgers als „urgent"
gewezen zijn.
Bij standspij n
FEN enkele opmerking nog over
ningsverschillen tussen rijk en ge
meenten inzake de uitkeringsnormen
van de Algemene Bijstandswet. De rege
ring wil de Bijstandswet structureel
wijzigen, omdat divergentie in uitkerin
gen al op verschillende fronten spanning
heeft veroorzaakt.
In zijn commentaar op het vóór-
ontwerp tot bijstandswijziging stelt de
Vereniging van Nederlandse Gemeenten
dat de gemeenten ook bij een meer even
wichtig bijstandsbeleid ruimte moeten
houden en bij kwesties als de onderlinge
harmonisatie van dit bijstandsbeleid pri
mair zelf verantwoordelijk zijn.
Een goed geluid, mits de gemeenten
dan ook meer dan ze nu vaak doen, tot
uitdrukking brengen dat ze in hun totale
uitgavenbeleid hier willen bezuinigen
om daar royaler uit de bus te kunnen
komen.
Het leuke blijkt dan te zijn, dat ter
zake van het trekken van consequenties
uit erkenning van urgenties rijk en ge
meente beide boter op het hoofd hebben.
Langzamerhand bekend
IN het aantal voor de regering-Bies
heuvel niet zo stralende commenta
ren valt op. hoe steeds gehamerd wordt
op het aambeeld, dat de winnaars bij de
kabinetsformatie de partijen zijn, die bij
de verkiezingen verloren hebben.
Langzamerhand zal dit bij alle Neder
landse burgers wel zo bekend zijn, dat
ze het geheugensteuntje van oppositio
nele politici en hun tolken kunnen mis
sen: de meeste van die burgers weten
bovendien, dat het debet van dit ver
schijnsel allerminst exclusief te wijten
is aan partijen, die bij de verkiezingen
verloren hebben. Ook sommige winnaars
hebben terzake bij een politiek gewe
tensonderzoek te ontdekken, dat hun
eigen bonte koe vlekjes heeft.
Na 29 april en de verwachte
herhaalde weigering van drs. Den Uyl
om met de informatie-Steenkamp actief
mee te werken, stond vast, dat er of een
minderheidskabinet zou komen, waarbij
de verliezers ook op de bok zouden zit
ten, of een vijf-partijen-kabinet, dat nu
aan kritische blikken is onderworpen.
Wanneer we niet beter wisten, zouden
we gaan geloven, dat de Partij van de
Arbeid met haar sympathie voor par
tijen die stembuswinst boekten, feitelijk
van mening is. dat DS '70 de kern van
het nieuwe kabinet had moeten vormen.
met daarom heen dan wat christen
democratische en liberale omlijsting.
Op die manier zou de grootste win
naar inderdaad aan zijn trekken geko
men zijn, maar met Drees jr. weet ook
drs. Den Uyl, dat dan de politieke spel
regels wel op een heel zonderlinge ma
nier zouden zijn toegepast.
DEN HAAG Jan Borkus. Rijzige gestalte. Grijzend haar. Smal ge
zicht. Bruinhoornen bril. Een man, die een vriendelijke, ongedwongen
Tot hij begint te praten. Dan is er de klik van herkenning. Want zijn
indruk maakta Ogenschijnlijk gaan er van hem dertien in een dozijn,
stem behoort radiolievend Nederland, als gewaardeerd lid van de NOS-
hoorspelkern en als presentator van het verzoekplatenprogramma „Met
vriendelijke groeten", dat zondagsmiddags tussen half en één uur uit de
luidsprekers schalt. Een programma, dat, getuige de luisterdichtheids-
cijfers, een constante populariteit geniet. „Kunst", zegt Jan Borkus be
scheiden. „Kunst, als je na „Muziekmozaïek" van Willem Duys en vóór
„Nar" van Coen Serré zit. Kunst, om dan een goede luisterdichtheid te
hebben. De radio staat toch al aan
hoorspelacteur uit. We kregen ruim
1000 aanbiedingen. Er zijn en tenslot
te maar negen overgebleven, waarvan
er inmiddels al weer drie of vier
vertrokken zijn. Van vergrijzing is
dus geen sprake, want zes jongeren op
een totaal van twaalf is nog altijd
vijftig procent. Ik geloof ook, dat we
over ons dieptepunt heen zijn. Het
hoorspel wordt weer populair. Dat is
vooral een verdienste van de TROS.
