Formatie
kwestie
was
schuiven
van
Aanbevelingen voor goed sociaal beleid
Ministers passen
bij recht karakter
regeerakkoord
van
Liefst jonge
Kamerleden als
staatssecretaris
New York Times mag
publicatie rapport
Vietnam voortzetten
Elf nieuwe
Kamerleden
RAPPORT VAN WERKGEVERSBONDEN:
DRS. DEN UYL:
(Van onze parlementaire redactie)
DEN HAAG Formateur Biesheuvel heeft tijdens zijn for-
matiewerk nogal wat verschuivingen moeten aanbrengen.
Deze verschuivingen waren onder meer nodig, omdat van
confessionele kant bezwaren waren gerezen tegen de
ministersposten die mogelijk door DS '70 bezet zouden
worden. Vooral bij de K.V.P. zag men liever niet dat dr.
Drees op Volkshuisvesting of Onderwijs zou komen. DS '70
wenste echter twee volwaardige departementen, een prijs
die confessionelen en liberalen moesten betalen om aan het
bewind te blijven. Na lang zoeken is de oplossing gevonden
in de verzwaring van de post wetenschapsbeleid. Het gaat
hier weliswaar om een minister zonder portefeuille, maar
deze post is tenslotte uitgebreid met het wetenschappelijk
onderwijs en het hoger beroepsonderwijs (behalve land
bouwhogeschool).
(Van onze parlementaire redac
tie)
DEN HAAG De samenstelling
van het kabinet-Biesheuvel heeft
tot gevolg, dat elf thans zittende
Kamerleden waaronder vier frac-
tievoorzitters, hun functie verlie
zen. Het zijn de ARP, de CHU, de
VVD en DS '70. die hun fractie
voorzitters minister zagen wor
den. Voorts zullen zeven nieuwe
ministers hun Kamerlidmaatschap
moeten opgeven.
Bij de VVD wordt fractievoorzit
ter Geertsema vermoédelijk opge
volgd door de huidige fractiese
cretaris Th. Joekes, maar ook de
heren Vonhoff en Wiegel zijn
kanshebbers. Bij de CHU is de
kans groot, dat de heer Mellema
drs. Udink opvolgt. Bij de ARP
wordt mr. Aantjes nu definitief
fractievooritter. terwijl het vrij
wel zeker is dat de heer J. Ber
ger, tot voor kort burgemeester
van Groningen, dr. W. Drees jr.
bij DS '70 als fractievoorzitter op-
De plaatsen van de KVP-Kamer-
leden Nelissen, Lardinois en En
gels zullen worden ingenomen
door W. du Chatinier (Den Haag),
B. J. Hermsen (Emmen), en W.
van Amelsvoort (Veldhoven). De
nieuwe VVD-ministers Geertsema
en De Koster worden in de Ka
mer opgevolgd door drs. G. M.
van Ardenne (Dordrecht) en de
heer Keja (Amsterdam). De
plaatsen van de CHU-ministers
Udink en Van Veen worden inge
nomen door drs. D. F. v. d. Mei
(De Meern) en drs. A. M. de Boo
(Rijswijk). In plaats van de AR-
ministers Biesheuvel, Boersma en
Boertien komen nu mr. J. N.
Scholten (Andel-NB), dr. A. J.
Vermaat (Amsterdam) en A. van
Es (Wassenaar) in de Kamer. Mi
nister Drees van DS 'Y0 wordt in
de Kamer vervangen door dr. J.
Baruch (Amsterdam).
De kans is groot, dat er straks
nog meer nieuwe Kamerleden
zullen komen, daar premier Bies
heuvel er de voorkeur aan geeft,
dat zijn ministers jonge Kamerle-
denn vrage om staatssecretaris te
WASHINGTON (Reuter) Het op
perste gerechtshof van de Verenigde
Staten heeft besloten dat de New York
Times en de Washington Post het recht
hebben om de publicatie van de geheime
Vietnam-documenten van het Pentagon
voort te zetten zonder inmenging van
de regering.
Het negen leden tellende hof kwam
tot deze uitspraak met zes stemmen
voor en drie stemmen tegen. De rege
ring is er niet in geslaagd het hof te
overtuigen van de noodzaak om publi
catie van de documenten te verbieden,
aldus de. uitspraak.