Die realiseerde zich, dat hoorspelen
buiten de geldende televisietijden
moeten worden uitgezonden. Dus
vroeg in de middag of heel laat in de
avond. Het gelijkhebben werd geïllu
streerd met het waanzinnig populaire
Apollo XIII, voortreffelijk geregis
seerd door Harry Bronk.
Evenals vorig jaar heeft producer Flip
van der Schalie een drietal program
ma's samengesteld uit AVRO's „Tele-
Archief, waarbij fragmenten zullen
worden getoond van amusementspro
gramma's en oude films, die tien jaar
of langer geleden op de buis werden
gebracht. In het programma van van
avond zijn dat opnamen van Gilbert
Bécaud, Eve Boswell, Anny Cordy,
Johnny Kraaykamp, Peter Kreuder,
Rita Reys, The Skymasters onder lei
ding van Pi Scheffer, Conny Stuart,
Willy Walden en Piet Muyselaar, Mie-
ke Telkamp, Frits Thors, Pieter Lutz
en Willem Nijholt. Voor de presentatie
zorgt Flip van der Schalie. De regie
heeft Mathieu Rogmans.
AVRO Ned. II 20.21 uur.
Jan Borkus is bescheiden. Maar dat
weerhoudt hem er niet van een ander
facet van zijn populair-zijn uit de
doeken te doen. „Ik geloof, dat de hele
opbouw van zo'n programma ook be
langrijk is. Je moet het niet alleen
laten aankomen op je luisteraars. Na
tuurlijk, hun verzoekjes vormen de
hoofdnoot. Maar daarnaast moet je er
als presentator en samensteller voor
zorgen, dat het verteerbaar blijft. Als
je vijf smartlappen achter elkaar hebt
gehad, wordt het gewoon tijd voor een
vrolijke, ongecompliceerde meestam-
per. Dat is een ongeschreven wet. Je
ziet, dat mijn werk niet aalleen be
staat uit het voorlezen van wat kaart
jes en het bijeenzoeken van de ge
zaagde plaatjes."
Jan Borkus is van huis uit een toneel
man. „Nou ja, toneelman. Schrijf
maar. dat ik een poging in die rich
ting heb gedaan. Voor de oorlog heb
ik korte tijd les gehad bij het toen
malige Haags conservatorium. Een
geëigende beroepsopleiding was er toen
nog niet. Na de oorlog kwam ik bij
het gezelschap van Siem Nieuwenhui-
zen, de vroegere partner van Buziau.
We speelden alleen kinderkluchten,
maar toch heb ik er ontzettend veel
geleerd. In '48 wilde ik wat anders.
Toevallig kende ik Herbert Perquin,
die bij de KRO-radio zat. Hij bezorgde
me een auditie en voor ik het besefte,
zat ik bij de hoorspelkern van de
KRO. Mijn eerste programma was
„De klok heit negen". Die uitzending
was waanzinnig populair. Mensen als
Ger de Roos en zijn Orkest Zonder
Naam. de musketiers, de marketent
ster, Alexander Pola, Jan de Cler, enfin
noem maar op, zaten er ook nog in.
Het was heerlijk werken."
VASTE KERN
In '49 verhuisde Jan Borkus van de
KRO naar de VARA. „Ja. en dat is
eigenlijk altijd zo gebleven, al zit ik
in de hoorspelkern van de NOS. Dat
komt zo. In hetzelfde jaar als mijn
verhuizing '49 dus deed ik een
auditie voor de toenmalige NRU-hoor-
spelkern. Ik kwam door de zeef en
werd lid. Dat was in 1950. Ik zit er
nu dus ruim 21 jaar in. Alleen zijn de
omstandigheden wat veranderd. Vroe
ger werkten we met een kern van
zo'n veertig man. Tegenwoordig heb
ben we er nog maar twaalf.