De regering heeft bij alle rechtszaken,
die op de publikaties zijn gevolgd, steeds
verklaard, dat verdere onthullingen over
de Amerikaanse Vietnam-politiek het
land onherstelbare schade zouden toe
brengen. Daartegenover stellen de ad
vocaten van de twee befaamde liberale
dagbladen de grondwettelijk vastgelegde
persvrijheid en het recht van de bur
gers op informatie.
Het vonnis van het Hof zal naai' alle
waarschijnlijkheid ook van invloed zijn
op de zaken van de Boston Globe en de
St. Louis Post-Dispatch, die door lagere
rechtbanken een voorlopig publikatie-
verbod kregen opgelegd. Na de New
York Times en de Washington post pu
bliceerden in totaal zestien dagbladen
en de persbureaus UPI en AP uit de ge
heime Vietnam-documenten, waarin
wordt beschreven hoe da V.S. steeds
verder in Indo-China verwikkeld raak
ten. De documenten bestrijken de Ame
rikaanse politiek van Truman tot en
met de regering Johnson.
Jenny Simonis
naar Australië
DEN HAAG De in Scheveningen
wonende en werkende balletpedagoge
Jenny Simonis emigreert per 1 juli
naar Australië. Zij voegt zich bij de
voormalig balletmeester van het Scapi-
no Ballet, Jan Rebel, die al enkele
jaren in Sydney werkzaam is. Jenny
het staatsexamen voor toneeldanseres
en balletpedagoge aflegden, studeerde
hier ter stede o.a. bij Peter Leonef. Zij
werkte ook veelvuldig in kleinkunst en
cabai-et en juist daarom is haar choreo
grafische visie zo breed. Haar vertrek
berust ten dele op teleurstelling. De
meeste leerlingen werken niet hard ge
noeg en brengen de voor het zware
balletvak vereiste mentale en artistieke
discipline niet op.
In vijf Franse rivieren zijn vijf
entwintig gemerkte vissen gegooid.
Wie zo'n gemerkte vis vangt, kan
tweeduizend franc winnen. De idee
is afkomstig van de vereniging van
fabrikanten van visbenodigdheden.
Een van de gemerkte vissen wordt
hier in de Seine te water gelaten.
Vietkong dient
nieuw plan
voor vrede in
PARIJS (A.P.). De Vietkong heeft
op de Vietnamconferentie in Parijs een
nieuw zeven punten omvattend vredes
plan ingediend.
Het plan behelst onder meer de gelijk
tijdige terugtrekking van de Amerikaanse
troepen uit Vietnam en de vrijlating van
alle krijgsgevangenen uit de oorlog.
Een verrassing is dat drs. Boersma van
de ARP op Sociale Zaken zal komen.
Daarmee komt de ARP, die ook de
minister-president en de minister voor
Ontwikkelingshulp levert, zeer royaal
aan haar trekken. Lange tijd is aange
nomen, dat mr. C. van Veen, nu staats
secretaris van Binnenlandse Zaken, op
Sociale Zaken zou komen. De formateur
had daartoe zelf een suggestie gedaan.
Het bezwaar van mr. Van Veen was dat
hij onvoldoende sociaal-economische
achtergrond had.
De ARP had als eerste kandidaat voor
Sociale Zaken de huidige minister Rool-
vink, maar deze liet weten niet beschik
baar te zijn en stemde graag in met de
kandidatuur van drs. Boersma. Deze is
behalve Kamerlid ook economisch ad-
ur van het CNV. In Politieke kringen
wordt verwacht dat hij het er in het
sociaal-economisch overleg vooral met
het NVV niet gemakkelijk zal krijgen.
Mr. Nelissen wordt als eerste vice-
premier belast met de zaken van de
West. In Suriname en de Antillen heeft
er geen bezwaar tegen als de be
langen van de West bij de minister van
Financiën wordt gelegd.
Pas gisteren is de KVP-kandidaat voor
Onderwijs, prof. Kremers, gepolst. Toen
deze niet beschikbaar was, werd de
CH-kandidaat Van Veen tweede na
dr. Kruisinga gekomen. De VVD had
het Kamerlid mr. Rietkerk voor Sociale
Zaken naar voren geschoven. Mr. Geert
sema liet weten dat het over vier jaar
misschien zo ver zal zijn dat een VVD'er
op sociale zaken wordt aanvaard. Bij
zonder tevreden is de VVD. met mr. drs.
Langman op Economisch^ Zaken, op wie
gisteren wat extra-druk moest worden
uitgeoefend.
Op de constituerende vergadering van
het nieuwe kabinet zal maandag worden
gesproken over het aantrekken van
staatssecretarissen. Formateur Bies-
heuveltoeeft de vijf fractievoorzitters ge
vraagd namen van jonge mensen uit het
parlement voor te dragen. Mr. Biesheu
vel zou graag zien dat er een tweetal
vrouwelijke staatssecretarissen komt, nu
er geen vrouwelijke minister meer is. De
formateur deelde mee dat in de komen
de periode de coördinatie van de buiten
landse economische betrekkingen teer
punt in de verhouding van Buitenlandse
Zaken en Economische Zaken zal wor
den verbeterd. De coördinerende taak
van de minister van Buitenlandse Zaken
zal meer gewicht worden gegeven. De
formateur ziet drs. Schmelzer vooral
graag op Buitenlandse Zaken om diens
gedachten over de Europese politiek. Van
een voortzetting van de Lunspolitiek
zou mr. Biesheuvel niet willen spreken.
„Men moet dat niet zo aan personen
koppelen".
Voor de 17de zomeracademie voor Or
ganisten, die 11 juli te Haarlem zal
worden geopend en tot 30 juli duurt,
hebben zich 76 deelnemers uit veer
tien landen gemeld. Hiermee
Drs. J. den Uyl (PvdA)
„Het is goed, dat er een kabinet is. De
ploeg is niet zonder conservatieve
kwaliteit", aldus drs. J. M. den Uyl,
fractievoorzitter van de PvdA, in een
commentaar op de totstandkoming van
het nieuwe kabinet. Het kabinet krijgt
zijn politieke signatuur van Biesheu
vel, Schmelzer, Udink, Geertsema en
Drees. Dat zijn de eerste mensen van
hun partijen. Het is goed dat die in
het kabinet zijn gaan zitten. Die na
men passen bij het rechtse karakter
van het regeer-akkoord. Er zijn ook
een paar namen bij, die op meer voor
uitstrevende gezindheid wijzen, zoals
die van prof. Van Agt, verbonden aan
het echte program-Steenkamp en die
van Boersma. De naam Boerspm'wekt
verwachtingen pp, maar ik betwijfel
of het regeerakkoord hem ruimte zal
laten om op het terrein van de inko
mensverdeling, loonpolitiek en mede
zeggenschap zijn vroegere uitspraken
waar te maken. Doet hij dit wél, dan
leidt dat zonder twijfel tot spanningen.
Een vrouw ontbreekt. Marga Klompé
zal ook om haar mentaliteit gemist
worden. Er zijn verscheidene gelegen
heidsoplossingen bij. Weinigen zullen
met Udink op Volkshuisvesting de ge
dachte hebben, dat het einde van de
woningnood in zicht komt. Met
Schmelzer op Buitenlandse Zaken is
voortzetting van het beleid-Luns ge
waarborgd en het karakter van het
kabinet bepaald, zo meent de heer Den
Uyl.
Mr. H. van Mierlo (D'66)
„Een eerste blik op het zojuist ge
vormde kabinet bevestigt tot welke
merkwaardige en onverantwoordelijke
situaties ons staatsrechtelijk systeem
van regeringsvorming leidt", aldus
mr. H. A. F. M. O. van Mierlo, fractie
voorzitter van D '66. „Wie had kunnen
denken dat de grootste verliezer bin
nen de confessionele partijen in de af
gelopen verkiezingscampagne, de heer
j Udink, zou worden belast met de
record bereikt. Amerika is het best j antwoordelijkheid voor di e staatszorg,
vertegenwoordigd met 26, daarna
is gesteld: namelijk de woningbouw.
Het valt trouwens op, dat de twee de
partementen, die respectievelijk voor
de korte en lange termijn tot de al
lerbelangrijkste mogen worden gere
kend. namelijk woningbouw en onder
wijs, beide sluitposten zyn geworden
in de kabinetsformatie en derhalve
beide zijn toegevallen aan de CHU".
Wat de partij van de minister-presi
dent zelf betreft, merkt de heer Van
Mierlo op, dat met de toetreding van
de heren Boersma en Boertien uit de
AR-fractie, het overgrote deel van
een mogelijke oppositie tegen dit kabi
net is verdwenen. Hanny van Leeuwen
blijft alleen over. De premier heeft zijn
progressieve alibi, de fractie is die
kwijt, wat wil je nog meer?, aldus de
heer Van Mierlo.