U vx-aagt, of er vergrijzing is? Ik
dacht het niet. Een paar jaar geleden
schreef de NRU een opleiding voor
Om nog even terug te komen op die
jongeren, je moet natuurlijk niet gaan
zoeken naar mensen met een toneel
opleiding. Die gaan direct naar een
gezelschap, dat staat voor hun eind
examen al vast. En gelijk hebben ze
Want wij hebben een vak, waar je
echt niet vet van wordt. Bovendien
moet je kunnen werken in een klini
sche ruimte. Persoonlijk heb ik er
nooit veel moeite mee gehad. Ik kan
me er gewoon beter concentreren. To
neel op zich ambiëer ik niet. Zeker
niet, nu men het ene experiment na
het andere afwerkt. Ik kreeg van de
week toevallig een plaatje gestuurd,
dat hier goed bij aansluit. Fie Carel-
sen spreekt het en ze geeft een soort
uitleg, satirisch, over het moderne to
neel. Televisie intersseert me hogelijk.
En ik besef terdege, dat als ik ooit
wat voor de televisie zou willen doen
ik me dan eerst moet omschakelen.
Bij de radio kun je namelijk improvi
seren. Bij de televisie is dat onmoge
lijk. Ieder woordje, ieder zin van je
tekst, hoort bij een bepaalde came
ra-instelling. Als je uit eigen beweging
gaat veranderen, loopt de hele boel in
de soep. Ik spreek ook wel eens tek
sten bij reclamefilm, of gewone film.
Bovendien doe ik samen met Corrie
van der Linden de stemmen van
..Gompie en zijn vrienden". Je ziet,
dat ik behoorlijk wat omhanden
heb.
PRESENTATIE
In januari '66 begonnen we met ons
verzoekplatenprogramma. Ik had al
een paar keer laten vallen, dat ik
graag een dergelijk programma wou
doen. En de VARA vroeg me. Ik geef
eerlijk toe, dat ik even met de ogen
stond te knipperen. Het is net, of je
voor de eerste keer in het koude
water wordt gegooid om zwemmen te
leren. Maar dan wel zonder reddings
gordel. Ga maar na. je moet een
naam voor het programma verzinnen
(het werd „Met vriendelijk groeten"),
je moet je programma een eigen ge
zicht geven en een vaste draad in je
presentatievorm brengen.
Zonder mezelf op de borst te willen
kloppen, geloof ik, dat Met de muziek
mee aardig geslaagd is. We hebben
een eigen image, en we hebben een
herkenbare presentatievorm en we
zijn populair. Wat wil je nog meer?
Trouwens, de luiserdichtheidscijfers
wijzen het wel uit. Die liggen tussen
de veertien komma zoveel en de ze
ventien komma acht. Dat is in verge
lijking met andere programma's aan
de zeer hoge kant. In oktober j.l.
hebben de feestelijke tweehonderd-
vrijfde uitzending gehad. We gaan
nu op naar de 500. Tenminste, als de
VARA het programma handhaaft.
Maar ik zie niet in, waarom ik uit de
ether zou moeten.
Het klinkt misschien gek. maar het
presenteren van een verzoekplaten-
porgramma is heerlijk. Je kunt er
namelijk een ander enige ogenblikekn
echt gelukkig door maken. Niet op de
sentimentele toer, maar gewoon man
nelijk. Kijk, die manier van Frans
Nieuwenhuis van radio Veronica zie
ik niet zo zitten. Met alle waardering
voor zijn vakmanschap geloof ik na
melijk, dat hij iets te ver gaat. Zieke
omaatje, op sterven liggende opaatje
en verlamde kindertjes z'n natuurlijk
verschrikkelijk, maar ik geloof niet,
dat een verzoekplatenprogramma ge-
eigend is voor dit soort werk. Ik begin
er in principe in ieder geval niet 'aan.
Ik wil best een plaatje draaien voor
die mensen. Daar gaat het helemaal
niet om. Maar ze moeten niet ver
wachten, dat ik uitgebreid op hun
ziektegevallen inga. De wereld kent al
ellende genoeg.
Ik heb al eerder gezegd, dat een
verzoekplatenprogramma meer vergt
dan alleen presenteren en plaatjes op
zoeken. Je bent er gewoon dagen mee
bezig. Je moet al die post doornemen,
je moet verzoekjes gaan combineren,
omdat je anders in tijdnood komt. Je
krijgt ook verzoekjes van gedetineer
den of mensen met persoonlijke moei
lijkheden. Dat kun je moeilijk uitge
breid voor de radio vertellen. Dus
moet je het zo inkleden, dat je woor
den alleen voor die mensen begrijpe
lijk zijn. Ga er maar aanstaan. Het is
lang niet eenvoudig.
Een goed voorbeeld van mogelijke
moeilijkheden. Laatst kreeg ik van
een oude man een verzoekje. Ik had
hem in mijn programma zitten. Maar
voordat ik kon uitzenden werden we
opgebeld met de mededeling, dat de
man inmiddels overleden was. Zijn
naam moest er dus uit. Gelukkig zat
hij voorin het programma en kon dus
gemakkelijk geknipt worden. Voor
hetzelfde geld zit hij echter midden-
of achterin. En dan zit je niet prettig.
Dat kan ik je verzekeren."
Gesprek met stervende pater:
55
55
Vanavond zendt de KRO-televisie onder de titel ,,Het was toch zinvol" een
documentaire uit van Willebrord Frequin, waarin de op 7 juni jongstleden
overleden pater Jan de Bakker vertelt over zijn leven en het afscheid daarvan.
Pater Jan de Bakker, die tweeënvijftig jaar oud werd, was in eerste instantie
voorbestemd om als missionaris naar China te gaan. De revolutie daar boog de
plannen van pater De Bakker om: hij werd zielzorger in Nederland en bleek
langzamerhand een man met heimwee naar de kerkelijke tradities en een
argwaan ten opzichte van de nieuwe ontwikkelingen in de Katholieke Kerk. In
augustus van het vorig jaar werd hij ziek. Het werd hem al gauw duidelijk, dat
hij nog maar kort te leven zou hebben. In dit enkele maanden voor zijn dood
gemaakte programma vertelt hij Willebrord Frequin, hoe hij het bericht van zijn
dokter heeft verwerkt, wat voor moeilijke ogenblikken hij heeft doorgemaakt en
hoe hij. door een groot Godsvertrouwen, erin geslaagd is de schok van de
dot-dstijding te verwerken. De laatste jaren van zijn leven oefende pater
Jan de Bakker de functie van bedrijfsaalmoezenier in Vlissingen uit en was hij
rector van het plaatselijk ziekenhuis. Ondanks zijn ziekte kreeg hij nog de
gelegenheid afscheid te nemen van zijn familie, die hij ter plaatse bezocht. Bij
zijn afscheidsbezoek aan zijn zuster in Haarlem sprak hij met Willebrord Frequin
over de zin van het leven.
KRO, Nederland I, 22.31 uur.
HEERLEN Vrouwenarts dr. A.
Schellen uit Sittard zal in de sporthal
Varenbeuk te Heerlerheide zijn tele
visiedebuut als drummer maken. Dit
tijdens de opname van het VARA-
programma Met de muziek mee, dat
maandag 9 augustus wordt uitgezon-
Men heeft dr. Schellen hiervoor uit
genodigd als „bekende Limburger". De
Sittardse arts, die in zijn jeugdjaren
reeds de drumstokken heeft gehan
teerd, zal voor die gelegenheid deel
uitmaken van het orkest Dolf van der
Linden. Het optreden van dr. Schellen
vindt plaats tijdens het programma
onderdeel „herinneringsmelodie". Om
dat de heer Schellen bijzondere be
langstelling heeft voor het medische
werk in Malawi gaan orkest en (gele-
genheids)solist op de Afrikaanse tour.
Dr. Schellen wil deze kans aangrijpen
om financiële steun te krijgen, voor
het Mlambe-hospitaal, waar hij reeds
enkele keren naar toe is geweest en
waar hij begin 1972 opnieuw naar toe
zal gaan.
VPRO-campus, waarvan gisteren de
eerste aflevering op het scherm
kwam, steunt op het idee van het
vodderige Piknik van het vorige sei
zoen, zij het dat in de uitvoering wat
meer lijn wordt gebracht. Die lijn
bestaat vooral uit een regionale ge
richtheid en uit het feit dat het infor
matieve gedeelte beperkt wordt tot
één onderwerp dat dan een breder
aanpak kan krijgen.
Gebleven zijn de filmpjes, de onver
teerbare stokoude western en de pop
muziek die gisteren rauw en vooral
hard gebracht werd door The Brain-
box (Nederlands) en The Slade (Brits).