De voorzitter van het Ned. Chr. Werk
geversverbond (N.C.W.), mr. P. M. H.
van Boven, gaf als commentaar, dat hij
blij is dat de kabinetsformatie rond is.
„We voelen ons verwant met drie van
de groepen, waaruit het kabinet is
samengesteld. Vele leden van het nieu
we kabinet hebben zich in de afgelopen
jaren van hun loopbaan naar buiten
doen kennen en hebben hun waarde
bewezen. Mede door de zorgvuldige
voorbereiding van de formatie zal het
nieuwe kabinet heel goed weten, waar
in 's lands zaken de schoen wringt. Wij
verwachten dat de leden van het kabi
net ongeacht de kring waaruit ze
voortkomen onder leiding van een
ervaren bestuurder en parlementariër
als de heer Biesheuvel, zich zullen in
spannen het nationale belang te die-
Benoeming De dirigerend officier
der rijkspolitie le klasse T. J. Canter
Visscher heeft gisteren wegens het be
reiken van de 60-jarige leeftijd, afscheid
genomen als plaatsvervangend algemeen
Inspecteur van het korps rijkspolitie. Hij
is opgevolgd door de dirigerend officier
der rijkspolitie le klas J. R Hoogkamer,
tot dusverre hoofd van de stafafdeling
beleid en beheer van het korps.
(Van o
e parlementaire redactie)
DEN HAAG Het voeren va
beleid in een onderneming is ee»
lijke eis. Ondernemers die zich
beleid economisch uit de markt kunnen prijzen,
zullen zich te eniger tijd door een gebrekkig
sociaal beleid ook uit de arbeidsmarkt kunnen
prijzen. Mede tegen deze achtergrond heeft een
werkgroep uit de samenwerkende werkgever
sbonden in een vandaag verschenen brochure
aangegeven, hoe naar haar mening een sociaal
beleid er zou moeten uitzien, mede nu het
nieuwe ondernemingsrecht nieuwe mogelijkhe
den en verplichtingen schept.
Kan men het loonbeleid tamelijk helder regelen
en in een breed vlak plaatsen, aldus de werk
groep, modern sociaal beleid is voor zijn concre
tisering meer afhankelijk van de afzonderlijke
onder-nemingen. En daarmee van de positieve
instelling en visie van de topleiding van onder
nemingen. Vandaar dat de werkgroep in het
begin van haar rapport reeds aanbeveelt meer te
investeren in sociaal-deskundige mankracht.
„Om de leiding te aanvaarden is nu eenmaal een
vertrouwensbasis nodig. Immers, die qanvaarding
berust meer op vertrouwen in het deskundig
inzicht van die leiding dan op inzicht in die
ieskundigheid.. Welnu, onze stelling is, dal het
oehoud van die vertrouwensbasis, die op dit
nomenl hoewel aanwezig, toch wankel schijnt,
slechts door een aangepast sociaal beleid behou
den kan blijven." Die aanpassing, zo wordt hier
aan toegevoegd, moet verder reiken dan het
formele doen, omdat het moet of niet anders kan.
Er is ook een positieve instelling nodig, waarbij
het experiment niet kan worden gemist. Maar
ondernemers behoeven zich volgens de werk
groep ook weer niet bij voortduring het hoofd te
breken „over alle naeïve idealen die in het
ritueel rondom de maatschappelijke en politieke
tschappe- besluitvorming hardnekkig opdoemen."
Onder druk
De ondernemers staan aan twee zijden onder
druk: enerzijds moet de organisatie van de ar
beid worden aangepast aan technologische ver
nieuwingenanderzijds moet de arbeid worden
aangepast aan mondige en ontwikkelde mensen.
Maar het blijft nu eenmaal zo, dal een onderne
ming winst moet maken om te blijven voortbe
staan, Daarom lijkt een relativering van bepaal
de sociale verlangens geboden, aldus de werk-
Ook wordt een beschouwing gewijs aan de rela
tie tot de vakbeweging. De wekgroep vindt
bepaald ..niet, dat de vakbeweging haar histori
sche taak heeft volbracht en zichzelf overbodig
heeft gemaakt. Juist gelet op de immateriële
behoeften van de werknemers is er eerder spra
ke van functieverruiming dan functieverlies
„Het is meer de wijze waarop de functies moeter
worden vervuld dan de functies zelf waarvoo<
aanpassingen voor de vakbeweing nodig zijn.'