De regionale instelling zal wel een
idee van de VPRO-penningmeestcr
zijn. Deze omroep maakt gemeenlijk
programma's die op een stedelijke
minderheid gericht zijn. Het kan der
halve geen kwaad te trachten zich
vrienden te verwerven op het plattere
land.
Gisteren resulteerde het in landelijk
ponyrijden, een zeer ongekunsteld
landelijk koor en het ruim aan de
orde stellen van een landelijk pro
bleem: de ruilverkaveling. Op een of
andere manier werd de behandeling
van dat onderwerp nog redelijk goed
gedaan ook afgezien dan van het
gehannes met video-recorders maar
het was wel een onderwerp dat toch
maar voor weinigen echt interessant
De Campusformule directe uitzen
ding van een terrein waar ook nog de
bezoekers moesten worden bezig ge
houden stond ons niet aan. Er was
bijvoorbeeld een orkestje dat voor die
bezoekers speelde in het genre dat in
onze jeugd „salonmuziek" heette. Een
ijverig orkest. Want het was te horen,
dwars door koor, door pop, door aller
lei sprekers heen.
Prijzenswaardig vonden we het dat
voor achten vooral aan de jeugd ge
dacht was. Maar omdat een landelijke
dressuurproef te lang duurde ging het
aardigste onderdeel een heel op
merkelijke poppenkastvertoning de
mist in omdat de STER niet toeliet
dat die vertoning uitliep en ze derhal
ve vóór het einde afgebroken .moest
worden. Onze kinderen waren
KWAAD!
Vg.
Jan Borkus dagen bezig voor programma
NEDERLAND I
NOS:
18.00 uur:
Tennis Wimbledon
18.25 uur:
Tour de France
•18.45 uur:
Pip en Zip
E.O.
19.05 uur:
Wie is mijn profeet?
•19.35 uur:
Schevenings Vissers
Vrouwenkoon»
•20.00 uur:
Journaal
KRO:
•20.21 uur:
De wrekers
•21.11 uur:
De gulden zeezwaluv
Knokkeshow
22.01 uur:
Brandpunt
22.31 uur:
Gesprek met een
stervende pater
•22.51 uur:
Journaal
NEDERLAND II
NOS:
•18.45 uur:
•18.55 uur:
Journaal
19.05 uur:
Ter visie
AVRO:
19.30 uur:
Verkeersbeeld
•20.00 uur:
Journaal
20.21 uur:
Tele-archief
21.20 uur:
Babeck
•22.25 uur:
Ding Dong, muziek
•22.50 uur:
Journaal
NEDERLAND I
VARA
16.00 uur
Journaal
16.02 urn-
Dagje ouder
17.00 uur
Prof. Balthasar
17.15 uur
Op expeditie
in Noord-Amerika
19.30 uur
Koning klant
20.00 uur
Journaal
20 21 uur
Zomaar
een zomeravond
21.50 uur
McCloud
22.40 uur
Achter het nieuws
23.05 uur
Journaal
NEDERLAND II
NOS
14.00'uur
Tennis Wimbledon
en zwemreportages
19.05 uur
Dier en vriend
19.30 uur
Mijn idee
20.00 uur
Journaal
21.21 uur
Kapers in de lucht,
film
21.50 uur
Eenmaal andermaal
22.35 uur
Dagsluiting
22.40 uur
Journaal
euws; 19.00-19.10 Wereldpanoi
20 Nabeschouwing Ronde van F
U en reportage Wimbledon 1071).
00 en 18.30 uur: onderbreking
ïish-reportage van de Ronde var
rijk 1971. 19.30 (S) Veel gevraagde gewijde
idedelingen. 22.45 Actualiteiten. 22.55 (S)
esportberichten. 18.30 1
nken. 19.00 Niei
NEW YORK (AP) Tennessee Williams zegt
dat zijn nieuwe toneelstuk zijn beste had kunnen
zijn als hij het had geschreven toen hij nog
jonger was. „Als je 60 bent, ben je geen 33 of 34
meer. Dat is van heel veel belang. Als ik dit
stuk had kunnen schrijven met de kracht die ik
had toen ik „Glazen speelgoed" schreef, zou dit
mijn beste stuk kunnen zijn. Met het vorderen
van de jaren verlies je kracht, fysieke kracht.
Het is niet dat je niet veel meer te zeggen hebt.
Dat heb je wel, maar schrijven is fysieke inspan
ning. Ik snak nu werkelijk naar adem als ik
hard werk, als ik er helemaal in ben".
„The two character play", dat op 8 juli in
Chicago in première gaat, zal worden geregis
seerd door George Keathley, welbekend als Wil-
fiamsvertolker. De sterren van het stuk zullen
Eileen Herlie en Donald Madden zijn. Keathley
heeft in 1956 de wereldpremière van „Zoete
vogel van de jeugd" geregisseerd, in 1965 de
produktie van „Glazen speelgoed" ter gelegen
heid van de 20ste verjaardag van het stuk
verzorgd en verder „De getatoeëerde roos" en
„Kat op een heet zinken dak" geregisseerd.
Het nieuwe stuk gaat over een acteurspaar
broer en zuster dat door hun reizend toneel
gezelschap ergens in een barre uithoek in de
steek is gelaten. „Het is een allegorie over het
iorgelijk bestaan van de mens. Zij praten erover
met zijn tweeën een stuk op te voeren. Hij houdt
staande dat dit noodzakelijk en zij dat het
onmogelijk is. Dit geeft", zegt de auteur, „aanlei
ding tot een gespannen verhouding. „Zij moeten
zelf voor de belichting en de geluidseffecten voor
hun stuk zorgen. Het schakelbord en de machi
nerie voor de geluidseffecten bevinden zich op
net toneel en zij moeten ze zelf bedienen. Het
wordt een soort technische nieuwigheid. Mis
schien een noodlottige", zegt Williams met een
lach. „Zij houden geweldig veel van elkaar maar
het stuk zegt niet dat zij met elkaar naar bed
zijn geweest. Ik had het gevoel van wel. De
verhouding tussen broer en zuster verschilt van
elke andere. In „Glazen speelgoed", neemt
Amanda het in zekere zin over van de broer en
de zuster. Dat was niet wat ik bedoelde.
„Glazen speelgoed" is een gemakkelijker toegan
kelijk stuk, het zal meer reacties bij het publiek
Ie voorschijn roepen dan dit". Williams schrijft
dikwijls zijn stukken opnieuw. Toen „De melk-
trein stopt hier niet meer" na een korte kooptijd
op Broadway niet meer werd opgevoerd, he-
schreef hij het en werd het opnieuw opge-
„The two character play" werd in 1967 voor het
eerst opgevoerd in een theater bij Londen. Wil
liams zegt: „Ik heb het geschreven toen ik aan de
rand van een geestelijke ineenstorting stond en
herschreef het nadat ik zogenaamd hersteld was.
Het is geschreven aan beide zijden van de
Apocalypse".
Williams werd na een langdurig verblijf in
november 1969 uit het ziekenhuis ontslagen.
was door en door
abnormaal. Ik geloof dat alle artiesten onder de
oppervlakte abnormaal zijn. Sommige schijnen
een heel normaal uiterlijk voorkomen te hebben.
Ik ben altijd gek geweest. Dit stuk is erg
persoonlijk. Het gaat over ineenstorting. In een
tranteartikel werd beweerd dat het een bood
schap bevatte. Het bevat geen enkele boodschap
behalve die van moed in het gezicht van een
nederlaag. Dat is naar mijn mening niet zonder
betekenis in de schaduw van het Pentagon. Ik
houd niet van boodschappen".
„Ik wil altijd behagen", vervolgt Williams.
„Daarom geloof ik dat ik in werkelijkheid een
laag-bij-de-gronds kunstenaar ben. Ik geloof dat
deze wens te behagen mij minder zuiver
„De vraag is of het al dan niet een fout is van
artiesten als zij verlangen een publiek te beha
gen. Ik lees wat ik geschreven heb hardop aan
mijzelf voor om vast te stellen of er al dan niet
>p zal worden gereageerd. Dat zou men niet
moeten doen. Soms schrap ik een regel en als ik
die de volgende dag opnieuw lees klinkt hij me
goed in de oren...".
,Jk heb geen publiek, ziet u. Vroeger wel maar
in de zestiger jaren heb ik het verloren".
Van 1947 met „Tramlijn Begeerte" tot en met de
vijftiger jaren werd Williams door velen be
schouwd als de grootste levende toneelschrijver,
•naar sinds „Nacht van de leguaan" in 1961 zijn
de stukken van Williams geen successen geweest.