Opmerkelijk wordt het genoemd, dat de overgro.
te meerderheid van de werknemers overtuigd i-
van de nuttigheid van een vakbond, maar dal
die overtuiging niet zo ver reikt, dat men er zich
ook voor wil inzetten, al was het alleen maai
door lid te worden en contributie te betalen.
De werkgroep ziet in die situatie niet veel
verandering komen. Stroomlijning, schaalvergro
ting en interne democratisering zullen hoe
nuttig en nodig op zichzelf wellicht ook niet
leiden tot een grotere aantrekkingskracht van de
vakbeweging, zo voorspelt de werkgroep en de
afstand tussen vakbeweging en de werknemers
wordt ook niet overbrugd wanneer de vakbewe
ging zich te zeer identificeert met bepaalde
categoriën werknemers, zoals bijvoorbeeld de
traditionele categorie van de handarbeiders. In
dit verband staat de werkgroep ook afwijzend
ten opzichte van het streven van de erkende
vakbeweging om een structureel verankerde po
sitie binnen de onderneming te verkrijgen.
Onmondig
Over de totstandkoming van CAO's zegt de
werkgroep, dat het historisch wel verklaarbaar
is, dat alleen de erkende bonden en hun leden
CAO's afsluiten, maar dit thans in tegenspraak
lijkt met nieuwe regelingen. De ondernemingsra
den vertegenwoordigers van alle werkne
mers worden volgens de nieuwe wet betrok
ken bij vrijwel alle min of meer ingrijpende
ondernemingsbeslissingen, maar zij worden on
mondig geacht als het gaat om wat het personeel
in de eerste plaats interesseert, te weten de
primaire arbeidsvoorwaarden of monddood ge
maakt, zodra de onderdelen van Sociaal beleid in
een CAO wordt ger-egeld. ..Wij achten dit op
enige duur geen houdbare zaak."
Tn de huidige situatie kan wat veranderd worden
als men voor bedrijfstakken raam-CAO's zou
naken, die door de ondernemingen „ingevuld'
wouden moeten worden, terwijl men voor onder-
nemings-CAO's de ondernemingsraden meteen al
kan inschakelen. Dit alles' behoeft de werfkracht
van de erkend? bonden niet te schaden, meent
de werkgroep, eerder is er een kans een brug te
slaan naar de categorale bonden.
De werkgroep is zeer terughoudend waar het
gaat om steunverlening aan de vakbeweging Zij
erkent het probleem, dal de vakbonden niet
uitsluitend voor hun leden werken, maar ook
voor het algemeen belang, waarvan dus ook
niet-leden profijt trekken. Men zou die twee
activiteiten dan ook moeten kunnen scheiden en
de leden alleen contributie laten betalen voor dat
stuk activiteit, dat hen alleen ten voordeel strekt
Dat „algemene" werk zou dan gesubsidieerd
kunnen worden. De werkgroep, erkennende dat
slechts enkelen offers (contributie) brengen ten
bate van allen en dat dit kan worden ezien als
discriminatie, willen de oplossing van het pro
bleem georganiseerden-ongeorganiseerden niet
zoeken in een bevoordeling binnen de onderne
ming van de georgaiseerden. want dit betekent
weer discriminatie van de ongeorganiseerden. In
een onderneming moet geen onderscheid worden
gemaakt tussen de twee categoriën. Betwijfeld
wordt trouwens of van dit soort „voordeelacties"
van de vakbeweging werfkracht uitgaat.
Tot de aanbevelingen voor een goed sociaal
beleid behoren pleidooien voor grote openheid: in
de (financiële) jaarstukken, in het aangeven van
de doelstellingen van deat sociale beleid en van
hetgeen reeds bereikt ls op dit gebied. De onder
nemingsraden moeten alle kansen krijgen cn
aanbevolen wordt de groep hoger personeel zeer
nadrukkelijk in die raad vertegenwoordigd te
doen zijn, om te voorkomen dat die groep toe
geeft aan neigingen om zich te isoleren. Interes
sant is ook de constatering, dat velen aarzelen
om lid van een ondernemingsraad te worden,
omdat dit lidmaatschap de persoonlijke carrière
zou kunnen schaden. Geadviseerd wordt dan ook
een beoordelingssysteem, waarin hel deelnemen
aan het overleg binnen een onderneming als een
positieve factor wordt gewaardeerd. Sterk wordt
voorts de nadruk gelegd op de noodzaak van
overleg aan de voel van hel werk en ook
overigens op een goede communicatie binnen de
onderneming,