Hij zegt: „Ik was in de zestiger jaren diep
ellendig en prijs mij gelukkig omdat ik nu veel
Oeter ben". Behalve het nieuwe stuk, dat op
Broadway zal komen als het in Chicago goed
wordt ontvangen heeft Williams een eenacter in
het tijdschrift „Esquire" gepubliceerd, zijn „Sum
mer and smoke" wordt omgewerkt tot een opera
die op 19 juni in première gaat in St.-Paul en
hij werkt aan een project dat een hele afwijking
van zijn gewone werkt betekent, een roek-opera,
getiteld: „Urban problems confronting".
„Ik heb zo vaak over acteurs geschreven. Mijn
moeder zegt: „Schrijf nooit meer iets over een
ouder wordende actrice. Dat zou je dood zijn".
HILVERSUM i
NCRV: 7.00 Nieuws. 7.11 Het levende
woord. 7.16 (S) Op het eerste gehoor: klas-
geestelijke liedei
8.32 Tourlngclub: informatief programma
roor de vakantie. 9.00 (S) Voor de huis-
-rouw. 9.25 Theologische kroniek, 9.35 Bym-
sieke muziek. 11.00 Nieuws. 11.03 Het geloof
zijn moeilijkheden, lezing. 11.15 Solarl-
een hoogtezonprogramma voor ieder-
11.55 Mededelingen. KRO: 12.00 Zonder
izen: rubriek over missie en zending.
Exportiviteitennieuws, wenken en
iezen op exportgebied. KRO: 12.26 Mede-
ngen t.b.v. land- en tuinbouw. 12.30
aws. 12.41 Actualiteiten. 12.50 Buitenlands
Christiaan Science: 13.00 Waar
zoekt u veiligheid?, lezing. NOS: 13.15 Vlie
gende schijven: verzoekplatenprogramma
voor de militairen. KRO: 14.00 (S) P.M.: een
weekblad met veel plaatjes. (16.00-10.02
Nieuws.) NOS: 1G.30 Inzet: een programma
over amateuristische muziekbeoefening. HI-
RO: 1.700 Hiro-Magazine. KRO: 1.730 (S)
Echolood: licht platenprogramma.
HILVERSUM II
VARA; 7.00 Nies. 7.11 Ochtendgymnas
tiek. Aansluitend: Postduivenberlchten. 7.20
(S) Z.O.: gevarieerd programma met om:
7.33 Van de voorpagina; 7.54 VPRO: Deze
how. (11.00 Niet
9.55 Reiswijzer. lO^fS^Za-
Nieuws. 13.11 VA-
ten. 13.23 (S) DU Js
NOS
(S) NOS-Jazz. 15.00 Gevolmachtigd: Een
konlnk te rijk voor de door U gevraagde
Nieuws. 16.03 (S) Hobbyscoop:
ngelen Show. KRO: 10.00 Nieuws. 10.02
programma met
Evenals voorgaande jaren werkt de
KRO-televisie ook dit jaar mee aan
het door de BRT georganiseerde Fes
tival de Gulden Zeezwaluw, dat in de
maanden juni en juli wordt gehouden
in de Belgische badplaats Knokke. In
dit festival wordt gestreden om een
prijs voor het beste amusementspro
gramma. Aan het festival nemen deel
De BRT (Vlaams-Belgische televisie),
de RTB (Frans-Belgische Televisie),
Frankrijk, Finland, Zwitserland, En
geland en de KRO-televisie. Vanavond
zendt de KRO-televisie de Franse bij
drage aan dit Festival van de Gulden
Zeezwaluw uit. Dit programma kreeg
de titel Des voilles de vent. Medewer
kenden zijn: Le Quartet de Lyon,
Danyel Gerard, Esther Galil, Serge
Prisset, Marene Berg, Danielle Licari,
Jacques Debronckart. Pascale Concor
de en Maurice Bacquet. Regie: Geor
ges Barrior.
De Nederlandse bijdrage aan dit
festival wordt door de KRO-televisie
op vrijdagavond 27 juli uitgezonden.
Medewerkenden aan dit programma
zullen zijn Les Humphrey Singers,
Rob Hoeke en Hein van der Gaag.
KRO Ned. I 21.11 uur.
